Volgens mij is het vooral nurture, dus je opvoeding en de rest van je leefomgeving, dat bepaalt hoe je wordt. Je kunt alles in meer of mindere mate leren, van dingen als wiskunde tot turnen, of sociale vaardigheid.
Bovendien denk ik dat nurture ook beïnvloedt welke kenmerken van jouw nature de overhand hebben/krijgen, en jou op die manier de persoon maken die je bent. Je kunt talenten of aanleg voor iets hebben, maar de manier waarop je je ontwikkelt bepaalt denk ik of en welke talenten tot uiting komen. Bij wiskunde kan je inzicht en gevoel voor abstracte wetenschap o.i.d. je helpen, maar veel oefenen en er zo vaardig(er) in worden helpt zeker, bij een sport kan je coördinatie, je lichaamsbouw en lenigheid bepalen hoe goed jij je in die sport kan ontwikkelen, maar of je sinds je 4e hard traint of op je 18e begint zal zeker uitmaken. En als je toevallig nogal verlegen in elkaar zit, of juist veel charisma hebt, zal dat beïnvloeden hoe sociaal vaardig jij bent, maar of jij je hele kindertijd gepest en buitengesloten bent zal denk ik een nog grotere impact hebben. Dat soort dingen.
En volgens mij was het ook zo dat een persoon genen kon hebben die je aanleg gaven om een depressie of een stoornis o.i.d. te ontwikkelen, maar dat je afhankelijk van je omgeving en je wel of niet gelukkige jeugd wel of niet een depressie ontwikkelt. Maar ze spelen allebei een rol ja, je kunt er zeker niet eentje afschrijven.
|