Vijftigers: "De Taal" van G. Kouwenaar

[TD]

Zou iemand me kunnen helpen met dit gedicht?

Voor het mondeling examen van Nederlands moet ik het voordragen (dat zal nog wel lukken) maar ook een zinnige interpretatie aan geven.

Ik geraak er niet helemaal uit
Is de ik-persoon hier nu een personificatie of heeft hij het daadwerkelijk over een persoon (of hemzelf?)

Enkele regels (zoals 'het geurt er naar mest en liefde') zijn me ook niet helemaal duidelijk.

Zijn er hier kenners?

Gerrit Kouwenaar
----------------------
De taal behoort aan de vogels
ik ben te mens om te vliegen
ik sta als een huis op de wereld
gebouwd en dik op aarde

ik ben ongeveer degene
die schuilgaat binnen de muren
en uitvloeit achter de ramen
van de blauwe achterkamer

het geurt er naar mest en liefde
er staat een plant in een kooi
de taal behoort aan de vogels
de mens schuilt weg in het woord

[Emilia]

Ik probeer een zinnige analyse te maken, maar de Vijftigers willen dat wij vastlopen met onze analyses, dus het wordt niet eenvoudig. Een poging:
(Ik nummer de regels voor het gemak.)

1 De taal behoort aan de vogels
2 ik ben te mens om te vliegen
3 ik sta als een huis op de wereld
4 gebouwd en dik op aarde

5 ik ben ongeveer degene
6 die schuilgaat binnen de muren
7 en uitvloeit achter de ramen
8 van de blauwe achterkamer

9 het geurt er naar mest en liefde
10 er staat een plant in een kooi
11 de taal behoort aan de vogels
12 de mens schuilt weg in het woord

1: De Vijftigers wilden terug naar de bronnen (ad fontes), naar het onschuldige, wilde, animale. Ze vinden zichzelf al te veel 'bedorven'; ze gaan voor een directe kunstuiting, zonder te veel hersenwerk, maar uiteindelijk gaan mensen altijd nadenken, dat is eigen aan de mens. Dieren bezitten de taal niet, maar dat is juist hun kracht in de ogen van de Vijftigers.
In dat opzicht/perspectief zou ik ook de volgende regels interpreteren;
Ik ben al te veel bedorven door mijn bestaan/verblijf op de aarde dat ik niet spontaan kan creëren en dieren kunnen dat wel.
De Vijftigers tonen ook interesse voor de kunst van 'primitieve' stammen, kinderen en geestelijk zieken.
3-4: Mijn voeten zijn te zeer geworteld in deze aarde dat ik niet ongedwongen en zonder menselijke procédé's kan dichten/kunst scheppen.

Strofe 2 vind ik nogal moeilijk.

Strofe 3:
10: De Vijftigers hebben in een museum - ik denk in het Stedelijk Museum van Amsterdam - een zaal gekregen om tentoon te stellen en daarin hadden ze een kooi geplaatst met tegen de muur allerlei dichtbundels van de traditionele dichters met een groot zwart kruis erdoor met als tekst erbij: "Er is een lyriek die wij afschaffen.". Ze wilden afstand doen van de traditionele poëzie en dit op een wel heel ostentatieve manier.
Een plant in de kooi zou dan kunnen het symbool zijn voor de afstervende traditionele poëzie. ('leven als een plant')
Een plant in de kooi zou ook kunnen betekenen dat de poëzie nog teveel door de rede geleid wordt, teveel gecultiveerd. Denk aan een schitterend idee in je hoofd, maar uiteindelijk is wat op papier komt slechts een flauw afkooksel van wat je van plan was. Dat gevoel hadden de Vijftigers, dat het allemaal nog niet spontaan genoeg kwam, dat er nog aan woorden moest worden gesleurd om ze eruit te krijgen.

De taal behoort aan de vogels: alleen de vogels (dieren) hebben het recht om de taal te gebruiken, omdat zij dat doen zonder erover na te denken.
De mens schuilt weg in het woord:
De mens gaat zich verhullen door veel woorden, is bang om zich naakt te tonen, in de zin van weinig woorden, maar direct overbrengen van de ervaring en de gedachten.

Op je examen zeker vermelden dat er een dilemma bestaat: ofwel gaan voor de poëtische taal, maar dan zal er een communicatiestoornis zijn en kan de poëzie niet meer dienen voor de arbeider die na het werk wat wil lezen. (marxistische sympathieën van de Vijftigers)
Ofwel schrijf je poëzie die nog enigszins communicatief is.
Dilemma geformuleerd door Kouwenaar.

*zucht*

[Emilia]

Oh ja, beschouw me niet als een kenner.
Er zijn vast oneindig veel verklaringen mogelijk.
Dit is er één van.

[TD]

De docent verwacht gelukkig ook geen kenner aan de andere kant van de tafel, maar op z'n minst iets interessants.

Erg bedankt voor je inbreng, voor strofe 1 dacht ik iets gelijkaardigs.
Dat uit 3 wist ik niet, bedankt voor die uitleg.
Hopelijk krijg ik het raadsel uit 2 nog opgelost

[Emilia]

TDH schreef op 07-06-2004 @ 19:46 :
De docent verwacht gelukkig ook geen kenner aan de andere kant van de tafel, maar op z'n minst iets interessants.

Erg bedankt voor je inbreng, voor strofe 1 dacht ik iets gelijkaardigs.
Dat uit 3 wist ik niet, bedankt voor die uitleg.
Hopelijk krijg ik het raadsel uit 2 nog opgelost

Wat ik verteld heb, is het onderdeeltje 'Vijftigers' uit mijn cursus Nederlandse letterkunde moderne periode (aan de unief). Als je dit kunt vertellen tegen je docent, zal het al heel goed zijn, denk ik, al weet ik niet op welk niveau je deze lessen volgt.
Ik denk nog eens na over strofe twee.
Alvast succes ermee!
Mocht je nog interessante dingen ontdekken m.b.t. de Vijftigers, laat je het me dan weten? Ik heb hier vrijdag examen over...

[TD]

Mijn mondeling examen is een week uitgesteld (joepie )
Jij ook succes vrijdag dan!

Als er nog mensen zijn die iets willen toevoegen of een heel andere interpretatie hebben hoor ik dat graag

[Emilia]

5 ik ben ongeveer degene
6 die schuilgaat binnen de muren
7 en uitvloeit achter de ramen
8 van de blauwe achterkamer

Nog een ideetje.
De dichter bevindt zich blijkbaar in een huis (een verwijzing naar gecultiveerd leven), achter de ramen; hij vindt zichzelf nog te passief, te weinig betrokken bij de handeling van het schrijven, of juist te veel (intellectueel) betrokken. Alsof hij uit zichzelf treedt om zichzelf te beoordelen.
Het raam ahw als barrière tussen de kunstenaar en zijn kunstwerk; hij heeft grootse plannen, maar de werkelijkheid en de ratio (het verstand van de kunstenaar) komen ertussen staan om de hele boel te saboteren.
Het kan natuurlijk ook zijn dat hij bedoelt dat hij wíl dat hij slechts een schim achter glas is, in die zin dat hij niet meer in het kunstwerk aanwezig mag zijn, maar dat het moet gaan om het kunstwerk an sich, zonder de aanwezigheid van de maker.
Succes!

[Emilia]

Ik heb m'n examen héél goed gekund.
En - wat een toeval - ik had een vraag over de 50ers en een over Cobra. Succes hé!
Mocht je nog vragen hebben: ik ben al een klein beetje meer expert.

Sorry voor mijn offtopic-getater

[TD]

Gefeliciteerd met je examen!

Mijn schriftelijk deel van Nederlands ging ook goed, nu dinsdag is het mondeling gedeelte waar dit bij hoort

Ik ga uit het gedicht ook een vijftal van de geziene kenmerken moeten kunnen aanduiden.
Bij de vijftigers hebben er een een 7-tal gezien, waar ik me van herinner:
- het beeld staat op zichzelf
- de klank staat op sichzelf
- neologismen
- verkeerde gramm. structuren
- humor
- nog enkele

Ik hoop dat ik er genoeg in vind

Je bent in ieder geval al een grote hulp geweest, bedankt!

[Emilia]

TDH schreef op 17-06-2004 @ 16:25 :
Gefeliciteerd met je examen!

Mijn schriftelijk deel van Nederlands ging ook goed, nu dinsdag is het mondeling gedeelte waar dit bij hoort

Ik ga uit het gedicht ook een vijftal van de geziene kenmerken moeten kunnen aanduiden.
Bij de vijftigers hebben er een een 7-tal gezien, waar ik me van herinner:
- het beeld staat op zichzelf
- de klank staat op sichzelf
- neologismen
- verkeerde gramm. structuren
- humor
- nog enkele

Ik hoop dat ik er genoeg in vind

Je bent in ieder geval al een grote hulp geweest, bedankt!

Vaak ook nadenken over taal zelf, wat hier het geval is.
Het 'gebruik' van dieren
autonome beeldspraak, zoals jij al zei