Grieks schrijver, officier en landheer, geboren ca. 430 v.Chr. te Athene uit een aanzienlijke familie. Hij behorde in zijn jonge jaren tot de kring van Socrates, maar zijn nuchter-zakelijke geestesinstelling bracht hem niet verder dan de buitenkant van het socratisch denken. Zijn aard en politieke gezindheid pasten slecht in het zeer democratisch gerichte atheense milieu. Hij aanvaarde dan ook gaarne in 401 de uitnodiging van een vriend, een militair adviseur van Cyrus 2, om naar Sardeïs te komen en zich te laten introduceren bij Cyrus. Deze trof voorbereidingen voor een veldtocht tegen zijn broer, de Perzische koning Artaxerxes II, en had een korps van ruim 10.000 Griekse huursoldaten(waaronder veel uit Arcadia) aangeworven ter versterking van de inheemse troepen, die hem als satraap van W. Klein Azië ter beschikking stonden. De expeditie eindigde ontijdig met een nederlaag bij Kounaxa (L.Cunaxa) aan de Eufraat, waar Cyrus sneuvelde. Het Griekse continent moest zich nu op eigen gelegenheid een doortocht banen door het vijandelijke land naar Grieks gebied. Omdat door een valstrik der Perzen een groot deel van de commanderende officieren het leven had verloren, nam Xenophon - die tot dusver geen actieve rol had gespeeld en slecht deel uitgemaakt had van Cyrus' entourage - met overgebleven commandanten de leiding. Op deze tocht der Tienduizend, die o.a. door het barre, besneeuwde hoogland van Armenia ging, toonde Xenophon zich een bekwaam leider. Na zijn terugkeer werd hij wegens pro-Spartaanse gezindheid uit Athene verbannen. De Spartanen schonken hem een landgoed nabij Olympia; daar leefde hij jarenlang als herenboer en schreef een reeks werken van uiteenlopende aard. Na de slag bij Leuctra was hij genoodzaakt de wijk te namen naar Corinthe, waar hij tot zijn dood (354) bleef wonen. Xenophon werd vooral in de latere hellenistische en de Romeinse tijd hoog gewaardeerd. Zijn werken zijn dan ook alle bewaard: 1
Kyrou Anabasis (Cyrus' Opmars), grotendeels gewijd aan de beroemde terugtocht der Tienduizend ; 2
Hellenika(Griekse geschiedenis), over de periode 411-362 in aansluiting aan het werk van Thucydides; 3
Agesilaos, een lofrede op de Spartaanse koning Agesilaüs; 4
Apologia Sokratous(verdediging van Socrates), notities over het proces tegen Socrates, onbeduidend in vergelijking met het gelijknamige werk van Plato; 5
Apomnemoneumata Sokratous (herinneringen aan Socrates, L. Memorabilia Sokratis), hoordzakelijk banale wetenswaardigheden; 6
symposion (gastmaal), huiselijk pendant van het gelijknamige werk van Plato; 7
Hiërion imaginair gesprek over de ideale heerser tussen Hiëron 1 en Simonides; 8
Lakedaimonon Politeia (Staat der Spartanen), waarin de wetten van Lycurgus 2 als de ruggengraat van deze staat geschetst worden; 9
Kyrou Paideia (Opvoeding van Cyrus), ook
Cyropaedie genaamd, een pseudohistorische roman over de jeugd van Cyrus 1 als de ideale koning; 10
Oikonomikos (Huishoudkunde), handleiding voor goed beheer van huis en bedrijf; 11
Poroi (Financiën), een program voor de reorganisatie van de Atheense staatshuishouding; 12
Hiparchikos (handleiding voor de cavalerie-officier), deskundig adviezen voor de verbetering van cavalerie; 13
Peri Hippikes (Paardrijden), praktische aanwijzing voor aankoop en training van paarden 14
Kynegetikos (Jagershandboek), over training van jachthonden en de waarde van het jagen als leerschool voor krijgsdienst.
Groetjes
Ben(die altijd graat van dienst wil zijn