Wanneer is het plagiaat/schending van auteursrecht?
 

Een vriend van mij wil een clip voor een band maken. Hij heeft hiervoor uit een bestaande film een tunnelscene geknipt, bewerkt, en in de clip gemonteerd. Het is weliswaar maar 5 seconden en hij heeft het fragment vervormd. Toch hebben een aantal mensen de discussie aangewakkerd over plagiaat.

Ik vind het namelijk ook nog steeds diefstal uit de film van de ander. Maargoed... weet iemand hoe dit precies zit?

Edit: Owja.. het gaat ook vooral over de bewering dat bij 5 seconden jatten, autersrecht niet op zou gaan. :s

In feite heeft hij geparafraseerd. Het niet vermelden van de auteur geldt hierbij als plagiaat.

Hoe het zit met het auteursrecht weet ik niet precies. De lengte is daarbij namelijk wel van belang. In een boek is het bijvoorbeeld zo dat je niet een geheel hoofdstuk zonder toestemming mag citeren (ook niet met bronvermelding), mits de auteur niet is overleden. Maar je mag wel een fractie van een hoofdstuk citeren.

Auteursrecht geld wel degelijk bij gebruik van ongewijzigde delen van het beschermde werk. Ik maak uit je post op dat het fragment hier niet voor persoonlijk gebruik bestemd is, er is dus gewoon sprake van een scheding van het auteursrecht van de filmmakers. Overigens wordt er in Nederland bijna nooit vervolgd voor kleine auteursrechtenschendingen.
Het citaatrecht (art. 15a Auteurswet 1912) geld alleen voor teksten en stelt dat het werk waaruit geciteerd wordt rechtmatig openbaar moet zijn gemaakt en het geciteerde materiaal een subfunctie moet vervullen in het hoofdwerk.

Citaatrecht geldt toch niet alleen voor teksten?
In ieder geval, bij mijn weten is hier sprake van een verveelvoudiging in gewijzigde vorm en is er dus weldegelijk sprake van inbreuk. Het mogen citeren gaat hier in ieder geval niet op. Of je er veel problemen mee gaat krijgen is weer een ander verhaal.

Nouja, hoe wil je citeren uit een muziekstuk?

zeker in bijvoorbeeld een documentaire kun je beeld- en geluidscitaten gebruiken die in vorm en uitwerking sterk overeenkomen met tekstcitaten.

in het geval van TS is er idd sprake van plagiaat, imo. Denk alleen al aan die rechtzaken die in de muziekindustrie worden aangespannen om één gekopieerd gitaarrifje van 3 seconde. Film leent zich over het algemeen minder voor dit soort praktijken, maar ook hier kun je bestaand werk hergebruiken.

volgens mij moet je - officieel en om het netjes te houden - contact opnemen met de rechthebbende en in een soort van aftiteling het originele werk noemen.

overigens vervallen auteursrechten niet met de dood van de auteur. zeker bij films worden de auteursrechten vaak overgenomen door producenten of filmmaatschappijen. is dit niet het geval, dan geldt er een verjaring van 60 jaar na de dood van de auteur (als ik het goed onthouden heb)

dan nog even over het veranderen van het fragment. dit maakt de situatie niet eenvoudiger;) de maker van het origineel behoudt altijd een recht over zijn werk: het persoonlijkheidsrecht (ook als het auteursrecht bij iemand anders, zoals een bedrijf waarvoor hij werkt, ligt). stel dat je toestemming krijgt van de filmproducent om het fragmentje te gebruiken, dan mag de filmmaker op eigen houtje protest aantekenen tegen het vervormen van zijn werk. (je mag ook niet zomaar iemand verkeerd citeren)

Volgens mijn docent (overigens ook advocaat) was een stuk uit een film (dus ik neem aan ook muziekstuk) net zo goed een citaat. Er wordt toch (letterlijk) uit een andere bron overgenomen?

(dat is bovendien ook wat ik uit mijn literatuur heb begrepen)

Netjes uitgelegd. Het is inmiddels trouwens 70 jaar na de dood van de maker. :)

(Verder niet relevant voor het topic, maar toevallig ook Bruinhof gehad aan de Uva?)

idd, 70 jaar:)

overigens is niet alles van een auteur (kunstenaar) die al 70 jaar dood is rechtenvrij. ook persoonlijkheidsrecht is overdraagbaar na de dood. en her-drukken en nieuwe uitvoeringen van een oud werk kunnen nog 50 jaar beschermd zijn door zogenaamde "naburige rechten".


(allemaal niet van toepassing voor TS overigens, maar wellicht voor iemand anders - als we toch bezig zijn)

Offtopic: hoewel ik wel aan de UvA studeer en me daar met cultuur bezighoud, kan ik me niet heugen ooit college van een Bruinhof gehad te hebben. mijn kennis komt voort uit persoonlijke interesse.

hmm, sinds 1912 zal er door veranderde reproductietechnieken en nieuwe mediavormen toch wel hier en daar een toevoeging zijn gemaakt op deze wet :confused:

Het klonk mij ook al vreemd in de oren. Voor zover ik weet wordt er in art. 15a AW niet uitsluitend gesproken over teksten, maar gaat het over de zgn. werken van letterkunde, wetenschap of kunst. Daar valt bij mijn weten dus idd ook een kunst-, beeld- of geluidscitaat onder.

(desbetreffende persoon geeft oa. auteurs- en informatierecht, vandaar. Leuke module, overigens)

Ja, ook audio en film valt er inmiddels onder.

Bedankt voor de reacties!

Het ligt er toch aan hoe erg het vervormd is? Want ik heb juist geleerd dat als jij je eigen stempel erop drukt, en er iets anders mee doet, je het auteursrecht dan niet schendt.

Ik snap wat je bedoelt, maar vergis je niet, het auteursrecht is niet zo makkelijk te omzeilen. Ja, als je het werk van een ander dusdanig vervormt dat het niet meer te bespeuren valt, kun je je misschien afvragen of er uberhaubt nog sprake is van ontlening.
Wanneer het latere werk is aan te merken als een 'nieuw', oorspronkelijk werk is er inderdaad geen sprake meer van een verveelvoudiging en daarmee dus geen schending van auteursrecht (ik geloof art. 13 AW). Dit komt echter niet zo snel voor (en is voor zover ik weet afhankelijk van de uitspraak van de rechter) en gaat over het algemeen meer op voor werken die geinspireerd zijn op een ander werk ("naar het thema van...").
In geval van de ts. is voor zover ik uit het verhaal kan opmaken wel sprake van een verveelvoudiging.

Het is wel zo dat - ongeacht het wel of geen schending van een anders auteursrecht betreft - jouw werk zelf auteursrechterlijk beschermd is / kan zijn.

Mijn leraar auteursrecht had een keer een voorbeeld laten zien van een tijdschrift dat allemaal foto's zonder toestemming had gebruikt, en ze gewoon in een bepaalde volgorde had geplaatst. Doordat diegene door die eigen volgorde zelf iets had 'gecreeerd' was het geen schending van het auteursrecht oid. :confused:

dan ben ik wel benieuwd naar dat geval, want wanneer je een collage maakt (zoals dit klinkt) dan gelden er echt wel auteursrechten over die losse foto's. anders zou ik een bestaande speelfilm onder mijn naam mogen uitbrengen als ik hem gewoon iets anders monteer.

tijdens een praktijkvak film dat ik gevolgd heb, werd er duidelijk op gewezen dat sommige producenten erg moeilijk doen over het lenen van slechts een klein fragmentje.

en zoals ik al eerder zei: je mag niet zonder meer het werk van een ander vervormen en het vervolgens openbaar maken.

is dit niet een vergelijkbaar geval als een artiest die een cover speelt van een ander? de uitvoerende heeft hier niet het auteursrecht (dat blijft bij de schrijver) maar heeft wel "naburige rechten" over zijn uitvoering (bijvoorbeeld als er opnames zijn van een live-uitvoering liggen de rechten hiervan bij de uitvoerder, en niet bij de schrijver).

Ik weet niet of dit wel precies is wat jullie beweren, maar dit is het voorbeeld wat wij in de les hadden gehad (misschien heb ik één en ander verkeerd begrepen/onthouden).

HR 1 juni 1990, NJ 1991, 377 (Kluwer/Lamoth)
Lamoth heeft als free-lance fotograaf voor het door Kluwer uitgegeven handwerk-maandblad "Ariadne" een groot aantal foto's gemaakt. Kluwer heeft die foto's ook aan buitenlandse persbureaus ter beschikking gesteld. Lamoth stelt nu in een procedure dat het auteursrecht op die foto's bij hem berust, zodat Kluwer dat niet zonder zijn toestemming had mogen doen. Kluwer verweert zich daartegen o.a. met de stelling dat de bij haar in dienst zijnde hoofdredactrice en/of de stylist óók een bijdrage aan de foto's hebben geleverd.
Het Hof stelt vast dat het rangschikken van de te fotograferen objecten (i.e. het uitkiezen daarvan en het bepalen van de achtergrond en de onderlinge relatie) in overwegende mate door redactie en stylist geschiedden. Tevens heeft het Hof dit gekarakteriseerd als creatieve arbeid die medebepalend was voor het uiteindelijk resultaat van de gezamenlijke werkzaamheden. Het heeft niettemin geoordeeld dat (werkgeefster) Kluwer niet aangemerkt kan worden als mede-auteur van de foto's.

Ik hoop dat ik het nog helder uit kan leggen:

Je hebt het verkeerd begrepen. Het gaat hier in de eerste plaats niet om een bewerking van andermans foto's. In dit arrest ging het om de vraag wie als maker van het desbetreffende product kon worden aangemerkt. Als in dit geval de stylist (die ook een bijdrage heeft geleverd aan de foto's, zoals wordt gesteld) als mede-auteur zou worden aangemerkt, zou zij (of in dit geval: de werkgever => Kluwer) ook auteursrecht op de foto's bezitten.
(Kluwer hoopte dus oa. hiermee onder een schadeclaim van de fotograaf uit te komen)

Maar je kan wel een civiel proces aan je broek krijgen als de maker erachter komt. :)
TS: degene die het stukje heeft gebruikt voor zijn film kan even kijken of de artiest waarvan hij het gebruikt heeft aangesloten is bij stichting beeldrecht. Dan betaalt hij de kosten voor het gebruik van die beelden en is het verveelvoudigen en openbaarmaken van dat stukje film voortaan legaal. www.beeldrecht.nl

het gaat hier (zoals Pandora al zei) niet om het herschikken van de foto's zodat er een nieuw kunstwerk ontstaat. het gaat om wie de objecten op de foto heeft geschikt (voorsat de foto gemaakt werd)

een vergelijkbaar voorbeeld: een fotograaf en een make-up-artiest die discussie voeren over wie het meeste heeft gecreeërd aan een pasfoto