13-06-2005, 20:11
|
|
|
Zo, dat in de titel alvast duidelijk moge worden dat de inhoud van dit topic niet uit mijn hand, maar uit die van Tsasil komt. Het ging als volgt. Mijzelf in dramatiek wendend over hoe ik het volgende topic zou vullen, vormde er zich langzaam in mij een idee dat steeds vastere vormen aannam. Uiteindelijk bleek dit idee toch niet verkieslijk, en ik zag ijle hoop vervliegen in iets dat niet veel meer was. Maar zeg nooit niets, want uiteindelijk kwam hét verlossende idee. Tsasil gaf aan nog wat tekst te hebben liggen, en hij wilde het graag voorbereiden. Zo gezegd zo gedaan - na nog enkele heftige gesprekken en een lange vermoeiende strijd over zijn honorarium -. Dus, lieve mensen, wat u hier ziet is geheel het werk van - alle ode komt dus in principe hem toe -:
Tsasil Piet Paaltjens Door: Tsasil  Echte naam: François Haverschmidt In 1867, het tijdperk van de romantiek en de sentimentaliteit, kwam Piet Paaltjens met zijn meesterwerk uit, een bundel van alle gedichten uit zijn studententijd. Een parodie op de overdreven gevoeligheid die dit tijdperk zo kenmerkte, genaamd Snikken en Grimlachjes. Hij dreef de spot met de pathetiek en de wereldverachting en laat die contrasteren met de nuchtere werkelijkheid, wat hem sterk onderscheidde van de andere dichters uit die jaren. Deze gedichten werden aan de wereld geschonken door Paaltjens zijn beste vriend: François Haverschmidt. Zietdaar dan alles bij mekaêr Wat in de tijd van drie à vier jaar De droeve zanger heeft gezongen. Bewaart het trouw en bepeinst het goed, Want in lang is er niet zulk zuiver bloed Uit een brekend dichterhart gesprongen. Bepeinst het goed en vergeet het niet, Want verstomd is van nu af Piet Paaltjens' lied. Uit: Verspreidde poëzie, circa 1858 Opvallend is dat zelfs François Haverschmidt Piet Paaltjens als een losstaand karakter ziet. Haverschmidt heeft zelf een levensbeschrijving van Paaltjens geschreven en heeft hem daarmee een eigen karakter gegeven. Niemand weet precies in hoeverre het leven van Haverschmidt en Paaltjens gelijk aan elkaar zijn. In de woorden van Haverschmidt zelf: Er zijn levensgeschiedenissen, die zich uiterst moeielijk laten schrijven. Vooreerst, dewijl ze zoo aandoenlijk zijn, dat men er zich niet mee kan inlaten, of men moet het eerst uitsnikken van ontroering; en dan, omdat ze bijna geheel in den nacht der vergetelheid begraven liggen. - Van al zulke levensgeschiedenissen is die van Piet Paaltjens de onbeschrijfelijkste. Haverschmidt noemt Piet Paaltjens ook stellig zijn vriend en distantieert zich in eerste instantie van zijn gedichten. Hij heeft nooit toegegeven dat hij zelf Piet Paaltjens was. Piet Paaltjens is volgens Haverschmidt op 9 oktober 1853 met de noorderzon verdwenen. Hij brengt het alsof hij het als zijn vriendenplicht ziet om de gedichten van Paaltjens naar de buitenwereld te brengen, omdat Paaltjens daar zelf niet toe in staat is. Gelijk ik vroeger op verlangen van den droeven dichter een bloemlezing uit de verzen, die hij mij kort voor zijn verdwijnen ter hand stelde in de Leidsche Studentenalmanakken voor 1856, 1857 en 1859 plaatste, zoo heb ik ook nu op zijn uitdrukkelijke begeerte deze uitgave van zijn academische poëzie bezorgd. Overeenkomstig zijn aanwijzing heb ik er het beste in opgenomen, wat door hem van 1850 tot 1853 gezongen werd. Ik heb reden om te vermoeden, dat ik later door hem zal worden uitgenodigd, om ook zijn gedichten, na 1853 vervaardigd, ter perse te zenden. Uit oude betrekking getroost ik mij deze moeite gaarne. Maar ik wel toch wel weten, dat ik de verzen van Piet meer akelig vind dan mooi. Ik vind er ook geen zedelijke strekking in. Als ik aan het dichten ging, zou ik het anders doen. François Haverschmidt is in Leeuwarden geboren op 14 februari 1835. Hij studeerde theologie te Leiden van 1852 tot 1858. Hier publiceert hij zijn gedichten onder het pseudoniem Piet Paaltjens in studentenalmanakken. Deze gedichten werden later gebundeld en uitgegeven als het boek Snikken en Grimlachjes. In 1859 wordt hij predikant in Foudgum en Raard in Friesland. Het verschil tussen het vrolijke studentenleven in Leiden en het ernstige leven als Friese predikant valt hem zwaar. In 1862 verhuist hij naar Den Helder. In 1863 trouwt hij met Jacoba Osti en ze krijgen drie kinderen. Helaas voor Haverschmidt was het geen gelukkig huwelijk. Na Den Helder verhuizen Haverschmidt en zijn vrouw in 1864 naar Schiedam, waar hij tot zijn dood predikant zal zijn. Hier is men (in eerste instantie) zeer tevreden over de nieuwe dominee. Haverschmidt zelf denkt met weemoed terug aan zijn studententijd, nog extra doordat hij optreed met zijn gedichten. Hij wordt steeds zwaarmoediger. Op den duur klagen de parochianen dat ze zo somber worden van zijn preken. Een preek van Haverschmidt uit 1885: ’Hij, de worgengel, verstaat geen scherts, wie hem spelend de hand reikt, die laat hij niet meer los, die sleept hem mee tegen wil en dank om in het eind hem neer te storten in een eigenwillig gedolven graf.' (een worgengel is een boodschapper van onheil en ondergang in de gedaante van een engel) In 1891 komt zijn vrouw te overlijden. Ondanks het ongelukkige huwelijk wordt Haverschmidt hierna steeds zwaarmoediger en komen zijn depressies frequenter. Op 19-01-1894 pleegt hij zelfmoord. Hij hangt zich op aan het gordijnkoord van zijn bedstee, waar hij - in doodsangst - met zijn schoenen het houten beschot van de bedstede beschadigt. Hij is op 22-01-1894 begraven op Begraafplaats Beukenhof in Schiedam. François Haverschmidt is bekend om zijn zelfmoord, zijn pseudoniem en zijn poëzie - in die volgorde. Het elzend publiek is altijd nogal aangenaam getroffen dat Haverschmidt niet alleen over zelfmoord schreef maar het ook in de praktijk bracht. Zo'n dichter heeft iets betrouwbaars. (Paul Marijnis, NRC, 11-12-1981) Poëzie: - Barend Krul, grotesk-komisch gedicht in vier zangen (1849) - Leven en sterven van Jelle Gal (1849) - Snikken en grimlachjes. Academische poëzie van Piet Paaltjens (1867) - Nagelaten snikken van Piet Paaltjens (samenst. Hans van Straten) (1961) - F. Haverschmidt, de dominee, de dichter, de mens (bloemlezing met inleiding van J.J. Borger) (1968) - Ter Gelegenheid Van... (bezorgd door R, Nieuwenhuys) (1981) - 4 immortellen (bibliofiel, 99 ex.) (1983) Proza: - Wat hebt gij gedaan (toespraak) (1870) - Familie en kennissen (1876) - Mijn eerste gemeente (1880) - Steek af naar de diepte (toepsraak) (1889) - Uit geest en gemoed (tien preken) (1894) - Twee voordrachten (ingeleid door R. Nieuwenhuys) (1981) - Gedelgde schuld (nieuwjaarsgeschenk uitgeverij) (1988) Dagboeken: - Souvenir Beekhuizen (1998) - Souvenir Beekhuizen (met aantekeningen van John Jansen van Galen) (1999) Brieven: - 1 brief van François Haverschmidt aan Willem van der Kaay in 'Briefgeheim', samengesteld door René van Stipriaan (1993) Een pagina met bijna alle gedichten van Piet Paaltjens.
__________________
eight days a week
Laatst gewijzigd op 13-06-2005 om 20:13. 
|
| Advertentie | |
|
|
|
|
14-06-2005, 12:12
|
|
|
Ik snap niet wat Tsasil met Piet Paaltjens te maken heeft
 Verder vind ik Paaltjens helemaal geweldig, heb mijn profielwerkstuk over hem gedaan 
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
14-06-2005, 12:30
|
||
|
Citaat:
|
|
|
14-06-2005, 12:33
|
||
|
|
Citaat:
En Paaltjens heeft misschien/ waarschijnlijk ook het mysterieuze Oera Linda boek geschreven!
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
|
14-06-2005, 16:04
|
|
|
|
Nou heb ik het er tachtig keer bijgeschreven en het overdreven duidelijk gemaakt en nou hebben jullie het bijna nog niet door
.
__________________
eight days a week
|
|
14-06-2005, 18:10
|
||
|
Citaat:
  Mijn absolute favoriete Paaltjens gedicht en een van mijn algehele favorieten: Drie Studentjes Daar waren eens zeven kikkertjes Al in een groene sloot, Toen kwam er een boer op klompen aan - En die trapte ze allemaal dood. Daar waren eens drie studentjes Drie vrienden in lust en in nood; Ze sprongen zoo moedig de wereld in, En de wereld - trapte ze dood. Lief meisken met blonde lokken, Met een kolk van gevoel in den blik, Ai gun, dat ik van hun bitter lot Aan uw voetjes een liedeken snik! Een liedeken, dat is uw boezem Alleen in kleur van albast, Zijn glooiing met bangzoete dauwdroppeltjes Van medelijden beplast. Hun jonge harten klopten Voor wat goed is en welluidt zo fier; Voor waarheid en wijn, voor vrouwen, Voor vrijheid en Beiersch bier. Hun ijzeren vuisten beukten Zoo graag op een schurkenkop; Hun lippen vingen zoo gretig Een maagdelijk kusjen op. Donderend dreunden hun stemmen Den kruipenden huichlaar in 't oor; Leeuwerikzoet stegen ze opwaarts In 't jubelend vriendenkoor. Blij was ook hun lach, ferm hun handdruk, Breed hun borst en hun oogopslag kloek; Rood hun wang, zout hun scherts, krul hun haren, Geniaal en talentvol hun vloek. Idealen, sigaren, beurs, tafel, Ze hadden alles gemeen. Hun geloof en hun twijfel, hun liefde En hun haat en hun kelder was één. Alle morgens van tienen tot elven Henstten ze samen vol vlijt, En van elven tot vieren bezochten Ze eendrachtig de societeit. Op ze dronken, op Stegerhoek's kleppers, Met de vier van Van Hees of met Zuur, Op schaatsen of wandlend, de melk in Uit de borsten der vrije natuur. Maar meer dan die melkspijs woog hun 't Vaste brood der wetenschap zelf, En daarom hengsten ze eerst vlijtig Alle morgens van tien tot elf. Ja, nauw was nog de verdooving Van het bierrijk diner voor een sterk Kop koffie, etc. bezweken, Of zij togen weer samen aan 't werk; En blaârden in boeken en blokten En pompten, en dronken thee, - Of, als het te warm was, Rijnwijn, En, was het te koud, punc-brûlé. - Eerst om tien uur beloonde wat "stokouds En geurigs" van Weydung hun vlijt, En van elven tot vieren bezochten Ze eendrachtig de societeit. Daar spraken ze dan zoo diepzinnig Over Hegelsche philosophie, En dronken drieënig uit één flesch, En elk van de drie dronk voor drie. En al hun zoete geheimen, Al de smart, die hun boezem omsloot, Al hun feilen, hun deugden, hun beden, Die legden ze elkander dan bloot. Eén fluisterde dan zo teeder Van een schoon blauwoogig kind, Dat hij eens op een zomerconcert zag En sedert had bemind. Nooit, zei hij, daalde de zonne Zóó blozend van wellust in zee, Als toen hij voor 't eerst háár zag kijken Naar de goudvischjes van Couvée. Nooit speelde 't korps van Dunkler "Das Bild der Rose" zóó zoet, Als toen zijn blik den blikslag Dier bleeke roos had ontmoet. Daar lag in dien blik iets kwijnends, Iets smachtends naar hij wist niet wát; Iets, dat, dacht hem, ook in 't klagend Gefluit van den nachtegaal zat. En hooger gloeiden zijn wangen, Als hij sprak van dat klagend gefluit, En sneller dronk dan het drietal Ontroerd de glazen uit. Eén dacht dan aan 't naderend scheiden, En 't was, of ze trilden van pijn, Maar ook, en hun oog blonk weer zalig, Hoe het weldra reunie zou zijn! Hoe dan nog eens zooals vroeger Door de straten der Sleutelstad Hun leeuwerikstem zou weergalmen Van het godlijk Iö vivat! En noemde zijn lip dien feestpsalm, Dan grepen zij eerbiedvol 't glas En orgelden driestemmig 't heilig Nostrorum sanitas. Eén sprak dan zoo dof en zoo hoonend Van het lijder dezer eeuw, De gansche wereldhistorie, Zei hij, was hem één schreeuw, Eén rauwe schreeuw om wrake Over hen, wier vuig belang Het menschdom vertrapt en verknoeid had, Al zestig jaarhonderden lang! Maar de dag des gerichts was niet ver meer! Reeds kleurde 't morgenrood De toppen der bergen en spelde Den nacht der leugen den dood! Reeds hoorde hij 't lied van de valbijl, Die den kop der dwingelandij Van haar rotten romp zou scheiden: "De verjongde volkren zijn vrij!" En dan schoten er bliksemstralen Uit zijn zielvol donker oog, En dan hief hij de twee voorste vingers Van zijn rechterhand statig omhoog. En dan zwoer hij zoo vreselijk ernsig, Dat ook zijn zwaard in de eerste rij Op het slagveld des geestes zou kampen Tegen domheid en tirannij. En dan zwoeren ook de andren, en riepen Om Plooi, en alle drie Bezegelden zij hun gelofte Met een glas of vier Oeil de perdrix. Ja, het waren drie brave studentjes! Die vrienden in lust en in nood! Blij sprongen ze in de armen der wereld, En de wereld - kneep ze dood. Blondlokkige Johanna! Ai gun, dat droeve bard, Vóór hij verder zijn liedeken afsnikt, Eerst een uitschreie tegen uw hart. Want breken wil hem het zijne, Als hij denkt, hoe oneindig veel groots De klauw der wereld reeds smakte In den killen afgrond des doods. Nam ze ook niet zijn dichtersdroomen Wreedaardig bij een been En sloeg hun de hersens te pletter Tegen den werklijkheidssteen? Zijn gezang, dat de objectiveering Van de idee der wereldsmart was, Zette zij 't niet met de verzen Van - - in ééne klas? Johanna! blonklokkig meisken! Ai, gun uw miskenden Piet, Dat hij eerst uw boezemglooiing Met een tranenmeer overgiet! En nu, aanhoor, hoe treurig De geschiedenis endt van de drie, Die zoo'n duren eed eens zwoeren, Een eed bij de Oeil de perdrix. Eén voer er naar 't land der vampyrs En der kruipende slangen af; Hij kampte er trouw voor de waarheid, En vond er jong een graf. Want wel was zijn vuist van ijzer En goed voor een schurkenkop, Maar tegen slangen en vampyrs - Daar kon hij niet tegen op. Eén bleef er, waar 't oog op vampyrs, De voet op geen slangen stoot; Hij bestreed er vooroordeel en domheid, En vond er een langzamen dood. Want, al beet hem geen giftige slange, Al zoog geen vampyr zijn bloed, Daar waren padden en wespen - En die deden hem ook al geen goed. Maar het akeligst lot trof den jongste, De zwakste ziel van de drie, Die eenmaal dien duren eed zwoeren, Dien eed bij dien Oeil de perdrix. Zij hebben den armen strijder Zóólang gerold en gesold, Tot al, wat er frisch was en edel In zijn vrije borst, is gestold. Tot hij eindlijk, het worstelen moede, Zich de handen knevelen liet En om den lieve vrede De zaak der vrijheid verried. Ik geloof, hij kreeg een betrekking, En ook een echtgenoot; Zij blonk wel niet uit door schoonheid, Maar haar inkomen, zei men, was groot. Ook kocht hij een stel witte dassen, En de wereld riep er van, Hoe hij zich zondaar bekeerd had Tot een braaf en fatsoenlijk man. Toch scheen het, of hij den vrede Niet bij zijn bekeering hervond, Want - nimmer speelde de glimlach Van vroeger weer langs zijn mond. Slechts als hij een ouden makker Op het slagveld verbloeden zag, Dan weerlichtte er plots om zijn lippen Een vreemde, geheimvolle lach; Een lach, nog oneindig veel fletser Dan die lijkengrimlach, dien Jan Van Beers eens den mond zag plooien Van zeker zieklijk jongman; Een lach, die getuigde van lijden, Zóó gruwzaam, zóó peilloos dipe, Dat die hem loeg mocht bidden, Dat ook hij den heldendood sliep, Den schoonen dood der vrienden, Met wie hij de Sleutelstad Eens zo leeuwerikblij deed daavren Van 't heilig Iö vivat!
__________________
Johnny Tsunami is drunk
|
|
|
15-06-2005, 13:04
|
||
|
|
Citaat:
Mijn favoriet: AAN RIKA Piet Paaltjens Slechts éénmaal heb ik u gezien. Gij waart Gezeten in een sneltrein, die de trein Waar ik mee reed, passeerde in volle vaart. De kennismaking kon niet korter zijn. En toch, zij duurde lang genoeg om mij, Het eindloos levenspad met fletse lach Te doen vervolgen. Ach! geen enkel blij Glimlachje liet ik meer, sinds ik u zag. Waarom hebt gij van dat blonde haar, Daar de englen aan te kennen zijn? En dan, Waarom blauwe ogen, wonderdiep en klaar? Gij wist toch, dat ik daar niet tegen kan! En waarom mij dan zo voorbijgesneld, En niet, als 't weerlicht, 't rijtuig opgerukt, En om mijn hals uw armen vastgekneld, En op mijn mond uw lippen vastgedrukt? Gij vreesdet mooglijk voor een spoorwegramp? Maar, Rika, wat kon zaalger voor mij zijn, Dan, onder hels geratel en gestamp, Met u verplet te worden door één trein?
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
|
15-06-2005, 15:48
|
|
|
|
Wat is het mysterieuze Oera Linda boek eigenlijk?
__________________
Johnny Tsunami is drunk
|
|
15-06-2005, 20:31
|
|
Verwijderd
|
Ik vond Snikken en Grimlachjes maar niets, toen we dat behandelden bij Nederlands. Maar dat lag niet aan hem denk ik, meer aan mijn desinteresse voor poëzie
Ik ga eens wat gedichten van hem lezen (en dan serieus, dus...). Waarom is dat je favoriet, Vogelvrij? En vertel eens wat over je profielwerkstuk?
|
|
15-06-2005, 21:31
|
|
|
Je desinteresse voor poëzie?~Leg eens uit?
|
|
16-06-2005, 12:29
|
|
|
|
@Thoughtful: ik vind de gedichten van Paaltjens vaak erg grappig, die overdreven melancholie, de ironie enz. Bij dat gedicht Aan Rika komt dat het best tot uiting, vind ik. Het idee verliefd te worden op iemand die je voorbij raast in een trein, vind ik echt helemaal geweldig.
@Tsasil: Hm, ja, nu kan ik weer informatie gaan zoeken om mijn geheugen op te frissen, maar ik kan ook even een hoofdstukje uit mijn pws kopieëren  Uit mijn profielwerkstuk: Het Oera Linda Boek In Nederland zijn er weinig geschiedvervalsingen bekend, maar het Oera Linda-boek maakt dat “gebrek” weer een heel stuk goed. Het boek staat bekend als een fraai stukje geschiedvervalsing, dit onder meer doordat er in een voorrede staat dat het zou gaan om een uit 1256 daterende kopie van een Oud-fries manuscript over het begin van de wereld en haar geschiedenis. Het Oera Linda-boek dook voor het eerst op in 1867 bij Cornelis van der Linden. Hij werkte op de rijksmarinewerf in Den Helder en zei in het bezit te zijn van een Oud-fries manuscript met vreemde letters. Hij kwam toen via een hoofdonderwijzer in Harlingen in contact met Eelco Verwijs. Verwijs was toentertijd provinciaal bibliothecaris en rijksarchivaris in Friesland. Vanaf 1867 kreeg hij af en toe katernen van het manuscript toegezonden. Eerst was hij erg nieuwsgierig, maar al snel was hij wat sceptisch over de echtheid ervan. In 1868 verhuisde Verwijs naar Leiden om mee te werken aan het Middelnederlands Woordenboek en het Woordenboek der Nederlansche Taal. Vanaf dat moment nam Johan Winkler, bestuurslid van het Fries Genootschap voor Geschied-, Oudheid en Taalkunde te Leeuwarden, het over. In 1870 vertelde Winkler in een vergadering dat het onmogelijk een echt manuscript kon zijn. Volgens Winkler was het manuscript een vertaling niet waardig. Maar J.G. Ottema, een conrector afkomstig uit Leeuwarden verklaarde het voor echt en begon met vertalen. In 1871 gaf Ottema zijn voorlopige “Der Friezen herkomst volgens het boek van Adela” uit. Adela zou namelijk in de zesde eeuw voor Christus het eerste deel van het manuscript hebben opgesteld. Deze uitgave werd ook wel “Thet Bok thêta Adela follistar” of “Het boek van Adela’s aanhangers” genoemd. De volledige tekst met vertaling volgde in 1872, Ottema had de titel toen veranderd in: “Thet Oera Linda Bok -naar een handschrift uit de dertiende eeuw.” De vertaling van “Thet Oera Linda Bok” is Over de Linden boek. De familie Over de Linden komt namelijk een aantal maal in het boek voor. De Nederlandse naam werd “Het Oera Linda-Boek”, soms afgekort tot OLB. Hierna volgden er vele publicaties. Eerst werd er vooral getwist over of de echtheid, daarna over de schrijver. Het was namelijk toch al wel vrij snel voor honderd procent zeker dat het om een vervalsing ging. Dit alleen al door de zeer ongeloofwaardige inhoud. Ottema bleef echter volhouden dat het echt was, evenals vele anderen. Een Duitse vertaling van Wirth in 1933 waarbij het Oera Linda-boek als basis voor een “Arische” religie diende, veroorzaakte in Duitsland nog zoveel ophef dat de Nazi bijna op het punt stonden het te verbieden. Dit omdat zij geen behoefte hadden aan een religie die van mythen uitging en waarbij beschaving door Friezen werd uitgevonden. De inhoud van het Oera Linda-Boek is erg bijzonder en merkwaardig. Het bestaat uit meerdere delen: Okke mijn zoon, Het boek van Adela’s aanhangers, De schriften van Adelborst en Appolonia, de geschriften van Frêthorik en Wiljow en het geschrift van Konerêd. Het telt 188 bladzijdes, maar twee delen en het einde ontbreken, dus oorspronkelijk is het langer geweest. De eerste twee delen zijn brieven, in de andere delen wordt de Friese geschiedenis op een totaal nieuwe manier verteld. Het gaat over het opperwezen Wralda. Dat wordt uitgesproken als Oeralda en betekent Overoude. Deze Wralda schiep drie oermoeders, Lyda, Finda en Fyra. Zij brachten drie rassen voort. Lyda’s kinderen woonden in Afrika en hadden geen verstand of moraal. Finda’s kinderen woonden in Azie en Aldland/ Atland (“Oudland” oftewel Atlantis) en hadden wel verstand, maar geen moraal. Fyra’s kinderen tenslotte woonden in Europa en hadden én verstand, én moraal. De Lyda’s en Finda’s voerden eindeloze oorlogen en werden despotisch geregeerd. Hun geestelijke vrijheid werd gesmoord door de oplegging van godsdienstige doctrines. Bij de Fyra’s echter was er een hoge beschaving en vrede. Er was geen godsdienst en zelfbeheersing en liefde waren erg belangrijk. Er waren volksmoeder in speciale burchten die de lamp van de wijsheid brandend hielden. De belangrijkste volksmoeder, de eremoeder, zetelde in Texland (Texel). In 2194 voor Christus vond er een enorme catastrofe plaats waarbij aardbevingen grote vloedgolven veroorzaakten. Deze catastrofe had desastreuze gevolgen: Aldland verzonk en de ondoordringbare wouden in Twiskland (Duitsland, vormde de grens tussen de Fyra’s en de Finda’s) brandden af. Hierdoor kwam er een soort van volksverhuizing op gang. De Fyra’s werden bedreigd door de Lyda’s en de Finda’s. Vanuit het oosten kwamen de Finnen en Magyaren (Hongaren) en vanuit het zuiden de Golen (Galliërs). Uiteindelijk kromp Fyra’s land ineen tot het huidige Friesland. Verder zijn er in het Oera Linda-boek enkele sagen verwerkt. Bijvoorbeeld over dat de Friezen oorspronkelijk uit India komen en dat het boeddhisme uit Fyra’s leer ontstond. De inhoud van het Oera Linda-boek is doordrenkt met een sentiment dat veel Friezen aanspreekt. De Friezen hebben namelijk over het algemeen een diepe afkeer van gezagdragers die de persoonlijke vrijheid aantasten. Naast de inhoud, is het Oera Linda-boek om nog andere redenen duidelijk een vervalsing. Het taalgebruik bijvoorbeeld is soms erg modern en vaak komen er quasi-oude constructies in voor. Ook het papier lijkt verdacht veel op negentiende-eeuws papier. Bovendien komen er opmerkingen over longziekte onder vee in voor, maar deze ziekte werd pas in de negentiende eeuw als een afzonderlijke ziekte herkend. Ook Ottema’s uitgave is een vervalsing. Volgens het Oera Linda-boek ontwierp Fyra een letterschrift. Dit schrift leek erg op runenschrift. Het zesspakige Juulrad (zonnewiel) is volgens het boek het eerste zinnebeeld van Wralda en hieruit zou dit standscrift (staand schrift) zijn ontstaan. Ook het Oera Linda-boek is in dit schrift geschreven. Later zouden Festa (de eerste eremoeder) en Godfried (zeekoning) het runschrift (lopend schrift, geen runen) en de cijfers hebben bedacht. In het Oera Linda-boek is er een pagina waar beide schriften op staan. Bij Ottema is het runschrift echter verdwenen. Wel is er een op schrijfletters lijkende variant van het standschrift. Waarschijnlijk heeft Ottema deze zelf gemaakt. Ottema twijfelde zelf waarschijnlijk ook aan de juistheid en hij besefte dat de verschillende schriften een sterk argument tegen de echtheid zouden kunnen worden. Dit verklaart ook waarom Ottema het in 1877 tegenhield dat enkele bladzijdes van het originele Oera Linda-boek werden geëxposeerd. Het was dus al vrij snel duidelijk dat het Oera Linda-boek een geschiedvervalsing was, maar het heeft een stuk langer geduurd voordat duidelijk was wie het boek had geschreven. Meerdere personen kwamen daarvoor namelijk in aanmerking en bovendien kon het zo zijn dat er is samengewerkt. Toch kan men vaak al vrij snel concluderen dat een bepaald persoon het niet geweest kan zijn. Ottema had namelijk al driehonderd uur nodig om het manuscript te kopiëren. Dit betekent dat de schrijver van het Oera Linda-boek ontzettend veel tijd moest hebben. Hij moest namelijk niet alleen het allemaal opschrijven, hij moest ook het verhaal bedenken, alles vertalen in het Oud-fries en het overzetten in runenalfabet. Dit zou minstens twee jaar kosten. Daarnaast had de auteur ook nog veel kennis nodig over geschiedenis, folklore, archeologie, wetgeving, primitieve culturen en Oudfries. De auteur moest dus behoorlijk fanatiek zijn en echt iets met het manuscript willen bereiken. Als eerste is daar Over de Linden, die in het bezit was van het manuscript. Hij schreef bovendien over een zelfbedachte geestelijke orde die lijkt op “Fyra’s tex”. Ook hing hij een pan-Friese ideologie aan. Maar Over de Linden had weinig kennis en waarschijnlijk ook geen tijd genoeg, dus viel hij al vrij snel af als hoofdauteur. Dan is er Verwijs, die veel kennis over het onderwerp bezat en die ook zelfbedachte “Middeleeuwse” gedichten in lezingen voordroeg. Verwijs was een echte grappenmaker en hij deed vaak nogal ironisch over de Frisiomanie. Frisiomanie is de gekte over een nationalistisch Friesland. Evenals Over de Linden was Verwijs bovendien hevig anti-roomsgezind. Hoewel Verwijs wel genoeg kennis had voor het schrijven van het Oera Linda-boek, was hij waarschijnlijk te ambitieus om de hoofdschrijver te zijn. Hij wilde graag hogerop komen en ook wilde hij zijn goede naam niet in gevaar brengen. Bovendien publiceerde hij in die tijd al ontzettend veel andere dingen, dus had hij waarschijnlijk niet genoeg tijd. Een meer waarschijnlijkere kandidaat is dan Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869). Hij was een schrijver en taalkundige die Verwijs kende. Hij was predikant in Bolsward, maar had eigenlijk meer belangstelling voor dialect-, volkskunde, geschiedenis, Oud-fries en literatuur. Halbertsma had een nogal opvliegend en wrevelig karakter en kreeg niet de hoogleraarsbenoeming die hij begeerde. Toen hij in 1869 overleed, had hij verscheidene boeken geschreven, maar deze werden alle pas na zijn dood uitgegeven. Halbertsma stopte ook al vroeg met werken, dus hij had tijd zat. Bovendien bezat hij de kennis en kwamen zijn Friese en taalkundige ideeën overeen met het Oera Linda-boek. Hij wilde graag iets bereiken en was dus ook erg fanatiek. Ergens was hij heel kwaad op de wereld en hij had het waarschijnlijk prachtig gevonden om tijdens de discussie die noodzakelijkerwijs zou ontstaan naar voren te komen als de vervalser van het Oera Linda-boek. Dat dit niet is gebeurd, komt uiteraard door zijn vroegtijdige dood. Er zijn dus een hoop mensen die geloofden dat Halbertsma de auteur van het Oera Linda-boek was. Toch was het nooit echt helemaal uitgezocht, tot november van dit jaar. Toen verscheen er namelijk een proefschrift van Goffe Jensma die op basis van uitgebreid literair-historisch onderzoek twee verstrekkende conclusies trekt. Allereerst zegt Jensma dat het Oera Linda-boek vooral een godsdienstig geschift is en verder zegt hij dat François HaverSchmidt de auteur was. Het was zijn bedoeling om zijn orthodoxe tijdgenoten te laten zien dat ze de christelijke bijbel niet al te letterlijk moesten nemen. Verder zegt Jensma dat het schrift enkel op runen lijkt, maar dat het in werkelijkheid om vrij makkelijk leesbare Romeinse kapitalen gaat en dat de taal geen Oud-fries is, maar enkel een vervormd Nederlands. Eelco Verwijs en Cornelis van der Linden hebben HaverSchmidt geholpen, zij waren de co-auteurs. Het was waarschijnlijk de bedoeling van HaverSchmidt om, als het boek als onecht zou worden ontmaskerd, ten tonele te verschijnen om te vertellen dat men het Oera Linda-boek noch de bijbel serieus moest nemen. Zijn plannen werden echter doorkruist door het sterke geloof van Ottema in de tekst. Volgens Jensma vertoont het Oera Linda-boek tal van overeenkomsten met de andere werken van HaverSchmidt en is het zeer opmerkelijk dat het niet eerder bekend is geworden dat hij de auteur is. Het Oera Linda-boek vertoont dezelfde drang van mystificatie als zijn alter ego Piet Paaltjens. Jensma stelt dat HaverSchmidt een complex auteur was die zich bewust was van alle mogelijkheden van het ironisch schrijven.
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
17-06-2005, 09:41
|
|
|
|
Hehehe, gaaf
Heb je het Oera Linda boek ook gelezen? Lijkt me best boeiend om allerlei mystieke mythes en sages van HaverSchmidts hand te lezen. OVER DE FRIEZEN XD
__________________
Johnny Tsunami is drunk
Laatst gewijzigd op 17-06-2005 om 09:44.
|
|
17-06-2005, 12:11
|
||
|
|
Citaat:
 (ook al heb ik uiteindelijk maar een zes gekregen, ach ja)Ja, de Friezen Dat is dan wel weer logisch, HaverSchmidt kwam zelf immers ook uit Friesland
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
|
17-06-2005, 12:41
|
|
|
|
Een zesje maar
Ik als leraar had het ontzettend gaaf gevonden als een van mijn leerlingen zijn pws over een dichter (en dan ook nog eens Piet Paaltjens!) had gemaakt. Maarja, mijn leerlingen waren niet de dichtertypes. Ook al geen werkstuktypes Wat was de voornaamste kritiek op je werkstuk, als ik zo nieuwsgierig mag zijn?
__________________
Johnny Tsunami is drunk
|
|
17-06-2005, 12:52
|
||
|
|
Citaat:
En ze was gewoon erg kritisch
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
|
19-06-2005, 12:18
|
||
|
|
Citaat:
Zou een FBer misschien de topictitel kunnen veranderen? Dit topic gaat over Paaltjens en niet over mij
__________________
Johnny Tsunami is drunk
|
|
|
19-06-2005, 12:31
|
||
|
Citaat:
__________________
I know a ghost can walk through a wall, yet, I'm just a man, still learning how to fall
|
|
|
19-06-2005, 12:53
|
||
|
|
Citaat:
__________________
Johnny Tsunami is drunk
|
|
| Ads door Google |
|
24-06-2005, 11:20
|
||
Verwijderd
|
Een beetje meer reactie zou misschien ook wel leuk zijn.
Al weet ik nog steeds niet zo goed wat ik erover moet zeggen.Citaat:
|
|
|
26-06-2005, 18:32
|
|
|
Wat ontzettend gaaf Vogelvrij, dat verhaal over dat Oera Linda boek *benieuwd geworden*
Wat vinden jullie daarvan, moreel gezien? Van geschiedsvervalsingen schrijven? Fout van de schrijver? Dom van de lezer als hij het niet ontmaskert? Mijn favoriet is "De zelfmoordenaar".
__________________
I thought we were an autonomous collective!
Laatst gewijzigd op 27-06-2005 om 11:29.
|
|
27-06-2005, 10:02
|
|
|
|
De Zelfmoordenaar is inderdaad ook heel erg
 Die heb ik ook gebruikt voor mijn profielwerkstuk.Geschiedsvervalsingen zijn aan de ene kant natuurlijk stom, wie maakt er nu expres een boek om mensen op het verkeerde been te zetten? Aan de andere kant vind ik ze wel erg interessant en het past ook gewoon goed in de tijd van de Romantiek, natuurlijk Het kwam veel vaker voor, maar meestal wat meer doorzichtig
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
29-06-2005, 22:45
|
||
|
Citaat:
Ik snap alleen nog niet helemaal met welke intentie Haverschmidt dat boek zou hebben geschreven. Om te bewijzen dat de bijbel onzin is? Vond ie het niet gewoon een goede grap? Humor had ie wel, en bovendien een sterke neiging tot mystificatie (met zijn pseudonym Piet Paaltjens). Wel heel interessant trouwens, ook een leuke site met plaatjes van het boek: www.oeralindaboek.nl
__________________
coffee and tv
|
|
|
30-06-2005, 13:22
|
|
|
|
Ik denk dat hij het op de eerste plaats gewoon een leuke grap vond en dat hij ervan hield een beetje geheimzinnig te doen en zo
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
|
02-07-2005, 12:30
|
|
|
|
Ik vind het leuk dat Piet Paaltjens zo'n ironische, speelse toon heeft. In dit gedicht komt dat heel goed naar voren vind ik:
Wij zaten te keuvelen, Daar klonk van de heuvelen Een weemoedige triller - Het was Ludwig Hiller: De begaafde kunstenaar, De wreedgeschokte, Die aan zijn klarinet Die triller ontlokte. Nooit sprak er ergens Zo ver mij bekend, Dieper weemoed Uit een blaasinstrument. Het was waarlijk Om zich te verbazen, Zo naar stond die Man daar te blazen! Maar neen, verbazen Dat deden we ons niet; Want we kenden De reden van zijn verdriet. Eén onzer althans, Die er alles van wist, Van het vreeslijk geheim Van de clarinettist! Het is heerlijk relativerend. Verder vind ik zijn gedichten / schrijfstijl wel wat oubollig, en daarom is het ook niet écht mijn soort dichter.
__________________
eight days a week
|
|
03-07-2005, 09:24
|
|
|
|
Oubollig? Komt dat niet gewoon omdat hij in de Romantiek leefde?
Ik vind dat namelijk wel meevallen, ik vind zijn gedichten erg goed te lezen, ondanks dat ze al zo'n tijd geleden geschreven zijn.
__________________
Het werkelijke leven is een veel oppervlakkiger gedoe dan men zichzelf bekennen wil. (T. Thijssen)
|
| Advertentie |
|
|
|
17-08-2005, 10:22
|
|
|
Om eerlijk te zijn vind ik het Nederlands van toen juist veel mooier dan dat van nu, oubollig of niet. Geweldig om te lezen.
__________________
et je ne compte pas mes jours.
|
| Advertentie |
|
|
 |
«
Vorige topic
|
Volgende topic
»
| Topictools | Zoek in deze topic |
|
|
Alle tijden zijn GMT +1. Het is nu 16:19.
Adverteren