Tutoyeren

Ik zat hier zo over na te denken en dacht, hm, misschien leuk topic. Ik vraag me dus af wanneer je nou oud genoeg bent om mensen te tutoyeren, als zij dat ook bij jou doen (zelfs al zijn ze ouder dan jij). Als ik iemand ontmoet en die is wat ouder dan ik, dan spreek ik die altijd met u aan (ookal hebben we een 'gelijkwaardige relatie' zoals bijvoorbeeld een werkrelatie of als de een iets van de ander koopt ofzo). Maar die mensen beginnen vervolgens állemaal mij met je aan te spreken, vast vanwege mijn jeugdige uiterlijk...

Maar moeten die ondertussen dan ook niet u tegen mij zeggen? Ik ben nu 26, wanneer komt het punt ik een u word in plaats van een je? Want ik krijg steeds meer de neiging als die mensen mij tutoyeren, dat ik het dan ook terug kan doen... ik voel me niet meer 'onder' hen staan omdat ik nu toch ook echt volwassen ben en daarbij ook op gelijke voet met hun sta, dus als zij besluiten dat ze mij met je mogen aanspreken, dan vind ik dat dat ook andersom moet kunnen. Maar ik heb eigenlijk geen idee wat daar de etiquette van is...

[Batave]

Als iemand onder de 30 is zeg ik er sowieso je tegen. Daarboven vaak u, tenzij ik niet helemaal zeker weet of ze je of u willen horen, dan probeer ik persoonlijk voornaamwoorden zoveel mogelijk te ontwijken, en dat is redelijk te doen.

[Volk]

Ik zei vroeger altijd u maar daar heb ik veel gezeik mee gekregen. Sinds een aantal jaar zeg ik tegen iedereen je en daar krijg ik eigenlijk nooit klachten over. Alleen tegen busschauffeurs zeg ik nog u.

Ik word wel eens met 'u' aangesproken, maar dan eigenlijk alleen maar door kinderen of door mensen die vanuit hun functie beleefd doen (dus bv. de assistente van de tandarts).
Wanneer iemand duidelijk van mijn leeftijd is (zeg maar <30) en we hebben een gelijkwaardige relatie, dan spreek ik die persoon ook met 'je' aan en zou ik 'u' vreemd vinden. Maar wanneer ik iemand ouder schat dan dat en de relatie is misschien - mede ook door die leeftijd - niet helemaal gelijkwaardig, dan ga ik naar de 'u'. Wanneer ik dan naar 'je' moet, weet ik ook eigenlijk niet, dat ligt een beetje aan de persoon en aan het contact dat we hebben. Bij dagelijks contact en een ontspannen persoon, ga ik wel naar 'je', bij een wat stijf persoon die ik eens per week zie, duurt dat wat langer

Maar qua beleefdheid buiten gelijkwaardige relaties om gebruik ik gewoon altijd 'u', eigenlijk. Dus tegen de buschauffeur van 21 zou ik het gebruiken, en tegen de apotheker van 65 ook. Alleen als iemand echt héél amicaal doet wordt het 'je'. (Laatst bv een conducteur die grapjes aan het maken was etc, dan vind ik 'u' overdreven formeel.)

Ja maar ik vind het dus vooral lastig op het moment dat ze mij wél gaan tutoyeren.

[indigo]

Ik ken het probleem helemaal, zeker nu ik met mijn co-schappen ook veel mensen zie die rond mijn leeftijd zijn. Iedereen spreekt mij ook aan met 'je' (of 'zuster', als ze wat ouder zijn ), waarschijnlijk ook omdat ze allemaal denken dat ik jonger ben, maar dat maakt mij eigenlijk niet zoveel uit. Ik laat het meestal een beetje van de leeftijd en van de houding van de (in mijn geval) patiënt afhangen. Soms vraag ik: 'Mag ik 'je' zeggen? Want we zijn ongeveer even oud.'. Iedereen reageerde daar positief op ;-).
Maar goed, met patiënten heb ik natuurlijk ook niet echt een gelijkwaardige relatie, en met de artsen die mij moeten beoordelen ook niet. Tegen de arts-assistenten zeg ik daarentegen wel altijd je, die zijn net zo oud als ik

Conclusie: ik laat het nogal van de omstandigheden en de persoon afhangen. En je kunt het natuurlijk ook gewoon vragen. Aan de andere kant vind ik dat mensen die 'je' genoemd willen worden, het zelf ook maar gewoon moeten aangeven...

Freyja schreef:

Ja maar ik vind het dus vooral lastig op het moment dat ze mij wél gaan tutoyeren.

Ja, dat negeer ik eigenlijk Iedereen mag mij tutoyeren, maar ik tutoyeer pas terug als ik het idee heb dat onze relatie zo gelijkwaardig is dat dat kan

[AzN]

Mij maakt 't he-le-maal niets uit of mensen me met 'u' of met 'jij' aanspreken. M'n eigen stelregel is: > mijn leeftijd = 'u' .

[Nona]

Hm, het hangt er een beetje vanaf: hoe goed ken je iemand en wat is je relatie met diegene? Als ik iemand vrijwel niet of helemaal niet ken, dan is de kans aanwezig dat ik u zeg. Niet tegen de kinders die de televaag uitdelen op straat, maar wel tegen degene die me belt over mijn mobiele telefoon abbonement, en tegen de buschauffeur. En mensen die een bepaaldfe functie hebben zou ik ook met u aan kunnen spreken, maar dat doe ik bij mijn directe leidinggevenden dan weer niet. Ik moet zeggen dat ik ook niet heel duidelijk weet waarom wel of niet.

En ik verwacht eigenlijk van niemand dat diegene mij met u aanspreekt. Ik zie er jong uit en vind het zeker niet nodig. Ook mijn studenten probeer ik zo snel mogelijk je en jij aan te leren.

Ik vind het vooral afhangen van de relatie die je met iemand hebt. Maar ik houd er zelf niet van om met u aangesproken te worden, dus ik ben altijd heel blij als mensen me gewoon met mijn voornaam en je aanspreken.

Ik zeg eigenlijk tegen iedereen je, ik ben altijd bang dat mensen zich oud gaan voelen als ik u zeg

[HomoSignificans]

Tegen ouwelui van boven de 25 zeg ik altijd u.

Mij is altijd geleerd dat ik altijd u moet zeggen tegen iedereen die boven de twintig is, tenzij je diegene goed kent. Als ik in de trein zit en praat met iemand van 23 of zo, dan zeg ik wel je. Maar verder altijd u. Gewoon maar hopen dat ik niemand boos maak, maar ik voel me heel onbeleefd als ik je zeg tegen een ouder iemand die ik niet ken.

[Neko*]

Ik spreek onbekenden en mensen die ouder zijn dan ik (met uitzondering van naaste familie (dus ouders/opaoma) en goede vrienden) eigenlijk altijd aan met u. Mijn rijinstructeur vond dat heel vervelend, die heeft me wel 6x gevraagd er gewoon 'je' van te maken, maar ik vind dat geloof ik een beetje lastig. Pas als ik het idee heb dat 'je' ook wel op zijn plaats is, zal ik dat dan ook echt gaan doen. De ouders van mijn vriend vonden dat ook heel lastig, die hadden het idee dat ik ze op afstand hield. Maar dat is niet zo, ik vind het gewoon onbeleefd om 'je' te zeggen. Wordt niet altijd gewaardeerd, blijkt maar weer.

Zelf wordt ik door kindjes al heel snel aangesproken met u. Of het nu kindjes aan de deur zijn om kinderpostzegels te verkopen of spelende kindjes op straat die vragen of ik de bal terug wil gooien. Het is eigenlijk altijd u. En laatst ook toen ik bij de slijterij een fles whisky ging halen, sprak de verkoper me bij het afrekenen ook aan met u. En ik moet eerlijk zeggen dat ik dat eerder waardeer dan dat ik me er oud door ga voelen.

Leuk topic, trouwens.

Bij mijn schoonouders heb ik 'u' en 'je' gewoon vermeden, eigenlijk, ging prima In het begin wist ik niet zo goed wat beleefd was, maar nu zeg ik gewoon 'je' en voornaam. (En mijn schoonmoeder noemt mijn ouders altijd 'u' en 'meneer/mevrouw' )

[Daboman]

Ligt nogal aan de situatie. Meestal zeg ik gewoon "je". Ik heb er ook een hekel aan als mensen u tegen me zeggen. Ik zeg eigenlijk alleen u in heel specifieke situaties. Ik heb ook nooit begrepen waarom het zeggen van je een teken van disrespect is. Toevallig had ik deze discussie laatst nog met iemand, die was het ook met me eens dat je zeggen meestal wel kan, zolang het niet in denigrerende context gebruikt wordt. Ik denk soms nog wel eens dat het juist omgekeerd is. Bijvoorbeeld in een arbeidscontext vinden een hoop leidinggevenden het volgens mij wel fijn als je op gelijk niveau praat en dat impliceert het gebruik van je. Mensen zijn altijd op zoek naar gelijken en zolang je je verder aan de ongeschreven sociale regels houdt lijkt het me dat mensen je fijner vinden.

[Balance]

Op mijn werk spreek ik iedereen met 'je' aan. Dat is ook wel bedrijfscultuur, maar tegelijkertijd vind ik dat daar leeftijd ook niet zoveel meer uit maakt: we staan op gelijke voet. Klanten is wel een ander verhaal, die spreek ik met 'u' aan totdat ze aangeven dat ik 'je' mag zeggen.

En in mijn vrije tijd spreek ik mensen vanaf een jaar of 40 aan met 'u', daaronder vind ik dat ik zo onderhand oud genoeg ben om ook gewoon met 'je' te spreken. En voor familieleden heb ik die grens ongeveer op 45 liggen, omdat ik het stom vind om mijn nicht van 40 met 'u' aan te spreken

[Vogelvrij]

Op mijn werk spreek ik collega's ook met 'je' aan, ook als ze ouder zijn dan ik. Klanten daarentegen spreek ik, vanaf dat ze een jaar of twintig zijn, met 'u' aan. Alleen vergis ik me daar soms nog wel eens in, dan tutoyeer ik iemand en zie ik later dat diegene veel ouder was dan ik in eerste instantie dacht, dat vind ik dan toch wat ongemakkelijk. Er is één klant die graag wil dat ik haar tutoyeer en als ze dat zegt, probeer ik het wel, maar een volgende week vousvoyeer ik weer net zo hard.

Verreweg de meeste klanten spreken mij met 'u' aan en dat vind ik eigenlijk wel prettig

Freyja, als oudere collega's je tutoyeren, ben je misschien juist nu oud genoeg om hen óók te tutoyeren?

[JustADreamer]

Op m'n oude werk was het juist de bedoeling dat we klanten met je aanspraken, anders zouden ze zich nog oud gaan voelen... Bij oma's en opa's zei ik altijd wel netjes u, en bij sommige zakenheren en andere mensen die uitstraalden dat ze graag meer dan mij waren ook wel... Maar over het algemeen was het verder 'je'.

Met mijn cliënten nu precies hetzelfde, de mensen van 70+ zijn u, en die van rond de 45 zijn je... Ik communiceer daar ook op een veel gelijkwaardiger niveau mee.

Mijn oma, m'n oude favorietste buurvrouw, en andere familie heb ik nooit met u aangesproken en dat hoefde ook niet.

[Vogelvrij]

Hangt natuurlijk ook wel af van het soort werk dat je doet... Maar in winkels e.d. word ik toch wel graag met 'u' aangesproken (zelf werk ik in een bibliotheek).

Ik vind het bij familie lastiger. Ik heb nooit geweten of ik mijn oma's en opa met 'u' zou moeten aanspreken en probeer dan altijd maar wanhopig die hele kwestie te vermijden

[ZitriN]

Ik weet het zelf eigenlijk ook nooit, zelf kom ik uit een hele erge "je" familie, dus neig ik vaak naar tutoyeren als de persoon beneden de 30 is, of ik degene vaag ken. Maar de hele schoonfamilie vind ik vaak lastig, toch zeg ik dan gewoon je, behalve zijn opa en oma. Ik vind het sowieso maar vreemd dat er twee woorden voor bestaan en je dan daaruit moet kiezen, dat maakt het alleen maar lastiger. In het Engels heb je dit probleem niet, zoveel handiger!

[Hawahaai]

Lastig... Nu ik er over nadenk, tutoyeer ik ouders van kinderen in mijn klas meestal, omdat zij dat ook bij mij doen. Het voelt haast ook te officieel om dan te vousvoyeren. De kinderen uit mijn klas (kleuters) spreken me aan met je, maar zodra kinderen wat meer besef hebben van verhoudingen (bovenbouw) leren ze bij ons op school de leerkrachten aan te spreken met u (vanaf groep 1 leren kinderen dat ze je 'juf [voornaam]' mogen noemen).
Ook bij collega's onderling tutoyeert iedereen op mijn werk. Mensen die in een functie onze school bezoeken, spreek ik altijd met u aan, tot zij zeggen dat dit niet hoeft.
Verder zeg ik bijna altijd u tegen mensen in een functie (buschauffeur, cassiere, tandarts). In mijn familie zeg ik dan weer altijd je, behalve tegen mijn oma's (die spreek ik aan met u). Dat is in de loop der tijd zo gegroeid, dus dat ben ik gewend.

[Bright Blue]

Wanneer ik mensen een beetje ken spreek ik ze altijd met 'je' aan. Ook leraren spreek ik altijd met 'je' aan. Maar zodra ik iemand helemaal niet ken, en diegene is duidelijk over de 20 ongeveer, spreek ik wel altijd aan met 'u'. Ik moet wel zeggen dat ik het soms wel lastig vind, dat ik even niet weet wat ik moet zeggen. Interessant topic dit!

[Noedelhap]

Freyja schreef:

Ik zat hier zo over na te denken en dacht, hm, misschien leuk topic. Ik vraag me dus af wanneer je nou oud genoeg bent om mensen te tutoyeren, als zij dat ook bij jou doen (zelfs al zijn ze ouder dan jij). Als ik iemand ontmoet en die is wat ouder dan ik, dan spreek ik die altijd met u aan (ookal hebben we een 'gelijkwaardige relatie' zoals bijvoorbeeld een werkrelatie of als de een iets van de ander koopt ofzo). Maar die mensen beginnen vervolgens állemaal mij met je aan te spreken, vast vanwege mijn jeugdige uiterlijk...

Maar moeten die ondertussen dan ook niet u tegen mij zeggen? Ik ben nu 26, wanneer komt het punt ik een u word in plaats van een je? Want ik krijg steeds meer de neiging als die mensen mij tutoyeren, dat ik het dan ook terug kan doen... ik voel me niet meer 'onder' hen staan omdat ik nu toch ook echt volwassen ben en daarbij ook op gelijke voet met hun sta, dus als zij besluiten dat ze mij met je mogen aanspreken, dan vind ik dat dat ook andersom moet kunnen. Maar ik heb eigenlijk geen idee wat daar de etiquette van is...

Nou 'als hij het doet, doe ik het ook' is een beetje raar gezegd, want het is geen machtsspelletje ofzo. Wil je graag met 'u' aangesproken worden?
De etiquette is wel dat volwassenen in een formele (bijv. zakelijke) situatie elkaar met u aanspreken. Zelf zou ik ook al gauw die etiquette negeren als de andere die niet hanteert, want dan maakt het hem blijkbaar ook niet uit. Ik zou mezelf overigens niet beledigd voelen.

Ouderen van 40/50+ zien iedereen onder de 30 waarschijnlijk nog als jongere danwel jongvolwassene (ikzelf trouwens ook ). Misschien dat ze daarom 'je' gebruiken.

Maar het verschilt van situatie tot situatie. Sommige klanten spreken me meteen aan met 'u', sommige met 'je'. In winkels en supermarken gebruiken ze standaard 'u' (ondanks mijn jeugdige uiterlijk...). Het hangt dan af van hun leeftijd/functie/intimiteit/formaliteit-van-de-situatie of ik dan bij 'u' blijf of 'je' ga gebruiken.
Ik hanteer dan de volgende richtlijnen, waaraan geen rechten kunnen worden ontleend:

Als de ander 'je' gebruikt tegen mij, dan zeg ik:
- in een winkel/supermarkt: je
- werk (bazen, collega's): je
- klanten: mijn leeftijd of jonger: je
ouder dan ik: u
- op straat: je
- sollicitatiegesprek: mijn leeftijd of jonger: je
ouder dan ik: u
- kennissen: mijn leeftijd of jonger: je
ouder dan ik: u

Ik zal nooit degene zijn die zelf de etiquette verbreekt. Dus ik hanteer in beginsel altijd 'u' tegen degenen die een generatie ouder zijn dan ik.

Naar ouderen toe gebruik ik bijna altijd u, totdat de sfeer duidelijk maakt dat we kunnen tutoyeren. Jongeren en gelijken, zijn voor mij je.

Op het gebied van werk, zijn mijn directe leidinggevenden altijd je en jij, tenzij er externe hogere officieren bij zijn, dan is het u.
In het geval van onbekende hogere officieren is het ook altijd u. Mensen die lager in rang zijn, spreken mij meestal met u aan, maar ik zeg meteen dat dat niet nodig is.

Ik zeg eigenlijk alleen u tegen leraren en dokters enzo.

[Breg]

Ik ben blij dat ik nu ik in Schotland woon me daar niet meer druk over hoef te maken. Behalve als ik leraren/professoren email, dan weet ik nooit of ik "Dear Dr. + achternaam" of "Dear + voornaam" moet gebruiken in de aanhef.

Noedelhap schreef:

Nou 'als hij het doet, doe ik het ook' is een beetje raar gezegd, want het is geen machtsspelletje ofzo. Wil je graag met 'u' aangesproken worden?

Wat ik wil, is legitiem mensen met je aan kunnen spreken zonder me er ongemakkelijk over te voelen of het misschien u had moeten zijn

@Vogelvrij: ik ben freelancer, dus dan is het toch nog wat lastiger.. Is degene voor wie ik vertaal nu een klant of een werkgever? En ik zie ze vaak niet eens in het echt, dus ik weet niet hoe oud ze zijn Maar zij zien mij ook nooit, dus ik vind het raar dat ze mij wel meteen tutoyeren.

[WolterB]

Andijvie schreef:

Bij mijn schoonouders heb ik 'u' en 'je' gewoon vermeden, eigenlijk, ging prima In het begin wist ik niet zo goed wat beleefd was

zo herkenbaar

En op mijn werk heerst een 'je' cultuur. Als ik daar mensen met u begin aan te spreken ga ik echt raar aangekeken worden . Betrapte me er afgelopen week op dat ik bijna zonder na te denken een collega van in de 60 met je aansprak, terwijl hij dat alleen maar fijn lijkt te vinden juist.

Buiten mn werk is het wel sneller u bij mensen die ouder zijn dan ik en waar ik geen persoonlijke relatie mee heb of veel mee omga (of wanneer het ouders zijn van kinderen die ik begeleid).

[Vogelvrij]

Freyja schreef:

Wat ik wil, is legitiem mensen met je aan kunnen spreken zonder me er ongemakkelijk over te voelen of het misschien u had moeten zijn

@Vogelvrij: ik ben freelancer, dus dan is het toch nog wat lastiger.. Is degene voor wie ik vertaal nu een klant of een werkgever? En ik zie ze vaak niet eens in het echt, dus ik weet niet hoe oud ze zijn Maar zij zien mij ook nooit, dus ik vind het raar dat ze mij wel meteen tutoyeren.

Ah ja... Hm, dan zou ik vousvoyeren, maar als je al langer met ze samenwerkt en zij blijven je tutoyeren, zou ik ook tutoyeren. Maar ik snap het dilemma

[fizzle-fluffy]

Ik gebruik het eerlijk gezegd heel erg door elkaar. Zelfs oude dames spreek ik weleens met 'je' aan als ik aan het werk ben, en dan corrigeer ik daarna naar 'u', of andersom. Mijn hoofd laat geen ruimte voor overwegingen.

[En.Jay]

Voor mij heeft de aanspreekvorm die ik gebruik weinig met leeftijd te maken. Ik ben zelf 24.

Meestal als ik iemand minder intelligent dan mezelf acht zeg ik gewoon 'je' (dat klinkt een beetje arrogant als ik het zeg I guess, maar ergens vind ik het wel sense maken). Als ik bescheiden wil zijn of respect wil tonen zeg ik wel beleefd 'u', maar dat heeft weinig met leeftijd te maken.

Vogelvrij schreef:

Ah ja... Hm, dan zou ik vousvoyeren, maar als je al langer met ze samenwerkt en zij blijven je tutoyeren, zou ik ook tutoyeren. Maar ik snap het dilemma

Mja tot nu toe houd ik het vousvoyeren vol tot ze zeggen "zeg maar je, hoor". Maar om eerlijk te zijn vind ik het soms wel onbeleefd dat ze mij automatisch tutoyeren..

[MTpower]

Ik vind het vervelend als mensen mij met 'u' of 'meneer' aanspreken .
Zelf probeer ik altijd een inschatting te maken van de situatie of ik u of jij/je gebruik en als ik twijfel wordt het gewoon u tot diegene aangeeft liever niet zo aangesproken te worden.

[Cucumber.]

Ik ben caissière bij een supermarkt en als ik een hele zaterdag moet werken, komt het woord 'u' minstens 200x per dag over m'n lippen.

Verder zeg ik tegen iedereen 'u', behalve tegen m'n vriendinnen, m'n vriendje, m'n ouders en andere leeftijdsgenoten. Tegen m'n schoonouders zeg ik ook altijd 'u', alhoewel ik niet weet of ik die traditie voort moet zetten of niet. (A)

Zo ben ik gewoon opgevoed. :$

[Katertje]

Iedereen die ik inschat als even oud of jonger tutoyeer ik en iedereen die ik ouder in schat niet.