ERETOPIC III: Jean Pierre Rawie
 

Paul van Ostaijen en P.C.Hooft: een wereld van verschil. De overstap naar onze volgende dichter is echter níet bijzonder groot. Qua tijd echter wel: we springen helemaal terug naar nu (al twijfelde ik nog wel sterk tussen deze dichter en Oscar Wilde, ik heb toch maar voor het heden gekozen). Een tijd waarin stijlen zich vermengen, nieuwe ideeën de kop opsteken en immer de vraag heerst ‘is dit kunst?’.

Over dit laatste hoeven we echter niet te discussiëren, want ik heb gekozen voor een dichter die in principe erg klassiek is. Saai? Nee, dat zeker niet. Vernieuwend, schokkend of baanbrekend is zijn werk niet, maar interessant zeker wel. In mijn visie zijn er maar weinigen die de taal zó beheersen als de man van dit topic dat doet. Het is een echte volksdichter, onze

Jean Pierre Rawie.

http://www.dbnl.org/auteurs/portret/rawi001_p01.gif



Algemene informatie:

Op 20 april, 1951, werd Jean Pierre Rawie te Scheveningen geboren. In 1970 gaat hij Slavische en Romaanse filologie aan de Universiteit van Groningen studeren, een studie die hij echter niet voltooid. De jaren erna werkt hij aan zijn carrière en zo is hij medewerker van het maandblad De Nieuwe Clercke geweest, heeft hij een debuut gemaakt samen met Driek van Wissen en werd zijn debuutbundel in 1979 gepubliceerd.

Al wil Rawie over zijn persoonlijke leven nooit wat kwijt en zijn zijn gedichten niet autobiografisch, toch schijnt er wel iets van hem door in zijn poëzie: drank, vrouwen en preoccupatie met de dood zijn grote thema’s in zijn poëzie. Opvallend is de ‘omslag’ die Rawie in zijn leven heeft doorgemaakt: in het begin liep hij er extravagant bij en stond hij bekend als de Groningse Oscar Wilde (deze laatstgenoemde is dus wel een mooie aansluiting op deze schrijver, o volgende collega!), maar dit verandert. In 1987 werd hij namelijk opgenomen in het ziekenhuis n.a.v. zijn drankgebruik; hij ontsnapte maar net aan de dood (en dat is maar goed ook, anders waren vele gedichten ongeschreven gebleven). Sinds die tijd kenmerkt zijn werk zich door zowel ironie als ernst, door somberheid én troostrijkheid. Interessant dus om over te discussiëren; ik hoop van harte dat hier Rawie-kenners rondspoken!


Anekdotes & citaten:

Arjan Peters in de Volkskrant van 25 april 2000: "In Zwolle overstappend in de sneltrein naar huis, werd ik in de coupé genood door Jean Pierre Rawie, die op zijn beurt weer royaler praat dan dicht. Het was een halfuur voor middernacht, een gedenkwaardige want de dichter verjaarde. Zonder gevulde heup flacon, naar hij met spijt opmerkte. Mooiste vraag uit de zaal die de flierefluitende treurwilg kende: 'Die bomen van u, die staan ook wel eens in bloei, hoor!' Leukste antwoord dat hij paraat had: 'Waarom ik altijd een mooi pak draag? Nu, een heer in driedelig kostuum zou op een naakstrand bevreemding wekken. Op een keurige avond als deze houd ik daarentegen weer liever de lul in de broek.' Conclusie: voor memorabel vuurwerk moet je juist bij de beschaafdsten onder de schrijvers zijn. "

Jean Pierre Rawie: “De functie van poëzie is bezwering, dat heeft dus met angst te maken. Er zijn veel bedreigende en onaardige dingen in dit bestaan, zodra je die in woorden vat, maak je ze enigszins onschadelijk. Zodra je een wolf wolf noemt, is dat minder eng dan dat je alleen maar weet dat er een gevaarlijk beest rondsluipt. Het ordenende aspect van rijm vind ik bijzonder geruststellend. Ik lees weleens een fraaie regel in een, in mijn ogen vormeloos gedicht, en dan denk ik: wat jammer dat dit niet in een móói gedicht staat.”


Werken:

Het meisje en de dood (1979)
Intensive care (1982)
Kwade trouw gevolgd door Liederen in opdracht (1986)
Oude gedichten (1987)
Winter (1989)
Woelig stof (1989)
Het pamflet (1991)
Onmogelijk geluk (1992)
Geleende tijd (1999)
Wij hebben alles nog te goed (2001)



Enkelen van zijn gedichten:


No Second Troy

Ik heb een vrouw bemind, die best
een tweede Troje zou verdienen,
en die door drank en heroïne
onder mijn ogen werd verpest.

Tot ziekbed kromp het liefdesnest,
en ik zou zachtjes willen grienen,
omdat alleen dit clandestiene
sonnetje van ons tweeën rest.

Zo'n veertien regeltjes waarmee je
een tipje van de sluier licht,
wat zout om in de wond te wrijven.

Wat zijn dat toch voor waanideeën,
Dat je, verdomd, in een gedicht
'de dingen van je af kunt schrijven'?


Ursa minor I

De hemelboog wordt sedert weken
slechts door jouw sterrenbeeld beheerst,
en of ik nimmer had gekeken
zie ik de wereld voor het eerst.

Ik heb de straten en de stegen
waarvan ik elke tegel weet
om jouwentwille liefgekregen
en met betekenis bekleed.

En alle nooit van mij geweken
en steeds ondragelijker druk
verliest zijn dreiging vergeleken
met dit onmogelijk geluk.

Wat is geweest is om het even,
wat wordt van geen belang, zolang
ik zulke liefde nog kan geven
en zulke liefde nog ontvang.

Ik weet niet of dit nieuwe teken
mijn noodlot wel of niet vervult,
maar hart, ik sta voor deze weken
voor eeuwig bij je in de schuld.


Bezit

Waar ik mijn hart aan heb verpand
in mijn verspild verleden,
het ging voorbij, het hield geen stand,
het is als zand vergleden.

Ik heb mij steeds het meest gehecht
aan sterfelijke zaken,
aan dingen die ik nimmer echt
tot mijn bezit kon maken.

Maar alles wat zo dierbaar was
dat ik het heb verloren,
is mij sinds ik het kwijt ben pas
voorgoed gaan toebehoren.



Links:

Algemene informatie:
Groninger dichters: Jean Pierre Rawie

Gedichten:
Verzamelde gedichten door een liefhebber

Foto’s, dossier en audio: zijn gedichten voorgelezen door Rawie zelf!
Jean Pierre Rawie – boeken.vpro.nl

Een prachtig interview met Jean Pierre Rawie
‘Gewoon doen is nooit mijn fort geweest’ – door Elisabeth Lockhorn



Nu jullie!:

Over Jean Pierre Rawie (wat een gafe naam eigenlijk) in het algemeen. Zijn gedichten zijn idd niet baandoorbrekend nieuw op het eerste gezicht, maar soms is hij toch heel 'schokkend' om het zo maar is te zeggen. Soms schrijft hij 'abab' maar weet hij dat te verbreken terwijl hij er zich toch strak aan houdt, yummie :).

Mijn Heer, voorwaar een dag uit duizenden:
ziek en beschonken, bespot en bedrogen.
- Gij weet: Uw goedheid doet mij duizelen,
maar zou het af en toe wat minder mogen.

Zijn ironie is gewoon meesterlijk, ik hou van ironie!

"No Second Troy"
Mooie sonet, netjes een les voor de lezer aan het eind, alleen jammer dat het rijm schema niet klopt (toch?). Niet erg vernieuwed, zoals Rawie het behoort, maar toch komt die laatste regel als een klap in je gezicht. Ik denk dat dat bij sommige dichters behoorlijk wat los maakt, en dat ervaar ik als positief :).
De rijm is in heel het gedicht mooi en klinkt niet geforceerd, de 'overgangs'rijm van 1e-2e strofe verbindt die mooi samen.
In de tweede strofe stoor ik me aan de 'en' in de 2e regel, het 'hoort' daar niet, het verstoord het ritme, het maakt de zin te lang.
De derde strofe vind ik het minst, de laatste regel stoort met 'om in de' het eerst toch mooie ritme, jammer. Doordat ik geneigd ben om door te lezen omdat dat eerst ook overal gebeurde zorgt ervoor dat ik die zin niet goed lees, er moet namelijk een pauze tussen 2e en 3e zin.

Alles bij elkaar vind ik het een mooi gedicht, loopt bijna overal erg vloeiend en heeft een ijzersterk einde.


Morgen ga ik weer verder met proberen om weer een ge-eretopic persoon de grond in te boren, tot nu toe is dat nog niet gelukt ^^.

Wat ga je er diep op in Diary of Dreams. (Y)
En wat een fijne openingspost xineof. Ik krijg meteen zin om me erin te verdiepen.

Mijn eerste indruk is wel positief, zéker na van Ostaijen en Hooft. :o
Het gequote gedicht door DoD vind ik erg leuk.
Verder ben ik wel te spreken over de vorm van zijn gedichten, simpel gewoon eigenlijk, maar zo ligt de nadruk wel meer op het woord. Ergens op een gelinkte site (uit de openingspost) vind ik dit:

Sterfbed
Mijn vader sterft ; als ik zijn hand vasthoud,
voel ik de botten door zijn huid heen steken.
Ik zoek naar woorden, maar hij kan niet spreken
en is bij elke ademtocht benauwd.

Dus schud ik kussens en verschik de deken,
waar hij met krachteloze hand in klauwt ;
ik blijf zijn kind, al word ik eeuwen oud,
en blijf als kind voor eeuwig in gebreke.

Wij volgen één voor één hetzelfde pad,
en worden met dezelfde maat gemeten ;
ik zie mijzelf nu bij zijn bed gezeten

zoals hij bij zijn eigen vader zat :
straks is hij weg, en heeft hij nooit geweten
hoe machteloos ik hem heb liefgehad.

Ik vind het erg mooi hoe hij iets zo treffend weet te verwoorden, en dat is geloof ik wat ik het fijnste aan hem vind. Het is allemaal zo treffend.

En verder ga ik me er eerst van het weekend nog wat meer in verdipen :)

Er was laatst iemand (Halogeen?), die iemand anders met Rawie vergeleek, wie was dat ook alweer, en waarom?

Ik geloof dat Halogeen dat deed. Traangasts gedicht deed hem aan Rawie denken oid.

Binnenkort komt ook mijn weloverwogen mening.

Edit: Inderdaad Traangast.
link

Ah mooi, ik zal vanmiddag of misschien vanavond wat uitgebreider reageren.

Als ik aan JP denk, heb ik altijd heel tegenstrijdige gevoelens. Aan de ene kant verwoordt hij de dingen vaak mooi en kan hij je soms echt verbazen met beeldspraak en zinsconstructies. Aan de andere kant vind ik hem soms ook te mat en nietszeggend en vooral een verschrikkelijke (!) zeurkous. Zeker als hij soms maar door en door en doorgaat over dat afgrijselijke onderwerp, de liefde.

Oh ik hou wel van de taal en het woordgebruik. Tja en drank en vrouwen, poseren, dood ^^. Maar ach, ik ben meer het schreeuw het eruit type. En niet allemaal mooie vormen en sonnetten en gegoten dingen. Ik kan het zelf wel, maar ik doe het gewoon niet graag, ik hou niet van keurslijven, ook niet om te lezen.


Dit vind ik trouwens prachtig. Ook met de rijm, dat breken van de vorm door plots met de 2 zinnen te gaan werken, het stokt ook mooi. En natuurlijk het onderwerp, dat besef...

Citaat:

UITVAART Zo'n tien jaar terug voor haar gevallen; het duurde maar een maand of drie. Toen kwamen drank en jaloezie en achterklap de boel vergallen. Op zich geen grond voor nostalgie - zo ging het vroeg of laat met allen-, maar het is vreemd nu ik de smalle doodkist in deze aula zie. Iets wat ik nooit geheel aanvaardde blijkt plotseling ontstellend echt: Dat ook door mij beminde vrouwen verdwijnen in de natte aarde, de handen op de borst gevouwen, de voeten naast elkaar gelegd.

http://leerlingen.hetassink.nl/neder...de%20trouw.htm

Dat vette stuk <3

(uit: Verstokt rondeel)
Hoe komt die dáár in hemelsnaam op... die vent is echt apart.
Grandioze omschrijving van een kater, geniaal :D.


Ik vind het jammer dat Jean (ik mag 'em zo wel noemen toch ? :P) constant in die afgrijselijke regels blijft haken. Zijn woordenspel, zinconstructie, woordenkeus, en noem heel de mikmak maar op zijn meestal fantastisch... maar wáárom moet het dan allemaal in een stomzinnige abba rijm ?! Hij had (veel) meer met z'n talenten kunnen doen, jammer. Maar gelukkig zijn ook zijn abba gedichten mooi ^^.

@Muter: Oooh, erg gaaf stukk inderdaad.
Maar wat heb nou weer gedaan met je ava ? Eerst was die mooier.

Edit: Owja, ik zal proberen om ietsjes langer ontopic te blijven als in de vorige eretopic :bloos:

Ik denk dat ik sancties ga uitdelen voor het verbasteren van mijn naam...

Ghihi, ik wist dat je zou reageren :D

Wil je het me vergeven als ik beloof dat ik weer op de gedichten hier ga reageren inplaats van offtopic gelul in de stickies ?

Edit: Jean Pierre Rawie ziet er wel erg gaaf uit met z'n sikkie en snor, alleen jammer dat de foto te laag is genomen.

Ik ook Gelukkig heb ík zo'n stoere naam dat de x altijd gebruikt moet worden :eek:.


Maargoed, ontopic. Ik heb voor Jean Pierre Rawie gekozen juist omdat ik vind dat hij zoveel heeft gedaan met zijn talent, hij maakt zijn gedichten echt juweeltjes en lijkt mij iemand die lééft - daarom ben ik het niet met Diary of Dreams eens: je hoeft niet persé iets nieuws uit te vinden om toch je talent te benutten -.

Bovendien is hij op 20 april jarig, ik op 21 april, en hij ging bijna door in 1987, en toen werd ik geboren ooooh <3.

Wat dacht je van Noef? ;)
Ik ben het er mee eens dat je niet iets nieuws hoeft uit te vinden om talent te benuttten (en hebben)

Ik vind het eigenlijk wel gaaf dat hij zich zo streng aan de regels houdt. Wat niet wil zeggen dat ik vind dat dat zo hoort. Maar het heeft wel iets.
Goed, als je er 5 achter elkaar leest gaat dat schema je wel een beetje de keel uit hangen, maar op zich vind ik het wel gaaf.
(nog steeds niet naar de bieb geweest, dit weekend ook geen tijd, volgende week)

Je hoeft niet persé iets nieuws uit te vinden maar ik vind het wel jammer dat hij zobeetje alleen maar zich strak aan die regels heeft. Dat heeft ook wel wat en het blijven nog steeds mooie gedichten maar ik zou het erg gaaf gevonden hebben als hij zouden hebben geprobeerd daarbuiten te treden. Dat vind ik een beetje zonde van zijn talenten. Natuurlijk, hij benut ze wel, maar je kan het altijd nog meer benutten ^^.

En dat hij 1 dag voor jou jarig is is natuurlijk dé reden om hem de beste dichter ooit te vinden, op jou jou na dan :rolleyes:

Heey, we gaan Noef hier niet zomaar zitten rologen hoor! Dat doe je maar bij je vrienden.

Verder snap ik je tweede zin niet zoals die daar staat.

Ow shit, ik heb het al verandert :bloos:

Rawie (y) .

Een van de weinige dichters waarbij ik de moeite heb gedaan om het meeste van zijn werk te lezen, heb zijn verzameld werk ooit eens aangeschaft en lees er nog steeds in als ik me verveel.

Waarom zou een gedicht mooier zijn als het zich niet aan de 'regels' houdt? Daar ben ik het echt niet mee eens, ik verkies een sonnet negen van de tien keer boven zo'n experimentele vormgedicht. Het werkt gewoon; de lengte van het gedicht, het ritme, het onderscheid tussen de strofes, allemaal regels, maar wel regels die (als jer er goed mee om weet te gaan) een bepaald effect hebben op het gevoel dat het gedicht overbrengt. Zonder die regels kun je dat effect ook wel op je eigen manier proberen te bereiken, maar dat slaagt in mijn ogen veel minder vaak(neem die paul van ostaijen als voorbeeld, die deed het gewoon niet voor mij). De regels zijn niet zomaar regels, ze staan in dienst van je eigen doel en daarmee ook je eigen creativiteit, dat vind ik iets positiefs, ik hou niet van willekeur.

En over Rawies thema's kan ik vrij kort zijn, gevoel is bij uitstek het thema voor poëzie. Je kunt over alles dichten, maar het gedicht dat de meeste indruk op je gemaakt heeft zal nooit over schoenveters gaan. Je kunt best een goed gedicht schrijven over andere onderwerpen dan gevoel, of situaties die een gevoel impliceren, maar zonder gevoelsaspect blijft er van de schoonheid(dus niet de technische kwaliteit) van een gedicht vrij weinig over. En dat laatste vind ik toch wel het belangrijktst voor een gedicht, het beste gedicht moet mooi zijn(in de zin van dat het indruk moet maken).

Met die eerste alinea ben ik het compleet met je eens. Behalve over het gedeelte van van Ostaijen, want hij bereikte met zijn stijl ook het gewenste effect bij mij.

Over je tweede deel. Natuurlijk moet er wel een zeker gevoel stralen uit gedichten, maar bij Rawie is het soms een beetje zo dat, en vooral als je een paar gedichten van hem achter elkaar leest, ik hem toch eerder een verschrikkelijke zeur vind, dan iemand die op bijzondere wijze over gevoelens spreekt. Af en toe een gedicht van hem gaat wel, en is echt genieten, maar als ik er meerdere lees, valt mij dat eeuwige gekakel over de liefde zo op.

Ik realiseerde me trouwens... deze man leeft nog toch? dat is best wel vreemd :).

Ik heb ook niet gezegd dat een gedicht mooier is als het niet volgens de regels is >_<
Ik bedoelde alleen maar dat ik het gaaf zou hebben gevonden als hij OOK gedichten schreef die alle regels verbreekt en iets schokkends nieuws doet... of iets wat daar op lijkt. Zijn sonneten zijn harstikke mooi, daar heb ik echt helemaal niks tegen. Ik vind het alleen maar jammer dat hij weinig tot niets nieuws heeft geprobeerd, that's all.
Paul of Ostaijen deed weer precies het tegenovergestelde, hij was gewoon TE apart ^^. Maar ook tussen zijn gedichten zitten hele mooie, maar van hem vind ik het jammer dat hij altijd alle regels aan z'n laars lapt.
Snappie ? :)

Ik heb voor mijn profielwerkstuk een aantal dingen van hem gelezen, maar vond hem minder dan Piet Paaltjens (waar ik mijn pws dus over deed.) Hij is zo negatief altijd, ik mis de ironie waar DoD het over had juist een beetje. Maar dat is natuurlijk mijn mening:)

Mja, hij leeft, maar daar is alles ook mee gezegd, ik heb de laatste jaren niet veel nieuws meer van zijn schrijfsels vernomen.

En mja, misschien moet je toch wel in een bepaalde stemming zijn om de gedichten te verslinden inderdaad, ik kan me wel voorstellen dat het voor mensen zeurderig wordt op een gegeven moment, vanwege het gebrek aan varierende thema's.

Hmhm, ja, dat kan ik wel begrijpen(het was ook geen persoonlijke aanval ofzo hoor), maar ik vind het ergens ook wel leuk dat hij gewoon consequent is, hij doet zijn ding, dat is wie hij is.

Zijn gedichten zijn stuk voor stuk ontzettend mooi - voor zover ik ze gelezen heb; ik ben van plan om er méér te gaan lezen, zodra ik tijd heb - , maar teveel achter elkaar is gewoon niet goed voor je. Zoals Halo al zegt, het wordt een beetje zeurderig. Ik geloof niet dat dat 'gezeur' tot uiting komt in één gedicht, maar in meerdere gedichten bij elkaar, omdat ze toch erg veel hetzelfde thema hebben en de vorm erg hetzelfde is. Dus: "Geniet, maar lees met mate." :p
Uitgebreider commentaar volgt (zodra ik dus tijd heb).

hehe ja :) dit somt het wel zo'n beetje op: Geniet maar lees met mate :D.

Hmmja. Die gast had dus gewoon wat minder eentonig moeten zijn en ook is wat anders proberen, zoals ik al zei.

Leuke reacties, de discussie tussen traangast en Diary of Dreams was interessant (y). Ik neig meer naar traangasts opinie, omdat ik dat consequente ook wel waardeer.

Dat kan :). Maar toch ben ik reuze benieuwd waarom je hem negatief vind, en op welke manier: vind je hem depressief overkomen, of gewoon negatief ingesteld... of... waaruit maak je dat gevoe op?

Ik heb al een paar keer geprobeerd te reageren, maar mn computer werkt niet helemaal mee helaas. Dus nu nog een keer, de verkorte versie (zonder de vele rawie-gedichten).

Rawie is mijn absolute favoriet (op het professionele vlak), en ik sluit me volledig aan bij de post van Traangast. De gedichten vind ik mooi, juist om dat gevoelsaspect en die perfectie. En zijn woordgebruik is net iets specialer dan normaal, maar niet té. Ik had dus nog een aantal gedichten hier willen posten, maar laat het nu even bij eentje, die meer politiek gericht is en de negatievelingen wat betreft onderwerp misschien meer aanspreekt?


Het leven van een kunstenaar


Het leven van een kunstenaar
gaat geenszins over rozen;
het duurt misschien tot volgend jaar
en dan is hij alleen nog maar
een beter soort werkloze.

Het is een vreemde, wrede wet
die niet valt te vermijden,
maar wie zijn zinnen heeft gezet
op schildersezel en palet
die moet nu eenmaal lijden.

Want als een kunstenaar niet lijdt
dan is hij niet je ware;
derhalve dat de overheid
in een doordacht en wijs beleid
op kunst is gaan besparen.

Het is toch door de eeuwen heen
wel zonneklaar gebleken:
de echte kunst gedijt alleen
- denk maar aan Rembrandt of Jan Steen -
bij kommer en gebreken.

Kom prijs daarom het heilig vuur
van ons gebenedijde,
ja zegenrijke landsbestuur
dat tot behoud van de cultuur
de kunst durft te bestrijden!


© Jean Pierre Rawie


en een ieder die nog nooit iets van Rawie gelezen heeft, het is zeker de moeite waard een keer een boekje open te slaan. Ik vind ook niet alle gedichten van hem mooi, maar wel wonderbaarlijk veel (Er is geen dichter waarvan ik zoveel gedichten zo mooi/goed vind).
x live


edit: whoohoo het is eindelijk gelukt te posten!!:D

Wel prettig dat er zoveel verschillende dicht-liefhebbers rondlopen ^^

"Het leven van een kunstenaar" is echt steengoed! Ik lag bij sommige stukken echt helemaal dubbel :D
@Vogelvrij: aanschouw ironie ^^

Het leven van een kunstenaar is echt een heerlijk gedicht, ik vind het taaltechnisch eerlijk gezegd niet eens zo goed, maar qua boodschap is het gewoon heerlijk om te lezen. De fantast ;).

Een nieuwe komt eraan en het is weer mijn beurt, dus hou jullie vast!

En ik heb hier nog niet eens gereageerd :(

Dat is je eigen schuld

Ja hoor, wrijf het er maar weer in. Maar ik kan deze toch nog gewoon uppen als ik nog wat wil toevoegen?

Tuurlijk ^^