Hoofdletters
 

De situatie:

'Ik ga volgend jaar naar de tweede klas.' Zei mijn kleine zusje
'Ik ga volgend jaar naar de tweede klas.' zei mijn kleine zusje

Welk van de twee is juist? Ik moet een opstel schrijven vol van zulke zinnetjes.

'Ik ga volgend jaar naar de tweede klas,' zei mijn kleine zusje.

Volgens mij is het zo.:o

Duivelaartje

Nee, het is:

'Ik ga volgend jaar naar de tweede klas', zei mijn kleine zusje.

De komma moet dus achter de aanhalingstekens. Maar het gaat natuurlijk niet altijd zo.

Als je een zin middendoor breekt, wordt het nog lastiger:

'Daar', zei Jan, 'loopt een hond.'

Dit is nog vrij logisch. De komma moet achter de aanhalingstekens. Echter, wanneer er in de geciteerde zin een komma zit op die plaats, gaat het als volgt:

'Zeg,' zei Jan, 'loopt daar een hond?'

Dit omdat je niet ,', kan hebben.

De punt van een zin kan ook lastig zijn. Wanneer je een citaat binnen een normale zin plaats, gaat het zo:

Jan zei: 'Daar loopt een hond.'

Of zo:

'Daar,' zei Jan, 'loopt een hond.'

Dit is omdat er feitelijk .'. staat, maar de laatste punt wegvalt. Wanneer je met vraagtekens of uitroeptekens werkt, wordt dit duidelijk:

Zei hij: 'Daar loopt een hond.'?

Omdat .'? wel een legitieme combinatie is, komt er nu wel nog een sluitteken na de aanhalingstekens. ?.? is echter niet toegestaan, waardoor het zo wordt:

'Vroeg hij: "Loopt daar een hond?'

Wat wel kan is dit:

Houd op met je eeuwige 'Loopt daar een hond?'!

Omdat een vraagteken en uitroepteken niet hetzelfde zijn.

Ik hoop dat het je nu duizelt en dat je er iets aan hebt. Ik haal dit alles trouwens uit de Schrijfwijzer van Renkema, een geweldig boek als je geilt op kommaneukerij.

LUH-3417

interpunctiofiel...

OMG LUH, ik snap het!:D Ik deed het dus altijd fout.:p Papa geilt op interpunctie:cool:.

Duivelaartje

:D
Eeuwige dank zij Uwe Hoogheid
(leraars nederlands die zeggen dat nederlandse spelling eenvoudig is zal ik dit eens voorschotelen)

natuurlijk ook bedankt aan Duivel :)

voor de duidelijkheid:

dit waren de zinnetjes waarover het ging:
(wie weet zitten er nog fouten in :o)

‘Ik ga dit jaar over naar de tweede klas’, zei mijn kleine zusje.
‘In het hoeveelste leerjaar zit je nu?’, vroeg moeder.
‘Wat een stomme vraag!’, zei Jozef, die net begonnen was aan
een nieuw studiejaar psychologie.
(het ging over het verschil tussen klas-leerjaar-studiejaar)
er staan er nog veel meer in, maar daar twijfelde ik niet meer over na Zijne Hoogheids geniale antwoord.

Uwe Hoogheid doet U mee aan het grote dictee der nederlandse taal?

Wanneer is dat dictee weer? Ik doe er altijd aan mee.:)

Duivelaartje

Dank je wel.:)

Duivelaartje

Ik heb op school geleerd dat het anders is, namelijk: 'Ik ga volgend jaar naar de tweede klas,' zei mijn kleine zusje. Zo staat het ook ALTIJD in boeken. Ik ben nog nooit een boek tegengekomen waarin het niet zo is... Pak een boek en je ziet het.

Klein tipje voor de mensen die dit werkelijk gaan doen: niet toevallig net De voorspelling van Evert Hartman uit de kast pakken. :o

ik pak een willekeurig boek en citeer:'

'Slangen praten natuurlijk niet,' zei ik.

De meeste uitgeverijen hanteren inderdaad de Engelse manier. Maar pak een kwaliteitskrant en als het goed is zie je dat de komma daar achter de aanhalingstekens staat wanneer ze iemand citeren.

LUH-3417

lik op stuk (y)

Is de Trouw een kwaliteitskrant? Vast niet, want daar doen ze het zoals ik het op school heb geleerd (de Engelse manier, volgens jou). Dat zou best kunnen hoor... maar in mijn boek staat het anders!

Gaat lekker offtopic hier ;)

Het ging oorspronkelijk over hoofdletters...

Grim

Hee. Da's waar ook. Nou ja, het moet dus zonder hoofdletter... maar je kan wel hebben:
'Rot op!' Ze werkt de jongen de deur uit en zucht dan diep. (Zomaar ff een zinnetje bedacht;))

In het hoeveelste leerjaar zit je nu?’, vroeg moeder.
‘Wat een stomme vraag!’, zei Jozef, die net begonnen was aan

moeten de 'vroeg' en 'zei' nu wel of niet met hoofdletters :s
raar topic trouwens

<insert puke-smiley>

Niet.
Geen raar topic.
En geen hoofdletters.
Hoewel ik heb geleerd dat het:
'In het hoeveelste leraar zit je nu?' vroeg moeder.
is.

Hebben de (kwaliteits)kranten dan gelijk en de uitgeverijen niet? Schrijf je een boek anders dan een artikel? Of maakt het eigenlijk geen bal uit waar je die komma precies neerzet...?
hmm.
het lijkt er wel op.

Nope, niemand heeft het zeggeschap over de taal. De meeste dingen zijn vastgelegd op basis van conventies, maar andere zaken zijn wat losser. Zoals deze kwestie met de komma's. Ik volg hierin liever de schrijfwijzer en de meeste kranten, maar je bent vrij om het op de 'andere' manier te doen, die zeker niet fout of minder goed is, denk ik.

De Schrijfwijzer is net als het woordenboek slechts indicatief. Het geeft aan hoe taal gebruikt wordt, niet hoe taal gebruikt moet worden. Daarom kunnen verschillende woordenboeken elkaar tegenspreken. :)

LUH-3417

volgens mij is het voor de aanhalingstekens :rolleyes:

:D

Kort dat bericht anders even af?

En vóór de aanhalingstekens? Komt-ie!

,'Jan, Robin staat voor de deur' zei zijn moeder.

Grim - :D Een rolleye naar LUH :D :bloos:

Pak een willekeurig boek van Reve of Mulisch erbij en aanschouw: de komma staat voor het aanhalingsteken. Dus iets als: 'Nee, dat is waar,' zei Frits.
Het kan natuurlijk ook zoals LUH het zei, maar ik houd er gewoon meer van zoals in bovenstaand voorbeeld.

Ik ook.
Trouwens, in wel meer boeken staat het zo;).

Dat was slechts om te zeggen dat kwaliteitschrijvers die methode toepassen. Ik had kunnen zeggen, pak een boek van Giphart, maar zo'n commercieel succes schrijvertje kun je natuurlijk niet serieus nemen.

Je kunt je afvragen waar de komma bij hoort: bij de zin in de aanhalingstekens of bij de zin als geheel, inclusief Frits die em uitspreekt.

En trouwens, of Reve en Mulisch nou zo'n goed voorbeeld zijn, weet ik niet.

Ik geloof dat er met 'mijn' manier (overgenomen uit de schrijfwijzer dus) minder kans bestaat op betekenisverwarring bij citaten.

Op internet kwam ik deze twee zinnen tegen:

Moeder denkt dat Erik komt en Helma ook.
Moeder denkt dat Erik komt, en Helma ook.

Je ziet dat er betekenisverschil is. In de eerste zin denkt moeder dat Erik en Helma komen, in de tweede zin denkt Moeder dat Erik komt, en denkt Helma dat ook.

Als je de komma altijd voor de aanhalingstekens zou zetten, zou je geen verschil meer zien tussen:

"Moeder denkt dat Erik komt," zei Piet, "en Helma ook."
En;
"Moeder denkt dat Erik komt," zei Piet, "en Helma ook."

Wanneer je echte de andere variant, die ik propagandeer, gebruikt, krijg je dit:

"Moeder denkt dat Erik komt", zei Piet, "en Helma ook."
"Moeder denkt dat Erik komt," zei Piet, "en Helma ook."

Waarin een oplettende lezer het verschil van betekenis in de twee zinnen nog kan achterhalen. Dit gesteld mits we een oplettende lezer hebben die kennis heeft van de kommaneukerij die we hier bedrijven.

Deze voorbeeldzinnen zijn niet erg sterk, maar ik kon zo snel niets anders vinden. Ik hoop in ieder geval dat ze beargumenteren dat een komma betekenis kan laten verschillen en dat je de mogelijkheid om dat verschil te maken weg laat vallen wanneer de komma altijd voor de aanhalingstekens zet.

Hier trouwens nog een site die 'mijn' manier onderschrijft: http://taalunieversum.org/taal/advies/vraag/871/.
Ik vind het wel leuk dat zoveel boeken, kranten en andere teksten het volgens die regel 'fout' zouden doen. In hoeverre kun je dan nog spreken van iets dat 'goed' is, als vrijwel iedereen het op de andere manier doet?
Maar als je daar in doorgaat, zou je 'Ik ben de enigste die...' en 'Ik ben groter als jou' ook goed moeten gaan rekenen. Dat is wel weer jammer.

LUH-3417

Niet echt sterke voorbeelden, nee. Maar ik snap wat je bedoelt.
Als het leesteken bij het citaat behoort, zet je het voor de aanhalingstekens, anders erachter.
Toch...?
Het wordt weer vager en vager :P

(Y) Goed punt, LUH.
Toch ben ik geneigd de manier te hanteren die jou tegenstaat :p

Als de gemiddelde HAVO-leerling dit zou zien :eek:

:o Ik heb het altijd zo geleerd

Om er na enkele weken nog maar even over verder te gaan (ik kwam er via de zoekfunctie bij terecht):

ook De Standaard gebruikt de manier die jij net hebt uitgelegd.
Het leesteken dat normaal de geciteerde zin beëindint, staat tussen de aanhalingstekens, maar de slotpunt vervalt als het citaat niet het einde vormt van de volledige zin.

'Een ramp voor het land, zult u bedoelen', antwoordde de oppositie.

'Een weldaad', zei de premier, 'behalve voor fraudeurs'.

Klopt niet.
(ik las tot LUH reactie)

In kranten is

'Ik weet het niet', riep de man.

ganbaar.

In romans, verhalen. Haast alles (columns, in de meeste gevalen.)


'Ik heb geen idee,' antwoordde ik hem. 'Jij?'

Iig is deze post dan weer geen lichtend voorbeeld qua interpunctie :p

Ook volgens de manier die ik uitlegde is dit correct: "Ik heb geen idee," antwoordde ik hem. "Jij?"
De komma na 'idee' maakt namelijk deel uit van de geciteerde zin. In geheel is die "Ik heb geen idee, jij?". Wanneer een komma deel uitmaakt van het citaat, zou je ,", krijgen, maar vervalt de laatste.
Tenzij de geciteerde zin "Ik heb geen idee. Jij?" Dan klopt het wel.

Daarom is: "Een weldaad", zei de premier, "behalve voor fraudeurs" eigenlijk ook geen goed voorbeeld, omdat het om de zin "Een weldaad, behalve voor de fraudeurs." gaat.

LUH-3417

Ik ben voor het idee van LUH. Ik zal het ook eens aan mijn lerares Nederlands voorleggen, benieuwd wat die ervan vindt. :)
Goed opgemerkt dat Raakvlak daar geen sterk punt maakte in die laatste zin, daar dacht ik bij het lezen ookal aan. Dit is toch nog best lekker exact voor een taal. (Y)

Chan