zin uit Carmen 76 - Catullus

[***]

Mijn vraag voor jullie is of ik de volgende zin goed vertaald heb, ben er al een eeuwigheid mee bezig en denk dat 't nou wel aardig klopt, maar tis voor een PO he, moet echt ff een voldoende scoren... (anders is 't btw ook vaarwel met je handje naar Latijn en kan die ouwe tang de pot op: sorry ff gelijk m'n frustraties lozen...)

omnia quae ingratae perierunt credita menti

mijn vertaling is uiteindelijk geworden *roffelderoffel*:
alles ging te gronde, wat toevertouwd was aan een ondankbare geest

jullie zouden me een groot plezier doen door te reageren en verbeteringen aan te brengen, alvast bedankt!

[DE bezoeker]

*** schreef:
Mijn vraag voor jullie is of ik de volgende zin goed vertaald heb, ben er al een eeuwigheid mee bezig en denk dat 't nou wel aardig klopt, maar tis voor een PO he, moet echt ff een voldoende scoren... (anders is 't btw ook vaarwel met je handje naar Latijn en kan die ouwe tang de pot op: sorry ff gelijk m'n frustraties lozen...)

omnia quae ingratae perierunt credita menti

mijn vertaling is uiteindelijk geworden *roffelderoffel*:
alles ging te gronde, wat toevertouwd was aan een ondankbare geest

jullie zouden me een groot plezier doen door te reageren en verbeteringen aan te brengen, alvast bedankt!

"dit alles ging te gronde, (omdat het was) toevertrouwd aan een ondankbare geest"

vanuit het standpunt van 'die ouwe tang' van jou is die zin ook toe te passen op alles wat ze jou aan Latijn heeft proberen bij te brengen. sorry hoor, ff gelijk mijn ongenoegen tonen.

[***]

DE bezoeker schreef:
"dit alles ging te gronde, (omdat het was) toevertrouwd aan een ondankbare geest"

vanuit het standpunt van 'die ouwe tang' van jou is die zin ook toe te passen op alles wat ze jou aan Latijn heeft proberen bij te brengen. sorry hoor, ff gelijk mijn ongenoegen tonen.

Nou bedankt! (mag op 2 manieren gelezen worden...)
En ter informatie, uw vertaling is wel mijn gedachten gepasseerd...Snap alleen niet waarom u quae met "dit" vertaald, als je het zo vertaald had er toch een vorm van hic, ille of iste moeten staan? Maar iig wel bedankt!

[***]

Nu ik toch al voor jan met de korte achternaam sta,leg ik gelijk nog maar een probleempje voor...

Quin dis invitis desinis esse miser?

Volgens mij betekent het: waarom houd je niet op ongelukkig te zijn tegen de wil van de goden... Maar dan zit ik met dat dis invitis, kan de grammaticale verklaring voor de vertaling niet vinden...

Ben de wanhoop zeer nabij,en staar me bijna blind, dus ga nog ff verder met het spuien van vragen, zie vanzelf wel of het nog iets opleverd...

una salus haec est, hoc est tibi pervincendum;
hoc facias, sive id non pote sive pote.

dit is je enige redding, dit moet door jou volbracht worden;
jij moet dit doen, hetzij dat het niet mogelijk is, hetzij dat het wel mogelijk is

Weet echt niet wat ik met die con. aan moet: kan er moeilijk: "hopelijk doe je dit","laat jij dit doen" of "jij zou dit kunnen doen" van maken, toch?!...
En in het 2e gedeelte voeg ik bv zomaar dat toe...

[DE bezoeker]

Beste Jan ***,

Hierbij drie antwoorden (en daar blijft het bij):
- "quae" is een relatieve aansluiting"
- "dis invitis" is een ablativus absolutus
- "facias" is een aansporende coniunctivus, dus niet "misschien zou je dit wel eens kunnen doen als je niks beters te doen hebt", maar "doe dit (of het nu kan of niet)".

Dat zal jouw ouwe tang, beste Jan ***, je zeker uitgelegd hebben, maar ja, "ingratae perierunt credita menti".

[***]

Uitleg doen we amper meer aan: lang leve de 2e fase... (m'n vorige leraar nog enigzins wel )
En wat betreft deze tekst kan je helemaal niks vragen, want ze noteerd alles, wat resulteert in puntenaftrek...

- dacht 't dus ook juist als relatieve aansluiting vertaald te hebben
en in m'n boeken kan ik alleen vb vinden van zelfstandige vertalingen, nooit dat er een woord als alles achter komt...
- kan 't ook niet helpen dat mijn boeken voor aansporing alleen de mogelijkheid geven te vertalen mbv "laat"/"laten" en of u 't gelooft of niet, doe meestal het liefst alles volgens de regeltjes in dit soort gevallen...
- afgaande op mijn woordenboek vervoeg je dis: dis, ditis, abl.sing. diti, gen. pl. ditium, dus hoe kan dis dan ablativus zijn?!

Maar goed u zou geen antw meer geven, maar miss zijn er nog anderen die zich aangesproken voelen...Want ik wil niet alleen een behoorlijk cijfer, wil er zowaar ook nog wat van leren...

Ennuh toch bedankt trouwens!

Groetjes Jan ***

[DE bezoeker]

*** schreef:
- afgaande op mijn woordenboek vervoeg je dis: dis, ditis, abl.sing. diti, gen. pl. ditium, dus hoe kan dis dan ablativus zijn?!

Maar goed u zou geen antw meer geven, maar miss zijn er nog anderen die zich aangesproken voelen...Want ik wil niet alleen een behoorlijk cijfer, wil er zowaar ook nog wat van leren...

Nou vooruit dan:
dis is abl.mv. van deus (deis of diis of dis)
omnia quae = dit alles, al deze dingen; quae wordt dus vertaald alsof er haec/illa/ista staat.

Dag Jan ***

[***]

DE bezoeker schreef: Nou vooruit dan:
dis is abl.mv. van deus (deis of diis of dis)
omnia quae = dit alles, al deze dingen; quae wordt dus vertaald alsof er haec/illa/ista staat.

Dag Jan ***

kijk daar koop ik wat voor, nu ist kwartje dan eindelijk met een paracute gevallen!

[***]

voor 't geval u nog benieuwd bent naar het resultaat al sta ik niet voor de gevolgen in
aan de vertaling en toelichting ben ik niet echt van plan nog veel tijd in te steken, maar moet nog wel wat aandacht besteden aan de stijlfiguren, kreeg vandaag pas te horen dat die er ook bij hoorden...

hier komt ie dan, houd uw hart vast!

Catullus - Carmen 76


Si qua recordanti benefacta priora voluptas
est homini, cum se cogitat esse pium
nec sanctam violasse fidem, nec foedere in ullo
divum ad fallendos numine abusum homines:
multa parata manent in longa aetate, Catullus,
ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
aut facere, haec a te dictaque factaque sunt:
omnia quae ingratae perierunt credita menti.
quare cur te iam amplius excrucies?
Quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis
et dis invitis desinis esse miser?
difficile est longum subito deponere amorem;
difficile est, verum hoc, qua lubet, efficias:
una salus haec est, hoc est tibi pervincendum;
hoc facias, sive id non pote sive pote.-
O di, si vestrum est misereri, aut si quibus umquam
extremo, iam ipsa in morte, tulistis opem,
me miserum aspicite et, si vitam puriter egi,
eripite hanc pestem perniciemque mihi!
hei mihi, subrepens imos ut torpor in artus
expulit ex omni pectore laetitias.
non iam illud quaero, contra me ut diligat illa,
aut, quod non potis est, esse pudica velit:
ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum.
o di, reddite mi hoc pro pietate mea!

Aanwijzingen
(si) qua op een of andere wijze, soms
(bij dichters)
recordari +acc terugdenken aan
benefactum verdienste
voluptas, -atis (f) genoegen, genot
prior, -oris (adi) (comp) eerder, eerste, vroegere
violasse violavisse
foedere wat voor woordsoort?
divum div(i)orum: deorum
abutor +abl (dep) misbruik maken van
wat moet je toevoegen?
fallendos gerundium of gerundivum?
paratus manere klaarliggen
ingratus ondankbaar
mens, mentis (f) van wie?
credere + dat toevertrouwen
amplius (comp) (nog) meer, grotere dingen
cur waarom?
betrekkelijk vnw: dus?
excruciare (con) kwellen
wat kies je: optativus, adhortativus, prohibititivus of dubitativus?
quin qui-ne: waarom niet: ter aanduiding van aansporing
offirmare animo een sterke wil hebben
istinc daarvandaan, vandaar, daarvan
dis invitis waar is dis van afgeleid?
wat moet je achter deze woordgroep denken?
difficilis, e vervoegd als fortis, forte
qua lubet op welke manier dan ook
efficere (con) bewerkstellig
salus, -utis (f) redding
pervincere volbrengen
wat voor vorm?
potis esse mogelijk zijn
miseri (dep) medelijden voelen
vestrum est het is jullie aard, jullie manier van doen
quibus waar is dit woord van afgeleid?
umquam ooit, uiteindelijk
extremo (bw) uiteindelijk
ops, opis (f) hulp, bemoeiing
vestrum est het is uw plicht
puriter zuiver, rein
wat voor een woordsoort?
pestis, -is (f) ziekte
pernicies, -ei (f) verderf, vernietiging, ondergang
hei + dat wee
subrepere binnensluipen
imus (/inferus/infra) vz cum acc. diep, onder, beneden
ut met welke modus gaat het gepaard? dus?
torpor, -oris (m) verlamming
is torpor het ondw van de zin? hoe vertaal je het dus?
artus, -us ledemaat
welke naamval hier?
laetitia opgewektheid, vertaal als enkelvoud
contra hier: van haar kant
quod betr. vnw. met ingesloten antecedent
pudicus ingetogen
taeter afschuwelijk
pietas, -atis (f) rechtschapenheid
Antwoorden


 zelfstandig naamwoord: foedus, -eris
 esse
 gerundium: aanknopingspunt: ad
 van Lesbia
 is het een relatieve aansluiting: vertaal quare met daarom en voeg "en" toe
 coniunctivus dubitativus
 deus: abl mv: deis, diis, dis
het is een abl.abs., dus het participium van esse
 dat. auctorialis + gerundivum
 aliquis: na si, nisi, num en ne gaat ali niet met quisje mee
 pure/puriter: bijwoord van purus
 er volgt een indicativus: vertaal met aangezien
 pestem/perniciemque functioneert hier als onderwerp, torpor is daar een predicatieve bepaling bij: vertaal met behulp van als
 artus hoort bij het voorzetsel in, wat gepaard gaat met een acc of abl, de uitgang sluit hier de ablativi uit


Verlos mij


Als het voor een mens die terugdenkt aan eerdere verdiensten op een of andere wijze een genot is,
wanneer hij denkt dat hij vroom is,
noch de heilige trouw geschonden heeft, noch bij enig
verbond misbruik heeft gemaakt van de macht van de goden om mensen te bedriegen:
uit deze ondankbare liefde liggen vele vreugden
voor jou klaar in je lange leven, Catullus.
Want al wat mensen óf goed kunnen spreken óf goed doen voor iemand,
deze dingen zijn gezegd en gedaan door jou:
al deze dingen gingen te gronde, omdat het was toevertrouwd aan een ondankbare geest.
En daarom, waarom moet jij jezelf nu nog meer kwellen?
Waarom heb jij geen sterke wil en leid jij je niet daarvandaan
en houd je niet op ongelukkig te zijn, tegen de wil van de goden?
Het is moeilijk plotseling een lange liefde neer te leggen;
het is moeilijk, toch moet jij dit bewerkstelligen, op welke manier dan ook:
dit is je enige redding, dit moet door jou volbracht worden;
jij moet dit doen, hetzij het onmogelijk is, hetzij het mogelijk is.-
O goden, als het uw plicht is medelijden te voelen, of als jullie iemand ooit uiteindelijk,
zelfs reeds in de dood, hulp hebben gebracht,
aanschouwt mij, ongelukkige en, als ik mijn leven zuiver heb geleid,
ontrukt deze ziekte en dit verderf aan mij!
wee mij, ze heeft de opgewektheid uit heel mijn borst verdreven, aangezien ze diep in mijn
ledematen binnensloop als een verlamming.
ik vraag dat niet meer, dat zij mij van haar kant lief heeft,
of, dat ze ingetogen wil zijn, wat niet mogelijk is:
ik wens zelf gezond te zijn en deze afschuwelijke ziekte neer te leggen.
o goden, geeft mij dit voor mijn rechtschapenheid!

Stijlfiguren


r. 1, 2, 3, 4 enjambement
r. 2,3,4 climax, trikolon
r. 4 ellips: esse
r. 7,8 enjambement
r. 11, 12 enjambement
r. 12 ellips: participium van esse
homoioteleuton: dis invitis desinis
r. 13 personificatie: amorem deponere
r. 13, 14 anafoor: difficile est
r. 17, 18 synoniemen: umquam extremo
enjambement
r. 19 exclamatio: miserum
r. 20 alliteratie: pestem perniciemque
r. 21 exclamatio: hei mihi
ellips: pestem perniciemque
vergelijking: pestem perniciemque / torpor
personificatie: pestem perniciemque subrepens
r. 21, 22 enjambement
r. 22 alliteratie: expulit ex
r. 23 alliteratie: iam illud
r. 24 chiasme: potis est, esse pudica
r. 26 alliteratie: pro pietate
exclamatio: o di