Opbarend

Opbarend

Weggestopt aan het eind van de kamer
schuilt achter wat schermen
mijn wijlen schoonvader.

Tussen bonte, stervende boeketten
steken twee gerookte vingers
geel af tegen zijn polyester pak.

Zijn handen zijn voor hem gevouwen.

Zijn bloes is opgeknoopt tot aan zijn ogen.
Niet button down, colbert niet casual gekreukt,
maar net te ruim richting de mouwen.

Een dubbele windsor debuteert,
stijf van plankenkoorts,
klaar om van't toneel te verdwijnen.

De punt wijst naar zijn benen,

maar hij heeft ze niet genomen.
Hij is er nog, zie ik.


____________________________________
____________________________________


Dag DoP'ers: ik ben terug. Ik hoop weer eens wat denkworstelingen hier te ontknopen. Zoals de die hard DoP'ers misschien al hebben opgemerkt: mijn stijl is veranderd, 'ontregeld' en meer op stijlfiguren gericht. (Oude gedichten, van een jaar of twee terug, vind je hier.)

[Orpheus]

Zijn handen zijn voor hem gevouwen.



---

Vooral die zin; rakend. Met weinig woorden gezegd waar het feitelijk om draait.
Verder weet ik niet wat ik er van vind, ik vind die Engelse woorden een beetje jammer eigenlijk.

Orpheus schreef op 15-10-2006 @ 11:41 :
"Zijn handen zijn voor hem gevouwen." - vooral die zin: rakend. Met weinig woorden gezegd waar het feitelijk om draait.

Dank je. (Waar gaat het dan volgens jou om?)

Orpheus schreef op 15-10-2006 @ 11:41 :
Verder weet ik niet wat ik er van vind, ik vind die Engelse woorden een beetje jammer eigenlijk.

Let op de intertextualiteit, stijlfiguren en het dominerende thema - misschien helpt dat mijn woordkeuze meer waarderen (of niet ). Overigens zou ik die Engelse termen niet exclusief tot het Engels willen benoemen, maar ook als anglicismen bij het Nederlands.

[Reynaert]

Elke keer als ik je naam zie moet ik denken aan New York of wat ik wil. Dat vond ik echt een prachtig gedicht, ik heb het altijd onthouden. Leuk dat je terug bent dus!

Het thema van het opgebaarde lijk beschrijf je op een rake, bijzondere manier. Over het algemeen zet je een droeve, doodse toon die wel passend is maar niet echt verrassend. Toch stoort dat niet heel erg omdat je de situatie zo goed in woorden vangt. Ik stoor me niet aan de Engelse termen, vind dat je deze anglicismen goed hebt ingezet. Het einde zorgde bij mij wel voor wat vraagtekens. Waarom gebruik je nu juist in dit gedicht een dergelijk 'grapje'? Het past voor mij niet bij de serieuze toon die je door de rest van het gedicht hebt gebruikt. Wilde je het wat luchtiger maken, de lezer ontnuchteren? Verder spreekt me dit minder aan dan "New York of wat ik wil", maar dat heeft denk ik voornamelijk met de bijzonder hoge kwaliteit van dat gedicht te maken en met mijn persoonlijke voorkeur.

Reynaert schreef op 16-10-2006 @ 16:57 :
Elke keer als ik je naam zie moet ik denken aan New York of wat ik wil. Dat vond ik echt een prachtig gedicht, ik heb het altijd onthouden. Leuk dat je terug bent dus!

Dank je! Altijd leuk om een groot compliment te ontvangen.

Reynaert schreef op 16-10-2006 @ 16:57 :
Het thema van het opgebaarde lijk beschrijf je op een rake, bijzondere manier. Over het algemeen zet je een droeve, doodse toon die wel passend is maar niet echt verrassend.

De toon is inderdaad niet verrassend. Maar: zie onderstaande.

Reynaert schreef op 16-10-2006 @ 16:57 :
Het einde zorgde bij mij wel voor wat vraagtekens. Waarom gebruik je nu juist in dit gedicht een dergelijk 'grapje'? Het past voor mij niet bij de serieuze toon die je door de rest van het gedicht hebt gebruikt. Wilde je het wat luchtiger maken, de lezer ontnuchteren?

Het is eerst en vooral een zeer persoonlijk gedicht. Mijn schoonvader is een tijd terug overleden en dit gedicht grijpt een beeld uit mijn beleving van toen: de opbaring.

Het moeilijke van een persoonlijk gedicht is dat jealtijd de kans loopt om de lezer van je onderwerp te vervreemden; de lezer weet immers niet veel van het persoonlijke leven van de dichter. Desondanks heb ik er toch voor een persoonlijk onderwerp gekozen, omdat een opbaring toch voor veel mensen herkenbaar moet zijn. Wie het gedicht leest, moet in ieder geval de tegenstellingen zijn opgevallen.

Het grapje is in werkelijkheid niet echt een grapje, maar eerder een knipoog. Een belangrijk thema in dit gedicht is het keurslijf. Mijn schoonvader heeft zich zijn hele leven verzet tegen de hele wereld, tegen alles wat niet in zijn straatje paste. Dat had een rare, maar bij vlagen ook charmante kant. De uitkomst: een teruggetrokken leven: achter de schermen. In werkelijkheid lag hij ook achter schermen opgebaard. De bron van zijn gedrag lag overigens (hoe anders) bij zijn relatie met zijn ouders, die hem zeer streng hebben opgevoed.

In het gedicht zie je die tegenstellingen ook terug. Hij ligt er keurig in pak, zijn handen voor hem gevouwen (letterlijk, opvoedkundig en ook in religieuze zin) en gekleed op een manier die hem in het normale leven niet zou passen. In diezelfde categorie zit ook de alliteratie (met richting): "colbert niet casual gekreukt". Hij ligt opgebaard in een keurslijf, dicht tot aan zijn keel, en in zekere zin nog verder, want bij een opbaring zijn ook mond en ogen dichtgeplakt.

Met dat uiterlijk lijkt hij in ieders gedachten achter te blijven, maar wie verder kijkt ziet door de facade. Wie goed kijkt ziet zijn eigenheden en dus: hoe mooi die stropdas (met dubbele windsorknoop die hij nooit droeg - en die dus debuteert en samen met de dode van het toneel (van het leven) verdwijnt) ook is, hij ligt er nog zoals hij is. Niet echt een geintje dus, maar wel een climax met een knipoog, wat ook wel bij hem zou passen.

Toegegeven: zeker geen origineel onderwerp, maar door de persoonlijke aard een dierbaar gedicht. Originaliteit is sowieso een moeilijke kwestie en moet volgens mij meer in de vorm en inhoud worden gezocht, dan in het onderwerp zelf.

[Blood Fire Rage]

Ik vind de inhoud wel mooi, maar niet mijn smaak.

Ik vind het jammer dat wanneer je het aan een buitenlander voor zou lezen, hij er geen schoonheid in ontdekken zou. Daar is vast wel een naam voor.

[Reynaert]

Het moeilijke aan dit gedicht is dat het karakter van je schoonvader niet goed af te leiden is uit de tekst. Door je uitleg wordt het geheel een stuk duidelijker, maar in principe zou het mooier zijn als je die uitleg niet nodig had. Je zou zijn karakter best wat beter uit de verf kunnen laten komen zonder het erg direct te formuleren en zonder zijn uiterlijk te beschrijven. Het einde past misschien heel goed bij je schoonvader, maar dat is voor een lezer niet duidelijk. Ik denk dat het best mogelijk is om die knipoog natuurlijker over te laten komen, zelfs zonder te veel prijs te geven.

Toegegeven: zeker geen origineel onderwerp, maar door de persoonlijke aard een dierbaar gedicht. Originaliteit is sowieso een moeilijke kwestie en moet volgens mij meer in de vorm en inhoud worden gezocht, dan in het onderwerp zelf.

Onderwerpskeuze maakt niet uit inderdaad, maar ik heb ook niet gezegd dat het niet origineel is vanwege het onderwerp. Ik vind dit wat minder dan bijvoorbeeld "New York of wat ik wil" omdat de vorm en inhoud me minder aanspreken. Als je wil kan ik je wel uitleggen wat ik zo goed vond aan dat gedicht.
En de notie dat het een dierbaar gedicht is, is voor lezers eigenlijk niet zo belangrijk. Ik heb ook teksten geschreven over personen die me heel erg dierbaar zijn en waren, maar die realiteitsnotie moet een tekst niet nodig hebben.

Reynaert schreef op 17-10-2006 @ 14:51 :
Het moeilijke aan dit gedicht is dat het karakter van je schoonvader niet goed af te leiden is uit de tekst. Door je uitleg wordt het geheel een stuk duidelijker, maar in principe zou het mooier zijn als je die uitleg niet nodig had. Je zou zijn karakter best wat beter uit de verf kunnen laten komen zonder het erg direct te formuleren en zonder zijn uiterlijk te beschrijven.

Dat laatste snap ik, maar ben ik niet met je eens. Mijn schoonvaders karakter is niet het onderwerp, het is wel een significant deel van het gedicht, maar uiteindelijk gaat het om het keurslijf.

Verder heb je gelijk dat het er niet dicht bovenop ligt, maar van mij hoeft het ook niet zo duidelijk. Dat is mijn stijl. Ik spreek graag lezers aan die er niet op uit zijn om een gedicht in een keer te snappen, of in twee keer. Dat betekent niet dat mijn gedichten zo ver buiten ieders begripsveld staan, dat ze alle contact met de realiteit hebben verloren. Ze zijn vrij toegankelijk, mits je er wat boven gaat staan ('upchunken' heet dat in de psychologie).

Ik maak veel gebruik van beelden en intertextualiteit - in dat spanningsveld liggen mijn thema's. De rechttoe rechtaan, zweverige of liefdesgedichten e.d. laat ik aan andere dichters over die dat beter kunnen dan ik. Naar mijn mening kun je de verschillen tussen opgelegd en eigenheid best op eigen initiatief eruit halen.

Desalniettemin: dank je voor je reactie! Feedback is altijd welkom.

NB: Ik vind het overigens een illusie om te denken dat een lezer er precies uit zal halen wat ik heb bedoeld. Dat hoeft ook niet. Een gedicht moet een eigen leven gaan leiden. Ik ben ervan overtuigd dat ook "New York of wat ik wil" bij jou een andere betekenis heeft gekregen, dan bij mij. Dat vind ik goed. Dat hoort zo. De woorden zijn niet van mij, ze zijn van iedereen.

Blood Fire Rage schreef op 17-10-2006 @ 03:32 :
Ik vind de inhoud wel mooi, maar niet mijn smaak.

Ik vind het jammer dat wanneer je het aan een buitenlander voor zou lezen, hij er geen schoonheid in ontdekken zou. Daar is vast wel een naam voor.

Bedoel je 'buitenlander' of 'buitenstaander'?

[Blood Fire Rage]

alluman schreef op 17-10-2006 @ 19:45 :
Bedoel je 'buitenlander' of 'buitenstaander'?

Ik bedoel iemand die, doordat hij geen Nederlands spreekt, de inhoud niet zal kunnen begrijpen.

Blood Fire Rage schreef op 17-10-2006 @ 19:49 :
Ik bedoel iemand die, doordat hij geen Nederlands spreekt, de inhoud niet zal kunnen begrijpen.

Tja, ik snap wat je bedoelt, maar ik vraag me af waarom je het vanuit dat perspectief bekijkt...

Ik schrijf in het Nederlands, omdat dat de taal is die ik het beste beheers. Ik kan met Nederlandse woorden beter goochelen dan met Engelse bijvoorbeeld (terwijl mijn Engels uitstekend is). Mijn gedichten zijn ook in het Nederlands bedoeld.

Het is nooit mijn bedoeling geweest om die in een andere taal om te zetten en dat zal het ook nooit zijn. Waarom? Ten eerste omdat ik meen dat gedichten (van wie ook) vrijwel nooit een op een in een te vertalen zijn - tenzij ze (naar mijn smaak) gruwelijk simpel zijn. Ten tweede omdat - als het dan toch zou moeten - daar andere mensen voor zijn, die gespecialiseerd zijn in het vertalen van Nederlandse gedichten in een andere taal .

Overigens verbaast het me niet dat dit gedicht je niet aanspreekt; onze stijlen verschillen enorm. Toch leuk dat je op dit gedicht hebt willen reageren!

[Reynaert]

Ik zeg nu juist dat je het duidelijker kan maken, zonder alles weg te geven. Je schrijft je gedicht toch voor je lezers? Dan is het toch mooi als ze er meer uit kunnen halen? Je beschrijft nu alles vanaf de buitenkant aan de hand van uiterlijke kenmerken van de opbaring. Het enige wat ik probeer aan te geven is dat je het gedicht zou kunnen uitbreiden met passages die wat meer inzicht geven in het karakter van die man. Hoe je die inhoud precies vorm geeft bepaalt natuurlijk voor een groot deel of dat geslaagd uitpakt. Het is ook slechts een suggestie: het is jouw gedicht. Zonder je uitleg redde ik het niet helemaal met je gedicht, en ik ben echt niet onverdienstelijk in het analyseren van gedichten.
Ik ben trouwens helemaal geen voorstander van zgn. rechttoe rechtaan gedichten, en ik vraag me ook sterk af of je die indruk krijgt als je een van mijn teksten leest.

[Blood Fire Rage]

alluman schreef op 17-10-2006 @ 19:58 :
Tja, ik snap wat je bedoelt, maar ik vraag me af waarom je het vanuit dat perspectief bekijkt...

Ik schrijf in het Nederlands, omdat dat de taal is die ik het beste beheers. Ik kan met Nederlandse woorden beter goochelen dan met Engelse bijvoorbeeld (terwijl mijn Engels uitstekend is). Mijn gedichten zijn ook in het Nederlands bedoeld.

Het is nooit mijn bedoeling geweest om die in een andere taal om te zetten en dat zal het ook nooit zijn. Waarom? Ten eerste omdat ik meen dat gedichten (van wie ook) vrijwel nooit een op een in een te vertalen zijn - tenzij ze (naar mijn smaak) gruwelijk simpel zijn. Ten tweede omdat - als het dan toch zou moeten - daar andere mensen voor zijn, die gespecialiseerd zijn in het vertalen van Nederlandse gedichten in een andere taal .

Overigens verbaast het me niet dat dit gedicht je niet aanspreekt; onze stijlen verschillen enorm. Toch leuk dat je op dit gedicht hebt willen reageren!

Hmm. Uit je reactie te zien vermoed ik dat je het niet helemaal begrijpt. Ik ben te vaag, sorry.

Als ik je gedicht voordraag en de inhoud negeer, vind ik het niet mooi meer.

Hoe zal ik het uitleggen? Ha! De inhoud spreekt me aan, de vorm niet. Het vloeit niet lekker.

Misschien moet ik me verdiepen in de terminologie.



De krabbels van mij zijn naar hun vorm vernoemd. Krabbels, geen gedichten. Niet doordacht maar alleen neergekalkt.

Reynaert schreef op 17-10-2006 @ 20:08 :
Ik zeg nu juist dat je het duidelijker kan maken, zonder alles weg te geven. Je schrijft je gedicht toch voor je lezers? Dan is het toch mooi als ze er meer uit kunnen halen? Je beschrijft nu alles vanaf de buitenkant aan de hand van uiterlijke kenmerken van de opbaring.

Ik begrijp wat je zegt, hoor . Maar laat dat laatste nu juist de bedoeling zijn: ik beschrijf een beeld, een moment. En die betekenissen: tja, zie mijn nieuwe topic.

Reynaert schreef op 17-10-2006 @ 20:08 :
Het enige wat ik probeer aan te geven is dat je het gedicht zou kunnen uitbreiden met passages die wat meer inzicht geven in het karakter van die man. Hoe je die inhoud precies vorm geeft bepaalt natuurlijk voor een groot deel of dat geslaagd uitpakt. Het is ook slechts een suggestie: het is jouw gedicht. Zonder je uitleg redde ik het niet helemaal met je gedicht, en ik ben echt niet onverdienstelijk in het analyseren van gedichten.

Tja, hier moet ik ook weer refereren aan mijn nieuwe topic. Ik schrijf het gedicht met mijn betekenissen. Dat mijn lezers er andere betekenissen aan ontlenen, vind ik helemaal niet erg. Een stilistische (en eventueel grafische) waardering vind ik wel altijd leuk. Bijvoorbeeld bij de metaforische strofe over de stropdas, of de alliteratie (met richting) 'colbert niet casual gekreukt', die alszodanig ook nog in de lijn van het gedicht passen, in plaats van als los zand door de regels te vallen. Dat is voor mij voldoende.

Reynaert schreef op 17-10-2006 @ 20:08 :
Ik ben trouwens helemaal geen voorstander van zgn. rechttoe rechtaan gedichten, en ik vraag me ook sterk af of je die indruk krijgt als je een van mijn teksten leest.

Ik doelde niet op jou. Vrees niet: ik val je niet aan, ik voel me niet aangevallen. Ik waardeer je commentaar enorm.

Blood Fire Rage schreef op 17-10-2006 @ 20:11 :
Hoe zal ik het uitleggen? Ha! De inhoud spreekt me aan, de vorm niet. Het vloeit niet lekker.

Ah, ik snap het. Het is niet mijn bedoeling om met ritme of metrum rekening te houden. Daarvan ben ik in dit gedicht bewust afgestapt. Nu rijst natuurlijk de vraag: waarom zou ik dat gedaan hebben, denk je? (Want niets in een gedicht is aan het toeval overgelaten).

[Reynaert]

Tja, hier moet ik ook weer refereren aan mijn nieuwe topic. Ik schrijf het gedicht met mijn betekenissen. Dat mijn lezers er andere betekenissen aan ontlenen, vind ik helemaal niet erg. Een stilistische (en eventueel grafische) waardering vind ik wel altijd leuk. Bijvoorbeeld bij de metaforische strofe over de stropdas, of de alliteratie (met richting) 'colbert niet casual gekreukt', die alszodanig ook nog in de lijn van het gedicht passen, in plaats van als los zand door de regels te vallen. Dat is voor mij voldoende.

Zelfs als iemand geen touw kan vastknopen aan je gedicht, maar alleen de alliteratie van 'colbert niet casual gekreukt' meekrijgt, dan nog is dat voor jou voldoende?

Ik doelde niet op jou. Vrees niet: ik val je niet aan, ik voel me niet aangevallen. Ik waardeer je commentaar enorm.

Datzelfde geldt voor mij hoor.

[Blood Fire Rage]

alluman schreef op 17-10-2006 @ 20:36 :
Ah, ik snap het. Het is niet mijn bedoeling om met ritme of metrum rekening te houden. Daarvan ben ik in dit gedicht bewust afgestapt. Nu rijst natuurlijk de vraag: waarom zou ik dat gedaan hebben, denk je? (Want niets in een gedicht is aan het toeval overgelaten).

Meestal weerhoud ik mij ervan om te diep te graven in het onzichtbare.
Het roept een beeld in mij op van een kunsthistoricus die een uur uitleg staat te geven over een kunstwerk, en de kunstenaar die er naast staat zich op het hoofd te krabben en zich af te vragen waar de kunsthistoricus het allemaal vandaan haalt.

Maar goed, ik zal een poging wagen en wat ideeën neerschrijven.
- Je vind ritme en metrum te lastig om rekening mee te houden.
- Je vind jezelf een vrije kunstenaar die zich niet in een keurslijf laat proppen
- Je vind het niet belangrijk. Inhoud gaat voor vorm.
- Je schoonvader heeft zich zijn hele leven verzet tegen de hele wereld, inclusief ritme en metrum

Zeg het maar.

Reynaert schreef op 17-10-2006 @ 20:47 :
Zelfs als iemand geen touw kan vastknopen aan je gedicht, maar alleen de alliteratie van 'colbert niet casual gekreukt' meekrijgt, dan nog is dat voor jou voldoende?

Ja hoor, maar ik vermoed dat als die persoon dat eruit haalt, hij of zij waarschijnlijk nog meer van het gedicht meekrijgt.

Blood Fire Rage schreef op 17-10-2006 @ 21:03 :
Meestal weerhoud ik mij ervan om te diep te graven in het onzichtbare.

Well, that's cool too.

Blood Fire Rage schreef op 17-10-2006 @ 21:03 :
- Je vind het niet belangrijk. Inhoud gaat voor vorm.
- Je schoonvader heeft zich zijn hele leven verzet tegen de hele wereld, inclusief ritme en metrum

Zie je wel!

[Blood Fire Rage]

alluman schreef op 17-10-2006 @ 23:00 :
Zie je wel!

Je bent een echte schoolmeester.

Blood Fire Rage schreef op 18-10-2006 @ 13:03 :

Je bent een echte schoolmeester.

[Blood Fire Rage]

alluman schreef op 17-10-2006 @ 21:05 :
Ja hoor, maar ik vermoed dat als die persoon dat eruit haalt, hij of zij waarschijnlijk nog meer van het gedicht meekrijgt.

Eh... Dat hoor je toch automatisch als je het gedicht opleest, ook zonder dat je er over nadenkt?

Blood Fire Rage schreef op 18-10-2006 @ 18:24 :
Eh... Dat hoor je toch automatisch als je het gedicht opleest, ook zonder dat je er over nadenkt?

De klank: ja. De richting: nee. (Van netjes > naar gekreukt)