Waarheidsstreven van de mens...

[sjoeltie]

Het idee dat mensen `beter' zijn omdat zij een `wil tot waarheid' bezitten, is een vorm van zelflegitimatie...In het idee verheft de mens zich boven zichzelf uit...Daarom is de wil tot waarheid in feite de wil tot macht...Door zichzelf tot redelijk denkend wezen te verklaren, is de mens in staat om zijn medemens in gestichten op te sluiten...Het feit dat men deskundig is of recht van spreken heeft, is niet gebaseerd op eenheid van kennis, maar op de macht te bepalen wat kennis is...

Aldus Foucault...

Zoekt de mens waarheid of macht???

[SiemdeCyper]

Beide. Ligt ook aan de persoon. Maar in ieder persoon schuilt beide.

[MissesLena]

Simoen schreef op 23-08-2004 @ 17:57 :
Beide. Ligt ook aan de persoon. Maar in ieder persoon schuilt beide.

[Paul Ryan]

Waarheid, door macht.

[sjoeltie]

Paul Ryan schreef op 23-08-2004 @ 18:15 :
Waarheid, door macht.

Kan ik makkelijk macht, door waarheid op antwoorden...Verklaar jezelf...

[lovetear]

Kennis = macht, zeggen ze.

[Lotte]

Lijkt me meer interessant er over te discussieren of mensen hun waarheidsstreven wel nuttig is.

[Blitzkrieg Bop]

Echte wetenschap dient te zoeken naar objectieve kennis, hoe moeilijk dat soms ook is. Kennis leid inderdaad vanzelfsprekend ook tot een zekere macht, en die macht zullen de machthebbers niet zomaar afstaan. Macht is voor veel mensen denk ik een overweging om dan maar net iets minder objectief te zijn

Blitzkrieg Bop schreef op 23-08-2004 @ 20:42 :
Echte wetenschap dient te zoeken naar objectieve kennis, hoe moeilijk dat soms ook is. (...)

Tuurlijk. Wel eens gehoord van (verschillen tussen) het natuurwetenschappelijk waarheidsmodel en het contextgebonden waarheidsmodel? De hermeneutiek is zeker geen wetenschap?

Wat studeerde je ook alweer? Blijkbaar zat er geen wetenschapsfilosofie bij, met alle respect verder. Stellen dat wetenschap een streven naar objectieve kennis betekent, is net zoiets als vloeken in de kerk.

[I love stars]

Beide er zijn drie soorten macht (mischien wel meer)

-macht door (spier)kracht
-macht door kennis
-macht door vriendjespolitiek

Er zijn verschillende soorten waarheden
-de subjectieve waarheid
-de objectieve waarheid
- de onzekerheid

verzin het net ff dus het hoef niet te kloppen

Ik denk dat de mens wel macht wil, maar dat willen alle andere beesten toch ook...?

Waarheid heb je niet nodig als je macht hebt-
Macht heb je niet nodig als je waarheid kent.

[fil]

sjoeltie schreef op 23-08-2004 @ 17:55 :
Zoekt de mens waarheid of macht???

In de eerste plaats denk ik dat het aantal mensen wat überhaupt ergens naar zoekt al vrij laag is.
In de tweede plaats zullen we toch eerst de begrippen "waarheid" en "macht" onder de loep moeten nemen, voordat we er iets zinnigs over kunnen gaan zeggen. Filosofie (en wetenschap) is namelijk meer dan het uitkramen van oppervlakkige one-liners.

Wat is macht? Macht is een abstract begrip dat zich kan manifesteren in verschillende situaties. Je kunt het begrip macht filosofisch analyseren. In zo'n karakterisatie moet je nauwkeurig en ordelijk te werk gaan. Ik merk hier eerder een soort van verwarde brainstorm op.

Macht heeft voornamelijk te maken met een object A (eventueel een groep objecten) dat een object B (idem) controleert/beïnvloedt of dat tenminste de potentie heeft om dat te doen. Meestal neemt men voor A en B bewuste objecten, met als typisch voorbeeld persoon A die persoon B controleert. Iets minder vaak is enkel A bewust, bijvoorbeeld een sterke persoon A die een boom B opheft. Nog zeldzamer zien we enkel B als bewust, zoals het weer A dat onze bezigheden B controleert. Bijna nooit zien we A en B als onbewust. Het kan ook gebeuren dat object B weggelaten wordt, zodat de potentie tot actie van A wordt benadrukt. Men zegt dat A machtig is als het veel kan doen.

Dit kan vervallen in dualisme, zoals het idee dat de geest macht heeft over het lichaam, ik kan bijvoorbeeld besluiten om mijn middelvinger op te steken. Als wij ons lichaam controleren, wie controleert de natuur dan, God? Velen maken deze conclusie nogal snel en ondoordacht. Over de vraag of dit een illusie is of niet kan veel gezegd worden.
Er rijzen nog problemen op: wat is het verschil tussen "actie" en "reactie" als deze zich gelijktijdig voordoen? Fysisch gezien zijn deze aspecten verwisselbaar. Dan is ieder ding op Zen-Boeddhistische wijze machtig en machteloos.

Wat is (een) waarheid? Lastig, maar veel gemakkelijker om iets over te zeggen. Ik ga hier natuurlijk niet dieper op in, want ik begin de gevolgen reeds te kennen.
Zeer moeilijke vragen, slapeloze nachten? Tja, daarmee vergeleken is geloven zonder twijfel een eenvoudige handeling. Maar zelfs als je gelooft in iets, kan het geen kwaad dat iets verder uit te diepen. Je mag natuurlijk geloven in iets waar je op hoopt (niet moeilijk dat geloof en hoop zo vaak hand in hand gaan) en daardoor gelukkiger zijn dan wanneer je erover wakker zou liggen, het is je gegund. Dit werkt op één voorwaarde: de waarheid mag je niet interesseren! Het werkt dus bijna altijd.

Ik heb echter weinig zin om deze analyse en observaties verder te zetten.

Groeten,

fil

[Blitzkrieg Bop]

nare man schreef op 24-08-2004 @ 00:47 :
Tuurlijk. Wel eens gehoord van (verschillen tussen) het natuurwetenschappelijk waarheidsmodel en het contextgebonden waarheidsmodel? De hermeneutiek is zeker geen wetenschap?

Wat studeerde je ook alweer? Blijkbaar zat er geen wetenschapsfilosofie bij, met alle respect verder. Stellen dat wetenschap een streven naar objectieve kennis betekent, is net zoiets als vloeken in de kerk.

Wat is wetenschap dan volgens jou? Daar ben ik dan wel benieuwd naar. Het enige wat ik kan bedenken is dat wetenschap in jou ogen het zoeken is naar allerlei methoden om ideologieen te rechtvaardigen, het vertellen van grote verhalen. Is het een privilege van de bourgeoisie? Of ben je soms een doorgeschoten postmodernist die uberhaubt het hele nut van wetenschap bedrijven in twijfel durft te trekken? Ik studeer geschiedenis en het is imo wel degelijk de taak van de historicus om het verleden te presenteren als 'Wie es eigentlich gewesen', om maar even met Ranke te spreken.
Trouwens, de hermeneutiek is een methode die nagaat wat er gebeurt wanneer we een tekst interpreteren. En vooral hoe we dat zo 'objectief' mogenlijk kunnen doen.. Natuurlijk is het niet precies mogelijk om de achterliggende gedachten van een auteur of een kunstenaar te reproduceren, maar het is wél de bedoeling om een zo adequaat mogelijke interpretatie te maken.

Blitzkrieg Bop schreef op 24-08-2004 @ 14:00 :
Wat is wetenschap dan volgens jou? Daar ben ik dan wel benieuwd naar. Het enige wat ik kan bedenken is dat wetenschap in jou ogen het zoeken is naar allerlei methoden om ideologieen te rechtvaardigen, het vertellen van grote verhalen. Is het een privilege van de bourgeoisie? Of ben je soms een doorgeschoten postmodernist die uberhaubt het hele nut van wetenschap bedrijven in twijfel durft te trekken? Ik studeer geschiedenis en het is imo wel degelijk de taak van de historicus om het verleden te presenteren als 'Wie es eigentlich gewesen', om maar even met Ranke te spreken.

Wetenschap bedrijven is het verzamelen van kennis volgens een bepaalde methodiek. Het belang van methoden in de wetenschap moet niet onderschat worden (gebeurt - helaas - vaak wel, getuige het grote aantal studies op universitair niveau waar een degelijk methodenonderwijs ontbreekt).

Als je wetenschap als het streven naar objectieve waarheid beschouwt, dan doe je veel disciplines tekort. Het enige dat er dan volgens jou onder zouden vallen zijn de natuurwetenschappen - en zelfs daarvan is het maar de vraag of je kunt spreken van 'objectieve' kennis, omdat ook in de natuurwetenschappen slechts sprake is van voorlopige kennis.

Een wetenschappelijke theorie is immers slechts geldig voor zover hij niet gefalsifiëerd is en aangezien de natuurwetenschappen steeds 'verder' komen, worden theoriëen soms ontkracht. Je kunt dus ook daar niet spreken van 'objectieve' waarheid.

Ik waag absoluut niet het nut van de wetenschap in twijfel te trekken, ik trek alleen ten strijde tegen het vastgeroeste idee dat wetenschap alleen maar te maken heeft met pipetjes en reageerbuisjes. Zijn de sociologie, de psychologie, kortom de gedrags- en geesteswetenschappen geen wetenschappen? Is de rechtswetenschap geen wetenschap?

Deze disciplines houden zich bezig met door de mens in het leven geroepen verschijnselen. Er bestaat immers niet zoiets als 'de objectieve samenleving' of 'het objectieve recht'. Het onderzoekssubject is dynamisch en reeds daarom kun je niet spreken van een objectief waarheidsstreven bij die disciplines.

Trouwens, de hermeneutiek is een methode die nagaat wat er gebeurt wanneer we een tekst interpreteren. En vooral hoe we dat zo 'objectief' mogenlijk kunnen doen.. Natuurlijk is het niet precies mogelijk om de achterliggende gedachten van een auteur of een kunstenaar te reproduceren, maar het is wél de bedoeling om een zo adequaat mogelijke interpretatie te maken.

Ja, maar de hermeutiek zit volledig in de contextgebonden wetenschappen. Je zou kunnen stellen dat de hermeneutiek (en de volledige taalwetenschappen) in ultimo streeft naar het achterhalen van de zenderbetekenis van een tekst. Dat is vaak niet mogelijk omdat de zender overleden is, en ook als hij nog leeft kun je niet in zijn hoofd kijken om te achterhalen wat hij precies bedoelt.

Bij de natuurwetenschappen en de medische wetenschap zou je nog kunnen stellen dat men zoekt naar een objectieve waarheid. Het universum 'is', dat hebben wij niet zelf gemaakt en dus zou er in theorie ooit een volledige, objectieve theorie van het universum kunnen zijn die alles verklaart (de GUT, Grand Unification Theory, zie verder Hawking). Ook bij medische wetenschap kun je dat stellen: in theorie zou men ooit de werking van de hersenen volledig kunnen verklaren en het menselijk genoom volledig hebben doorgrond.

Ik ben absoluut geen zweefkees die beweert dat 'wetenschap niet bestaat' of dat wetenschap zichzelf opheft 'zodra men alles weet' (dat soort onzin is hier wel eens te lezen geweest). Ik wil alleen duidelijk maken dat er niet zoiets bestaat als 'echt objectieve' wetenschap - hooguit bij de natuurwetenschappen, en dan ook nog met het voorbehoud dat het daar gaat om voorlopige kennis.

[Blitzkrieg Bop]

Ik denk dat ik mezelf even moet verduidelijken hierover. Met 'het streven naar objectieve kennis' bedoel ik dat de wetenschappelijke methode waardevrij moet zijn. Objective kennis betekent in de natuurwetenschappen iets anders dan in de geesteswetenschappen, dat mag duidelijk zijn. De natuurwetenschappen poogt universele wetten te formuleren, een dergelijke positivistische houding is in de geesteswetenschappen onhoudbaar. Geesteswetenschappen - en daarbij kan ik vooral over geschiedenis spreken - moet streven naar kennis die waardevrij is en niet afhankelijk van de persoonlijke voorkeur van de onderzoeker. Het kan niet de bedoeling zijn van geschiedenis om enkel voor de ideologische waarde een marxistische kijk op de geschiedenis te verdedigen, of ten kostte van het wetenschappelijk gehalte van de disipline bijvoorbeeld 'Whig history' te bedrijven, oftewel het idee dat het verleden een onvolmaakte voorbereiding op het heden is. Net zo min is het de bedoeling van de psychologie om iedereen die anders denkt dan de gevestigde orde van onderzoekers in gestichten op te sluiten en is het niet de bedoeling van de rechtswetenschap om een klassenjustitie te ontwikkelen. Objectiviteit in mijn woorden, moet je dus vooral zien als een radicale, enigszins nomologisch alternatief voor subjectiviteit of - erger nog - intersubjectiviteit.

Ja, maar de hermeutiek zit volledig in de contextgebonden wetenschappen. Je zou kunnen stellen dat de hermeneutiek (en de volledige taalwetenschappen) in ultimo streeft naar het achterhalen van de zenderbetekenis van een tekst. Dat is vaak niet mogelijk omdat de zender overleden is, en ook als hij nog leeft kun je niet in zijn hoofd kijken om te achterhalen wat hij precies bedoelt.

Het is inderdaad nooit mogelijk om een volledig correcte interpretatie van een text te geven. Maar objectiviteit moet wel gewaarborgd worden, wil men van een correcte vorm van wetenschap kunnen spreken.

Ik denk dat we het verder op hoofdlijnen wel eens zijn

Je bedoelt dus gewoon te zeggen dat wetenschap descriptief is en niet normatief. Daar kan ik het alleen maar mee eens zijn.

[T_ID]

alles wat mensen doen streeft naar, of is terug te leiden op het vergroten van hun macht.

[Blitzkrieg Bop]

nare man schreef op 24-08-2004 @ 16:56 :
Je bedoelt dus gewoon te zeggen dat wetenschap descriptief is en niet normatief. Daar kan ik het alleen maar mee eens zijn.

voor geesteswetenschappen geldt dit zeker ja.