[Bio]Zelfbestuiving van een plant

Goedendag,

Ik vroeg mij het volgende af:

Als een plant zelfbestuiving doet (Stuifmeel uit helmknoppen naar de stamper van eenzelfde bloem op de plant), en het is 2n , krijg je dan 4n na de bevruchting?

Dank u

[ILUsion]

Dan zou je volgens mij inderdaad 4n moeten krijgen, wat waarschijnlijk voor mutantjes zorgt. Kortom, ook hier: slechts 1n (haploïd) in de geslaschtscellen/gameten.

[weetweinig]

Als de plant 2n is, is de geslachtscel n, en de bevruchte geslachtscel weer 2n.
Als de plant 4n is, is de geslachtscel 2n, en de bevruchte geslachtscel weer 4n.

Je krijgt geen 4n na zelfbestuiving van een diploide plant.

[pino123]

ik neem aan dat als je 'zelfbestuift', je gewoon mitose krijgt (mits geen fouten etc. etc.). Dus gewoon 2n, zoals hierboven staat.

[Kitten]

Het is zoals ILUsion zei.

[ILUsion]

Mijn vorige post was niet geheel correct:
planten kunnen polyploïd zijn, de geslachtscellen zijn dus niet bij voorbaat haploïd. Of de lichaamscellen van een organisme 2n, 3n, 4n, ... hangt af van soort tot soort (en ik geloof dat binnen sommige soorten het mannetje soms zelfs een andere ploïdie kan hebben dan het vrouwtje; ik dacht dat dat bij mieren, wespen of bijen het geval was). Maar wel is het over het algemeen zo dat in de geslachtscellen minder informatie bevatten.

Je gaat bij een bestuiving dus ook geen mitose hebben, maar eerder meiose. Dat is juist het hele concept van bevruchting: door genetisch materiaal te kruisen, krijg je evolutie in je genen. Bij mitose is het vooral een kopie nemen, bij meiose gebeuren er ook enkele dingen (crossing-over, bv.) die je genetisch materiaal wat door elkaar klutsen. Door bv. die crossing-over krijg je iets meer variatie in je genetisch materiaal op afzonderlijke chromosomen.

Bij ongeslachtelijke voortplanting (geen bevruchting dus), krijg je normaal enkel kopietjes van hetzelfde wezen (al gebeuren er ook daar mutaties, maar ik vrees dat dat langzamer gaat).

Bij geslachtelijke voortplanting (weze het nu zelfbestuiving of zoals bij de mensen), zit de sterkte er juist in dat door variatie van het genetisch materiaal er iets nieuws uit de bus komt, dat hopelijk beter is dan de voorganger.

[Kitten]

Polyploide planten hebben ook meiose bij geslachtelijke voortplanting (zelfbestuiving is seks met jezelf, niet ongeslachtelijk copieren). Haploiditeit is dus niet altijd het geval, maar ik vond het een mooie samenvatting. Als je alle uitzonderingen erbij gaat halen wordt het namelijk al snel flink ingewikkeld.

Mutaties kunnen ook gebeuren bij de cellen die voor de ongeslachtelijke voortplanting zorgen. Die kans is echter kleiner omdat er geen meiose plaatsvind (daarbij zijn er een paar momenten waarbij dat meer voorkomt). In ons lichaam gebeurd dat aan de lopende band. De meeste van die cellen worden dan opgeruimd. In principe is de mutatie snelheid niet de bepalende factor, zeker niet bij snel voortplantende soorten. Het is het gebrek aan verspreiding van een genetische verandering die de evolutie van een groep bepaald. Dit komt omdat bij ongeslachtelijke voorplanting alleen jouw nakomelingen die genen krijgen terwijl de rest van de populatie er niet mee in aanraking komt. In een geslachtelijk voortplantende populatie zullen alle 'lijnen' elkaar kruisen.

De vorming van geslachtscellen heeft een mitose en een meiose fase. Uit een pre-geslachtscel krijg je dus vier geslachtscellen. Je hebt bij planten eigenlijk bijna alle verschillende soorten voorplanting, want een deel van de lagere planten hebben geen duidelijk herkenbare 'mannelijke' en 'vrouwelijke' delen. Er zijn daarnaast planten die alleen mannelijk of alleen vrouwelijk zijn, hermafrodiet of zelfs in tijd verschillend van geslacht. Er zijn daarnaast planten (zoals varens) die een deel van hun levenscyclus zich seksueel voortplanten en een deel vegatatief.

Bij mieren en andere wesp-achtigen worden de onbevruchte eicellen vrouwtjes en de bevruchte eicellen mannetjes. Vrouwtjes komen dus voort uit haploide cellent en hebben een andere ploidie dan de mannetjes.

[ILUsion]

Kitten' 85 schreef:

...

Mooie uitleg Ikzelf durf enkel nog te zeggen wat ik uit het middelbaar weet, omdat ik al 2 jaar geen biologie meer heb (volgend jaar weer wel ). Maar het wordt inderdaad heel ingewikkeld als je alles mee bespreekt.

Met dat verschil in snelheid van evolutie bedoelde ik trouwens ook enkel hetgene wat jij zei: bij ongeslachtelijke voortplanting hang je dan vooral af van (eigenlijk) fouten in de mitose. Bij geslachtelijke voortplanting heb je enerzijds al die variaties door meiose (recombinatie van weliswaar dezelfde genen). Als het dan nog geslachtelijk is tussen 2 organismes heb je direct al heel veel meer mogelijkheden