Slaan toegestaan?
Door: Edip Yuksel
Vertaald door: Werkgroep IBN
Origineel afkomstig van www.yuksel.org. Indien u voldoende Engels beheerst raden wij u aan het originele artikel te lezen.
"Vers 4:34 van de Koran beveelt gelovigen om hun vrouwen te slaan; dus de Islam is een door mannen gedomineerde religie." Velen van ons hebben dergelijke kritiek van Christenen, atheïsten, agnostici en anderen gehoord. Persoonlijk, iedere keer dat ik 4:34 las, kreeg ik het gevoel dat er iets mis zat. Hoe kan God, de Meest Wijze, ons opdragen onze vrouwen te slaan? Wat voor oplossing is dat? Het is een contrast met de verzen waarin God het huwelijk beschrijft:
30:21: "En tot Zijn tekenen behoort dat Hij voor jullie echtgenotes uit jullie eigen midden geschapen heeft. En Hij heeft liefde en erbarmen tussen jullie gebracht. Daarin zijn tekenen voor mensen die nadenken."
Het moge duidelijk zijn dat dit ogenschijnlijke gemengde bericht, veel hedendaagse Koranvertalers heeft gestoord. Om morele en intellectuele problemen te voorkomen, hebben sommige vertalers getracht het woord "slaan" te verzachten bij het vertalen van 4:34. In het Engels taalgebied bijvoorbeeld voegt Yusuf Ali het woord "zacht/lightly" toe tussen haakjes achter het woord "slaan/beat", om vrouwen te redden:
gedeelte van 4:34 van Yusuf Ali: " . . As to those women on whose part you fear disloyalty and ill-conduct, admonish them (first), (next), refuse to share their beds, (and last) beat them (lightly). . ."
(vertaling: "...Wat betreft die vrouwen waarvan u ontrouw en slecht gedrag vreest, herinner hen (eerst), (vervolgens) weiger het bed met hen te delen, (en als laatste) sla ze (lichtjes)...")
Velen hebben getracht om het probleem heen te draaien. Toen ik mijn Turkse vertaling van 1991 afgemaakt had, stond dit vers bovenaan mijn lijst om zorgvuldig te bestuderen. Zodra ik een probleem omtrent mijn begrip van de Koran tegenkom, herinner ik mijzelf aan 20:114 en bid ik volgens dit vers:
20:114: "Hoogverheven is God, de ware koning. En haast je niet met de Koran voordat de openbaring ervan aan jou geheel is geschied en zeg:'Mijn Heer, geef mij meer kennis'"
Vrijwel alle vertalingen hebben vier sleutelwoorden of termen van dit specifieke vers verkeerd vertaald. Deze zijn: "Qawwamune", "Faddallallahu ba'dahum ala ba'd", "Nushuzehunne" en "Fadribuhunne". In mijn boek "Errors in Turkish Translations" (Istanbul 1992) hebben ik de ware betekenis van deze woorden besproken. In dit artikel wil ik focussen op het laatste woord, "Fadribuhunne".
Een beroemd woord van meervoudige betekenissen
Het probleem komt van het woord "Idribuhunne" dat vroeger vertaald werd als "sla ze". De wortel van dit woord is "DaRaBa". Als je kijkt naar een willekeurig Arabisch woordenboek, dan zal je een lange lijst van betekenissen vinden die aan dit woord worden toegekend. Deze lijst is één van de langste lijsten die in Arabische woordenboeken voorkomt. Er kan gesteld worden dat "DaRaBa" dé nummer één is van woorden met meervoudige betekenissen. Het woord heeft zovele betekenissen dat we moeiteloos talloze verschillende betekenissen, die in de Koran hieraan worden toegekend, kunnen vinden:
* Reizen, weggaan: 3:156; 4:101; 38:44; 73:20; 2:273
* Slaan: 2:60,73; 7:160; 8:12; 20:77; 24:31; 26:63; 37:93; 47:4, 8:50; 47:27
* Optrekken: 57:13
* Aanhalen: 43:58
* Geven (van voorbeelden): 14:24,45; 16:75,76,112; 18:32,45; 24:35; 30:28,58; 36:78; 39:27,29; 43:17; 59:21; 66:10,11
* Wegnemen: 43:5
* Veroordelen: 2:61
* Afsluiten: 18:11
* Bedekken: 24:31
* Uitleggen: 13:17
Zoals je kan zien heeft het werkwoord "DaRaBa" alleen al minstens 10 verschillende betekenissen. "DaRaBa" heeft ook andere betekenissen die niet in de Koran staan. Bijvoorbeeld: in de Arabische taal druk je geen geld, je "DaRaBa"-t geld, je vermenigvuldigd geen getallen, je "DaRaBa"-t getallen, je houdt niet op met werken, je "DaRaBa"-t je werk. In het Turks hebben we veel soortgelijke werkwoorden als "DaRaBa", zoals "tutmak", "calmak", "vermak", enz. In het Engels zijn er twee werkwoorden bijna gelijk aan "DaRaBa": "to strike" en "to beat".
Webster's Dictionary geeft veertien verschillende betekenissen aan het woord "strike": slaan (tegen), ontsteken, slangenbeet, wortelschieten (van planten), aanvallen, vishaak, geluid van een klokkenbel, beïnvloeden, aankomen, opkomen, in een gedachtenstaat komen, ontdekken (olie, goud, etc.), ontmantelen, verwijderen, munten maken, staken.
Hetzelfde woordenboek geeft acht verschillende betekenissen aan het woord "beat": meerdere keren slaan, overwinnen, overtreffen, kloppen (van b.v. slagroom), fladderen van vleugels, een pad maken, pulseren, tegen de wind inzeilen.
In het Engels als we tegen iemand zeggen "beat it", betekent dit "ga weg". Hetzelfde zien we in het Arabisch: als we iemand in de gebiedende wijs van "DaRaBa" aanspreken, "IDRiB", bedoelen we ook "ga weg".
Hoe kunnen we de juiste betekenis vinden?
Wanneer we een woord met meerdere betekenissen tegenkomen, kiezen we de correcte betekenis afhankelijk van de context, vorm en ons gezond verstand. Als we bijvoorbeeld "DaRaBa" in 13:17 als "slaan" hadden vertaald, zou er een hele vreemde betekenis ontstaan: "...zo slaat God de waarheid en de valsheid.".
Een ander voorbeeld van een verkeerde vertaling van "DaRaBa" kan gevonden in de vertaling van 38:44. Vrijwel alle Engelse vertalingen, behalve die van Rashad Khalifa, gebruiken een door mannen verzonnen verhaal als reden voor hun vreemde vertaling. Hier volgt de vertaling van 38:44 over Job van Yusuf Ali:
38:44: "'And take in thy hand a little grass, and strike therewith: and break not (thy oath).' Truly We found him full of patience and constancy. How excellent in Our service! ever did he turn (to Us)! "
(vertaling: "'En neem in uw hand een klein stuk gras en sla daarmee: en breek niet (de eed).'Waarlijk Wij vonden hem vol van geduld and rechtlijnigheid. Hoe excellent in dienst van Ons! ooit wende hij (naar Ons)!")
In de voetnoten vertelt Yusuf Ali het traditionele verhaal: "Hij (Job) moet in zijn haastigheid tegen de vrouw gezegd hebben dat hij haar zou slaan: nu wordt hem gevraagd om haar alleen te corrigeren met een grasspriet, om te tonen dat hij net zo zacht en nederig was als geduldig en rechtlijnig.".
Echter...zonder dit verhaal bij de vertaling te betrekken, kunnen we het vers vertalen als:
38:44: "Nu zal u het land bereizen om uw eed te vervullen (het bezorgen van de boodschap)." Wij vonden hem standvastig. Wat een goede dienaar! Hij was een moslim."
Laten we terugkeren naar 4:34
Hiernaast is er het woord "Nushuz", dat over het algemeen als "tegenstand" wordt vertaald,een andere betekenis heeft die vertaald kan worden als mate van ontrouw, variërend van flirten tot seksueel avontuur. Als we 4:34 zorgvuldig bestuderen, dan vinden we een aanwijzing dat ons aanleiding geeft het woord als "flirten of overspel plegen" of "buitenechtelijke affaire" te vertalen (ieder woord of iedere set woorden die een mate van ontrouw in een huwelijk kan weergeven). De aanwijzing is de zin voor "Nushuz": "...en houden zich aan God's geboden, zelfs als ze alleen zijn." Deze zin benadrukt belangrijkheid van trouw in het huwelijk.
Verder wordt hetzelfde woord "Nushuz" in 4:128 gebruikt, maar dit wordt gebruikt om de misdragingen van echtgenoten te beschrijven en niet van echtgenotes, zoals in 4:34. Dus de traditionele vertaling van "Nushuz ", "tegenstand" past hier niet. In een verticale relatie kan "tegenstand" geen gedrag van beide partijen zijn. Vertalers proberen deze tegenstrijdigheid op te lossen door "Nushuz" in 4:128 als "onderdrukking" te vertalen, wat geen correcte betekenis van "Nushuz" is. De betekenis van "Nushuz" alszijnde "ontrouw" is wel logisch, voor zowel 4:34 als 4:128.
Een coherente interpretatie
Als we 4:34 lezen, dienen we "idribuhunne" niet als "sla die vrouwen" te interpreteren. We moeten onthouden dat dit woord veel betekenissen heeft. 4:34 vertelt ons dat God ons drie stappen geeft om met (dreigende) ontrouw van een echtgenote om te gaan. Bij het begin van dergelijk wangedrag dient de man haar eerst te adviseren, werkt dit niet dan dient hij te stoppen het bed met haar te delen. Als dit niet werkt en ze gaat verder en pleegt overspel, dan heeft de man het recht haar uit te zetten (zie 4:34 en ook 65:1).
Laat me mijn suggestie voor de vertaling van 4:34 geven
"Mannen zorgen traditioneel gezien voor vrouwen, aangezien God hen ieder van bepaalde kwaliteiten heeft voorzien en mannen van hun financiële bronnen uitgeven. De rechtvaardige vrouwen zijn gehoorzaam (aan God) en tijdens afwezigheid (van hun mannen) eren zij hem volgens God's geboden. Wat betreft die vrouwen waarvan u ontrouw jegens uzelf vreest, u zult hen eerst adviseren, dan (als zij doorgaan) mag u hen verlaten in bed, dan mag u hen uitzetten. Als zij u gehoorzamen, dan zult u geen transgressie jegens hen plegen."
Een vrouw die vreemdgaat slaan, is geen laatste oplossing; maar haar uit huis zetten is de beste oplossing. En nog eerlijk ook.
|