VS krijgen tegen wil en dank advies van verkiezingswaarnemers
Uitgegeven op 07-10-2004 om 17:52 uur, bijgewerkt om 18:33
Door ERICA WERNER, Associated Press
WASHINGTON, 7 okt. (AP) - De Verenigde Staten bevinden zich aan de vooravond van de verkiezingen van november in een ongewone positie. Verkiezingswaarnemers, van wie sommigen het vak leerden in landen als Tadzjikistan en Ethiopië, leveren ongezouten kritiek op het Amerikaanse verkiezingsproces. De adviezen worden niet altijd in dank aanvaard.
Een van de critici is voormalig president Jimmy Carter. Volgens hem voldoen enkele van de bij de verkiezingen gebruikte methoden niet aan internationale criteria. De VS hebben op sommige punten een achterstand, zei Carter. "In veel andere landen worden verkiezingen gehouden die volgens de internationale normen wel transparant, eerlijk en fair zijn", aldus de oud-president.
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), waarschuwde dat de geheimhouding bij het stemmen in het geding is door de wijze waarop de Amerikanen omspringen met overzeese stemmen. David MacDonald, een Canadees lid van een team dat op touw is gezet door de mensenrechtenorganisatie Global Exchange in San Francisco, zegt dat waarnemers geschokt waren door de ontdekking dat de verkiezingen onder supervisie staan van partijbestuurders. MacDonald noemt als voorbeeld Missouri, waar staatsreferendaris Matt Blunt, een Republikein, zowel de hoogste toezichthoudende ambtenaar is als kandidaat voor het gouverneurschap. "Er zijn enkele zeer ernstige problemen die moeten worden opgelost", aldus de Canadees.
De OVSE, die ruim honderd waarnemers bij de verkiezingen van 2 november heeft, somt in een recent rapport verschillende problemen op. Zo wordt er op gewezen dat stemmachines zonder printer bij een eventuele hertelling de verkiezingsuitslag kunnen vertragen tot na 2 november, waardoor opnieuw net als in de omstreden verkiezingen van 2000 in Florida chaotische toestanden kunnen ontstaan. Ook wordt kritiek uitgeoefend op de procedures voor het stemmen vooraf of bij machtiging, omdat daarbij onvoldoende waarborgen tegen kiezersintimidatie en uitsluiting van het kiesrecht zijn genomen. Ook de stappen van enkele staten om overzeese en militaire kiezers per fax te laten stemmen in plaats van per post worden gehekeld.
Verder merkt de OVSE op dat veel van de hervormingen die na de verkiezingen van 2000 werden aanbevolen, nog niet zijn uitgevoerd. Het stemrecht kan "mogelijk niet in het gehele land op gelijke wijze worden toegepast of beschermd", aldus het rapport.
De aanwezigheid van buitenlandse waarnemers leidt vooral in Republikeinse kringen tot zure opmerkingen. Een Republikein uit Florida, Jeff Miller, vraagt zich af wat de waarnemers in de VS te zoeken hebben. "Wij zijn niet een land dat onderdruk wordt door tirannie of agressie", schreef Miller. "Wij zijn een vrije natie gebouwd op een fundament van burgerdemocratie."
---
OVSE-rapport:
http://www.osce.org/documents/odihr/2004/09/3655_en.pdf
Internationale verkiezingsnormen:
http://www.osce.org/odihr/?page=elections&div=standards
http://www.nieuws.nl/bericht/5/47925