De schaal

[Reynaert]

De schaal

De dode man, omvat door leven,
Gaf mij eens een lege schaal.
Hij sprak slechts eenmaal, zeer verheven,
“Beste jongen, dood gaan wij allemaal.”
Terstond viel hij toen ter aarde,
Om nimmer meer op te staan.
De schaal, en dan vooral haar waarde,
Is mij desondanks niet ontgaan.

Want hij die de dood in ogenschouw neemt,
Wordt als het ware van het leven vervreemd.
De schaal brak ik op zijn hoofd,
En ik heb hem toen, van zijn portemonnee beroofd.

[Reynaert]

Zou er iemand willen reageren?

[Dreamerfly]

Renard schreef op 05-04-2004 @ 19:28 :
Zou er iemand willen reageren?

Ja, ik wil, omdat je het zo lief vraagt.

Wat doet die laatste zin in je gedicht? , ik kan er geen betekenis aan ontlenen, gezien het geheel. Alleen waarde schaal en portomonnee, maar ik zie er niet bepaald een samenhangend verhaal in. De rest is heel aardig en mooi geschreven vind ik, leuke vorm, leuke manier van vertellen. Jammer alleen dat het niet zo goed loopt!.

[Reynaert]

Normaal gesproken houd ik er niet zo van om de betekenis van de dingen die ik schrijf uit te leggen, dat vind ik meer iets voor recensenten. Daarbij maak ik ook geen onderscheid tussen proza en poëzie, bij beide ben ik van mening dat het eigenlijk afdoet aan de eerste 'magie' van het geschrevene.
Desondanks zal ik niet schromen om een uitzondering te maken. De laatste zin, analytisch besproken, is in feite tegelijkertijd een antithese als de climax. Het gaat er hier om dat de vertellende persoon een 'schaal' aangeboden krijgt, waarna de aanbieder sterft. In plaats van verbazing of ontzetting neemt de verteller de portemonnee mee. Hiermee kiest hij tegelijkertijd voor leven in de meeste praktische zin van het woord als de meest respectloze benadering van de dood.
Verder zou men ook zijn vraagtekens kunnen zetten bij het doodvallen van de 'dode man'. Iemand zou bijvoorbeeld goed kunnen denken dat de situatie omgekeerd was; de man is met de schaal doodgeslagen en daarna beroofd. Zo zijn er nog een heleboel andere interpretaties, maar die laat ik graag aan jullie over.

Addendum: Wat bedoel je precies met 'Jammer alleen dat het niet zo goed loopt!.' ?

[phensicske]

Renard schreef op 05-04-2004 @ 23:20 :
...Desondanks zal ik niet schromen om een uitzondering te maken.

Leuk.
Want ik begreep ook het verband niet zo goed.

De laatste zin, analytisch besproken, is in feite tegelijkertijd een antithese als de climax. Het gaat er hier om dat de vertellende persoon een 'schaal' aangeboden krijgt, waarna de aanbieder sterft. In plaats van verbazing of ontzetting neemt de verteller de portemonnee mee. Hiermee kiest hij tegelijkertijd voor leven in de meeste praktische zin van het woord als de meest respectloze benadering van de dood.

Dat begrijp ik, maar ik zie niet zo goed de boodschap achter het gedicht.
Wil je zeggen dat je het leven niet moet laten omdat een dierbare sterft?? Of wil je duiden op het onrespectvolle??
Sorry, het dringt als zodanig niet tot me door en een woordje uitleg zou me misschien tot verheldering brengen.

Verder zou men ook zijn vraagtekens kunnen zetten bij het doodvallen van de 'dode man'. Iemand zou bijvoorbeeld goed kunnen denken dat de situatie omgekeerd was; de man is met de schaal doodgeslagen en daarna beroofd. Zo zijn er nog een heleboel andere interpretaties, maar die laat ik graag aan jullie over...

Nee, zover had ik nog niet gedacht, in feite.

Toch zou ik nu graag eens jouw moraal horen.
('k weet het, 'k val in herhaling)

Verder vind ik het wel een leuk gedicht, maar heb toch mijn vraagtekens bij bepaalde zinnen.

Bijvoorbeeld.

"Beste jongen, dood gaan wij allemaal.”

Hij spreekt maar één maal, wil dit dan zeggen dat het zo'n belangrijke boodschap was? Wat wil je ermee zeggen?
Dat de jongen van het leven moet profiteren en daarom die portefeuille neemt, dat dit eigenlijk de raad opvolgen is?
Maar dan begrijp ik het slaan van de schaal nog niet, want het is niet alsof dat symboliseert dat hij geen respect ervoor heeft...

Zoals je ziet, ik zit nog met veel vraagtekens.

[Reynaert]

phensicske schreef op 06-04-2004 @ 01:59:
Verder vind ik het wel een leuk gedicht, maar heb toch mijn vraagtekens bij bepaalde zinnen.

Bijvoorbeeld.

"Beste jongen, dood gaan wij allemaal.”

Hij spreekt maar één maal, wil dit dan zeggen dat het zo'n belangrijke boodschap was? Wat wil je ermee zeggen?
Dat de jongen van het leven moet profiteren en daarom die portefeuille neemt, dat dit eigenlijk de raad opvolgen is?
Maar dan begrijp ik het slaan van de schaal nog niet, want het is niet alsof dat symboliseert dat hij geen respect ervoor heeft...

Noot vooraf: Ik geef alleen uitleg bij een gedeelte van mijn eigen interpretatie, hierbij doe ik geen uitspraak over het goed danwel fout zijn van andermans interpretaties.

De zin symboliseert het overdreven overpeinzen van de dood, het tot in de absoluutheid proberen te doorgronden van de dood waardoor het leven er onder lijdt. Wij weten dat we allemaal dood gaan, maar moeten we daarom net doen alsof we allemaal al dood zijn? De man die de schaal aanbiedt sterft als het ware aan zijn overpeinzingen, waarna de jongen, nog vol leven, de lege schaal, die de dood is, stuk slaat en de portemonnee met geld meeneemt om later voor zijn eigen leven te gebruiken. De kern van het gedicht is dat men niet door de leegte van de dood opgeslokt moet worden, men moet niet leven alsof men reeds gestorven is. Zelfs als je denkt dat het leven zinloos is, doe dan maar net alsof.
Dat éénmaal geeft overigens de kracht aan van de woorden die de dood beschrijven en dus de dood zelf. De jongen heeft lak aan de kracht van de dood, want hoewel er niet vermeld wordt of de dood een rol speelt voor de jongen, er is uit de handelingen van de jongen wel op te maken dat die rol niet zo groot is, dat hij zijn leven er onder laat lijden. Dit gebeurde bij de man wel.
Je had overigens wel gelijk wat betreft het advies, eigenlijk is het een paradox omdat je er twee kanten mee op kan. Je kan het zowel positief als negatief interpreteren, maar in beginsel was het negatief bedoeld. Het is leuk om te zien dat mensen er ook nog een andere draai aan kunnen geven, wat de betekenis van het gedicht heel anders maakt.

[phensicske]

Bedankt voor je uitleg, het is een leuke (en wijze) interpretatie.

'k Vind het nog mooier, nu, je gedicht.

[Preaper]

Ik vind hem werkelijk mooi! Humor en wijsheid is een kunstzinnig jasje.

[Reynaert]

Dank jullie. Nog meer mensen met vragen of opmerkingen?

[lovetear]

Inhoudelijk begreep ik hem, maar ik had niet zo ver doorgedacht als de bedoeling was. Ik had niet gemerkt dat de schaal symbool voor de dood stond, ik zag het meer als een symbool voor de waardeloosheid van het materiele. Dat de schaal 'leeg' is, als in zonder waarde. De schaal van een dode man krijgen omdat je er na de dood toch niets aan hebt en als je er na de dood niets aan hebt, wat is het dan uiteindelijk waard?

Wat dreamerfly bedoelde met dat het niet overal even goed loopt, is dat je gedicht niet al te soepel weg leest. De rijm brengt een aardig ritme, maar de klemtonen liggen niet overal even makkelijk vind ik:

"Beste jongen, dood gaan wij allemaal.”

Deze regel wordt een beetje gebroken door de komma, en het gedeelte na de komma is ook iets te lang. Als je bijvoorbeeld zou zeggen:

sterven doen wij allemaal

Dan loopt die regel net zoals de tweede regel van je gedicht (als je naar de klemtonen kijkt), wat het een bepaalde regelmaat in het ritme geeft, waardoor het prettig wegleest.


Terstond viel hij toen ter aarde,

Als ik hier kijk naar de klemtonen, zie je dat het ritme door het woordje toen onderbroken wordt:

terSTOND viel HIJ (toen) ter AARde

Om nimmer meer op te staan.

Hetzelfde geldt voor deze regel.

De schaal, en dan vooral haar waarde,

Deze klopt dan weer wel:

de SCHAAL, en DAN voorAL haar WAARde

Is mij desondanks niet ontgaan.

Deze dan weer niet.

Snap je een beetje wat ik bedoel ?

[Preaper]

Dit is een zaak voor: De antimetrie detective!

[Reynaert]

Ik snap wat je bedoelt, maar ik moet zeggen dat ik tijdens het schrijven van dit gedicht geen rekening heb gehouden met het metrum. Als ik het zou voordragen denk ik dat ik toch min of meer automatisch een aardig ritme erin kan bregen, ook zonder het opvolgen van dit soort 'regeltjes'.
Ik bedoel, ik heb bijv. de komma's niet voor niets geplaatst. Achter "jongen" bijvoorbeeld plaatste ik een komma om nu juist even een pauze in te lassen, zodat het gewicht van zijn woorden nog eens zou toenemen. Kan je me uitleggen wat het metrum in dit geval afdoet aan een gedicht?

[lovetear]

Ik kan er toch geen duidelijk ritme in ontdekken. Een metrum is geen verplichting, maar wanneer een gedicht gerijmd is leest het niet prettig zonder een metrum vind ik. Het voordeel van een metrum is denk ik dat het dan ook voor andere mensen dan de schrijver zelf prettig leest, dat ik als lezer automatisch op de manier van lezen ga letten wordt je minder makkelijk in het gedicht getrokken, verlies je jezelf minder snel. Het gaat ten koste van het beeld of de sfeer die je probeert op te roepen vind ik.