Zomerkamp tegen taalachterstand
 

Vorige week kwam de Amsterdamse onderwijswethouder met het plan, en minister Van Bijsterveldt heeft inmiddels positief gereageerd: kinderen met een taalachterstand kunnen in de zomer in twee weken bijgespijkerd worden in de Nederlandse taal.

Hier een artikel uit het Parool

Een precieze uitwerking van het plan is er nog niet, maar (een deel van) de kosten zou(den) voor rekening van de ouders kunnen komen. Ook zouden kinderen via hun ouders verplicht kunnen worden om de cursus echt af te maken.

Vinden jullie dit een goed middel om het probleem van de taalachterstand aan te pakken? En hoe zou het in de praktijk verder ingevuld moeten worden?

Ik dacht dat we scholen hadden om kinderen Nederlands te leren?

Een probleem is dat sommige kinderen van huis uit minder goed Nederlands spreken, en daardoor halen ze ook het niveau van de Nederlandse les op school omlaag. (Een groep gaat zo snel als de traagste leerling.) Door in de zomer bij te spijkeren zou een hele klas in september weer op niveau moeten kunnen zijn.

Het is een taak van scholen om extra aandacht te geven aan kinderen die dat nodig hebben.

Ja, maar als de praktijk zo is dat dat niet in de reguliere lesuren lukt zonder de rest van een klas daarbij achter te stellen, dan zou dit een prima oplossing kunnen zijn, niet?

Daarnaast: het is een taak van scholen en ouders om kinderen te helpen met dit soort zaken. Sommige ouders zijn niet in staat om "hun deel" van de taalopvoeding te doen en dat moet op enige manier opgevangen worden.

Twee weken extra les past daar prima binnen. (y)

Dan moeten we de scholen aanspreken op hun falen en nadenken over hoe we ons onderwijs effectiever kunnen maken. De PABO universitair maken en de hoeveelheid stof aldaar vervijfvoudigen zou een goed begin zijn, al werkt dat natuurlijk pas op de lange termijn.Ja, als de ouders het allemaal zelf konden of wilden hadden we überhaupt geen scholen nodig.

Maar kinderen zitten maar een beperkte tijd op school. Ga na: op maandagen, dinsdagen en donderdagen komen kinderen vijf à vijfeneenhalf uur per dag, op woensdagen en op veel scholen ook vrijdagen komen de jongere kinderen alleen 's morgens. Kinderen zouden het grootste gedeelte van de dag de schooltaal moeten spreken, en op deze manier red je het niet. En dan komen ze op school: wat dan? Laat je de kinderen zonder taalachterstand een kleurplaat maken totdat de kinderen met taalachterstand bij zijn en de verhaaltjessommen fatsoenlijk kunnen begrijpen? Lekker praktisch.

Nee, scholen zijn niet dé oplossing voor een taalachterstand. Kinderen moeten een basis hebben om hun kennis uit te kunnen breiden, en als een kind een taal niet goed begrijpt zal hij ook de lesjes die niet over taal gaan minder goed meekrijgen. Zo krijg je dus een veel algemenere leerachterstand. Ik denk dat zo'n kamp in de basis een goed idee is, al zou het niet bij een kamp moeten blijven (in de eerste plaats moeten ouders een taal goed leren, en de isolatie die allochtone kinderen vaak ervaren is ook allesbehalve voordelig: als je vriendjes Turks spreken hoef je immers niet echt). Eigenlijk zou de hele sociale omgeving zich in moeten kunnen zetten om een kind de schooltaal goed te leren. Maar aangezien dat veel moeilijker is, is zo'n kamp in ieder geval een zet in de goede richting.

Hoe wil je scholen erop aanspreken dat er in groep 1 tien kinderen binnenkomen aan wie nog nooit (in het Nederlands) is voorgelezen en tien kinderen die het hele oeuvre Jip & Janneke al van buiten kennen?
Je zult toch les moeten geven aan alle twintig tegelijk, terwijl het verschil al in taalontwikkeling enorm is. Het resultaat is dat de juf met de tien slechtste leerlingen in de weer moet om hun niveau op te krikken, waardoor de hele klas niet aan de volledige stof van groep 1 toekomt. Dit probleem verschuif je met ieder jaar, zodat je uiteindelijk in de normale hoeveelheid lesuren kinderen van school stuurt (groep 8) die op het niveau van groep 6 zitten. Meer middelen heeft de school niet.

Lijkt me een goed plan.
Voor de tegenstanders; hou zouden jullie het vinden als er in je klas 5 man wordt geplaatst met een 3 klassen lager niveau waar de leraar 80% van de lessen bezig is de basis uit te leggen?

Op zich is het een goed plan, maar ik mis het onderscheid. Stel dat een kind doof is geboren, maar dat dat later verholpen kon worden. Instant taalachterstand. Oneerlijk om de ouders ervoor te laten opdraaien.

Daar tegenover, mensen die niet integreren, en te lamlendig zijn om voor het belang van hun kinderen Nederlands te spreken, daarvan is het weer oneerlijk dat de belastingbetaler er deels voor opdraait.

Het zal dus wel nodig zijn om de oorzaak per geval te bekijken, en als er sprake is van medische omstandigheden de ouders vrij te stellen van eigen bijdrage, en de andere gevallen juist 100% van de kosten te geven waar dat maar mogelijk is.


Wel meen ik dat de peuterspeelzaal verplicht gesteld moet worden. Dat geeft je de kans om probleemgevallen op de radar te krijgen voordat de lagere school begint, en bovendien is de peuterspeelzaal an sich weer goed voor de taalontwikkeling.

Dat geeft als extra bonus dat moeders uit archaïsche culturen min of meer gedwongen de handen vrij hebben van het constante zorgen voor kinderen, en dat wellicht een klein positief effect op het bestrijden van het rollenpatroon zal hebben.

In ieder geval in de grote steden kunnen kinderen vaak ook naar de voorschool. Dit is een combinatie tussen een peuterspeelzaal en een basisschool waar kinderen vanaf 2,5 jaar al actief worden geholpen met hun ontwikkeling van de Nederlandse taal (en cultuur).

Dit is uiteraard maar een heel kleine groep, maar je hebt gelijk. Ik weet niet welke voorzieningen er precies al bestaan voor dit soort situaties.

Tja, ik ben het er mee eens dat de ouders er (grotendeels) voor op mogen draaien, maar als ik mocht kiezen betaalde ik liever belasting voor een taalcursus dan voor de problemen die ontstaan door een taalachterstand op latere leeftijd. Vergeet ook niet dat een dergelijke cursus er voor zorgt dat "goede leerlingen" zich ook beter kunnen ontwikkelen in een klas, omdat het niveau omhoog komt.

Ik ken scholen waar een kind uit een volledig Nederlandse familiecultuur in groep 4 zijn eigen naam nog niet kon schrijven, omdat de leraren te druk waren om de 90% van de klas met een taalachterstand nog op het niveau van onze groep 1 te krijgen. Om dit te voorkomen mag m.i. wel wat onderwijsbudget ingezet worden.

Daarnaast komt taalachterstand voornamelijk voor in mindere wijken (vandaar dat 90% in één klas achter kan lopen). Een beetje taalontwikkeling kan ook die wijken omhoog helpen.

De gein is juist dat het niet om de taal gaat die gesproken wordt, maar de taalbeheersing van de ouders. Als kinderen een andere taal dan de Nederlandse goed jong leren spreken, zijn ze snel bij op de basisschool met het nederlands. Zwakke taalbeheersing van ouders (in het nederlands of in een adere taal) betekent dat het kind een achterstand oploopt.

Als ouders een zwakke opleiding hebben genoten (analfabetisme etc) erft het kind dat dus. Vaak is die opleidingsgraad van de ouders niet aan hun zelf te wijten. Het zou dus een beetje vreemd zijn om die voor de kosten van zo een kamp op te laten draaien.

Wij zijn het maar zelden eens, maar dit vind ik inderdaad een goed idee. Met name voor kinderen die thuis weinig Nederlands aangeboden krijgen, kan dit een enorme hulp bieden bij het leren van de taal. Consultatiebureaus e.d. raden het ook steeds vaker aan bij allochtone gezinnen. Het zou wat mij betreft niet hoeven gaan om 5 dagen per week, zeker voor die kleintjes niet. Maar 2 of 3 dagdelen lijkt me een prima plan. (y)

Ik weet nog niet helemaal wat ik van dat kamp vind. Ik vind het zowel voor de kinderen met de taalachterstand als de omgeving een goed idee als er iets aan gedaan wordt. Een kamp is op zich geen slecht idee maar het moet niet een soort strafkamp worden. Dan zou ik het prima vinden.

Verrek, je hebt gelijk :)

Bron

Ik wist niet dat analfabetisme of zwakke-opleiding-genotisme erfelijk was. Zou dat ook voor inburgeringscursusweigerisme gelden?
Het lijkt me onmogelijk om na te gaan waar per geval de de oorzaak ligt. Ouders horen echter wèl het beste voor te hebben voor hun kinderen, en daar hoort inmenging in de maatschappij bij. Niet het afzonderen door dag in- dag uit in de ouder's moedertaal te blijven praten.

Ik zei niet dat het erfelijk is (iig, ik bedoel niet lettelrijk dat het erfelijk is). Ik bedoel dat het hebben van een zwakke opleiding leidt tot taalachterstand, en dat het taalniveau van de ouders op haar beurt weer een negatieve impact heeft op het taalniveau van de kinderen.

Hoe zonder je je daardoor af van de maatschappij?

De taal niet spreken leidt onvermijdelijk tot buiten de maatschappij komen te staan. En dat wordt ook weer doorgegeven aan de kinderen.

Datzelfde zei je eigenlijk in je eigen post ook al in andere woorden: falen wordt doorgegeven door de generaties heen als er niets aan wordt gedaan.

Misschien is het geen natuurwet dat thuis een andere taal spreken leidt tot mislukken op school, maar voor de Nederlandse context en de groep die op de korrel wordt genomen met dit beleid werkt dat wel zo. Isolatie binnen de eigen groep en taal kan zelfs integratie die al heeft plaatsgevonden weer terugdraaien.
Ik had ooit een keer een studie daarover gelezen over Turkse vrouwen, en daar kwamen serieus gevallen voor die eerst integreerden, maar daarna terugvielen in de traditionele rollenverdeling, en dus alleen maar omgingen met Turkse vrouwen, en al gauw ging hun Nederlands achteruit, en hun participatie.


Het lijkt me dus zaak dat te voorkomen, niet in de laatste plaats voor het belang van die kinderen zelf. We hebben gezien in de tweede generatie van de originele groep gastarbeiders wat er anders gebeurd.

Nogmaals uit naam van politieke correctheid en overdreven cultuurrelativisme tienduizenden mensen stukken van hun potentiële toekomst afnemen lijkt me gewoon laakbaar. En als daarvoor een beetje high and mighty gedaan moet worden richting de thuissituatie waar archaïsche culturen worden voortgezet, dan moet dat maar.

Het idee is leuk en aardig. Maar 2 weken op een jaar is veel te weinig. Een dergelijke opzet is ook te vinden bij ontspoorde jongeren die naar een soort 'bootcamp' gaan om daar wat discipline bij te leren of om af te vallen.

Het probleem is dat binnen korte tijd het effect van een dergelijk kamp weer nihil is omdat mensen terugvallen in oude leefpatronen. Dezelfde foute vriendjes, hetzelfde ongezonde eten, geen Nederlandse taal meer thuis.
Pas wanneer dit soort structuren op een dagelijkse basis worden veranderd is dit een nuttig plan. Tot die tijd is het geldverspilling.

Ik weet niet of die vergelijking helemaal opgaat. Het gaat niet om gedrag, maar om een vaardigheid: (de basis van) de Nederlandse taal. Je hoeft ook niet elke week naar het zwembad om het zwemmen niet te verleren.

Een bepaalde basis blijft altijd wel hangen, maar als het goed is krijgen kinderen die wel mee op de basisschool. Om op een acceptabel taalniveau te komen voor HBO en hoger (voor MBO trouwens ook) is meer nodig dan een zomerkamp, daar moet thuis ook dagelijks (onbewust) in geoefend worden.
Hoewel er altijd uitzonderingen zijn zal je taal verleren wanneer je het vrijwel nooit gebruikt. Bijvoorbeeld Nederlanders die in het buitenland zijn gaan wonen, enige basis blijft wel maar het gaat wel te ver achteruit om op hoger niveau in de samenleving te kunnen participeren. Zelfs je moedertaal kan verloren gaan.

Rekenen hetzelfde, ik denk dat ik in groep 8 sneller was in hoofdrekenen dan dat ik nu ben.

Hoe dan? Als je thuis onder elkaar een andere taal spreekt, hoe leidt dat tot buiten de maatschappij komen te staan?

Tot op een bepaald punt kan taalvaardigheid ongedaan gemaakt worden door het niet spreken van de taal, maar aangezien we het over leerplichtige kinderen hebben, zal dat effect meevallen. Op school zitten en daar Nederlands spreken/schrijven doen ze toch wel.
Dat gaat ten koste van de taalbeheersing, daarover was dit hele topic begonnen. En wie de taal niet spreekt, komt niet ver in een samenleving. Dat is precies het probleem dat bij veel groepen niet-westerse immigranten speelt.

Hoe zit dat in Friesland? Hebben Friezen die thuis Fries spreken veel problemen?

Goede vraag, zitten hier ook Friezen op 't forum?

Ik denk dat het in Friesland wel meevalt. De taal is verwant aan het Nederlands en ik denk dat de taal minder aanwezig is in het gezin of de directe omgeving dan een taal in een allochtone buurt.

Niet helemaal vergelijkbaar met Friesland, maar ik ben opgegroeid in Limburg. Thuis spraken we altijd dialect, maar school, boeken en tv-programma's waren gewoon in het Nederlands en zodoende leer je "tweetaligheid"; je switch als kind makkelijk om tussen de twee. Daarnaast kun je vaak prima boodschappen doen en zaken op het gemeentehuis regelen in het dialect.

Friesland, Limburg, etc. hebben zo een complete "anderstalige" samenleving die erg nauw verwant is aan het Nederlands. Als niet-westers allochtoon is je bereik veel kleiner als je geen Nederlands spreekt (familie, vrienden, buren spreken misschien ook jouw taal, maar ambtenaren, nieuwslezers enz. meestal niet).

Maar goed, dit gaat dus over het meekunnen in de maatschappij. Het effect van een andere moedertaal op het leren van het Nederlands zit blijkbaar toch iets anders in elkaar, zoals Joostje hierboven (04-01-2011, 15:52) al aangaf.

Helaas worden zulke discussies vaak gevoerd (niet alleen op het forum maar ook 'in het echte leven') door mensen die er nauwelijks verstand van hebben. Wat Joostje zegt, klopt inderdaad helemaal. Een sterke moedertaal (welke taal dan ook) vormt een stevige basis voor het leren van een andere taal. Kinderen kunnen thuis 100x beter goed Turks leren, en dan Nederlands oppikken in de peutergroep, dan dat ze slecht Nederlands aangeboden krijgen. Het zit 'm hier namelijk niet alleen in taal maar in allerlei soorten kennis. Op het moment dat je hebt leren tellen en rekenen in het Turks, kun je dit ook in het Nederlands alleen met andere woorden. Het systeem is al opgebouwd. Een dergelijk systeem kun je alleen opbouwen als je dit op een systematische en samenhangende manier krijgt aangeboden. Dat werkt niet als degene die het aanbiedt, de taal niet voldoende beheerst. Voor meer informatie hierover verwijs ik je door naar het CUP (common underlying proficiency) model van Jim Cummins (bijv hier http://www.naldic.org.uk/ITTSEAL2/teaching/SLA.cfm ). Het probleem is dat zulke dingen (ongetwijfeld niet alleen deze kwestie) wel aangekaart worden bij politiek Nederland, maar meestal niet aangenomen worden.

Waarom wetenschappelijke stukken overnemen als die niet stroken met je partijplatform van "Nederlanders goed, Buitenlanders slecht"?

Kortom; als je al goed een eigen taal spreekt, is het leren van een andere taal makkelijk.
Zover ik weet spreken analfabeten net zo goed/bijna zo goed Nederlands/Turks/Grieks/Amerikaans/Pools, als niet-analfabeten. Mag ik dan concluderen dat de beheersing van een taal afhankelijk is van bijvoorbeeld de aandacht (voorlezen/praten) die een kind krijgt? (kinderen met stomme ouders nagelaten). In dat geval ligt de verantwoordelijkheid óók bij de ouders, niet bij de overheid.
Ja, Nederlandse kinderen doen het inderdaad beter; ze spreken immers de taal al...:rolleyes:
Maar, omgekeerd, hoe zouden Nederlanders dat in het buitenland doen? Handje ophouden en eisen van de overheid hun kinderen Thais te leren? Ze zien je aankomen !

Er zijn geloof ik wel gevallen geweest waarin mensen juridisch of bestuurlijk stuk liepen omdat ze alleen Fries goed beheersten.

Maar goed, dat kan ook nen boerken van 75 jaar aut zien. Dat hoeft helemaal niet te zijn hoe de vork voor iedereen in de steel zit.

Bovendien is het Friese dialect (ik heb geen boodschap aan het kunstmatig uitvinden van een identiteit die niet bestaat, bite me) natuurlijk zo dicht bij het Nederlands dat het makkelijk leren is. Sowieso in geschreven vorm. In deze context spreken we echter vooral over Marokkaans of Turks, talen die weinig op Nederlands lijken. De barrière wordt dan opeens stukken groter.

Zo'n kamp is niet de oplossing, denk ik. Om een kind bijvoorbeeld een nieuw woord aan te leren, moet het woord op 7 (liefst verschillende) manieren aangeleerd worden. Om het woord ook daadwerkelijk aan de woordenschat van het kind toe te voegen, moet het kind het woord zo'n 256 x horen (bij lezende kinderen is de woordenschat daarom vaak beduidend groter: zij komen veel woorden heel veel tegen). Dat krijg je niet in 2 weken aangeleerd.
2 weken kamp is goed voor het korte termijn geheugen, maar daar heb je op de lange termijn dus niks aan...

Bij volle maan zijn drie verschillende manieren voldoende.