Waarom talen studeren?
 

Ik zit in het 6de middelbaar en weet nog niet goed welke studierichting ik volgend jaar moet kiezen. Ik doe nu Latijn-Moderne Talen en ik ben wel geïnteresseerd in talen, maar ik weet niet zo goed wat ik er later mee kan doen.

Tolken!

Ben jij een tolk? Wat doe je dan precies?

Ja, ik help mijn baas, Hernán Cortés, bij al zijn onderhandelingen met de Azteken en Maya’s. Ik ben er eigenlijk vanzelf ingerold. Toen hij op een dag in 1519 hoorde dat ik Nahuatl en Maya sprak, nam hij mij meteen aan als zijn persoonlijke tolk. Zo heb ik dan heel snel Spaans geleerd en ben ik onmisbaar geworden voor zijn verovering van Mexico.

Klinkt niet gemakkelijk!

Nee, dat is het ook niet. Zeker niet in tijden van oorlog… (http://www.cpr.org/news/story/iraq-w...rpreters-story) Maar ik word gelukkig goed betaald voor mijn werk ;)

Verhalen vertellen, of schrijven. Wij zijn al sinds 1808 sprookjes aan het opschrijven, zodat ze niet verloren gaan. Zo kunnen de komende generaties ze blijven vertellen.

Waarom zouden sprookjes verloren gaan?

Omdat ze tot nu toe alleen mondeling werden doorgegeven. Wij zorgen ervoor dat al die sprookjes en verhalen die de ronde doen niet zomaar verdwijnen. Het is volgens ons ook in de volkse verhalen dat je de cultuur en identiteit van een volk terugvindt. En daar doen we het voor.

Ja maar, verhalen vertellen is toch niet echt een job?

Toch wel, storytelling is iets van alle tijden. Het is nu zelfs zeer belangrijk in de marketing. Volgens sommige marketingexperts is een verhaal waarin de mensen zich kunnen herkennen misschien wel de beste marketing voor je merk. (http://www.queromedia.be/big-content...et-merk-12730/)

Vertalen. Ik werk al mijn hele leven als vertaler.

Wat vertaal je dan allemaal?

De Bijbel, onder andere. Die heb ik eind 4e eeuw persoonlijk uit het Hebreeuws vertaald. Zonder mij was er geen Bijbel in het Latijn, de taal die de meeste mensen wel konden begrijpen. Meer dan duizend jaar lang hebben de mensen mijn vertaling gebruikt…

Wauw, hoe kom je er toch op om dat te doen?

Wel, Paus Damasus I vroeg me of ik de oude Latijnse Bijbelteksten niet wou ordenen en verbeteren, en terwijl ik daaraan bezig was, dacht ik ze wat completer te maken. Dus heb ik maar de Hebreeuwse Bijbel vertaald, en alles in het soort Latijn geschreven dat de meeste mensen in mijn tijd begrepen. Daarom noemen ze het ook de ‘versio vulgata’, de ‘volkse versie’. Het was een geweldig succes, en daarom ben ik nog steeds de patroonheilige van de vertalers.

Woordenboeken maken. Ik heb het eerste Nederlandse woordenboek samengesteld. Je hebt pas door hoe nuttig woordenboeken zijn, als je in een tijd leeft waar ze nog niet bestaan… Ik ben er dan maar zelf aan begonnen.

Hoe heb je dat gedaan?!

Een kwestie van tijd, geduld en hard werken. Ik ben in 1558 begonnen als letterzetter in de drukkerij van meneer Plantijn, en mocht daar na een tijdje meewerken aan andere woordenboeken. Uiteindelijk ben ik er ook zelf beginnen maken. Ik verzamel al jarenlang woorden, vergelijk ze met woorden in andere talen, kijk in welke streek ze gebruikt worden, of ze nog niet verouderd zijn, enzovoort. Uiteindelijk heb ik een lijst van zo’n 40.000 trefwoorden bijeen. Daar ben ik bijna 40 jaar mee bezig geweest, en toch is mijn woordenboek nog steeds niet compleet.

Je hoeft zelfs geen talenknobbel te hebben om met taal te werken. Ik ben in 1916 afgestudeerd als ingenieur.

Wat doe jij dan in de taalsector?

Ik maak taaltechnologie. Ik heb veel onderzoek gedaan naar communicatieproblemen in de wetenschap. Ik heb ook twee wereldoorlogen meegemaakt, dus ik heb met eigen ogen gezien wat voor problemen slechte communicatie tussen verschillende landen of culturen met zich mee kan brengen. Ik wilde een steentje bijdragen om die communicatie wat vlotter te maken en zo ben ik op het idee van de machinevertaling gekomen.
Een vriend met meer verstand van computers dan ik zei eerst dat het onmogelijk was om computers te laten vertalen, maar blijkbaar slaat mijn idee ondertussen toch aan…

Dat is nog zo iets. Waarom zou ik talen gaan studeren als er dingen als Google Translate bestaan? Hebben ze in de taalsector nog wel nieuwe mensen nodig? Jullie hebben dingen bedacht waardoor het lijkt dat taal studeren niet meer nodig is. Online woordenboeken, vertaalmachines, spelcheckers, … Alles gaat toch bijna automatisch tegenwoordig?

Ik zat vroeger met dezelfde vraag. In mijn tijd was de boekdrukpers het nieuwste van het nieuwste. Dankzij de drukpers konden we plots enorm veel boeken produceren, in plaats van ze telkens met de hand te moeten overschrijven. Zo’n nieuwe technologie heeft altijd haar voor- en nadelen, maar uiteindelijk moet je zelf kiezen of je ze omarmt of ontwijkt. Persoonlijk heb ik ze helemaal omarmd. Daarom ben ik ook in een drukkerij gaan werken. Ik weet dat dit een andere kwestie is, maar we mogen niet vergeten dat taal, net zoals technologie, altijd in beweging is. Taal leeft. Dat zie je bijvoorbeeld aan het feit dat woordenboeken verouderen, en up-to-date gehouden moeten worden. Dat kan tegenwoordig ook al met behulp van technologie. Misschien vind je het net spannend om de technologie te ontwikkelen die woordenboeken up-to-date houdt, of die vertaalmachines doet werken…

Dat is een goede vraag, maar je moet je bedenken dat die vertaalmachines nog niet alles kunnen. Er is nog veel werk, en voor dat werk hebben we ook knappe koppen nodig. En ook al doen de machines tegenwoordig al ongelofelijke dingen, er is vandaag nog geen vertaalmachine die het niveau van een professionele vertaler haalt. Hoe lang het gaat duren voor dat wel lukt, weten we niet, maar er bestaan wel al interessante voorspellingen over: http://www.huffingtonpost.com/nataly..._b_875745.html

Kijk, op dit moment is er nog geen machine die kan wat ik doe, dus ik doe gewoon lekker verder met mijn job. En ik geloof dat zolang er meertaligheid zal zijn en zolang mensen, bedrijven en landen met elkaar willen praten, ze tolken nodig zullen hebben.

Maar is het nog wel nuttig om een nieuwe taal te leren? Iedereen kan toch Engels?

Dat denken veel mensen wel, maar het is eigenlijk niet waar :p https://www.youtube.com/watch?v=n-S_XbHQw9I

Dat is wel gemakkelijk, mensen uitlachen als ze een andere taal proberen te spreken… Hoeveel talen ken jij?

Ik bedoel gewoon dat ik (als Amerikaan) mezelf zeker niet overal op de wereld verstaanbaar kan maken met mijn Engels. Mensen zeggen vaak dat ‘iedereen toch Engels kan’ terwijl dat helemaal niet waar is. Er is zelfs een onderzoek gedaan waaruit blijkt dat maar 20% van de Europeanen vlot Engels kan spreken. (https://horizon-magazine.eu/article/...rchers_en.html) Er zijn dus inderdaad veel mensen die wat Engels verstaan en een kort gesprekje in het Engels kunnen houden, maar daar blijft het meestal ook bij.

Vroeger dacht men dat iedereen Latijn kon, maar dat is ook voorbij gegaan…

Klopt, en daarna werd Frans de ‘wereldtaal’. Kijk maar naar de uitdrukking lingua franca. Maar dat betekent niet dat andere talen niet meer bestaan. Taal is een deel van je cultuur, een deel van je identiteit, dus dat laat je niet zomaar verdwijnen.

Ja oké, maar als je talen gestudeerd hebt, zijn je enige opties dan niet vertaler/tolk of leerkracht worden?

Maar nee, neem mij bijvoorbeeld: ik ben een ingenieur, een wiskundige, en ook een communicatiespecialist. De taalsector is veel meer dan taalleerkrachten en vertalers. Kijk, dit is bijvoorbeeld een overzichtje van de verschillende segmenten van de taalsector: http://www.taalsector.be/cms/detaals...22016hires.jpg
In elk segment zijn er boeiende jobs te vinden. Ondertitelaar, technical writer, copywriter, spraaktechnoloog, literair vertaler, taaladviseur, lexicograaf, taalcoach, lokalisator, terminoloog, stemcoach, geletterdheidswerker, dialectoloog, etc.

Overal waar men professioneel wil communiceren, heeft men taalprofessionals nodig.

En BTW, haal vertalen en tolken niet door elkaar, dat zijn twee heel verschillende dingen.

Hoezo?

Een vertaler vertaalt schriftelijk; teksten, boeken, ondertitels, enz. Als tolk doe je alles mondeling… of in gebarentaal natuurlijk. Hier is een korte uitleg over welke soorten tolken er zijn, als je geïnteresseerd bent: http://www.tvcn.nl/nl/blog/2013/1/24...ken-uitgelegd/

Dat lijken wel veel jobs waarvoor je de hele dag achter de computer moet zitten.

Helemaal niet! Ik heb voor mijn job het hele land afgereisd, enorm veel belangrijke mensen ontmoet en culturen gezien. Ik ben ook niet het type dat de hele dag stil kan zitten.

Wij zaten ook niet de hele dag achter ons bureau. Wij gingen op pad om onze verhalen te verzamelen. We gingen gewoon aan iedereen vragen om ons volksverhalen te vertellen, zodat we die konden opschrijven.

Ik vind het niet erg om achter de computer te zitten…

Voor sommige jobs is het wel nodig om de hele dag aan je bureau te zitten. Je moet natuurlijk zelf zien of dat jouw ding is of niet.

Nog iets wat ik me afvroeg, is of je echt meer dan één taal moet kennen om in de taalsector te werken.

Nee hoor. Wij zijn taalkundigen, en we bestuderen ook vooral onze eigen taal, omdat we graag bezig zijn met onze eigen cultuur en hoe onze eigen taal zich ontwikkeld heeft. Dat kan ook erg interessant zijn.

Wacht, je kan jezelf toch geen taalprofessional noemen als je maar één taal kent?

Natuurlijk wel, een taal is op zich al enorm interessant. Je kan er zo diep op ingaan als je wilt. Je kan de grammatica of de literatuur van een taal bestuderen, logopedist worden, taaladviseur, dialectoloog, copywriter, revisor, … Allemaal jobs waarvoor je maar één taal moet kennen.

Oké dan, maar toch: http://www.knack.be/nieuws/wetenscha...mal-98500.html

Het is natuurlijk wel interessant om een nieuwe taal te leren zodat je kan kijken waar woorden vandaan komen, en hoe ze verwant zijn aan woorden in andere talen.

Jullie hebben allemaal belangrijke en speciale dingen gedaan, maar zijn jullie niet een heel klein groepje mensen dat zich zo gepassioneerd met taal bezighoudt?