Schrijftips!
 

In deze topic zullen we algemene tips voor het schrijven van verhalen proberen te verzinnen. Hopelijk met het gevolg ze tenslotte in de/een announcement of in een sticky op te nemen als een soort van naslagwerk.

Het is de bedoeling dat stellingen worden geponeerd en dat anderen erop reageren door ze tegen te spreken, te bevestigen of aan te passen. Het kan gaan over de stijl van het schrijven, of over hoe iemand een verhaal in elkaar kan zetten. Bovendien zijn ook praktische tips welkom.

Er is echter wel een achtergrond waartegen deze stellingen gezien moeten worden. Ik denk dat geen enkele schrijftip ooit een schrijfregel kan zijn en dat er altijd een uitzondering is. Juist goede uitzonderingen leveren weer interessante verhalen op. De stellingen die we uiteindelijk formuleren, zijn dus geen absolute, onbuigbare waarheden, maar richtlijnen. Trouwens, ook deze stelling mag aangevallen worden.

Ik zal het spits afbijten met een aantal standaardtips:

- - -

- Wanneer je een verhaal schrijft, is het van belang om niet alleen een verhaal te vertellen. In plaats van dat je schrijft "Piet voelde zich erg ongelukkig" (vertellen), kun je "Hete tranen brandde achter Piet zijn ogen", schrijven. Hoewel het cliché is, is het als voorbeeld goed genoeg.
In de eerste zin vertel je simpelweg hoe Piet zich voelt en is het daarmee afgelopen. In de tweede zin geef je een bepaald beeld, een omschrijving van iets zonder het direct te benoemen. De lezer bedenkt dan vanzelf, bewust of onbewust, dat Piet zich vast ongelukkig zal voelen. Het effect is dat de ongelukkige Piet niet meer alleen op het papier (scherm) staat, maar nu in het hoofd van de lezer gevormd is, door de lezer zelf. Dat maakt een verhaal beter.

- - -

- Gebruik opvallende woorden niet te vaak en niet te dicht bij elkaar. Wanneer je een verhaal schrijf over een brandkastenkraker, noem de brandkastenkraker dan niet in elke zin brandkastenkraker. In de vorige zin deed ik het driemaal achter elkaar en het zal je vast opgevallen zijn hoe vreemd dat leest. Verzin synoniemen voor de dief, schurk, bandiet of schavuit, of verander de opbouw van de zin zo, dat je het woord kunt vermijden. Dit laatste werkt vooral wanneer het niet gaat om een zelfstand naamwoord.

- - -

- Wanneer je verhaal klaar is, lees je het na. Sommige meteen enadat het af is, andere een dag later. Na een nacht slapen haal je immers meer van je eigen fouten eruit.
Wanneer je tijdens het nalezen meer wilt doen dan alleen fouten eruit halen, moet je je verhaal eens hardop voorlezen voor jezelf. Je hoort dan vanzelf welke zinnen niet goed of lekker lopen of welke zinnen niet goed op elkaar aansluiten. Een goed geschreven verhaal leest als een geoliede machine.

- - -

Jullie beurt!

LUH-3417

Sterk punt.

Uhh...nalezen? :rolleyes:

Ja, je hebt helemaal gelijk. Bovendien zou ik er Piets ogen van maken, dat klinkt wat minder spreektaalachtig;)

- Let op spelling, interpunctie en genoeg witregels. Daarmee maak je het verhaal aantrekkelijker om te lezen.

Laat je niet tegenhouden door rare kronkels als "Ik kan niet schrijven"...of..."Wie wil dit nou lezen".

Al doende leert men. Als je geen inspiratie hebt voor een heel verhaal, ga dan dagelijkse voorwerpen beschrijven (in 400 woorden, niet 40), of je weg naar school. Recenseer een programma of een film. Sleutel dan 'ns wat aan formuleringen. Alle begin is moeilijk, maar gaandeweg zal je steeds vloeiender gaan schrijven, en steeds beter je gedachten onder woorden kunnen brengen.

En dan komt die inspiratie meestal ook wel :o

(of bedoelde je meer praktische tips...naja)

Neem de tijd ervoor, anders komt het vaak geforceerd over, dat je persé dit en dat in een verhaal wil hebben en dat dan ook na elkaar opschrijft. Geef je personages de ruimte, laat ze echt leven en niet alleen hulpmiddel zijn om je verhaal te kunnen voltooien.

Vooral die witregels vind ik belangrijk! Anders krijg je zo'n woordenbrei, terwijl het door witregels overzichtelijker wordt. O, en alinea's zijn ook goed voor het overzicht...

- Begin niet elke zin met 'zij deed dit' en 'zij ging dat doen', maar kies voor een andere zinsopbouw. Anders wordt het zo'n opsomming, en het staat gewoon kapotlelijk.

- Nalezen is zeker heel belangrijk, maar ik laat dan eigenlijk alsnog heel veel fouten zitten :o Maar goed, dat heeft dan weer met zorgvuldigheid te maken

- Je moet jezelf niet dwingen om iets te schrijven. Al wil je nog zo graag, zonder inspiratie kom je praktisch nergens. Tenminste, ik niet. Mijn slechtste verhalen zijn mijn gedwongen verhalen.

Hm. Ja, nalezen is wel een goede. Kuch. :o

"- Begin niet elke zin met 'zij deed dit' en 'zij ging dat doen', [...]" van I C U zou ik willen veralgemeniseren:

-Probeer aangenaam vaak van zinsopbouw te veranderen. De makkelijkste vorm van een zin is 'onderwerp, persoonsvorm, enz', maar probeer dat af te wisselen. Let er alleen ook op dat je niet iederen zin met een onmogelijke bijzin begint. De hardop-lezen tip en je taalgevoel kunnen je vertellen welke zinnen lekker samenvallen in een alinea.

Plus nog een nieuwe tip:

-Vermijd tangconstructies. Een tangconstructies is bijvoorbeeld deze zin: "Vanmorgen heb ik de hond Harrie, die vroeger van mijn buurjongen was die zes jaar geleden in Utrecht Psychologie ging studeren, gezien." De tang bestaat eruit dat de twee werkwoorden, 'hebben' en 'gezien' enorm ver uit elkaar staan. Soms is het beter er twee zinnen van te maken.

LUH-3417

Kies je dan tóch al vroeg in je schrijverscarrière voor een langer verhaal, bedenk dan dat een intro kort gezegd twee functies kan hebben:

- Sfeerzetting;
Je probeert door middel van metaforen en anderszins aantrekkelijke beschrijvingen een 'sfeer', ofwel het gevoel bij het verhaal neer te zetten. Dit kan snel geforceerd overkomen, kijk dus uit. Doe je dit goed, dan mag je gerust af en toe het verhaal 'stilzetten', of in ieder geval de snelheid er een beetje uithalen.

- Aantrekkelijk startpunt voor het verhaal;
Je kunt ook sterk willen beginnen met het verhaal zelf. Lukt dit niet wanneer je gewoon aan het begin wilt beginnen, schroom dan niet om eens ruig te doen, en chronologisch gezien middenin je verhaal in te breken. Dit houdt de lezer vaker vast, doordat deze aan de ene kant heel snel betrokken raakt in je verhaal, en aan de andere kant een heleboel feiten nog niet helemaal kent, omdat je die pas later gaat vertellen.

De tangconstructie is wel een stijlfiguur. Hij kán dus af en toe best mooi zijn.:)

Ik heb zojuist het boek van Stephen King, 'Over leven en schrijven', gelezen, en hij heeft me een aantal tips aan de hand gedaan.

• "Het bijwoord is niet je vriend." Als je goed schrijft, dan komt de lezer er vanzelf wel achter dat dit:
  "Ga weg!" zei John woedend.
  woedend gezegd wordt. Dat hoeft er dus niet bij. Alleen als het echt niet uit de context blijkt, doe het dan wél.
• Als schrijver moet je lezen. Slechte boeken, goede boeken, alles. Als je als schrijver vindt dat je geen tijd hebt om te lezen word je nooit een goed schrijver (ook Stephen King)

Beide tips moet ik nog uitvoeren. :o Maar ik doe mijn best.

Goed topic, trouwens.

Simone van der Vlugt leest nooit. :D

Tsjah, en zoals LUH zei.... er is nooit één goede tip :P

Toch denk ik dat je wel veel gelezen moet hebben, desnoods in je jeugd, om een beetje taalgevoel te ontwikkelen. En zonder taalgevoel wordt je niet zo snel schrijver, denk ik.

Die wil ik ook nog lezen! Alleen maar omdat hij mijn grote held is. <3

Tip 1. Probeer zinnen kort te houden! Veel mensen zetten hun zinnen vol met komma's en vervolgens verlies je alsnog de draad. Onderbreek gerust een zin en ga dan verder in een volgende zin.

Tip 2. Houd rekening met het beoogde publiek! Stel jezelf de volgende vragen:

Schrijf ik de tekst voor jongeren of voor ouderen?
Schrijf ik de tekst voor mensen die hoog of laag zijn geschoold?

Je kunt er vanuit gaan dat je wordt geacht om ouderen te vousvoyeren, dus ook in je teksten. Jongeren worden over het algemeen niet gevousvoyeerd maar juist getutoyeerd. Bij hoger opgeleiden kun je gemakkelijker een wat breder vocabulaire gebruiken. Terwijl je voor lager opgeleiden, de materie beter zo basaal mogelijk omschrijft. De lengte van je tekst is ook afhankelijk van je publiek. Jongeren hebben vaak geen tijd of zin om zeer uitgebreide stukken te lezen. Terwijl ouderen hiervoor wel de tijd hebben en die ook willen nemen.

Daar ben ik het niet mee eens. Korte zinnen kunnen er een tekst vaak niet vloeiender op maken. Het leest ook irritant. Veel komma's is ook niet altijd even fijn. Het beste is om af te wisselen. Twee lange zinnen, eens een wat korte, en weer wat langeren. Afwisseling is sowieso een pré.

Ik eigenlijk ook niet.

edit: vousvoyeren my arse :)

Ik sluit me aan bij Duivje. Korte zinnen kunnen vaak te hakkerig zijn, en dat leest echt heel vervelend. Natuurlijk moet je je zinnen wel overzichtelijk houden, dat is logisch.

Ik denk niet dat ik extreem korte zinnen gebruik. Maar ik maak mijn zinnen ook weer niet te lang, want dat vind ik heel onduidelijk.

Ik houd niet zo van zijn boeken, maar wel van deze. Geeft veel inspiratie. Én hij lag voor 3,50 bij de Slegte.

Ik heb trouwens nog een boek dat heel erg goed is: 'Het naakte schrijven', van Nirav Christophe. (Oa. van de schrijfopleiding van de HkU, maar hij heeft nog véél meer gedaan.) Hij heeft een fantastisch boek geschreven waar je heel veel inspiratie van opdoet (ik in ieder geval wel.) Lezen dus! Beide boeken:)

De gulden middenweg. Blegh :P

Ik denk dat hij meer bedoelt, dat als je af en toe een komma door een punt kunt vervangen, je dat het best ook wel kunt doen. In voorgaande zin had alles verband met elkaar, maar da's lang niet altijd zo, daar kun je op letten. :)

hangt er ook vanaf voor wat je schrijft,
maar in onze schoolkrant doe ik vaak stukjes met behoorlijk veel ironie, understatements en dat soort dingen. veel mensen zeggen dat ze het leuke stukjes vinden..

Ligt er maar net aan wat je (be)schrijft... Soms is de traagheid die geïmpliceerd wordt door lange zinnen juist wenselijk, andere momenten heb je liever het staccato van korte zinnen...

Bedenk van tevoren wat je wilt gaan schrijven, structuur, eventueel een perspectief, tijd ("ik deed iets" en een zin later "en ik gooi het weg" staat niet) en schrijf het daarna uit.

Witregels en afgebroken zinnen heerschen, zeker in langere teksten.

En over korte zinnen: probeer dat niet constant te doen, als een verhaal alleen maar uit korte zinnen bestaat dan zal dat irritant worden om te lezen omdat je het idee krijgt een telegram voor je te hebben liggen. Afwisseling dus. :)

Stephen King (daar heb je 'm weer) vindt dat je je verhaal zichzelf moet laten schrijven, dat je aan het begin nog niet hoeft te weten hoe het eindigt. Ik onderschrijf die mening wel.

Ik heb dat boek van Stephen King ook en ik denkt dat ik het met hem eens ben. Misschien is het een gebrek aan creativiteit, maar meestal begin ik een verhaal met slechts één scène of beeld in gedachten.

'Joris en zijn wonderlijke navel' kan als voorbeeld dienen. Het enige dat ik had toen ik begon met schrijven was het idee van een begrafenisondernemingsmedewerker die harder moet huilen dan de nabestaanden en vervoglens getroost wordt door de weduwe. Daarna kwam het idee van de navel erbij en toen ging de rest eigenlijk vanzelf. Maar ik weet vrijwel nooit waar een verhaal heen zal gaan als ik begin met schrijven. Misschien kan ik daarom ook geen lange verhalen schrijven.

LUH-3417

Ik vind ook niet dat je al helemaal een schrijfplan moet maken, zoals mijn lerares Nederlands het uitdrukt. Mijn NaNoWriMo heb ik zonder enige voorbereiding geschreven, hoewel, dat was ook de bedoeling. Alles is voortgekomen uit mijn proloog.

Ik schrijf wel veel lange verhalen, maar ik weet ook nooit waar ze heen gaan, dus dat is geen excuus, geliefde forumbaas ;)

Ok, dan komt het vast omdat ik mijn eigen verhalen na twee uur zat ben. :o

LUH-3417 - Geliefd. :o

O en het helpt bij mij vaak ook niet om ideetjes op te schrijven. Allemaal wel leuk en aardig, maar ik gebruik het nooit omdat het net niet goed genoeg is voor een idee. Maar spookt het al een week door m'n hoofd en weet ik nog steeds hoe het verhaal in het begin moet lopen, dan vind ik m'n idee goed voor een schrijfsel.

Zou dat een tip kunnen zijn; de beste ideeen zijn de ideeen die je niet vergeet?

Edit: Master King zei dit echter ook.

:p

Dát is een heel ander punt :nono:
Uiteraard. ;)

Ik heb nooit gezegd dat je alles van tevoren vast moet leggen, maar dingen als perspectief, een aantal karakters, thema etc moet je toch wel van tevoren weten denk ik.

het boek

'het geheim van de schrijver' van Renate Dorrestein is wel interessant om te lezen in dit kader.
Zij zegt dat je vantevoren wel een lijn moet hebben en waar je heen wilt, maar dat je de pen het verhaal moet doen. Het boek is altijd belangrijker dan de schrijver, dus ga nooit lopen kloten met ventileren van meningen etc.

ander iets

Ga nooit lopen denken dat alles een betekenis moet hebben in het grote verband. het gaat vooral om hoe het leest. Soms kan je echt moe worden van bijvoorbeeld schrijvers en critici als Ton van deel en Jeroen Brouwers die vinden dat alles een beteknis moet hebben. Dat is niet zo

Het is maar dat jullie het weten, maar ik copy/paste alle tips in een .txt bestand en ik ga er, wanneer de meeste tips de revue gepasseerd zijn, proberen één consistent verhaal van te maken.

LUH-3417

Geweldig:cool:

Een schrijver bewijst zichzelf juist door lange zinnen te gebruiken.
Denk aan bijvoorbeeld Livius. Ik vind korte zinnen in sommige gevallen zelfs getuigen van een slechtschrijverschap.

Goed, ook maar een paar tips.

[B]Tip 1:
Schrijf als eerste je ideeën gewoon op. Vaak heb je dan al een redelijk resultaat. Daarna kun je altijd nog dingen toevogen als stijlmiddelen en originele formuleringen. Dit is vooral een goede tip voor beginners

Tip 2: Lange zinnen zijn mooi, zoals ik al zei, maar zorg dat je wel het overzicht houdt. Niks is ergelijker dan een lange zin waar de rode draad volledig verdwenen is.

Tip 3: Gebruik nooit niet dubbele ontkenningen:p, omdat deze onduidelijk zijn. Tenzij je ze goed kan toepassen en als stijlmiddel gebruikt.

Tip 4: Probeer ook eens een thema aan je verhaal te geven, of achter het verhaal een bepaalde filosofie te laten spelen, zoals bij Hermans.

Het gaat er niet om jezelf als schrijver te bewijzen. Het gaat er om een mooi en op één of andere manier zinvol verhaal of ander schrijfsel te produceren.

Schrijven is middel, niet doel.

Combinatie is het toverwoord. :)

't is maar wat je een stijlfiguur noemt, ik vind het altijd een stijl-hinderlijk-fout

volgens mij beiden, niemand wil een k#tverhaal schrijven ;)

Wat ik, of liever Christof/Kristoph die het voorgaande schreef, bedoelde; was dat je niet in je teksten moet laten doorklinken dat jij een fantastisch schrijver bent die wel even met de meest mooie praat onzin opschrijft (al is mooie onzin natuurlijk soms wel kunst... :P). In het verhaal gaat het niet om jou, maar ook echt om het verhaal zelf, wat dus betekent dat je niet de poeta dictus moet gaan uithangen. :)

Een schrijfsel kan heel goed allebei zijn. Als je gewoon wat wilt overbrengen heb je gelijk, gewoon zeggen wat je wilt zeggen. Literair schrijven is wat anders, daar gaat het wel degelijk om je schrijfstijl en de manier waaop je formuleert.

Lange zinnen zijn alleen lang niet altijd de sleutel. Er zijn zeker literaire schrijvers die het meer van een combinatie van zinnen moeten hebben dan van de lengte van hun zinnen.

Inderdaad! Het doel is het verhaal. Als dat een draak van een ding is, dan kun je nog zulke leuke zinnen maken, maar dan leest toch niemand het.
En Livius: die schreef inderdaad lange zinnen. Daar heb je helemaal een punt. Maar daar ging het uiteindelijk ook om wat het verhaal was, of heb je nooit opgelet bij Latijn?

Literair schrijven is vernieuwend schrijven heb ik altijd geleerd. Er zijn geen regels als 'boven een X aantal woorden in een zin wordt de zin ineens literatuur'.

Het is waar wat Changsan zegt, dat je mooie zinnen moet schrijven. Maar dat bereik je heus niet per sé door lánge zinnen te schrijven. Anders hadden 'lang' en 'mooi' wel dezelfde betekenis gehad. Mijns inziens gaat het bij het schrijven van mooie zinnen (of beter gezegd alinea's) om de woordkeus en om het ritme, hoe vloeiend de zinnen lopen. En dat kan best één lange zin zin, maar ook tien korte. Dat maakt niet uit. Het is maar een punt. :)

Als een ander persoon begint te praten, inspringen op een nieuwe regel.

[edit]Hier kan je niet echt inspringen, dus ik gebruik puntjes ipv spaties.

Stom voorbeeldje:
Jan rende woest naar de lerares om af te koelen. "Piet is echt gestoord, weet u?!" Vol verwachting keek hij mevrouw Solis aan.
..."Wat heeft Pietje dan gedaan?"
..."Hij had het lef om mij in de microfoon, voor een gigantisch publiek te laten zeggen, dat ik homo ben. En ik ben niet eens homo!"
..."Waarom heb je dat gezegd dan?" Gabriel snapte er geen snars van.

Daar ben ik het niet mee eens. Ik geloof eerder dat het verhaal ondergeschikt is aan de vorm. Er zijn mensen die van een wandeling langs het kanaal een pracht van een verhaal kunnen maken, ook al gebeurt er vrijwel niets, en er zijn mensen die Arthurlegende kunnen herschrijven tot een uitgebraakte hoop prut.

Met alleen een goede vorm kun je volgens mij verder komen dan wanneer je alleen een goed verhaal hebt. Denk maar eens aan onze ministers, die toch een 90% vorm tegen 10% inhoud verdeling hebben en er een dikke boterham mee verdienen. :)

Ik denk dat dat meer iets is wanneer iemand een redacteur is die een boek vorm gaat geven voordat het gedrukt is. We kunnen het allemaal wel in ons Word-document zetten, maar de meeste fora of verhalensites kunnen niet omgaan met tabs, dus dan hebben we er weinig aan.

LUH-3417