Slach in teken verpaupering Fries
 

Als inleiding: De Slach by Warns is een slag uit 1345 waarbij de Friezen de Hollanders versloegen, waardoor ze nog zo'n 2 eeuwen onafhankelijk verkregen.

WARNS - Friezen schamen zich voor hun taal en identiteit. Wapperende vlaggen, en een keer per jaar wat stoere taal op It Reaklif bij Warns, brengen daar geen verandering in. Trots. Daar ontbreekt het aan in dit gewest, zo werd zaterdag verkondigd bij de herdenking van de Slach by Warns.

,,It Frysk hat allinnich takomst as de jongerein, ús bern en bernsbern grutsk wêze sille op harren Fryske identiteit.'' In zijn rede op de jaarlijkse herdenking van de Slach by Warns liet Jan Romkes van der Wal, pastoor in Bolsward, er zaterdag geen twijfel over bestaan. Het is tijd om de verpaupering van de Friese taal en cultuur het hoofd te bieden.

Dat is niet alleen een taak voor de oud-strijders op het Klif - ze waren er weer, plichtsgetrouwe mannen als Siemen Cnossen en Ritske Ypma - maar ook van schrijvers, wetenschappers onderwijzers en journalisten. ,,Dy moatte ús kultuer wer serieus nimme.''

Want anders, zo voorziet Van der Wal, gaat de Friese identiteit in de Nederlandse eenheidsstaat verloren. ,,De sprekkers fan it Frysk, op it skoalplein, op strjitte, yn gearkomsten en polityk, sille al oan belies jaan. As snie foar de sinne sil ús taal ferdampe.''

De hartenkreet kon de teleurstelling van historicus en Fries nationalist Kerst Huisman niet wegnemen. Sceptisch sloeg hij de manifestatie bij Warns gade, waar in het najaarszonnetje een bescheiden groepje mensen het Friese volkslied zong, ondersteund door de fanfare van Echtenerbrug en het shantykoor van Bakhuizen.

,,Ach, it is gesellich. Hjir is net folle mis mei. Mar der komt fansels neat út'', constateert Huisman. Om de emancipatie en de rechten van het Fries af te dwingen, zou hij zo graag echte actie zien. Demonstraties, sitdown- stakingen, als het even kon. ,,Der moatte mear middels brûkt wurde, oars wurdt it neat.''

Er wordt vanuit Friesland altijd met respect en jaloezie naar Wales gekeken, waar de eigen taal en cultuur bloeien. Maar daar is heel wat strijd voor geleverd, weet Huisman. Om een eigen televisiestation te krijgen, zijn acties gevoerd waarbij ,,wol fiiftûzen minsken oppakt binne.''

De herdenking van de veldslag, tussen Friezen en Hollanders in 1345, is een tamme bedoening geworden. Ook voorzitter Sjouke Anne Kingma van de Friese studentenvereniging Bernlef gaf dat grif toe. ,,Der wurdt in protte sein, mar in bytsje dien.''

Kingma merkt aan nieuwe leden die zich bij Bernlef aanmelden, dat het vooral in het lagere en middelbare onderwijs niet goed zit met de positie van het Fries. ,,De jongerein praat net geef Frysk mear en wit neat ôf fan de Fryske skiednis. Dêr moat hurder oan wurke wurde.''

Klein lichtpuntje in de strijd is het succes van de stoute FRL- sticker. Nu de rijksoverheid de regio-stickers op kentekenplaten heeft verboden en zelfs dreigt af te straffen met €65 boete, zijn ze niet aan te slepen. Initiatiefnemer Siwert Reinarda heeft net weer duizenden laten bijdrukken. Tot zijn spijt is er nog niemand daadwerkelijk bekeurd. ,,Dat soe ik wolris belibje wolle: in boete krije foar de Fryske saak.''

maandag, 26 september 2005 10:35
Leeuwarder Courant

Ik Bin Frysk

And Damn Proud Of It!

ik verwacht wederom een slotje :rolleyes:

Eh dude?

Dit is nieuws.

Eh, wat is het discussiepunt?

Vinden jullie dat het Fries verpaupert of niet, en of dat zonde is of niet? Zou er iets aan gedaan moeten worden of niet? en zo ja wat?

Ben wel benieuwd hoe de rest van Nederland er over denkt.

Wel, als volbloed Fries kan ik eerlijk zeggen dat het me weinig kan schelen.

Awel,

Er is verschil tussen Fries zijn, en je Fries voelen ;)

Ik kom uit Friesland, en spreek het ook het liefste.

Het beeld onstaat vaak dat er bijna geen Fries meer gesproken word. Op scholen gebeurt dat niet al te vaak, en ook als je naar de supermarkt gaat om een brood te halen, zul je veel vaker Nederlands dan Fries horen. Onder vrienden, collega's, famielie en bekenden ligt het vaak juist heel anders. Met Nederlandstaligen (mensen die niet Fries spreken) in de buurt, praten ook zij vaak Nederlands tegen elkaar, puur uit beleefdheid.

Ik heb klasgenoten met wie ik op school Nederlands praat, maar daarbuiten Fries.

P.s. Wat versta jij als volbloed Fries?

Pa en Ma hebben een tijdje in friesland gewoond?
Of heb je nog gewoon een Heit en Mem, die je in de weekeinden kan opzoeken :cool: ?

Misschien krijgen wij wel ook een soort IRA of ETA :rolleyes:

It begjint allegear mei goed Frysk underwiis. Ek ik kin gjin goed Frysk skriuwwe. Derom gjin ik moar in it Nederlansk fjirder.

Zoals gezegd begint het allemaal met goed onderwijs wat betreft de Friese taal en cultuur. Denk aan goed onderwijs in de Friese taal. Daarmee bedoel ik niet alleen leesvaardigheid en luistervaardigheid, maar ook schrijfvaardigheid en andere aspecten die bij een taal aan bod komen; dezelfde uitgangspunten (m.u.v. het niveau) als bij het vak Nederlands op school. Daarnaast is het ook niet onbelangrijk om te onderwijzen in de geschiedenis van Friesland en de Friese taal.

Dit alles dient onderdeel te worden van het standaardvakkenpakket op zowel de basisscholen en middelbare scholen in Friesland. Natuurlijk dient wel een realistische uitgangspositie te worden ingenomen wat betreft het niveau van taalbeheersing bij 'niet-native speakers'.

Volbloed vind ik beide families generaties lang Fries (Bolsward en Leeuwarden), alle families behalve mijn gezin ook nu nog woonachtig aldaar, daar geboren en getogen.

En nee, gelukkig wonen we daar niet meer zeg :o

Vertel eens wat je kennelijk niet bevalt aan Friesland. Want wel vaker valt mij op dat je niet bepaald positief over Friesland en/of de Friezen bent.

Dat gelul over Friesland en het Fries altijd. Friesland is een provincie en een Fries een accent, ik denk dat mensen hun tijd beter kunnen besteden dan aan "Fries nationalisme".

Haplo:

Beati Pauperus Spiritu
Zalig zijn de armzaligen van geest

Had je ook maar enige historische/linguistique kennis gehad, dan zou je weten dat dat voor de volle 100% nergens opslaat (y)

Gefeliciteerd met je waarschijnlijk heelveelste domme opmerking.

Nutteloos nationalisme is dom, maar nutteloos Fries nationalisme of all things...

En dan kan een of ander omhoog gevallen ex-keuterboertje een latijnse tekst quoten en anderen voor dom uitmaken, maar dat verandert niets. :)

"omhoog gevallen ex-keuterboertje"

Ik ben geen boer
Mijn moeder was geen boerin
Mijn vader was geen boer

Mijn opa's en oma's waren dat wel.

Ik durf te wedden dat jij genoeg boeren in je familie hebt. Misschien een idee een beetje respect te hebben voor de mensen die ervoor gezorgd hebben dat je hier nu domme teksten kan zitten typen.

En daarnaast zou het misschien handig voor je zijn deze website eens te bekijken. Kan iemand als jij veel van leren. http://nl.wikipedia.org/wiki/Fries

Friezen

De Friezen zijn een Germaans volk dat tot de Ingvaeones gerekend wordt. De Ingvaeones zijn de Germaanse volken die langs de Noordzeekust voorkomen. De Germaanse volken zijn tot na de grote volksverhuizing weinig honkvast ook was de samenstelling van wat nu een volk heet wisselend. Tijdens de volksverhuizing zijn veel Friezen naar Kent, East Anglia en Lincolnshire getrokken. In de "Historia ecclesiastica gentis Anglorum" van Sint-Bede worden de Friezen genoemd als een van de belangrijkste Germaanse stammen die zich in Engeland vestigen. Plaatsnamen als Dumfries, Friston en Freeston herinneren aan de invloed van de Friezen in Engeland.

De Friezen golden als een volk van zeevaarders; de Noordzee werd indertijd "Mare Frisicum" genoemd. Op het continent was er een groot Fries rijk, het huidige Utrecht en Dorestad waren belangrijke Friese handelssteden. De Friezen werden ver na de Franken gekerstend.

Fries (taal)

Het Fries (Fries: Frysk) is de taal die van oudsher door de Friezen gesproken wordt. De taal behoort tot de West-Germaanse tak van de Germaanse talen en is verwant aan het Engels, maar ook aan het Nederlands. Men spreekt dan ook soms van een Anglo-Friese taalgroep. Er zijn Friese teksten bekend uit de 10e eeuw. (Kom dan nog maar eens met jullie "Hastalas Vogalas Nestalas").

Klacificatie Fries:
* Indo-Europees
o Germaans
+ West-Germaans
# Ingwaeoons (Anglo-Fries)
* Fries

Klacificatie Nederlands:
* Indo-Europees
o Germaans
+ West-Germaans
# Nederduits
* Nedersaksisch
* Nederfrankisch
o West-Nederfrankisch (Nederlands)

Fries is een dialect en daar blijf ik bij.

Ach, als randstedeling moet ik toch een denigrerende term gebruiken als iemand zich als een arrogante kwal wil gedragen? :)

Voor de rest wederom:

Leuke reacties,

Al was het nog leuker als jullie ook gelezen hadden waar jullie op reageerden.

We staan op lange, trotse, noeste, nuchtere Frieze tenen, denk ik :D

Geweldig, omdat de friezen de oude naam hebben aangehouden zijn ze echt niet meer of minder germaans als ik, en hebben ze infeite dezelfde historie die ik ook heb.

Ja, leukleukleukleuk.

Op die manier kunnen we net zo goed meteen met Duitsland, Oostenrijk en Belgie een staatje stichten!

Doen we meteen Zweden, Finland, Denemarken en Noorwegen samen in een Scandinavië.

Dan nog even Spanje, Frankrijk en Italië bij elkaar.

En natuurlijk die Slavische en Baltische staten verenigen.

Ierland en Engeland weer samen.

Lang niet zo dom als hersenloos als hersenloos nationalisme. Ik denk dat dat een groter probleem is dan de "verpaupering van het Fries". Prima dat je Fries en Friesland erg tof vind, maar het interesseert mij vrij weinig. Als je dan ook nog eens met kansloze statements ("Ik Bin Frysk And Damn Proud Of It!") aankomt, dan kan je dergelijke opmerkingen verwachten.

De zuiverheid van jullie fries is gewoon ronduit twijfelachtig. Jullie zijn erin blijven hangen, en anderen niet, dat is het verschil.

En zoals je zelf zegt, de huidige landen samenstelling met grenzen is toch stukken anders dan het vroegere germaanse systeem dat allemaal in elkaar overliep en met de tijd gewoon vervaagd en veranderd is.

Grutte Pyr moet gewoon terug. Dan gaan we ons land terugeisen en dan hebben die vuile Belgen, Hollanders en Duitsers maar op te sodemieteren uit ons groot Friesland.

Overigens is er helemaal niet zoveel mis met een beetje gezond Fries Nationalisme, en dat zeg ik terwijl elke Fries me uit zal lachen als ik mijn bek in het Fries openscheur, en ik me erger als Friezen onder elkaar buiten de Provincie in gezelschap Fries tegen elkander gaan lullen. (En vind ik Bernlef maar een groep domme zuipende boeren de de Friezen een slechte naam in Groningen geven.)

Heck, bij 'ons in Friesland' heeft de allochtoon tenminste een cultuur om te te integreren.

Weet ik niet.

Nee, dat vind ik niet zonde het is imo achterlijk nationalisme.

hoho, er is wel een beetje verschil tussen trots zijn op je land en nationalisme.
We hebben het hier niet over mensen die aanslagen gaan plegen etc.

En Fries is volgens alle definities van een taal een eigen aparte taal. Veel nieuwe woorden komen alleen in he tNederlands direct in het Fries zonder vertaling.

En Nederlands ook, en Duits.

Ja, daar blijf ik bij :)

Het is een economisch, cultureel en intellectueel insignificante provincie. Bovendien is het landschap lelijk en spreekt men er met een boers accent.

:nono:

Uitstekend idee, zolang het beleid een beetje progressief blijft. Zijn we hopelijk ook van dat nationalistische gezever af.

De eerste drie statements kan ik me enigszins voorstellen. Maar ik kan me alleen voorstellen dat als je het Fries landschap lelijk vindt, je grote delen van het Nederlandse landschap lelijk moet vinden. Immers, verschilt het Friese landschap zo significant van het landschap van de rest van Nederland, en dan in het bijzonder van de landschappen elders in het noorden?

ik ben Fries, maar spreek het amper. ten eerste omdat mn omgeving me dan niet serieus neemt (en dat kan ik ze niet kwalijk nemen, mijn fries is al niet zo goed en fries klinkt wat raar in zakelijke gesprekken). daarnaast vind ik het nederlands veel duidelijker, dat voorkomt misverstanden.

het fries verpaupert niet, het fries is altijd al een zootje ongeregeld geweest. elke friese regio presteert t om andere woorden te gebruiken, dus lijn heeft er nooit in gezeten.

overigens gaan sommige opmerking hier niet over het fries maar over friesland. de opmerkingen zijn niet op zijn plaats, en onjuist.

Het komt er op neer dat het Fries steeds meer beïnvloed wordt door het Nederlands. In de ene regio is dit meer het geval dan in de andere. Hierdoor komen verschillen in het taalgebruik voor. Dit leidt tot 'slordigheid' waar jij op wijst. Dit zou bestreden kunnen worden met een gezamenlijk vak Fries, zodat het Fries veel meer 'standaardiseert', en het Friese taalgebruik dus minder afhankelijk is van de regio waarin gesproken//geschreven wordt.

Mensen zijn juist veel te trots op hun identiteit. We moeten juist streven naar het terugdringen van 'eigen identiteit' (oftewel nationalisme). Hiermee dring je het aantal conflicten tussen bevolkingsgroepen terug. Als het aan mij ligt verdwijnt dus de erkenning van het Fries als officiële taal in Nederland en spreken we op termijn allemaal Engels.

Bwehehehe, huilie.

Je bent behoorlijk rancuneus, is het niet? Hebben ze je vroeger gepest op de pjutteboartersplak, knul?

Zeg nou zelf, je zou ook wel eens een iets objectievere blik op het geheel kunnen werpen. Zo slecht doen we het economisch nou ook weer niet, we zijn een van de weinig provincies mét een cultuur, domme lui heb je overal, het landschap blijft maar toeristen trekken en boerse accenten heb je in elke uithoek van het land.

of we gaan met zn allen gewoon een nieuwe taal verzinnen, die dan meteen ook zo logisch mogelijk is. engels is zo... saai.

Right back at you. :rolleyes:

Waar gaat dit topic uberhaupt over.

Alleen dat is niet uitvoerbaar en mijn scenario eventueel wel... Zeg ik in al mijn optimisme. :)

Vreemd, ik had niet de indruk dat Friezen zich nou zo voor hun 'land' en taal schaamden. Wat wel opvalt is dat fries minder gesproken wordt. Ook komt er steeds meer nederlands in het fries. Op zich zou ik wel voor een iets zelfstandiger friesland zijn. Geen regels uit de Randstad waar de cultuur heel anders is dan in friesland. En meer aandacht voor behoud van taal en cultuur.

Ga eens even lekker een potje fietsen met je 'Jullie dit' en 'wij dat.'

Eh. esperanto?

Als Friezen dat willen, moeten ze dat vooral doen. Daarvoor hoeven ze niet de rest van Nederland lastig te vallen.

hahahaha geestig topic dit(Y)

maar even serieus: ik steun de TS wel, sterker nog, ik vind dat Friesland zich moet pogen af te scheiden van nederland.

Maar dan wel als geheel: dus geen steun van Nederland, in sociaal, en economisch opzicht. Laat ze zich maar bewijzen.

zijn we er meteen vanaf :o

(y) :D

In economisch opzicht? Is dat reeel? Waar komt het geld vandaan dan? Uit het toerisme of uit de landbouw soms?

get it? ;)

Bedankt Nederlanders voor het aan ons vertellen dat wij ons allemaal massaal beslist willen afscheiden. Zou het anders niet weten.