Filosoferen met kinderen

[murwari]

Ik ben opzoek naar informatie over filosoferen met kinderen (5-6 jaar ongeveer). Iemand al gedaan of al eens iemand zien doen? Hoe heb je dat ervaren?

Ook enkele meningsvragen:
Hoe denken jullie over filosofie in de kleuterklas? (en waarom)
Vinden jullie dat filosofie op school aan bod moet komen of niet?
Zijn jullie met de stelling 'kleuters/kinderen zijn de best filosofen' eens/oneens?

[FLechdrop]

Ergens lijkt het me niet leuk omdat ze nog geen ver ontwikkeld intellect hebben. Aan de andere kant kan het natuurlijk heel interessant zijn vanwege de ongenuanceerde basale meningen van kinderen. Bovendien lijkt het me erg goed om op deze manier de intellectuele ontwikkeling van kinderen een kickstart te geven, op een leeftijd waarop ze nog met een geïnteresseerde houding op school zitten. Misschien leverd dit op latere leeftijd een verbeterde eigen meningsvorming op en een aantal pracht filosofen die al jong begonnen zijn.

Toch lijkt het me met 5-6 jarigen wel heel erg moeilijk. Als ik de gemiddelde brugklasser vraag over het hoe en waarom komt er al nauwelijks een goed antwoord uit, laat staan bij een kleuter.


Ik vind persoonlijk dat je beter in de brugklas met dit soort dingen kan beginnen, aangezien een kleuter nog veels te weinig begrip heeft van de wereld. (doorgaans kunnen ze nog geeneens kloklezen, laat staan filosoferen)

[murwari]

Reverend schreef op 15-12-2004 @ 15:36 :
Toch lijkt het me met 5-6 jarigen wel heel erg moeilijk. Als ik de gemiddelde brugklasser vraag over het hoe en waarom komt er al nauwelijks een goed antwoord uit, laat staan bij een kleuter.

Bij filosoferen is er toch niet 1 goed antwoord..? Als je met kleuters praat over kleuren in de wereld en waarom die kleuren er zijn (bijvoorbeeld) zal je bij een taalvaardige groep hele mooie antwoorden krijgen hoor. Niet onderschatten.

Het probleem is niet dat je de vragen niet kunt stellen, het probleem is dat je niets met de antwoorden kunt.

[Daevrem]

Laat ze vragen stellen.

Kinderen hebben inderdaad niet veel antwoorden, waarschijnlijk geen een. Maar ze kunnen wel verassende vragen stellen over dingen die mensen op een of andere manier heel logisch lijken, maar dat gewoon niet zijn.

Maar de 'logica' van kinderen is zelf ook nog niet ontwikkeld.

Kinderen moeten leren dat als je een gras hebt met een exotische vorm, je giet deze vol water, en daarna giet je de inhoud van het glas in een ander glas met een exotische vorm met precies dezelfe inhoud, er in beide glazen evenveel water zit.

Klinkt dom, maar dit bovenstaande moet je leren. Ik weet niet meer op welke leeftijd dit geleerd wordt.

Verder, als je een hele kleuterklas hebt, geen idee hoe groot die is, dat je nogal veel problemen kan hebben om alle kinderen bij de les te houden.

Ik vind het een goed idee.
Kinderen vragen zich meestal vanalles af over de wereld om hen heen en stellen duizend vragen. Als je daarop in gaat dan stimuleer je hen om over zulke dingen na te denken.

Ik vraag me alleen af hoe je dan precies op hun vragen in moet gaan, zodat ze zelf ook antwoorden gaan geven enzo. Misschien een soort tegenvragen stellen, als ze een antwoord hebben bedacht op iets.

Het lijkt me ook moeilijk om het voor een hele klas boeiend te houden, je zult het dan iig interessant moeten maken met plaatjes erbij, of voorwerpen, iets wat ze kunnen zien of horen.

[murwari]

Ik heb een beetje het gevoel dat sommige mensen jonge kinderen echt onderschatten. Beetje jammer want je haalt heel veel uit jonge kinderen. Als je vraagt waarom het gras groen is zullen zij er zeker op antwoorden. Wie weet slaan die antwoorden nergens op maar als jij ze niet voor hen verklaart zoeken ze zeker zelf wel naar een verklaring. Dus antwoorden krijg je zeker. En wat je er mee kunt hangt van jou af. Je moet natuurlijk enkele vaardigheden hebben om dat gesprek in leven te houden, dat moet zoiezo bij kinderen.

[murwari]

Alicia Silverstone schreef op 15-12-2004 @ 17:19 :


Ik vraag me alleen af hoe je dan precies op hun vragen in moet gaan, zodat ze zelf ook antwoorden gaan geven enzo. Misschien een soort tegenvragen stellen, als ze een antwoord hebben bedacht op iets.

Het lijkt me ook moeilijk om het voor een hele klas boeiend te houden, je zult het dan iig interessant moeten maken met plaatjes erbij, of voorwerpen, iets wat ze kunnen zien of horen.

Ja je zal het inderdaad heel actief moeten aanpakken. Dat uiteraard. Prenten, voorwerpen of zelfs uit de klas gaan en in een aparte situatie over de dingen die ze zien vragen stellen.

Je kan tegenvragen stellen, vragen wat andere er van denken, hun gezegde herhalen,.. Je hoeft ook geen uren rond iets te filosoferen die momenten kunnen kort zijn of je kan meerdere kleine dingen aan bod laten komen.

[murwari]

Daevrem schreef op 15-12-2004 @ 16:33 :
Laat ze vragen stellen.

Kinderen hebben inderdaad niet veel antwoorden, waarschijnlijk geen een. Maar ze kunnen wel verassende vragen stellen over dingen die mensen op een of andere manier heel logisch lijken, maar dat gewoon niet zijn.

Maar de 'logica' van kinderen is zelf ook nog niet ontwikkeld.

Kinderen moeten leren dat als je een gras hebt met een exotische vorm, je giet deze vol water, en daarna giet je de inhoud van het glas in een ander glas met een exotische vorm met precies dezelfe inhoud, er in beide glazen evenveel water zit.

Klinkt dom, maar dit bovenstaande moet je leren. Ik weet niet meer op welke leeftijd dit geleerd wordt.

Verder, als je een hele kleuterklas hebt, geen idee hoe groot die is, dat je nogal veel problemen kan hebben om alle kinderen bij de les te houden.

De ontwikkeling van de logica( jij spreekt specifiek over concervatie van inhoud) is inderdaad iets wat op kleuterleeftijd stilletjes tot ontwikkeling komt en ik dacht rond de leeftijd van 8 wel bereikt is (maar daar kan ik me in vergissen). Filosoferen heeft echter ook gewoon te maken met de logica die de kinderen reeds bezitten te maken. Waarom zouden hun antwoorden logisch moeten zijn? Als ze denken dat de lucht soms blauw, soms grijs en soms roze is omdat dan alle mensen eens een kleur zien die ze mooi vinden kan je als leerkracht ook wel uitleggen hoe het werkelijk zit maar dring dat niet op, de gedachten van de kinderen zijn ook mooi.

De kleutergroep waar ik momenteel mee werk telt 21 kleuters (3 jaar). Meestal zijn er tussen de 15 en 18 aanwezig. Je probeer regelmatig activiteiten in de vertelkring te doen en dat is soms moeilijk. Ook dat mag niet gedwongen worden, maar als dingen expressief aangeboden worden haal je al veel uit zulke groepen.

[Daevrem]

Ja, kinderbreinen zijn een stuk vrijer van de absruditeit van onze maatschappij. Ze kunnen je inderdaad erg verassen.

Er schijnen ook allerlei puzzels te zijn die kinderen veel beter op kunnen lossen dan volwassenen, gewoon omdat meer weten van deze wereld het oplossen van de puzzel in de weg staat. Ik dacht dat het een raadsel was.

Zulke kleine kinderen hebben nog niet een (voldoende ontwikkeld) taalvermogen om hun ideeën om te zetten in informatie waar jij iets mee kunt.

[murwari]

nare man schreef op 15-12-2004 @ 18:54 :
Zulke kleine kinderen hebben nog niet een (voldoende ontwikkeld) taalvermogen om hun ideeën om te zetten in informatie waar jij iets mee kunt.

In mijn beginpost sprak ik over vijf à zesjarige kinderen. Op die leeftijd hebben ze dat al wel. Driejarige kan je aan twijfelen.

murwari schreef op 15-12-2004 @ 19:26 :
In mijn beginpost sprak ik over vijf à zesjarige kinderen. Op die leeftijd hebben ze dat al wel. Driejarige kan je aan twijfelen.

Die kinderen hebben dat niet, tenzij jij het in dit topic hebt over filosofie van het niveau 'is het glas half vol of half leeg'.

[murwari]

nare man schreef op 15-12-2004 @ 21:43 :
Die kinderen hebben dat niet, tenzij jij het in dit topic hebt over filosofie van het niveau 'is het glas half vol of half leeg'.

Ja, met jonge kinderen doe je alles wel een niveau lager dan volwassenen.

[LMP]

Ik was 7 en ik had een nieuw idee!

Het leven is een droom in de dood? Dat is wat ik overwoog.

Dus ik vertelde het me mammie en zij stond met open mond. En later ging ze zelf over filosofie lezen

murwari schreef op 15-12-2004 @ 22:07 :
Ja, met jonge kinderen doe je alles wel een niveau lager dan volwassenen.

Jawel, maar met kleuters zal het op een dusdanig laag niveau zijn dat het uberhaupt vrij weinig zal opleveren. Bovendien is het niet echt een punt van belangstelling voor de kleine deugnieten, waardoor ruim de helft je zal aankijken alsof ze de was doen.

Ik ben wel met je eens dat het goed is om jonger te beginnen met de jeugd te laten nadenken over dit soort zaken, maar doe dat dan in ieder geval aan het begin van de puberteit, als je wil dat ze ook maar een klein deel van de informatie opslaan.

[murwari]

Reverend schreef op 16-12-2004 @ 01:04 :
Jawel, maar met kleuters zal het op een dusdanig laag niveau zijn dat het uberhaupt vrij weinig zal opleveren. Bovendien is het niet echt een punt van belangstelling voor de kleine deugnieten, waardoor ruim de helft je zal aankijken alsof ze de was doen.

Ik ben wel met je eens dat het goed is om jonger te beginnen met de jeugd te laten nadenken over dit soort zaken, maar doe dat dan in ieder geval aan het begin van de puberteit, als je wil dat ze ook maar een klein deel van de informatie opslaan.

Je moet gewoon vertrekken uit de belangstelling van deze kinderen. Je moet niet gaan peinzen over 'de zin van het leven' maar misschien: waarom zouden volgels fluiten en wij praten...

[Yab-Yum]

Er is een boek dat daar speciaal over gaat.
Even kijken....

Het meisje en de filosoof, een diepgaande filosofische dialoog tussen een volwassene en een kind door Nora K. en Vittori Hosle (met trema op o)

[LMP]

Vittori Hosle? Ken ik niet.

De wereld van Sofie, is zeer geschikt voor kinderen van +-13 of ouder. Ik heb hem zelf 2 keer gelezen en het is niet alleen razend interressant maar ook leuk om te lezen.

Verder zijn er tussen alle saaie opsom boeken in de bibliotheek een handjevol boeken die filosofie een beetje interressant kunnen maken.

[Yab-Yum]

Luka schreef op 16-12-2004 @ 09:36 :
Vittori Hosle? Ken ik niet.

De wereld van Sofie, is zeer geschikt voor kinderen van +-13 of ouder. Ik heb hem zelf 2 keer gelezen en het is niet alleen razend interressant maar ook leuk om te lezen.

Verder zijn er tussen alle saaie opsom boeken in de bibliotheek een handjevol boeken die filosofie een beetje interressant kunnen maken.

Ik ook niet maar het stond in de aanraders in mijn filosofieboek.

murwari schreef op 16-12-2004 @ 07:07 :
Je moet gewoon vertrekken uit de belangstelling van deze kinderen. Je moet niet gaan peinzen over 'de zin van het leven' maar misschien: waarom zouden volgels fluiten en wij praten...

Ja idd.

En ik denk dat het juist wel een punt van belangstelling voor hen is, juist omdat ze zich nog zoveel afvragen over de wereld om hen heen.

[cup a soup]

hm... aan de ene kant lijkt het me interessant om te doen ja. veel onverwachte antwoorden zul je horen, waar je soms nog wat van kan leren ook.

aan de andere kant lijkt het me beter als jonge kinderen een onbezorgd bestaan hebben, zonder allerlei levensvragen.

filosofie en kind-zijn heeft veel met elkaar te maken denk ik. je moet dingen opnieuw ontdekken, het proberen te begrijpen, open staan voor dingen en vragen stellen. zonder het kind in je zelf kun je m.i. geen goed filosoof zijn.

[JCG]

cup a soup schreef op 16-12-2004 @ 11:23 :
aan de andere kant lijkt het me beter als jonge kinderen een onbezorgd bestaan hebben, zonder allerlei levensvragen.

Heb je ooit een dag bij een 6-7 jarige gezeten. Waarom dit, waarom dat? Ze vragen echt de oren van je hoofd.

[cup a soup]

JCG schreef op 16-12-2004 @ 11:45 :
Heb je ooit een dag bij een 6-7 jarige gezeten. Waarom dit, waarom dat? Ze vragen echt de oren van je hoofd.

ja je hebt gelijk. maar vragen als waarom we hier op aarde zijn? hoor ik toch niet vaak.

maar goed, als filosofie leuk wordt gehouden, ben ik ook wel voor.

[murwari]

cup a soup schreef op 16-12-2004 @ 12:12 :
ja je hebt gelijk. maar vragen als waarom we hier op aarde zijn? hoor ik toch niet vaak.

maar goed, als filosofie leuk wordt gehouden, ben ik ook wel voor.

hier eerder in het topic heb ik dus al proberen duidelijk maken dat filosoferen met kinderen op een lager niveau gebeurt en dus niet over dergelijke vragen.

[Misery]

Ik werk op een basischool, en vanmiddag hoorde ik een paar kinderen uit groep drie bezig;

kind 1: 'Geloof jij in een Here?'

kind 2: 'nee, daar geloof ik niet in hoor'

kind 3: 'Neeee, dat is gewoon je papa joh!'

Kind 2: 'NEE OEN, God in de hemel bedoeld ze toch!'

kind 3: 'ohh...nee, in die geloof ik niet'


Ik denk dat filosoferen met kinderen wel kan, ik bedoel maar; ze denken wel over vanalles na.

Ik weet nog wel dat ik vroeger als klein kind ook wilde weten of God echt bestond.
Ik begon toen ook allemaal van die kinderbijbel verhaaltjes te lezen, terwijl ik totaal niet gelovig ben opgevoed. Ik vond het gewoon interessant.

Verder word het misschien meer; waarom fluiten de vogels of zijn de bomen groen?
Maar ook dat kan leuke dingen opleveren, en het gaat erom dat ze erover nadenken.

In de wereld van Sofie komt een stukje van een of andere filosoof voor wat ik altijd onthouden heb. Het gaat over de relatie in tijd en een causale relatie. (Voorbeeld, de steen valt net nadat je de steen hebt losgelaten, de mens heeft er van gemaakt dat de steen valt OMDAT je de steen hebt losgelaten) Om het verder uit te leggen kwam hij met een pooltafel aan. Je stoot de witte bal tegen de rode bal aan, en de witte bal blijft liggen. Wie zou er verbaasder zijn, jij of een baby van een jaar oud? .. Ik begin hierover om duidelijk te maken dat een kleuter nog niet zit 'vastgeroest' in denkpatronen en daarom soms een betere/leukere filosoof kan zijn dan een volwassene. Ik vind dus ook dat filosofie in de kleuterklas best leerzaam kan zijn. Waarom zou een kleuter niet al over dingen mogen nadenken?

[apekop123]

moeilijk

Aan de ene kant is het goed dat kinderen al op jonge leeftijd nadenken over zichzelf en de wereld om hun heen.

Aan de andere kant, een kind moet nog wel een kind zijn. Ik ben dus bang dat je ze teveel laat denken. Een kind moet ook nog gewoon onbezorgt kunnen spelen...

Zolang je niet meteen aan komt met stellingen als "de mens is van nature slecht" zal die kleuter heus wel door spelen na een filosofieles

[dreadmanneke]

'Hallo meneer God, met Anna' is een mooi boek over een jongen (de schrijver) die een meisje tegenkomt, die helemaal bont en blauw geslagen weg gelopen is van huis, en absoluut niet terug wil. De schrijver besluit haar op te vangen en beschrijft de meest uiteenlopende situaties die hij beleefd met dan meisje, die hem elke keer weer verrast doen staan van haar heldere uitspraken.

Verder is het zeer boeiend om met kinderen te filosoferen. Ze komen vaak met zeer simpele oplossingen, die wij over het hoofd zien, doordat wij al 'bevuild' zijn met vooroordelen en ingesleten starre kennis.

[professor2]

nare man schreef op 15-12-2004 @ 18:54 :
Zulke kleine kinderen hebben nog niet een (voldoende ontwikkeld) taalvermogen om hun ideeën om te zetten in informatie waar jij iets mee kunt.

het gaat er niet om om eits te produceren waar je wat mee kan
eerder een kinds intresse opwekken

[professor2]

Reverend schreef op 16-12-2004 @ 01:04 :
Jawel, maar met kleuters zal het op een dusdanig laag niveau zijn dat het uberhaupt vrij weinig zal opleveren. Bovendien is het niet echt een punt van belangstelling voor de kleine deugnieten, waardoor ruim de helft je zal aankijken alsof ze de was doen.

Ik ben wel met je eens dat het goed is om jonger te beginnen met de jeugd te laten nadenken over dit soort zaken, maar doe dat dan in ieder geval aan het begin van de puberteit, als je wil dat ze ook maar een klein deel van de informatie opslaan.

en als eht kind 12 is eht geen 1 intresse heeft zla hij ook niets leren

je meot een kind spelenderwijs met zoiets laten kennis maken

het echte werk kan later altijd nog

[esprit-chick]

wat een leuk idee!

ik zou het erg goed vinden als kinderen op jonge leeftijd al levensbeschouwing op school zouden leren, ook voor kleuters zou het erg leuk zijn.
veel jonge kinderen zijn hier op jonmge leeftijds al mee bezig en ik vind het goed als dit wordt gestimuleerd.

[dreadmanneke]

Sommige kinderen doen het uit zichzelf al, zo vond mijn moeder laatst een dagboekje die ze bijhield van mij en me broers toen we klein waren.

Anekdote van mijn 6 jarige broer, zomaar uit het niets:
God heh, dat is eigenlijk niet te bewijzen, dus is het maar bijgeloof!

een kind van een jaar of 5-6 hoort bezig te zijn met spelen,... niet met filosofie

denk dat het langzaam gebracht moet worden in een vak als levensbeschouwing. miss dat ze de accent kunnen verleggen van geloof naar filosofie

[dreadmanneke]

Goes15 schreef op 29-12-2004 @ 13:18 :
een kind van een jaar of 5-6 hoort bezig te zijn met spelen,... niet met filosofie

denk dat het langzaam gebracht moet worden in een vak als levensbeschouwing. miss dat ze de accent kunnen verleggen van geloof naar filosofie

Wat hoort? Als het kind nou een intrisieke interesse heeft voor diepzinnige doordenkertjes, en niet voor spelen? Als kind speelde ik zelf weinig. Ik was alsmaar aan het vragen over alles wat los en vast zat. Ik was meer nieuwsgierig dan speels.

En kan filosofische denken ook niet op heel speelse wijze beoefend worden? Denk maar aan socratisch vragen. Elk jong kind heeft wel zo een tijd van alsmaar waarom vragen.