10 dimensies
 

ik vond zojuist een mooie site waar wordt gebabbeld over de 10 dimensies. aangezien het op dit forum vaker over dimensies gaat, maar het laatste topic bijna een jaar oud is, lijkt me dit de beste plaats om even te wijzen op het flashfilmpje waar de 10 dimensies kort worden uitgelegd. (geloof niet dat de link eerder gepost is).

en ja, de site maakt reclame voor een boek, maar het filmpje is wel inspirerend (en uiteraard slechts 1 visie op de werkelijkheid).
klik hier en ga via het navigatiemenu naar "imagining the tenth dimension

Ik vind het een heel creatief filmpje, maar onnodig moeilijk. Zo kijken bèta's namelijk helemaal niet tegen dimensies aan.

het is dan ook geen filmpje voor beta's:p

hoe zou je het simpeler uitleggen in lekentaal?

Als je een punt op een lijn wil specificeren, heb je één getalletje nodig. Voor een punt in het vlak heb je twee getallen nodig. In de ruimte zijn dat er drie, enzovoort. Je zou een pijltje met lengte één langs de x-as kunnen leggen, een tweede langs de y-as en een derde langs de z-as. Die noem je eenheidsvectoren, e_n (in dit geval n = 1 t/m 3). Je kan in de ruimte een pijl (vector) naar elk gewenst punt te trekken, door die eenheidsvectoren met een factor a_n te vermenigvuldigen:

a₁e₁ + a₂e₂ + a₃e₃

Die getallen a kan je coördinaten noemen en zijn voor elk punt uniek. In dit geval heb je dus met drie dimensies te maken.
Voor een 'ruimte' met n dimensies heb je n eenheidsvectoren/kentallen nodig om een vector naar een gewenst punt te specificeren.

zal allemaal best, maar ik hoef maar 1 keer naar de mier en de speelkaart te kijken om het te snappen, en jouw verhaal moet ik 2 keer lezen om er iets uit op te maken.

op de site zie je ook dat het boek niet is gemaakt voor wiskundigen die tot over hun oren in de materie zitten, maar voor leken die zich graag de tiende dimensie (of althans 1 visie daarop) willen kunnen voorstellen.

Maar is 'n= oneindig' in jouw verhaal of ben je het er mee eens dat de 10de dimensie de 'grens 'is als het ware?

Het filmpje was erg verhelderend maar ook ik betwijfelde of de Béta's er ook zo tegenaan zouden kijken. Wel leuk iig.

Nee, n kan elk willekeurig getal zijn (oneindig is juist een geval apart). n = 10 is op geen enkele manier bijzonder in de meetkundige zin, alleen in het 'systeem' van die website, wanneer er geen 'fysieke' voorbeelden meer over zijn. Je kan gerust zinnige dingen zeggen over een kubus in 15 dimensies - je kan er alleen nooit een bouwen. Veel natuurkundetheorieën kan je ook in andere dimensies bestuderen, en soms geeft dat 'nuttige' resultaten omdat een eerder probleem dan ineens verdwijnt. De clou is dat je je helemaal geen voorstelling maakt van hogere dimensies (op de vierde na).

Er is een verschil tussen wat het filmpje beoogt (de 10 dimensies fysisch uitleggen of toch plausibel maken) en wat snees vertelt (dimensie in een klassiek wiskundige zin). Wiskundig is het geen probleem om oneindigdimensionaal te werken, maar ook fysisch hoeft 10 niet de grens te zijn zoals in het filmpje. Er zijn theorieën die gebruik maken van 11 tot zelfs 26 dimensies.

dat klotefilmpje heb ik hier al gepost.

Dat filmpje vind ik leuk om te zien.

Dat de wiskunde voor iedere hoeveelheid dimensies een systeem heeft, gaat het filmpje absoluut niet over.

in de snaar theorie kloppen wiskundige gezien alle versies van het heelal met tussen de 6 en de 26 dimensies volgens mij
de m theorie gaat alleen uit van 10

Even wat toelichten...

Allereerst, snaartheorie.
Dit is, heel algemeen, een theorie waarin (fundamentele) 'deeltjes' die beschreven worden niet nul-dimensionaal (zoals bij bijvoorbeeld normale quantummechanica het geval is), maar 1-dimensionaal zijn. Oftewel, net als een snaar.

Bosonische snaartheorie = 26 dimensies
Theorie met alleen bosonische snaren. Oftewel de snaren voldoen aan Bose-Einstein statistiek. Met zulke theorien kan men bijvoorbeeld elektrodynamica beschrijven, maar dan in snaar-vorm. Maar doordat de theorie alleen bosonische deeltjes beschrijft (fotonen zijn bijvoorbeeld bosonisch), is de theorie geen kandidaat voor een 'Grand Unifying Theory'. Ons universum bevat namelijk ook niet-bosonische deeltjes, zogeheten fermionen (elektronen, quarks).

Supersnaartheorie = 10 dimensies
Snaartheorie welke ook supersymmetrie bevat, welke er voor zorgt dat er naast bosonische snaren ook fermionische snaren zijn. Deze voldoen aan Fermi-Dirac statistiek, zoals bijvoorbeeld elektronen ook doen. Een snaartheorie die supersymmetrie bezit moet 10 dimensies bezitten. Verplicht. Er bestaan 5 versies van zulke supersnaartheorien.

M-theorie = 11 dimensies
Een 'theorie' waarvan de wiskundige details nog verre van helder zijn. Doordat de theorie niet 10 maar 11 dimensies bevat is het dan ook geen snaartheorie, maar 'iets anders'. Het idee achter M-theorie is dat in bepaalde 'lage energie limieten' er telkens een van de 5 supersymmetrische snaartheorien uit komt rollen.

Oh, en over die site... Tsja, het is inderdaad leuk voor een leek, maar er staan wel wat onwaarheden in. Zo willen ze een hogere dimensie zien als 'iets waar de andere dimensies in zijn opgerold'. Maar dat hoeft helemaal niet. Een mobius band is een perfect op zichzelf staand 2-dimensionaal object. Daar heb je geen 3e dimensie bij nodig om de 'kromming' te gaan beschrijven. Het filmpje is op zich wel geinig, maar het schiet al best wel gauw tekort in zijn uitleg van wat die extra dimensies dan voorstellen...

Hoe kunnen de 10 dimensies de werkelijkheid zijn als het slechts door mensen is bedacht?

Iedere theorie probeert aan de hand van een model datgene weer te geven wat wij als werkelijkheid beschouwen, maar dat betekent niet dat zo'n theorie per definitie de juiste weergave daarvan zou kunnen zijn. Het is zelfs zo dat Ed Witten, een van de bekendste snaartheoretici, inmiddels bezig is om een mogelijke 4-dimensionale variant te ontwikkelen.

Ik denk dat je hiermee misschien op iets diepers duidt dan mathfreak aanneemt. Misschien is het hele concept van "dimensies" niet de ware wijze waarin ons universum in elkaar steekt en slechts een manier waarop wij kortzichtige mensen dingen proberen te verklaren, net als vele andere natuurkundige concepten later zijn achterhaald.

Ik vind het filmpje overigens niet echt spectaculair en --zoals bij de meeste film-- besteedt het geen aandacht aan verantwoording van het getoonde.

Wat ook een goede manier is om meerdere dimensies in te beelden zijn kleuren. Eigenlijk doen we dit vortdurend bij weerkaarten, grafieken etc. waarbij de kleur een 3e dimensie aangeeft van een bepaalde waarde bovenop 2 locatiedimensies (bij een weerkaart) of 2 andere dimensies (bij een willekeurige kaart).

Interesant, ik heb laatst een groot deel van dat boek van Michio Kaku gelezen over tien dimensies. (y) dat raad ik ook aan trouwens.

Beide antwoorden hebben me goed geïnformeerd. De signature van mathfreak maakt ook wel wat duidelijk.

Als je mij signature leest begrijp je vast ook mijn standpunt.

Hierbij laat ik iedereen zijn waarheid onderzoeken, hoewel ik van mening ben dat je de werkelijkheid nooit zult vinden door er eeuwig over na te denken. Dat heb ik zelf 3 jaar constant gedaan tot een depressie aan toe...


Vriendelijke groet,

Chris

een goede wetenschapper zal dit zeker niet ontkennen (helaas vallen veel wetenschappers niet in die categorie;))

uiteraard kun je nooit buiten je eigen denkvermogen denken, maar dat wil niet zeggen dat we binnen dat kader niet op zoek kunnen gaan naar verklaringen.

de exacte wetenschap is grotendeels gebaseerd op (1) afspraken en (2) theorieën (geen vaststaande bewijzen dus). zolang je dit erkent is er niets mis met het bedrijven van exacte wetenschap en kan het een waardevolle studie zijn.

Hier is een maand terug nog een topic over geweest.

http://forum.scholieren.com/showthre...readid=1443345

Dat gaat nu niet meer op, aangezien ik mijn signature inmiddels heb veranderd, zoals je ziet... :D

en toch heb ik de zoekfunctie gebruikt :confused:

vette shit, doet me denken aan de maya kalender. Die zegt dat de tijd steeds sneller gaat en dat we door steeds meer niveau's van bewustzijn gaat, misschien dus ook meer dimensie's.