[bio] X-chromosomale blaat..
 

Hey,
Ik heb een vraagje over biologie.
Sorry als ik dom overkom, maar ik snap het gewoon niet.

X-chromosomaal wil zeggen dat het gen in het X-chromosoom ligt. Een vrouw heeft 2 X-chromosomen. Ze kan dus homo- of heterozygoot zijn voor een X-chromosomaal gen.
Een man heeft maar 1 X-chromosoom. Hij kan dus maar één allel hebben van de genen die in dat X-chromosoom liggen.

Nou, dat weten we dus.. MAAR..
Als je een stamboom hebt, hoe kun je dan achterhalen of het betrokken gen X-chromosomaal is of kan zijn??
Sorry, maar ik heb echt geen idee HOE je dit zou kunnen uitvogelen..

Iemand mss?

xx

Oke, de volgende keer mss niet te snel wanhopig zijn..
Ik heb het al gevonden ;)
Toch bedankt, ofzo..

xx

even de vraag beantwoorden voor mensen die dezelfde vraag kunnen hebben:

om te achterhalen of een eigenschap X-chromosomaal is of autosomaal, dan doe je net alsof de eigenschap daadwerkelijk X-chromosomaal is.

--> bijvoorbeeld een gezonde man met een gezonde vrouw, kan geen zieke vrouw veroorzaken bijvoorbeeld. (want de vader geeft ten alle tijden een gezond X-gen door)

Dus gewoon invullen alsof de aandoening X-chromosomaal is en als de eigenschap dat niet blijkt te zijn, kom je altijd gevallen tegen in een stamboom die niet kunnen. (tenzij er dermate weinig gegevens zijn dat het niet is vast te stellen of de eigenschap X-chromosomaal is of autosomaal)

thx :)

en:

Kan uit de stamboom afgeleid worden of het gen voor kortvingerigheid X-chromosomaal is?
Deze vraag kun je beantwoorden door op het volgende te letten:

- een man geeft zijn X-chromosoom alleen aan zijn dochters; als de vader het dominante fenotype heeft dan hebben alle dochters ook het dominante kenmerk,
- een zoon krijgt van zijn moeder altijd het X-chromosoom; als de moeder het recessieve fenotype heeft dan hebben alle zonen ook het recessieve kenmerk.

Als dit niet klopt, is het dus niet X-chromosomaal.

Ennem.. toch nog een vraagje :$
Hoe kan je dan weten wat voor genotypen iemand heeft?
Dat moet ik in zo'n stamboom invullen, maar hoe weet ik dat?
Pff.. ben hier echt slecht in..

xx

Als je een stamboom hebt waar in staat welke personen de aandoening hebben, en als je uitgevonden hebt of de aandoening X-chromosomaal is, dan is het vrij makkelijk om de genotypen te bepalen.

Stel: het gen voor de aandoening R erft X-chromosomaal over en is recessief. Het allel voor de aandoening is dan r en het 'gezonde' allel is R.
Alle mannen met de aandoening, zijn r.
Alle mannen zonder aandoening, zijn R
Alle vrouwen met aandoening, zijn rr
Alle vrouwen zonder aandoening zijn RR of Rr. Om dit te bepalen moet je naar het genotype van hun vader kijken. Als hun vader de aandoening heeft, heeft hij allel r. Die geeft hij aan zijn dochter, dus de dochter zal dan Rr zijn. Als de vader gezond is, heeft ze RR.

voor de genotypes ga je precies hetzelfde te werk. Doe eerst alsof de ziekte recessief overerft (meest voor de hand liggend voor zeldzame ziekten bijvoorbeeld, maar klinkt ook meest logisch want anders zou bijna iedereen ziek zijn)

--> vul in aandoening = aa en gezond is A? en is autosomaal

--> als je dan iets tegenkomt dat aa * AA waaruit een ziek persoon volgt, dan weet je dat de aandoening niet recessief kan overerven. (dat moet dominant zijn --> B? * bb (gezond) kan zieke personen opleveren)

Probeer, puzzel en gij zult komen tot het antwoord :D

http://www.havovwo.nl/vwo/vbi/bestan...1201iiopg4.pdf

zie stamboom met de vraag: dominant/recessief.

we doen net alsof de aandoening recessief is aa. kijken we naar een kind met de aandoening (generatie III kind 4) dan komen we geen problemen tegen als we teruggaan naar de ouders.

kijken we of de aandoening dominant is, dan zien we dat dat absoluut onmogelijk is. Ga uit van kind 4 uit generatie 3 die de aandoening heeft. Deze is geboren uit twee mensen die deze ziekte niet hebben (en dus recessief zijn)

--> omdat beide ouders recessief zijn, kan er geen kind ontstaan die een dominant allel heeft (er treedt geen mutatie / crossing over op volgens de vraag)

--> aandoening kan enkel recessief zijn.

fjuww.. wat een gepuzzel..
Maar bedankt! Hier kan ik wel wat mee ;)

(Y)

Thx!

maar wat als je 8 mensen vergelijkt, en 4 mensen hebben de aandoening, en 4 niet..
Dan is er dus geen recessief of dominant iets.. hoe doe je dat dan?
Gewoon iets als aandoening 'aanwijzen' zeg maar?

De andere stamboom, waarbij wel duidelijk was wat wat was, is wel gelukt! :)

als je zoewel de stamboom helemaal in kunt vullen als de aandoening dominant of recessief wordt gesteld(lees: er zijn geen onmogelijke combinaties), dan kun je niet met zekerheid stellen of de aandoening dominant of recessief is.

Antwoord: is niet vast te stellen ;)

Echt kei bedankt dat je hier tijd in steekt! :)

Ik heb de stamboom wat aangepast, zodat er meer mensen zijn, en er wél dominante en recessieve dingen zijn.
Wat een slimheid ;)

Iig heel erg bedankt!

xX meisje v. 17