Filosofie vs Wetenschap

[Snakeboy]

Komt op elkaar neer, maar Filosofie wint het toch van de wetenschap.
De wetenschap is iets dat we alleen weten, maar de wetenschap zelf; is dat al bewezen?

[AngelLena]

------> f&l

[Gatara]

En is filosofie dan geen wetenschap?

[Green Day]

Gatara schreef op 05-01-2004 @ 19:15:
En is filosofie dan geen wetenschap?

Inderdaad...de filosofie wordt niet voor niets gezien als de stam der wetenschappen ( al valt daar ook weer over de discusieren). Zelfs zoiets exacts als wis-/meetkunde valt terug te leiden naar de filosofie.

Misschien een idee je zin anders te formuleren, minder algemeen misschien...?

[JaJ]

Snakeboy schreef op 05-01-2004 @ 19:00:
Komt op elkaar neer, maar Filosofie wint het toch van de wetenschap.
De wetenschap is iets dat we alleen weten, maar de wetenschap zelf; is dat al bewezen?

van elkaar winnen? hadden ze ruzie?

hoe bedoel je? qua gelijk? qua geloofwaardigheid?

[Maarten]

Met filosofie kan je geen wetenschap bewijzen... je zit altijd met aannames die niet te bewijzen vallen.

[Gatara]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 19:45:
Met filosofie kan je geen wetenschap bewijzen... je zit altijd met aannames die niet te bewijzen vallen.

Daarentegen is "gewone wetenschap" gestoeld op aannames waarvan de vraag is in hoeverre ze waar zijn.

En zo is de cirkel rond

[Maarten]

Daarentegen is "gewone wetenschap" gestoeld op aannames waarvan de vraag is in hoeverre ze waar zijn.

En zo is de cirkel rond

Soms vraag ik me wel eens af wat er wel zeker is....

Weet jij misschien een filosoof die hier iets zinnigs over heeft gezegd?

En mijn mening is dat je nooit iets zeker kan weten want op het moment dat iemand een argument verzint dat je wel iets zeker kan weten kan dit ook slechts gebaseerd zijn op het denken van die persoon.

Bestwel een paradox aangezien dit ook iets is wat ik bedacht en opgeschreven heb.

[Negrotiator]

De wetenschap geeft ons objectieve waarheden over de subjectieve waarheid waarin wij leven. In hoeverre die absoluut waar zijn is niet te zeggen. De filosofie "moet" in principe niet veel verschillen van de wetenschap denk ik. Filosofie probeert nog al eens deze waarheid te boven te gaan maar dat is vrij zinloos. Dat is net als met wetenschap. Filosofie kan echter wel bepaalde voor de wetenschap onmeetbare en ongrijpbare dingen proberen te beredeneren. Wellicht is filosofie de overkoepelende wetenschap die wetenschap in haar context plaatst.

[JaJ]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 20:40:
Soms vraag ik me wel eens af wat er wel zeker is....

Weet jij misschien een filosoof die hier iets zinnigs over heeft gezegd?

En mijn mening is dat je nooit iets zeker kan weten want op het moment dat iemand een argument verzint dat je wel iets zeker kan weten kan dit ook slechts gebaseerd zijn op het denken van die persoon.

Bestwel een paradox aangezien dit ook iets is wat ik bedacht en opgeschreven heb.

nou, een driehoek heeft 180 graden, en een boekentas valt naar beneden

heus niet alles is onzeker, als het in defenities ligt

[Maarten]

nou, een driehoek heeft 180 graden, en een boekentas valt naar beneden

heus niet alles is onzeker, als het in defenities ligt

Dat zijn ook zekerheden voor mij, maar dat van die driehoek hebben wij bedacht in onze hersenen en het is iets ideaals en dus tuurlijk is het zeker. Evenals dat een cirkel rond is, maar in het echt is geen enkele cirkel rond.

Een boekentas valt altijd naar beneden, dit kan je niet zeker weten. Ik vind het een zekerheid, maar eigenlijk is het het niet...

Wij generaliseren vanuit een beperkt aantal waarnemingen tot de wetmatigheid dat het altijd naar beneden moet vallen en dus is het geen zekerheid... Het grappige is mocht het een keer niet gebeuren dan zouden wetenschappers meteen kijken of ze het op een andere manier kunnen verklaren zodat het past binnen de heersende gedachte dat alles naar beneden valt.

Paradigmatisch denken van Kuhn

Maar ja, als je zo denkt kan je niks zeker weten en ik vind het dus een zekerheid..

[Negrotiator]

Ja, precies, DiGiTracker, als je hebt over dat soort dingen denk ik zelf altijd aan verschillende waarheden.

Wij als mensen kunnen namelijk zeker weten dat een boekentas naar beneden valt, omdat het menszijn met zich meebrengt dat wij aan dezelfde wetten onderworpen zijn als die boekentas. Anders gezegd: Door erover te spreken, maken wij dat meteen een zekerheid, omdat het spreken door mensen gebeurt, met woorden en de boekentas zich ook in die menselijke werkelijkheid bevindt.

[Gatara]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 20:40:
Soms vraag ik me wel eens af wat er wel zeker is....

Weet jij misschien een filosoof die hier iets zinnigs over heeft gezegd?

Popper, Duhem, Quine, Kuhn, Lakatos, etc.

Heb je wetenschapsfilosofie al gehad? Zonee, dan krijg je daar misschien wel over te horen

En mijn mening is dat je nooit iets zeker kan weten want op het moment dat iemand een argument verzint dat je wel iets zeker kan weten kan dit ook slechts gebaseerd zijn op het denken van die persoon.

Ja, zoiets ben ik ook van mening.

Haat het wanneer mensen zeggen bv.: "onzin we zijn de enige levende wezens in dit zonnestelsel", terwijl we zelfs de aarde niet goed blijken te kennen (er werd uitgegaan dat er geen leven kon zijn als deze niet aan zonlicht blootgesteld werd op de 1 of andere manier, terwijl er wel diep beneden in de oceaan verschillende soorten tot dan toe onbekende vissoorten ontdekt werden; om maar eens een voorbeeld te noemen).

Wat weet een mens nu? Niks toch Hoe kan je dan iets met zekerheid vast stellen?

Natuurlijk is het wel handig om beestje X een naampje te geven, maar het is maar een naampje om het voor ons met deze categorieen die we aanbrengen, makkelijker te maken.

[Gatara]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 20:53:

Maar ja, als je zo denkt kan je niks zeker weten en ik vind het dus een zekerheid..

Niets is zeker, en zelfs dat niet

[Maarten]

Dat was dan ook de paradox die ik aanwees

Popper, Duhem, Quine, Kuhn, Lakatos, etc.

Ken Popper en Kuhn maar de rest zegt me niks

Heb al wetenschapsfilosofie gehad... jammer dus ;/

Deze quote van mijn favorite writer vinnik best toepasselijk

“Every addiction, she said, was just a way to treat this same problem. Drugs or overeating or alcohol or sex, it was all just another way to find peace. To escape what we know. Our education. Our bite of the apple.
Language, she said, was just our way to explain away the wonder and glory of the world. To deconstruct. To dismiss. She said people can’t deal with how beautiful the world really is. How it can’t be explained and understood.”
Chuck Palahniuk’s Choke

[Pyriet]

Karl Popper

[Blitzkrieg Bop]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 20:53:
Dat zijn ook zekerheden voor mij, maar dat van die driehoek hebben wij bedacht in onze hersenen en het is iets ideaals en dus tuurlijk is het zeker. Evenals dat een cirkel rond is, maar in het echt is geen enkele cirkel rond.

Een boekentas valt altijd naar beneden, dit kan je niet zeker weten. Ik vind het een zekerheid, maar eigenlijk is het het niet...

Wij generaliseren vanuit een beperkt aantal waarnemingen tot de wetmatigheid dat het altijd naar beneden moet vallen en dus is het geen zekerheid... Het grappige is mocht het een keer niet gebeuren dan zouden wetenschappers meteen kijken of ze het op een andere manier kunnen verklaren zodat het past binnen de heersende gedachte dat alles naar beneden valt.

Paradigmatisch denken van Kuhn

Maar ja, als je zo denkt kan je niks zeker weten en ik vind het dus een zekerheid..

Newton heeft echt niet 100 keer achter elkaar naar een vallende appel gekeken en daarna bedacht dat een appel altijd omlaag valt, omdat hij dat nou eenmaal zo vaak heeft gezien.
Er bestaat een naukeurige wet voor waaruit de zwaartekrachtconstante en het feit dat zwaartekracht altijd een aantrekkende kracht is volgt.
Als een appel wel een keer omhoog valt past dat zeer waarschijnlijk niet in de huidige theorieen. In dat geval is de wet van Newton ongeldig en moeten we fijn overnieuw beginnen.

[Gatara]

Blitzkrieg Bop schreef op 06-01-2004 @ 13:15:

Als een appel wel een keer omhoog valt past dat zeer waarschijnlijk niet in de huidige theorieen. In dat geval is de wet van Newton ongeldig en moeten we fijn overnieuw beginnen.

Lakatos heeft hier een anderssoorige oplossing voor gevonden:

Want als je zo redeneert dan bouw je een huis op fundamenten en blijkt 1 van de fundamenten fout te zijn, stort het hele huis in elkaar. Lakatos vond dat verspilde moeite en meende dus niet dat de gehele theorie dan maar aan de kant geschoven moest worden en we van voren af aan moesten beginnen, noch dat we moesten doen alsof onze neus bloedt en gewoon doorgaan onder het mom van: ach 1 op 10000000000 keer dat die appel omhoog valt is verwaarloosbaar.
Daarentegen maakte hij als t ware een soort vangnet rondom een theorie. Dus als er een fundament niet klopte binnen een theorie dan stort niet de gehele theorie in elkaar maar net dat kleine beetje. Dat overige dat nog staat kan gebruikt blijven worden; dat wat gevallen is kan vernieuwd worden.

Ik hoop dat ik t een beetje goed onthouden heb en t hier goed in mijn eigen woorden neerzet zonder fouten
Heb nog altijd een menselijk geheugen en geen computergeheugen...

[mathfreak]

JaJ schreef op 05-01-2004 @ 20:47:
nou, een driehoek heeft 180 graden.

Dit geldt alleen in de Euclidische meetkunde zoals die op de middelbare school wordt onderwezen, maar op een bol of een ander soort gekromd oppervlak gaat die stelling niet meer op.

[Maarten]

Maar dan spreek je ook niet over dezelfde driehoek neem ik aan. Ja hij heeft drie hoeken.. Maar de zijden zijn niet recht..

[JaJ]

mathfreak schreef op 06-01-2004 @ 19:05:
Dit geldt alleen in de Euclidische meetkunde zoals die op de middelbare school wordt onderwezen, maar op een bol of een ander soort gekromd oppervlak gaat die stelling niet meer op.

dat is een domme, bijdehante opmerking, gezien het feit dat je zelf aangeeft dat je weet om welke driehoek het gaat.

trouwens, hoewel wij de graden erbij hebben verzonnen, zijn de hoeken van een driehoek bij elkaar altijd even groot. geld ook voor vierhoeken trouwens. zo, nou tevreden

ok, over die tas valt te twisten ja. maar ALS je weet dat er zwaartekracht is. dat is het. je hebt zekerheid, als je de omstandigheden hebt. als jij in je theorie de omstandigheid zwaartekracht hebt, heb je zekerheid over die tas.

bovendien, je weet zeker dat je op het moment denkt dat je naar een beeldscherm aan het kijken bent. niet dat je er wat aan hebt ofzo

[Maarten]

Ja je hebt zekerheid als je dat voor waar aanneemt

dat is een domme, bijdehante opmerking, gezien het feit dat je zelf aangeeft dat je weet om welke driehoek het gaat.

Hmm I agree with ya

[Blitzkrieg Bop]

Gatara schreef op 06-01-2004 @ 16:21:
Lakatos heeft hier een anderssoorige oplossing voor gevonden:

Want als je zo redeneert dan bouw je een huis op fundamenten en blijkt 1 van de fundamenten fout te zijn, stort het hele huis in elkaar. Lakatos vond dat verspilde moeite en meende dus niet dat de gehele theorie dan maar aan de kant geschoven moest worden en we van voren af aan moesten beginnen, noch dat we moesten doen alsof onze neus bloedt en gewoon doorgaan onder het mom van: ach 1 op 10000000000 keer dat die appel omhoog valt is verwaarloosbaar.
Daarentegen maakte hij als t ware een soort vangnet rondom een theorie. Dus als er een fundament niet klopte binnen een theorie dan stort niet de gehele theorie in elkaar maar net dat kleine beetje. Dat overige dat nog staat kan gebruikt blijven worden; dat wat gevallen is kan vernieuwd worden.

Ik hoop dat ik t een beetje goed onthouden heb en t hier goed in mijn eigen woorden neerzet zonder fouten
Heb nog altijd een menselijk geheugen en geen computergeheugen...

Mja, ben ik niet echt van onder de indruk. Exacte wetenschap is exact. Als een appel 1 keer omhoog valt in plaats van naar beneden klopt newtons wet niet meer, die zegt namelijk dat de zwaartekracht altijd een aantrekkende kracht is. Als het in één enkel geval anders is, dan klopt de wet niet meer. En met welk recht mogen we dan nog alles wat uit die wet volgt vertrouwen?

[Maarten]

Ik vind Lakatos inderdaad ook een beetje vaag, maar ik denk dat hij vooral bedoelde dat we de theorie nog wel kunnen gebruiken in die gevallen waar hij betrouwbaar is gebleken.

Wij gebruiken vele natuurkundige wetten van Newton ook nog steeds, terwijl als je natuurkunde gaat studeren je leert dat het meer een benadering is die nog nauwkeuriger (maar ingewikkelder) te benaderen is. Maar als je naar dingen gaat doen waarbij die nauwkeurigheid wel vereist is, dan is het wel handig om er rekening mee te houden.

Op hele kleine schaal hebben we bijvoorbeeld de quantummechanica nodig en we zijn op dit moment bezig om de klassieke mechanica en de quanttummechanica in een soort unified theory te stoppen (superstring theory dacht ik).

[JaJ]

Blitzkrieg Bop schreef op 06-01-2004 @ 21:53:
Mja, ben ik niet echt van onder de indruk. Exacte wetenschap is exact. Als een appel 1 keer omhoog valt in plaats van naar beneden klopt newtons wet niet meer, die zegt namelijk dat de zwaartekracht altijd een aantrekkende kracht is. Als het in één enkel geval anders is, dan klopt de wet niet meer. En met welk recht mogen we dan nog alles wat uit die wet volgt vertrouwen?

*kuch* de appel werdt omhoog aangetrokken . maar ik snap wat je bedoeld.

digitracker:
Ja je hebt zekerheid als je dat voor waar aanneemt

ja, nou is dat met de zwaartekracht niet z makkelijk, maar op een paar zekerheden valt vast een heel eind voort te borduren toch?

[mathfreak]

JaJ schreef op 06-01-2004 @ 21:17:
Dat is een domme, bijdehante opmerking, gezien het feit dat je zelf aangeeft dat je weet om welke driehoek het gaat.

Maar jij wist niet dat die stelling alleen geldig is in de gewone (Euclidische) meetkunde, en ik wel , dus mijn opmerking komt wat dat betreft niet zo dom en bijdehand over als het in eerste instantie misschien wel lijkt.

JaJ schreef op 06-01-2004 @ 21:17:
Trouwens, hoewel wij de graden erbij hebben verzonnen, zijn de hoeken van een driehoek bij elkaar altijd even groot. geld ook voor vierhoeken trouwens. zo, nou tevreden

Ja, hoor, en ik ben helemaal tevreden als je je opmerking, dat ik domme, bijdehante opmerkingen maak, intrekt.

[JaJ]

mathfreak schreef op 07-01-2004 @ 20:36:
Maar jij wist niet dat die stelling alleen geldig is in de gewone (Euclidische) meetkunde, en ik wel , dus mijn opmerking komt wat dat betreft niet zo dom en bijdehand over als het in eerste instantie misschien wel lijkt.


Ja, hoor, en ik ben helemaal tevreden als je je opmerking, dat ik domme, bijdehante opmerkingen maak, intrekt.

natuurlijk neem ik mijn woorden terug, en ik doe excuses in de plaats, ik was geiriteerd door wat anders, sorry.

overigens had ik tijdens het typen van mijn stelling gewoon zo'n driehoek, euclidisch ozi, voor ogen. dat ik niet wist hoe hij heette, doet daar niets aan af. anyway, iedereen snapte het toch

[mathfreak]

JaJ schreef op 07-01-2004 @ 22:14:
natuurlijk neem ik mijn woorden terug, en ik doe excuses in de plaats, ik was geiriteerd door wat anders, sorry.

Je excuses zijn bij deze ontvangen en in dankbaarheid aanvaard.

JaJ schreef op 07-01-2004 @ 22:14:
overigens had ik tijdens het typen van mijn stelling gewoon zo'n driehoek, euclidisch ozi, voor ogen. dat ik niet wist hoe hij heette, doet daar niets aan af. anyway, iedereen snapte het toch

Het was mij in ieder geval ook duidelijk dat je het over een gewone driehoek had, maar (en dat was waar ik eigenlijk op doelde) de meetkunde die je beoefent wordt bepaald door de daarvoor geldende axioma's.
*maar goed, dat is misschien iets voor een andere discussie*

mmm, niemand heeft nog de meest voor de hand liggende filosoof genoemd met betrekking tot dit onderwerp:

Descartes.

Hij gaat op zoek naar dat ene, waarvan hij zeker weet dat het is ... en hij komt erachter dat het enige dat hij zeker weet is dat hij twijfelt. Toch gaat hij uit van een werkelijkheid, ondanks zijn onzekerheid.

Ik lees verder hier ook niet een belangrijke gedachte die hieruit volgt: dat we (iedereen, inclusief wetenschap en filosofie) enerzijds geen methode hebben, die ons objectieve, zekere kennis levert (maar wel bij benadering) - maar dat dat anderzijds niet betekent dat die werkelijkheid buiten ons niet bestaat.

Met andere woorden: als ik sterf, bestaat de werkelijkheid voort. en tijdens mijn leven ervaar ik en neem ik die werkelijkheid waar. Wij kunnen alleen elkaar geen zekere kennis overbrengen. De wetenschappelijke methode helpt ons daarbij een handje door ons kritisch te laten handelen en beoordelen.

Wat betreft de relatie tussen filosofie en wetenschap: als wetenschap kritisch denken is, dan zou filosofie kritisch metadenken zijn - ofwel kritisch denken over denken. Beide vullen elkaar aan.

Er is geen sprake van een wedstrijd, waarbij de een wint en de ander verliest, maar van een wederzijdse relatie. Zo zijn wetenschap en de epistemologie (kennisleer) sterk met elkaar verbonden en streven beide naar hetzelfde: zekere kennis. De filosofie doet dat vooral met gedachtenexperimenten, de wetenschap met empirische (zeg maar zintuigelijke) en logische (kloppende redeneringen) experimenten.
Beide stellen dat zij NOOIT iets zeker weten; wetenschappers en filosofen houden altijd een slag om de arm.

Nu: kun je wetenschap bewijzen? Anders gezegd: kun je bewijzen dat de wetenschappelijke methode zekere kennis oplevert? Nee. Maar kun je als je een vis bent, bewijzen dat je in water zwemt? Nee, maar je bent wel nat!

Je moet dus maar aannemen dat er water is ... zo is het ook in de wetenschap. We moeten aannemen dat er water - een werkelijkheid is en vanaf daar verder werken.

[Maarten]

En ik sluit mij aan bij alluman

Mooi uitgedrukt

[Blitzkrieg Bop]

alluman schreef op 08-01-2004 @ 23:27:
mmm, niemand heeft nog de meest voor de hand liggende filosoof genoemd met betrekking tot dit onderwerp:

Descartes.

Wat betreft de relatie tussen filosofie en wetenschap: als wetenschap kritisch denken is, dan zou filosofie kritisch metadenken zijn - ofwel kritisch denken over denken. Beide vullen elkaar aan.

Er is geen sprake van een wedstrijd, waarbij de een wint en de ander verliest, maar van een wederzijdse relatie. Zo zijn wetenschap en de epistemologie (kennisleer) sterk met elkaar verbonden en streven beide naar hetzelfde: zekere kennis. De filosofie doet dat vooral met gedachtenexperimenten, de wetenschap met empirische (zeg maar zintuigelijke) en logische (kloppende redeneringen) experimenten.
Beide stellen dat zij NOOIT iets zeker weten; wetenschappers en filosofen houden altijd een slag om de arm.

Nu: kun je wetenschap bewijzen? Anders gezegd: kun je bewijzen dat de wetenschappelijke methode zekere kennis oplevert? Nee. Maar kun je als je een vis bent, bewijzen dat je in water zwemt? Nee, maar je bent wel nat!

Je moet dus maar aannemen dat er water is ... zo is het ook in de wetenschap. We moeten aannemen dat er water - een werkelijkheid is en vanaf daar verder werken.

Systematisch twijfelen en nooit iets voor waar durven aan te nemen brengt ons ook niets verder. Je kan hier een simpele vraag stellen: Waarom zou hetgeen wat wij waarnemen waar zijn? Maar ook: Waarom zou het geen wat wij waarnemen niet waar zijn? Beide vragen hebben geen goed antwoord, dus waarom zouden we van het eerste uitgaan?
Filosofie werkt trouwens net zo erg via logica (alleen maar, eigenlijk) als alle andere wetenschappen dat doen, zo niet nog meer.
Maar ik ben het verder niet met je oneens, ofzo.

Blitzkrieg Bop schreef op 09-01-2004 @ 01:51:
Waarom zou hetgeen wat wij waarnemen waar zijn? Maar ook: Waarom zou het geen wat wij waarnemen niet waar zijn?

Dat is een goede vraag. Waarom denk je dat we hetgeen we waarnemen niet voor waar aannemen?

(Tip: denk aan de stok die 'buigt' als je hem deels in het water steekt)

tot laters > ben op vakantie!!!

[Blitzkrieg Bop]

alluman schreef op 09-01-2004 @ 16:30:
Dat is een goede vraag. Waarom denk je dat we hetgeen we waarnemen niet voor waar aannemen?

(Tip: denk aan de stok die 'buigt' als je hem deels in het water steekt)

tot laters > ben op vakantie!!!

Het zou best kunnen natuurlijk, en verschijnselen als bijv. de vreemde kromming van ruimtetijd wijzen daarop. Ik denk alleen dat het niet zoveel uitmaakt. Als er een waarheid bestaat die buiten ons kenvermogen ligt zal die nooit toegankelijk voor ons kunnen zijn.

[Red Demon]

DiGiTracker schreef op 05-01-2004 @ 20:40:
Soms vraag ik me wel eens af wat er wel zeker is....

Weet jij misschien een filosoof die hier iets zinnigs over heeft gezegd?

En mijn mening is dat je nooit iets zeker kan weten want op het moment dat iemand een argument verzint dat je wel iets zeker kan weten kan dit ook slechts gebaseerd zijn op het denken van die persoon.

Bestwel een paradox aangezien dit ook iets is wat ik bedacht en opgeschreven heb.

Mensen

Filosofie gaat vooral over de gedachtengang van de mens en is dus grotendeels gebaseerd op meningen onderbouwd door feiten en argumenten.
In tegenstelling tot de wetenschap is dit heel geloofwaardig (als je die persoon vertrouwd), wan t zoals ik al zei voor die persoon is het gebaseerd op feiten.
Wetenschap is gebaseerd op ooit bedachte maatstaven die nooit echt hebben bestaan en is dus in dat opzicht volledig opgebouwd uit meningen, dit maakt het dus ongeloofwaardig.

now you choose your side.

Greets a filosopher Red Demon

[Maarten]

En jou ga ik al helemaal niet vertrouwen

I'd rather choose the dark side!

[ladydestiny]

filosoferen over dingen die met wetenschap niet bewezen zijn/kunnen worden maakt toch weer 1-0 voor de filosofie

[Phunkie]

Mijn Essay over het bestaan

(Had er een 8 voor, maar ik weet niet helemaal zeker of ik het er zelf wel mee eens ben (met m'n verhaaltje he?))

Je loopt op straat en ziet dat twee mensen elkaar staan uit te kafferen. Even blijft je staan om te kijken. Je wordt rood van woede en stapt er tussenin. En opeens… gaat de wekker.

Het lijkt net alsof je het echt meemaakte. Je waarneming leek echt en de woede voelde net zo intens als anders, maar het blijkt uiteindelijk een droom te zijn geweest. Althans, daar ga je vanuit. Eigenlijk weet je helemaal niet zeker dat je het gedroomd hebt. Misschien droom je nu nog steeds. Of wellicht is het leven dat je waarneemt wel een virtuele wereld, waarin je leven compleet wordt gestuurd door professoren die je hersenen in een vat met fysiologische vloeistof hebben gedaan en de zenuwenuiteinden hebben verbonden met een computer die in staat is om alles zo te imiteren dat het lijkt alsof alles normaal is.

Ik kan dan ook nergens uit afleiden dat de prikkels die mijn hersenen krijgen, worden gegenereerd door het licht dat op mijn netvlies valt, of door een pc die met een kabel in m’n hoofd zit en verbonden is met mijn oogzenuwen. Is het leven wel wat het lijkt? Bedriegen je zintuigen je niet al je hele leven? Misschien is het leven gewoon zoals het is, zoals het individu het zelf ervaart. Niemand zal hier ooit een feilloos antwoord op kunnen vinden, simpelweg omdat het niet te toetsen valt.

Dit soort vragen, weliswaar ietwat minder futuristisch gesteld, hielden Descartes ook bezig. Logischerwijze moet je, om te kunnen denken, wel bestaan, want zonder bestaan kún je niet denken. Vanuit deze redenering kwam Descartes dus ook op zijn befaamde cognito ergo sum, ofwel ik denk, dus ik besta. Kortom: we weten zeker dat we bestaan, maar niet hoe onze levenswijze er werkelijk uit ziet.

(De laatste alinea m.d.a. Roel )