Protestantse Hugenoten
 

Mijn geschiedenisboek heeft het over 'protestantse hugenoten' oftewel 'protestantse calvinisten'. Zijn er dus ook andere soorten hugenoten? Of is het gewoon een stijlfoutje?

Ik heb ook nog een vraagje over een toepassingsvraag uit mijn boek, ik ben het niet eens met het antwoordenboek.

De vraag: Je beschikt alleen over bron 11. Is dat voldoende om te concluderen dat Antwerpen een belangrijke handelsstad was?

Bron: 'In 1542 vestigde de Italiaanse koopman en schrijver Guicciardini zich in Antwerpen waar hij tot zijn dood in 1589 zou blijven wonen. Over zijn nieuwe woonplaats en over andere delen van de Nederlanden schreef hij een boek dat van hem een bekende geschiedschrijver maakte. Dit schreef hij over antwerpen':
'Het aantal vreemde kooplieden kan op duizend gesteld worden. het zijn Hoogduitsers, Denen en Oosterlingen, verder Italianen, Spanjaarden, Engelsen en Portugezen; missschien meer Spaniaarden dan enig ander volk. Zij kunnen in Antwerpen hun rijkdommen vrij bezitten en men ziet dus in de stad allerlei kleding en men hoort allerlei talen. Omdat er zo veel vreemdelingen zijn, hoort men in Antwerpen het eerst nieuwtijdsdingen uit de hele wereld. De rijkste en de voornaamste onder de kooplieden zijn de Fuggers uit Augsburg. Hun hoofdheer Anton is onlangs in zijn vaderland gestorven, een erfenis van meer dan zes miljoen kronen nalatend.'

Antwoord: Nee, dat is onvoldoende. Guicciardini (bron 11) schrijft hier alléén over Antwerpen, de tekening laat alléén Antwerpen zien. Zonder de omvang van de handel in Antwerpen te vergelijken met die in andere steden, heb je te weinig aanwijzingen om het een belangrijke handelsstad te noemen. Misschien was ‘duizend vreemde kooplieden’, waar Guicciardini het over heeft, relatief weinig en waren er in allerlei andere steden veel meer.


Mijn antwoord was: Ja. Guicciardini is een bekend geschiedschrijver die in Florence, een andere grote handelsstad heeft gewoond. Hij kon hierdoor Antwerpen met Florence vergelijken. Bovendien zegt hij dat men in Antwerpen nieuwetijdsdingen hoort uit de hele wereld, omdat er zoveel vreemde kooplieden zijn. Dit geeft aan dat er vanuit de hele wereld mensen naar Antwerpen komen om te handelen. De doorslag geeft de opmerking dat men niet alleen nieuwetijdsdingen hoort uit de hele wereld, maar ook nog eens dat ze in Antwerpen het éérst gehoord kunnen worden. Dit geeft voor mij aan dat Antwerpen in ieder geval één van de belangrijkste handelssteden ter wereld was in die tijd.

Voor zover ik weet zijn hugenoten altijd calvinisten (en die zijn protestants) en heb je dus niet echt andere hugenoten. Gebruiken ze de term hier niet gewoon voor de eerste keer om aan te geven dat er met hugenoten dus calvinisten worden bedoeld?

Verder ben ik het met je boek eens. Je kunt wel zeggen dat er inderdaad 1000 kooplieden rondlopen. Maar goed, laten we het met iets anders vergelijken:

Als ik jou vertel over het dorp waar ik heb gewoond waar 7000 mensen wonen en waar zoveel nationaliteiten komen en waar toerisme bloeit, kun je dan zeggen dat ik in een belangrijk dorp woon? Nee, want je weet niets over andere dorpen.

Kijk, dat hij schrijft dat ze het nieuws als eerste horen is leuk en aardig, maar goed, hij woont in Antwerpen. Hoe weet hij hoe snel nieuws in andere steden is? Als je een tweede bron erbij zou hebben van iemand buiten Antwerpen waarin dit alles beaamt werd dan zou het al een stuk betrouwbaarder zijn.

Je moet erg voorzichtig zijn met dit soort bronnen lezen, als je geen vergelijkingsmateriaal hebt kun je niet zeggen dat dat voldoende is. Als de vraag zou zijn: bevestigd deze bron dat, dan zou het antwoord ja zijn.

De term 'protestantse hugenoten' is volgens mij alleen bedoeld om aan te geven dat hugenoten protestants zijn (of om daar extra nadruk op te leggen). En het verschil in antwoord op die vraag lijkt vooral te komen doordat jij en het boek andere criteria gebruiken om een handelsstad belangrijk te noemen. Het lijkt me inderdaad geen onbelangrijke handelsstad. Inderdaad kun je uit die opmerking over nieuwtijdsdingen afleiden dat het belangrijker is dan de rest van de regio.

Ik dacht dat je een probleem had met protestantse huisgenoten :(

In alle andere steden is het nieuws minder snel dan in Antwerpen.

Dat is precies het punt waarom ik de bron ook voldoende vind.

Uhm. Ik sta in Amsterdam en hoor daar nieuws. Hoe weet ik nou of dat nieuws nu al in Vlissingen is dan?

Leuk en aardig dat hij dat schrijft hoor, maar ik kan ook heel veel schrijven zonder dat het waar is.

Jammerlijk pleonasme, net als 'protestantse calvinisten'. 'Calvinistische protestanten' kan je wel zeggen, aangezien er verschillende soorten protestanten bestaan. Als de schrijver werkelijk de nadruk op de levensovertuiging van de hugenoten had willen leggen had hij of zij het beter over 'calvinistische hugenoten' kunnen hebben.
Overigens is het wel denkbaar dat er remonstrantse hugenoten hebben bestaan; calvinisten van Franse origine die soepeler in de leer zijn geworden.

Trouwens, als de Fuggers ergens zaten, is dat geen aanwijzing dat de stad niet onaanzienlijk was?