Djago

[Reynaert]

Djago

Ik heb een held en zal hem Djago noemen.
Hij woont overal waar hij nodig is
dus verblijft hij vooral bij mij.

Alles is helder dankzij hem;
elke zomer draalt Djago als een herder om me heen
terwijl ik praat over groter en ouder worden.
Hij begrijpt het niet en denkt
dat ik wakker worden bedoel,
maar juist daardoor weet ik wat ik meen
en dus wat ik beteken.

’s Avonds slaapt er een engel onder zijn bed,
ze fluistert flinterdunne dromen
door het matras naar zijn verdoofde oor.
Soms slaapt Djago zonder kussen
en pas dan kan hij haar horen.
En met zijn soezend hoofd vol veren
vertelt hij ‘s ochtends over de smeltende slaapwereld.
Maar soms is zijn hemel gewelddadig opgelucht,
dan is het te laat of is zijn engel te vroeg gevlucht.

Gisteren liet de zwoelte de tuin trillen.
Djago lag te suffen tussen de zonnebloemen
(hij noemt dat grasduinen)
want een held ben je alleen als dat nodig is.
“Je moest maar eens gaan”, zei ik buigend.
Het blauwgroen twinkelde niet meer,
maar zo snel is Djago niet overtuigd:

“Je bent nog niks geworden.
En waar moet ik heen verhuizen
als ik niet weet hoe te wonen?
Wanneer zal ik je weer zien?”

“Nooit meer Djago”, dacht ik dapper,
maar ik zei niets.
Geen handen schudden of zwaaien
toen hij het avondrode erf afliep.
Heel even bestond ik niet.


Vanochtend kreeg ik het bericht.
Djago is dood.

Groningen, 8 januari 2008

[Porcelain]

Ik puzzel nog een beetje over wie Djago nou precies is. Kindertijd of iets kinds, denk ik als ik het lees. Dat maakt het een droevig gedicht, maar mooi.

Eigenlijk mag je van mij 'soezen' en 'zwoel' niet meer gebruiken. Die woorden heb je al te vaak gebruikt. In dezelfde stijl schrijf je 'flinterdunne' en 'avondrode', en dat vind ik beter, want dat zijn ook typische sfeerwoorden maar die herken ik niet uit andere gedichten. Er viel me nog iets op:

Hij begrijpt het niet en denkt
dat ik wakker worden bedoel,
maar juist daardoor weet ik wat ik meen
en dus wat ik beteken.

Ik merk hier heel erg dat je twee keer 'bedoel' wilde voorkomen en dat heb je natuurlijk ook gedaan, maar voor mij klinkt het alsnog als twee keer hetzelfde woord. In principe vind ik het een mooi stukje uit het gedicht, maar de uitwerking vooralsnog wat minder. Verder begrijp ik niet zo goed waarom zonnebloemen grasduinen zouden heten . Nog een storend stukje vind ik deze strofe:

“Je bent nog niks geworden.
En waar moet ik heen verhuizen
als ik niet weet hoe te wonen?
Wanneer zal ik je weer zien?”

Ik erger me er een beetje aan. Ik denk dat het komt doordat je zegt dat Djago zich niet makkelijk laat wegjagen, en dan komt deze strofe en voor mijn ogen zweeft dan een pas afgestudeerde onzekere PABO-student voor een doorgedraaide groep 8 ('Jongens, kom op nou, alsjeblieft, jongeeeeeeens ). Maar ook omdat de strofe eigenlijk weinig toevoegt op deze manier, het zijn drie losse stukjes die ik apart van elkaar interessant vind en die ook goed passen, maar zo in één strofe.. nee.

Met wat aanpassingen kan dit een mooi gedicht worden, denk ik.

[Reynaert]

Nou Porcelina, als ik 'soezen' en 'zwoel' te vaak heb gebruikt, kan je me dan ook vertellen uit welke gedichten je ze herkent? Ik kan ze zelf zo snel niet vinden namelijk.

Wat betreft de overeenkomst tussen 'menen' en 'bedoelen' heb je gedeeltelijk gelijk, maar er speelde nog iets anders mee. 'Menen' heeft in deze toch ook een andere betekenis, in de zin van bijvoorbeeld 'ik meen dat er een God bestaat, maar ik weet het niet zeker' (en niet alleen in de zin van 'Als je dat nog één keer doet geef ik je een lel. Ik méén het.').

De zonnebloemen zijn geen grasduinen, het suffen ertussen noemt hij grasduinen. Zie:

gras·dui·nen2 (onovergankelijk werkwoord; grasduinde, heeft gegrasduind)
1 op zijn gemak, voor zijn plezier met iets bezig zijn

En wat betreft dat laatste stukje, dat is nu juist zo tekenend voor wie Djago is. Het gaat niet alleen om iets kinderlijks, hoewel dat er wel mee te maken heeft, maar ook over de held die volwassenen nodig hebben of denken nodig te hebben, in de breedste zin van het woord. Djago is daar een personificatie van, en als je hem niet meer nodig hebt dan kan een verzonnen held daar volgens mij slecht tegen en vandaar de pathetische reactie. Hopelijk heb je hier wat aan, bedankt voor je reactie nog.

[Porcelain]

Reynaert schreef:

Nou Porcelina, als ik 'soezen' en 'zwoel' te vaak heb gebruikt, kan je me dan ook vertellen uit welke gedichten je ze herkent? Ik kan ze zelf zo snel niet vinden namelijk.

Ik wist dat je dat zou zeggen. Maar ik was er zo van overtuigd dat ik gelijk had dat ik het niet eerst op heb gezocht. Ik haat ongelijk krijgen. Maar dit:
tot je me soezend zal overkomen // wanneer ik zwaaiend // uit je vertellingen verdwijn
is er tenminste wel één. Maar goed, excuses, een beetje .

Over dat menen, ik zie eigenlijk je punt niet, want volgens mij had ik het sowieso al eerder over menen als in 'ik meen dat ik gelijk heb maar het is niet zo' dan over 'ik haat huiswerk, ik meen het'. Eigenlijk zijn dat alsnog niet echt twee betekenissen, het zegt in allebei de zinnen hetzelfde.
En ja, ik zag vandaag ergens grasduinen staan en toen dacht ik 'ooooooooooooooooooooooooh'. Ik kende dat helemaal niet.

Wat je zegt over het laatste stukje overtuigt me niet echt. Ik vind het nog steeds geen treffende trofe, juist omdat je naar mijn idee niet echt de (of een) essentie van Djago weet weer te geven. Ik vind het niet tekenend, daar vind ik het te algemeen voor.

[Reynaert]

Ik denk dat je me verkeerd begrepen hebt toen ik het had over 'menen'. Ik bedoelde eigenlijk dit:

me·nen (overgankelijk werkwoord; meende, heeft gemeend)
1 in ernst bedoelen
2 bedoelen, voorhebben
3 veronderstellen, vermoeden

Mij ging het om de 3e definitie, en die is wel degelijk anders dan een woord als 'bedoelen'.

En verder vind ik jouw bezwaar m.b.t. dat laatste stukje niet echt overtuigend. Ik vind het niet tekenend, daar vind ik het te algemeen voor.

[Porcelain]

Ja, nu probeer je me omver te lullen, maar het is jouw gedicht waar ik feedback op probeer te geven en ik verlang niet hevig te discussieren om gelijk te krijgen in de niet-goed-heid van dat stukje, dat is mijn doel niet. Och jeetje nu klinkt dit veel te verdedigend, laat ik er een smilie achter zetten: !

Wellicht lees en concludeer ik verkeerd en begrijp je gewoon nog steeds niet echt waarom ik dat stukje niet goed vind: jij zegt dat dat stukje tekenend is. Ik vind dat je overgrootopa het ook tegen je had kunnen zeggen. Dat het Djago is weet ik alleen doordat de context dat suggereert, niet omdat ik denk 'goh, die woorden passen nu echt bij Djago'. Ze kunnen bij iedereen horen. Dat maakt ze in mijn ogen overbodig, of in ieder geval: ze hadden treffender kunnen zijn. Misschien begrijp ik de lading die je erin hebt gelegd gewoon niet, maar dan kun je je nog afvragen of dat mijn handicap is of de jouwe \o/. Daarom nodig ik bij deze iedereen uit om op dit gedicht te reageren, breng ons tot inzichten oh wijze medeDoPpers!

[Reynaert]

Haha, moet ik nu ook nog gaan uitleggen dat het gewoon ironisch bedoeld was omdat jouw commentaar 'ik vind het niet tekenend want het is te algemeen' zelf ook heel erg vaag en algemeen is? Stiekem ben ik wel blij met je commentaar hoor
Misschien had het treffender kunnen zijn, maar ik vraag me af in hoeverre dat nodig is omdat hetgeen er staat wat mij betreft heel belangrijk is voor de ontwikkeling die de ik-figuur uiteindelijk doormaakt, door Djago. Als Djago opeens treffend is doet dat misschien wel af aan de heldhaftige keuze die de ik-figuur uiteindelijk maakt.