'IJzeren dame' Plavsic veroordeeld tot elf jaar cel
Van onze verslaggever Eric Arends
DEN HAAG - Biljana Plavsic, de oud-presidente van de Servische Republiek in Bosnië, is donderdag voor het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf wegens haar rol in de oorlog in Bosnië, begin jaren negentig. De rechters van het Tribunaal achten Plavsic schuldig aan een 'hoogst ernstige' misdaad. Maar zij hielden tevens rekening met 'betekenisvolle verzachtende omstandigheden'.
Internationaal strafrechtsdeskundigen vinden de straf opmerkelijk laag. Zij wijzen naar eerdere uitspraken bij het VN-Hof, waarin verdachten die politiek gezien lager in rang stonden veel hogere straffen hebben gekregen. Het vonnis tegen Plavsic is ook lager dan de eis van de aanklagers. Die pleitten voor een straf van minimaal vijftien en maximaal 25 jaar.
Rechter Richard May erkende gisteren dat de 72-jarige Plavsic als een van de leiders van de Bosnische Serviërs een belangrijk aandeel had in de moorden, martelingen en deportaties die tijdens de oorlog in Bosnië zijn gepleegd. De IJzeren Dame, zoals ze werd genoemd, ondersteunde het doel van een etnisch gedeeld Bosnië met opruiende toespraken en met aanmoedigingen aan het adres van paramilitaire eenheden die de etnische deling met geweld afdwongen. Dat zij destijds zo'n hoge positie bekleedde, gold voor de rechtskamer van het Tribunaal als een verzwarende factor.
De rechters hechtten echter zeker zo veel waarde aan het feit dat Plavsic op één punt in de aanklacht schuld heeft bekend. De oud-presidente gaf toe te hebben meegewerkt aan de vervolging van Bosnische Moslims en Kroaten: een misdaad tegen de menselijkheid. Als tegenprestatie lieten de aanklagers daarna de overige punten in de aanklacht vallen, waaronder genocide.
Volgens May heeft Plavsic met haar schuldbekentenis in belangrijke mate wroeging getoond voor de misdaden in Bosnië. Bovendien heeft zij zich vrijwillig gemeld bij het Tribunaal. Ook zijn de rechters tevreden over de medewerking die Plavsic heeft gegeven aan de uitvoering van het vredesakkoord van Dayton. Daarnaast heeft Plavsic andere leiders opgeroepen de misdaden te erkennen, hetgeen bijdraagt aan het proces van vrede en verzoening in Bosnië, menen de rechters.
Hoewel de aanklagers deze omstandigheden eveneens lieten meewegen, vindt de rechtskamer van het Tribunaal dat zij hieraan 'onvoldoende gewicht' hebben gegeven. Aan de andere kant menen de rechters dat het strafvoorstel van Plavsic' advocaten - maximaal acht jaar wegens haar hoge leeftijd - geen recht doet aan de ernst van het misdrijf.
De internationaal strafrechtdeskundigen Geert-Jan Knoops en Göran Sluiter vinden het vonnis van elf jaar erg mild. 'Het had zeker die vijftien jaar moeten zijn die de aanklagers eisten', zegt Sluiter. 'Ik vind echt dat de rechters te veel waarde hechten aan de verzachtende omstandigheden. In het vonnis wordt zelfs de tijdwinst die de schuldbekentenis heeft opgeleverd genoemd als verzachtende omstandigheid. Dat is schandalig. Wat zullen de nabestaanden van de slachtoffers daar wel niet van denken? Plavsic krijgt minder straf omdat het Tribunaal in tijdnood verkeert?'
Knoops wijst op de Bosnisch-Servische generaal Krstic, die 42 jaar kreeg, terwijl Plavsic een hogere positie bekleedde. Knoops leest in het vonnis een boodschap naar andere verdachten van wie schuld bewezen is - niet alleen van het Joegoslavië-Tribunaal maar ook van het Internationaal Strafhof. 'Rechter May heeft volgens mij willen zeggen: als je als verdachte nou maar je verantwoordelijkheid neemt, dan is het Tribunaal bereid daar in vergaande mate rekening mee te houden.'
© de Volkskrant | Privacy | @ Contact
----------------------------------------------------------------------------------
Wat vinden jullie? Is 11 jaar te weinig?
|