Help mij met "d", "t", "dt".
 

Ik schaam mij dood! haha nee dat is niet waar, maar ik zou zogenaamd een hoger opgeleid persoon moeten zijn. Maar ik heb eigenlijk best problemen met "d", "t", "dt".

Kan iemand is al die regeltjes opsommen voor mij die we ooit op school daarvoor hebben gehad? :) En dan bedoel ik ALLE regeltjes! Doe maar net alsof ik een kleuter ben op het gebied van dit ;)

Thnx hè!

Ok :) Er zijn vast al mensen mee bezig op dit moment, maar dat maakt niet uit :)

Tegenwoordige tijd:
We nemen het werkwoord 'horen' even als voorbeeld, het ik/hij/wij-rijtje wordt dan:
ik hoor
hij hoort
wij horen

Bij 'hij' komt er dus een 't' achter. Die 't' komt er meestal achter (behalve bv. bij 'hij is' natuurlijk). Dus ook bij 'worden' en 'houden';
ik hou(d)
hij houdt
wij houden

ik word
hij wordt
wij worden

Dat is niet moeilijk, toch? Soms staat er geen 'hij' voor het werkwoord (of 'zij', of 'u', of 'jij') maar moet een werkwoord tóch met 'dt'. Gebruik dan het werkwoord 'horen' oven om te kijken of er een 't' achterkomt. In het begin zal je dat misschien even onnodig vaak moeten testen, maar na een tijdje gaat 't al snel vanzelf.
Voorbeeld;

Het publiek zat lange tijd rustig te wachten, maar wordt nu onrustig. (Het is 'wordt' want je zegt ook; het publiek hoort, dus komt er een 't' achter.)

Dan hebben we nog de verleden tijd en de 't' en de 'd' daar.
Het ik/hij/wij-rijtje van horen in de verleden tijd is natuurlijk makkelijk, die ken je zeker wel;
ik hoorde
hij hoorde
wij hoorden

Als je daarbij twijfelt (veel mensen twijfelen bijvoorbeeld bij de verleden tijd van 'schrobben') dan kijk je naar de laatste letter van de stam. Bij horen is dat dus de 'r' want 'hoor' is de stam. Vervolgens pak je 'T KoFSCHiP' erbij. Je kijkt of die laatste letter van de stam in dat kofschip voorkomt, in dit geval níet. Dat betekent dat je een 'd' in de verleden tijd krijgt. (Makkelijk te onthouden; 't kofschip begint met een 't', daarom wordt 't dus géén 't' in de verleden tijd.) Dus schrobben wordt;
ik schrobde
hij schrobde
wij schrobden

Deze regel gaat ook op voor het voltooid deelwoord; zit de laatste letter van de stam in 't kofschip, dan eindigt het voltooid deelwoord op een 't', zit hij níet in het kofschip dan krijg je een 'd'.
ik heb gehoord
ik heb geschrobd
dat is gebeurd

Bij dat laatste werkwoord hebben veel mensen ook problemen, aangezien ze soms denken dat het een voltooid deelwoord is terwijl dat níet zo is;
'het gebeurt' bijvoorbeeld, dat schrijf je dus met een 't', aangezien het gewoon tegenwoordige tijd is.
'het is gebeurd' moet dus met een 'd', want het is het voltooid deelwoord.

Pfoe, meer weet ik er niet over te vertellen :) Ik denk dat 't nu ook wel duidelijk is. Maar je hebt kleine, goedkope oefenboekjes die vaak bij elke boekenwinkel bij de woordenboeken Nederlands ed. staan. Super simpel, maar misschien wel handig om eens door te werken, gewoon om 't door te hebben en er aan te wennen. Dan hoef je er daarna niet meer zo over na te denken. (Ik heb zo'n boekje moeten doorwerken in het eerste jaar op het HBO, daar namen ze al aan dat véél mensen niet fatsoenlijk werkwoorden konden vervoegen. En 't werd zelfs getoets, véél mensen maakten fouten. Dus zo'n boekje zou niet eens zo dom zijn om aan te schaffen :) )

Volgens mij is het gewoon compleet. :) (y)

haha bedankt hè! Dat vind ik nou echt super dat je dat zomaar uit je hoofd kunt opdreunen :D

Ik zal op jou advies is zo'n boekje kopen, want dat is idd geen slecht idee om dat gewoon is goed te oefenen.

hey en nog een vraagje hè... gewoon uit nieuwschierigheid....
Jij weet die regels zo goed uit je hoofd, ben jij dan ook zo iemand die geschreven stukken van andere gaat verbeteren wanneer jij die onder ogen krijgt? :p

Andijvie, ik vind het erg aardig van je dat je dit allemaal uit hebt gewerkt, maar hier zijn toch wel sites over? :o

Overigens streep ik zelf altijd spelfouten aan als ik die tegenkom in een krant, een lesboek, etc.

Dat is waar, maar ik vind 't leuk het op te schrijven :P

Ik verbeter niet alles, maar fouten in kranten daar stoor ik me wel aan. Hier op 't forum of in een schoolkrant, ja goed, dat is dan maar zo, daar neem ik de moeite niet meer voor :P (Kranten ook niet echt, maar ik vind 't wel heel erg dat daar fouten in staan.)

Vroeger kon ik er ook niks van, totdat mijn laatste leraar Nederlands het systeem uitlegde en iedere les er 3 'shoot-oefeningen' doorheen joeg. Je hebt namelijk van die boekjes die helemaal vol staan met speciale oefeningen op dit gebied.

Nu gaat het vrijwel nooit meer mis :)

EDIT: Andijvie heerst.

Je gebruikt best gewoon een ww. waarvan de stam niet eindigt op d of t. Die vervang je dan met het ww.

vb.: 'Jij antwoordt(?) verkeerd op een vraag.'
antwoord vervang je in gedachten door bv. horen
-> Jij hoort verkeerd op een vraag.
Je ziet dat hoort een T krijgt dus moet er bij antwoord ook een t bij.

ander vb. ' Antwoord(?) jij vaak in de klas?
vervangen
-> Hoor jij graag in de klas?
horen krijgt geen t dus antwoorden ook niet.

ik hoop dat dit hiervoor nog niet gezegd is :p

aaaawwww...... wil Astuanax ook even in de schijnwerpers staan? ;)

Nog een 'truc': je kunt een voltooid deelwoord langer maken wanneer je twijfelt over de juiste spelling, alsof je het bijvoeglijk gebruikt. Je kunt dan horen of het op een 'd' of een 't' eindigt.

Voorbeeld:

'Verteld' of 'vertelt'?

De vertelde verhalen.
De vertelte verhalen.

Dus 'verteld' is juist gespeld. :)

absoluut ;)

Maar met het werkwoord 'lopen' kun je altijd nog het beste horen of een werkwoord een 'd' of een 't' krijgt, in combinatie met 't ex-kofschip. Andijvie heeft het netjes uitgewerkt.

Dit klopt niet helemaal. Je moet NIET de ik-vorm nemen als stam. Je moet het -en gedeelte van het werkwoord eraf gooien, dus: "horen" -> "hor-", zo kom je aan de r, die dus idd niet in 't kofschip zit. Dit lijkt triviaal, maar dat is het zeker niet, bijvoorbeeld: "verven" -> "verv-" de v zit niet in het kofschip, dus is het "verfde" (weer wel met de f). Dit is eigenlijk alleen belangrijk bij werkwoorden met een f of s op het einde van de ik-vorm.

Vreemd he dat er een buitenlander voor nodig is om dit duidelijk te maken.

k weet niet hoor..maar is t tegenwoordig niet taxi kofschip ofzo? zoiets iig :S

De v/f-wisseling en z/s-wisseling leken me te logisch om ze uit te hoeven leggen.

De laatste opmerking vind ik gewoon kortweg achterlijk.

Woorden die oorspronkelijk uit een andere taal komen, kunnen soms ook problemen opleveren.

Jij bedoelt dat de 'stam' van een werkwoord dat eindigt op een 'x' net als de andere medeklinkers in 't kofschip in de voltooide deelwoord een 't' op het eind krijgt (mits er nog geen 't' staat). :)

Ze had gezegd dat men de stam moet gebruiken en dat de stam het hele werkwoord minus 'en' is. Zeur dus niet zo.

Nou ja, 't is natuurlijk wel een aardig verschijnsel, dat typisch is voor het Nederlands en het Duits, en dat misschien wel vermelding behoefde: de auslautverhärtung, dat houdt kort door de bocht in dat een stemhebbende consonant stemloos wordt, wanneer hij in de "eindrand" of "coda" van een syllabe staat. De stemhebbende consonant is echter de "eigenlijke" stamuitgang.

Nu slaat zich dit maar ten dele neer in de orthografie: hond, ofschoon uitspraak -> hont. Volgens deze logica zou je verwachten: ik verv, hij vervt, etc. :)

Dat doe ik inderdaad ook. Ik verbeter mensen ook altijd wanneer ze praten en hen/hun/zij omdraaien enzo. Heb/heeft ook. Tot ergenis van iedereen:D.

Met "hun" als onderwerp (hun lopen) is niets mis. Ik zeg het zelf nooit, want veel mensen ervaren het toch als dom, dus je zou alleen maar je eigen ruiten ingooien, maar niettemin, in veel milieus - toegegeven, meestal de lager opgeleide - wijd verbreid. Heel anders met "hen". Die hoor je nooit als onderwerpsvorm.

Met "heb" als vervoeging van "hebben" is voor zover ik kan zien evenmin iets mis, zelfs afgezien van de 1e pers. enk. ott. :)

Bedenk dat het enigszins aanmatigend is, andersmans taalgebruik als incorrect te bestempelen, louter omdat jijzelf anders spreekt/geleerd hebt te spreken. Wat dan voorligt is simpelweg "mijn taal vs. jouw taal". Niet dat je alles maar moet accepteren, maar ik zou alleen daar het terechtwijzende vingertje ( :nono: ) heffen, waar je ook echt een goede verklaring hebt, waarom een bepaalde constructie niet deugt. Een heel bekend voorbeeld, waar zo'n verklaring absoluut niet gegeven kan worden, is "beter als" ipv "beter dan". :)

Overigens, de correcte spelling is "ergeRnis". :D

Niet denken, gewoon doen ;)

Dacht ik ook altijd, maak zelf praktisch nooit fouten met taal, maar er hebben meer mensen moeite mee dan je denkt.

hehe, fouten in kranten en boeken onderstrepen is wel een beetje overdreven, of zo...

Maar ik verbeter mensen wel als ze 'beter als jou' oid zeggen.

Echter zal ik zelf ook hier en daar wel een steek laten vallen (liever niet, maar goed, zal vast gebeuren), en dan is het weer wat minder om anderen te verbeteren. ;)

Ik ben altijd goed in taal, spelling en grammatica geweest, maar de d, t en dt in werkwoorden is nog steeds een soepje. (nu ik Andijvie's stukje goed ga lezen natuurlijk niet meer! :p )

ik gebruik altijd 'smurfen'

Gewoon ontkennen. ;)

Een ander manier is om het Kofschip te gaan gebruiken ;)

Geloof me vrij:
Hun lopen in het midden van de straat.
Hun hebben het koud.
Hun krijgen geen pakjes van de paashaas.

Het is allemaal fout. Hun kan nooit het onderwerp zijn van een zin. Het is niet omdat mensen bepaalde zinsconstructies maken, dat het ook correct Nederlands is.

Ik zie even niet in hoe je hebben verkeerd kan vervoegen.
Hij heb het koud.
Sander en Maarten heb straf gekregen van de juffrouw.

Ik kan me echt geen praktisch voorbeeld indenken waar hebben op die manier misbruikt wordt. Mocht het toch gebeuren, dan is het fout.

ik kan je anders wel een bestanje mailen met die regels. moet je maar ff pmen ofzo

Dat lijkt me dé manier, maar veel mensen vinden dit gemakkelijker.

Ok, waarom? :)

Ongetwijfeld zullen taalpuristen ooit gezegd hebben: naar mijne (!) mening kan "de man" nooit iets anders zijn dan onderwerp, bijgevolg is "ik zie de man" volslagen fout, immers het MOET hier "den man" zijn. :D

Wat hebben betreft: denk eens aan het zuid-afrikaans. Ons heb....!

Het ABN van nu werkt niet meer met naamvalsindicatie in lidwoorden! Sommige dialecten hebben dat, maar dat maakt het nog geen goed Nederlands. Je snapt wat er wordt bedoelt met "Hun lopen" maar het is gewoon fout. Het mag iig niet als goed Nederlands worden gezien want het rijtje is eenmaal:

Onderwerp: Zij
Genitief: Hun
Meewerkend voorwerp: Hun
Lijdend voorwerp of voorzetselvoorwerp: Hen

Wat ben je toch ook dom, MickeyV. :nono: ;)

ABN is een gedateerd begrip. Men spreekt nu van Standaardnederlands, al weet ik niet in hoeverre dit officieel is doorgevoerd. :)

Mensen die dat soort ontwikkelingen volgen spreken al jaren van standaardnederlands.

:bloos: :o

:D

:d

Ik word persoonlijk agressief van constructies als 'hun lopen'.

Toch is het taalkundig gezien een logische vervoeging. In de zeventiende of achttiende eeuw is besloten dat het Nederlands meer op Latijn moest gaan lijken en toen is 'hen' ingevoerd. Die regel is zo kunstmatig, dat geen enkele taalgebruiker het vanaf het prille begin goed zal doen.

Hun is nooit onderwerp in een zin. --> FOUT, in deze zin wel! Hun kan dus wel onderwerp zijn!

:D

Lol!

Ja, maar dan moet je het wel tussen aanhalingstekens zetten he? :)

Haha inderdaad :P Oja, hier nog even een uitzondering.
Het werkwoord 'willen' is een rare. Veel mensen denken dat het gewoon volgens de regels moet, maar hij gaat zo:

Ik wil
Jij wilt
Hij wil

Wij willen
Jullie willen
Zij willen

Let even op de eerste drie.. :)

'jij wil' is ook goed hoor