[NL] Streepje/aaneenschreven/los

[faan]

Ik vraag mij af hoe je deze woorden schrijft:
atheneumklas of atheneum-klas of atheneum klas
ikeatas of ikea-tas of ikea tas
vantevoren of van tevoren of van te voren

De schuingedrukte woorden hebben mijn voorkeur. Maar kloppen ze?

[mathfreak]

faen schreef op 13-12-2005 @ 19:49 :
Ik vraag mij af hoe deze woorden schrijft:
atheneumklas of atheneum-klas of atheneum klas
ikeatas of ikea-tas of ikea tas
vantevoren of van tevoren of van te voren

De schuingedrukte woorden hebben mijn voorkeur. Maar kloppen ze?

De eerste (atheneumklas) klopt. De tweede moet Ikea-tas zijn, en van te voren en van tevoren zijn beide mogelijk.

[duivelaartje]

atheneumklas
ikea-tas
van tevoren

@Mathfreak: nee, dus niet los van elkaar

[mathfreak]

duivelaartje schreef op 13-12-2005 @ 20:51 :
atheneumklas
ikea-tas
van tevoren

@Mathfreak: nee, dus niet los van elkaar

Ik heb er zojuist mijn woordenboek Nederlands nog eens op nageslagen, en het blijkt dat het zowel los van elkaar als aan elkaar kan worden geschreven. Ik heb mijn vorige reply in verband daarmee inmiddels aangepast, zoals je kunt zien.

[Al Murphy]

mathfreak schreef op 13-12-2005 @ 20:33 :
De eerste (atheneumklas) klopt. De tweede moet Ikea-tas zijn, en van te voren en van tevoren zijn beide mogelijk.

Ook in de nieuwe spelling?
Journalisten die foutlozer kunnen schrijven dan ik, spreken vaak over de IKEA-wet. Naar analogie zou het dan IKEA-tas moeten zijn.
Naarmate een letterwoord of initiaalwoord ingeburgerd raakt, verdwijnen de hoofdletters. Een letterwoord wordt daarna zonder koppelteken of apostrof opgenomen in een samenstelling* of afleiding*. Een letterwoord met een of meer hoofdletters behoudt het koppelteken en de apostrof.
Verder vind ik het leuk om het beter te weten dan mathfreak, ook al is dat meestal ijdele hoop.

Ik kreeg rillingen toen ik 'van te voren' zag staan, en www.woordenlijst.org gaf me daarin gelijk: 'van tevoren'. Best schrijf je gewoon op voorhand.

[Iduna]

Mij is 'vroeger' aangeleerd om het verbindingsstreepje te gebruiken wanneer de twee woorden samengevoegd 'verkeerd gelezen' kunnen worden.
Voorbeeld met de Ikeatas. Je bedoelt een tas van de Ikea, maar je kunt mogelijk Iekee aatas lezen of andere varianten.

Ik weet echter niet of dit altijd geldt, want landen met windrichting moest ik altijd met verbindsstreep schrijven, Zuid-Amerika. Is dat nog zo?

[Al Murphy]

*Juliah* schreef op 14-12-2005 @ 20:21 :
Mij is 'vroeger' aangeleerd om het verbindingsstreepje te gebruiken wanneer de twee woorden samengevoegd 'verkeerd gelezen' kunnen worden.
Voorbeeld met de Ikeatas. Je bedoelt een tas van de Ikea, maar je kunt mogelijk Iekee aatas lezen of andere varianten.

Ik weet echter niet of dit altijd geldt, want landen met windrichting moest ik altijd met verbindsstreep schrijven, Zuid-Amerika. Is dat nog zo?

Als ik juist aanvoel wat je bedoelt, heb je het niet over een samenstelling van woorden die verkeerd gelezen kunnen worden, maar over het vermijden van klinkerbotsing. Er is sprake van een klinkerbotsing wanneer we twee letters die meestal één klinker of een tweeklank voorstellen in een woord toch afzonderlijk moeten lezen. Meestal wordt een klinkerbotsing vermeden door het gebruik van een koppelteken.

In principe moet je nog steeds een koppelteken gebruiken bij plaatsbepalingen met een windrichting, en de afleidingen daarvan. Maar toch kunnen zowel Zuidwest-Friesland als Zuid-West-Friesland juist zijn. Het gaat dan respectievelijk over het zuidwesten van Friesland en het zuiden van West-Friesland.
In deze context zijn er heel veel regels in verband met het juist plaatsen van koppeltekens, hoofdletters enzovoort. zie www.taaladvies.net (als je teveel tijd hebt).

[mathfreak]

Al Murphy schreef op 14-12-2005 @ 20:19 :
Ik kreeg rillingen toen ik 'van te voren' zag staan, en www.woordenlijst.org gaf me daarin gelijk: 'van tevoren'. Best schrijf je gewoon op voorhand.

Dat is de uitdrukking die jullie in Vlaanderen misschien het meest gewend zijn, maar ik hou het op van tevoren.

[faan]

Al Murphy schreef op 14-12-2005 @ 20:19 :
Ook in de nieuwe spelling?
Journalisten die foutlozer kunnen schrijven dan ik, spreken vaak over de IKEA-wet. Naar analogie zou het dan IKEA-tas moeten zijn.
Naarmate een letterwoord of initiaalwoord ingeburgerd raakt, verdwijnen de hoofdletters.

Dus IKEA is nog niet ingeburgerd? Mogen ze anders wel veranderen. Dat is bijna net zo bekend als cola.

[Al Murphy]

faen schreef op 15-12-2005 @ 16:59 :
Dus IKEA is nog niet ingeburgerd? Mogen ze anders wel veranderen. Dat is bijna net zo bekend als cola.

Ik vind het een moeilijk geval, eigenlijk. Als je kijkt naar de oude spelling (1995-2005) dan kan je zeggen dat IKEA-tas juist gespeld is. Maar hoe zit het dan bij de nieuwe spelling? IKEA is inderdaad wel een ingeburgerd letterwoord. Maar er zijn hier mogelijk verschillende regels van toepassing. En ik heb geen idee welke regel prioriteit heeft.

IKEA gebruikt zelf altijd hoofdletters in zijn benaming. En er is een regel die zegt dat voor een krant, een tijdschrift, een handelszaak of een organisatie de schrijfwijze wordt gebruikt, die de auteur/oprichter heeft gekozen. In dat geval schrijf je IKEA volgens mij met vier hoofdletters, en kom je uit op IKEA-tas. Naar analogie spreek je zo ook over het laatste nieuwe dEUS-album.

Anderzijds kan je inderdaad stellen dat IKEA als letterwoord een ingeburgerd begrip is, dat het woord zich daarom aanpast aan het Nederlands, en dat in dit geval de hoofdletters vervallen. In dat geval is dat blauwe kreng een ikeatas.

Sorry als ik het met al mijn gezeur alleen maar ingewikkelder heb gemaakt.

[faan]

jag fatter dig

Je legt alles tenminste met normale woorden uit. Ook heb je me het woord 'analogie' geleerd.

tack