Oud 01-09-2007, 18:35
ILUsion
Avatar van ILUsion
ILUsion is offline
Omdat LaTeX niet bij iedereen gekend is, vind je hieronder een 'summier' (maar best volledig) overzicht van de wiskundige mogelijkheden van LaTeX. Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid tekst, LaTeX is iets dat heel handig is voor wie vaak met wetenschappen bezig is. Ook ga je niet alle functies die hier beschreven staan gebruiken, ze staan hier voor de volledigheid, zodat iedereen er wat aan heeft. Als de ervaren LaTeX'ers hier nog gaten vinden, of zelf toevoegingen willen doen: stuur gerust een PM

Opgelet, er komt nog extra uitleg bij in de nabije toekomst. Momenteel staat er dan iets in het rood.

Wat is LaTeX? (achtergrondinformatie)
LaTeX is een van de meestgebruikte 'talen' (zoals HTML, vB-code, BB-code, ...) om wetenschappelijke artikels mee te maken. Het grote voordeel van LaTeX is dat je op vrij eenvoudige wijze heel ingewikkelde formules kan ingeven. Een kleine randopmerking: je kan het woord op verschillende manieren uitspreken (er bestaan daarover hele discussies tussen de auteurs), de meest gebruikte mogelijkheden: leej-tech, laa-tech, leej-tek, laa-tek. Let wel: de normale uitspraak van het woord latex: laa-teks of mogelijk lee-teks staat NIET in het rijtje.
En ere wie ere toekomt: de basis van LaTeX, namelijk de taal TeX, werd door prof. em. Donald Knuth gelegd. Later werd die taal uitgebreid tot de variant die we hier gebruiken door dr. Leslie Lamport.

Hoe werk je met formules op het forum?
Hieronder staat in enkele puntjes hoe je met LaTeX werkt op het forum: de mogelijkheden gaan van simpele naar meer ingewikkelde en dus moeilijkere formules.

Om wat LaTeX-code in je post in te voegen, moet je de bijhorende latex-tag gebruiken. Deze ziet er als volgt uit [latex]x + y[/latex]. Dit zal er als volgt uitzien: . Zoals je wel merkt, ziet dat er tussen de rest van de tekst niet zo mooi uit, je kan dus best stukken LaTeX gebruiken om losstaande formules te maken. Een groot verschil tussen code in LaTeX en vB-code (die je normaal op dit forum gebruikt): in vB-code ga je vaak een slash '/' gebruiken, LaTeX gebruikt steeds een backslash '\'. In het vervolg van deze inleiding zal alle code in dezelfde kleur als hierboven aangeduid zijn.

Kleine formules en basisfunctionaliteit van LaTeX
Eerst en vooral, natuurlijk ook tonen hoe je de code die je vroeger had, in de nieuwe code gebruikt:

Subscripts maak je makkelijk via de oude weg: H[sub]2[/sub]O, wat je dan H2O geeft in de post. In LaTeX, gaat het als volgt: [latex]H_{2}O[/latex] geeft . Wat nog een beetje sneller gaat: als je subscript maar 1 teken moet bevatten, dan mag je de accolades weglaten: [latex]H_2O[/latex] geeft .

Superscripts, het omgekeerde van subscripts, nu je tekst vanboven dus. De oude manier x[sup]5[/sup], geeft x5. Op de nieuwe manier is het analoog aan subscripts: [latex]x^{2}[/latex] geeft . Weer met dezelfde opmerking: als je maar 1 teken moet hebben in je superscript, dan hoeven de accolades niet!

Superscipts en subscripts mengen gaf op de oude manier, van die lelijke dingen als H[sub]2[/sub]PO[sub]4[/sub][sup]-[/sup], wat er uitzag als H2PO4-. In LaTeX wordt dat automatisch op dezelfde plaats gezet, door gewoon beide te combineren. De code [latex]H_2PO_4^-[/latex] wordt dus weergegeven als .

Griekse letters zijn vrij makkelijk om in te voegen. Wil je een kleine letter gamma, dan krijg je met [latex]\gamma[/latex] een . Om de hoofdletter gamma dan te krijgen, gebruik je dezelfde naam met een hoodfletter: [latex]\Gamma[/latex] geeft dan . In de meeste gevallen moet je dus gewoon de naam van de letter gebruiken met een backslash voor. Let wel: er zijn uitzonderingen:
  • LaTeX is van nature Engels, dus je moet de Engelse benamingen gebruiken. Meestal komen die overeen, maar niet altijd. Een schrijf je dus als [latex]\alpha[/latex]; een als [latex]\xi[/latex]; als [latex]\rho[/latex]
  • Als de letter er in het Latijnse (ons alfabet) er hetzelfde uitzien, kan je de letter niet maken met die notatie, maar moet je gewoon onze letter gebruiken: een hoofdletter alfa is dus ( [latex]A[/latex] ).
  • Van sommige Griekse letters bestaan meerdere notaties (enkel voor de kleine letters).
    • Sigma: = [latex]\sigma[/latex], = [latex]\varsigma[/latex]
    • Rho: = [latex]\rho[/latex], = [latex]\varrho[/latex]
    • Epsilon: = [latex]\epsilon[/latex], = [latex]\varepsilon[/latex]
    • Pi: = [latex]\pi[/latex], = [latex]\varpi[/latex]

Speciale tekens zijn tekens die LaTeX niet in hun normale vorm weergeeft. Deze tekens in zijn \, %, #, $, {, }, _, ^ en ~. Van sommige tekens hebben we al gezien wat ze doen, andere tekens ga je op dit forum nooit gebruiken. Maar wat nu als je wel zo'n teken in je formule wilt hebben? Dan plaats je er gewoon een backslash (\) voor. De enige uitzondering op deze regel: als je een backslash wilt plaatsen, lukt dat NIET door er nog eentje voor te zetten, maar geef je gewoon \backslash in. De LaTeX-code '\\' geeft daarentegen een extra regeleinde binnen je LaTeX-code, waar dat handig is, volgt later.

Haakjes (simpele notatie) zijn natuurlijk nodig in formules. LaTeX heeft verschillende manieren om haakjes in te voegen, voor simpele formules werken deze haakjes goed genoeg. De 'haakjes' die LaTeX herkent zijn (, ), [, ], | (voor een absolute waarde) . Accolades moet je laten voorafgaan door een backslash (zie hierboven): \{ en \}

Frequente functies zitten er ook in: de (Engelse!) notatie met daarvoor een backslash (\). Functies die op deze manier werken:
  • Goniometrische functies: \sin, \cos, \tan,
  • Hyperbolische functies : \sinh, \cosh, \tanh,
  • Inverse goniometrische functies: \asin (boogsinus) , \acos (boogcosinus) , \atan (boogtangens)
Op dezelfde manier werken ook \inf, \sup, \min en \max. De code [latex]\cos{x}[/latex] of [latex]\cos x[/latex] geeft .
Let wel op: bovenstaande lijst is niet compleet; maar niet alle functies kun je op die manier laten weergeven! Een manier om andere functies op dezelfde manier te laten weergeven, is de volgende: stel dat we de boogcosinus-functie willen weergeven met de notatie 'Bgcos' i.p.v. 'acos', dan bereiken we dat met deze code: [latex]\mbox{Bgcos} x[/latex], dat geeft namelijk: .

Speciale notaties zoals een limietnotatie, een sommatie, product, unie, ... hebben in de literatuur hun subscript onder het symbool staan. Maar wees blij: LaTeX herkent die gevallen en zet de subscript er automatisch onder in plaats van naast!
  • [latex]\sum_{n=1}^k x[/latex] geeft
  • [latex]\prod_{n=1}^k x[/latex] geeft
  • [latex]\lim_{a \to b} x[/latex] geeft

Wortels kunnen in twee vormen voorkomen:
  • [latex]\sqrt{a+b+c}[/latex] geeft
  • [latex]\sqrt[n]{a+b+c}[/latex] geeft

Vectorpijltjes en dergelijke
We hebben ze wel eens nodig af en toe: een vectorpijltje, een hoedje, streepje, tilde ( dat 'krolletje') boven een of meerdere letters. Hieronder de belangrijksten:
  • [latex]\vec{a} \; \vec{aa}\; \overline{bc}[/latex]
  • [latex]\widehat{EF}\; \widetilde{GH}[/latex]

Een tip die daarbij handig is: als je wilt combineren met subscripts en superscripts, plaats je die best BUITEN je accolades van \vec of \overblabla, dat geeft een ietsje mooier resultaat, zoals je hieronder kan zien:
[latex]\vec{A_n}\; \vec{A}_n[/latex] geeft .


Frequente symbolen staan hieronder met hun weergavevorm en hun LaTeX-code.
  • [latex]a \cdot b[/latex] geeft Offtopic: (de punt komt in het midden van de regel te staan en niet vanonder, daarom staan er ook letters bij om het duidelijk te maken)
  • [latex]\pm \infty [/latex] geeft
  • [latex]\mathbb{R}[/latex] geeft (werkt met alle hoofdletters)
  • symbolen voor unie, doorsnede, nabla, pijltjes, puntjes, graden, vergelijkingen,

Extra witruimte kan je toevoegen met (een van) volgende commando's (van minste witruimte naar meeste witruimte):
[latex]\, \: \; \ \quad \qquad[/latex]. Merk op dat de derde-laatste een backslash gevolgd door een spatie is. Witruimte is soms handig om een formule minder druk te laten lijken. Om alles wat dichter op elkaar te pakken, kan je [latex]\![/latex] gebruiken (deze is even 'breed' (maar dan negatief) als [latex]\:[/latex]).

Grotere formules
Tot nu toe hebben we vooral kleine formuletjes gezien, maar iedereen weet dat wiskunde ook meer ingewikkelde uitdrukkingen rijk is, tot groot plezier van de meesten.

Breuken worden door [latex]\frac{T}{N}[/latex] weergegeven als .

Haakjes (betere notatie) vullen de gaten op, waar de simpele notatie lelijke formules geeft. Meestal valt deze vorm te verkiezen, maar voor echt simpele dingen, maakt het geen echt verschil (behalve extra typwerk om deze betere notatie te gebruiken).
Je kan deze notatie gebruiken voor bv. stelsels of matrices, maar ook gewone formules worden er mooier mee. Wat je nu exact moet doen is het soort haakje laten voorafgaan door [latex]\left[/latex] of [latex]\right[/latex]. Afhankelijk van hoe hoog hetgene tussen beide commando's is, zullen de haakjes groter zijn of juist kleiner. De mogelijke haakjes zijn: \{, \}, (, ), [, ], |, \| en .. De meesten spreken voor zich, behalve \| dient om een normteken te maken (dus een dubbele ||), het puntje is om geen haakje te laten weergeven. Het is absoluut noodzakelijk dat je voor elk \left-commando er een \right-commando is, die hoeven niet dezelfde type haakjes weer te geven, maar anders kan LaTeX natuurlijk niet bepalen hoe hoog hij zijn eerste haakje moet maken.
  • [latex]\left(\frac{a}{b} \right)[/latex] geeft .
  • [latex]\left\{ \begin{array}{l} x = 2y \\ y = 7 + x \end{array} \right.[/latex] geeft .

Integralen*
Omdat integralen zo belangrijk zijn in de exacte vakken wil je die natuurlijk ook kunnen schrijven in LaTeX. In deze sectie zal deze functie in LaTeX worden gedefinieerd.
  • De onbepaalde integraal:
    Integralen waarvan de grenzen van integratie niet gedefinieerd zijn worden onbepaalde integralen genoemd. Deze integralen worden als als volgt geschreven in LaTeX:
    [latex]\int f(x) dx[/latex]
    Dit zal het volgende resultaat geven:
  • De bepaalde integraal:
    Als er een onbepaalde integraal is moet er natuurlijk ook een bepaalde integraal zijn. Van de bepaalde integraal zijn de grenzen van integratie wél gedefineerd en ze worden geschreven als
    [latex]\int_{a}^{b} f(x) dx[/latex].
    Dit zal er uitzien als

  • Meervoudige integralen:
    Het is ook mogelijk om meervoudige integralen uit te drukken in LaTeX. Om te beginnen zullen we dubbele integralen definiëren:
    [latex]\iint_G f(x,y) dO = \int_a^b dx \int_c^d f(x,y) dy[/latex]
    Dit zal als volgt worden weergegeven door je browser:

    Hetzelfde principe geldt voor drievoudige integralen:
    [latex]\iiint_G f(x,y,z) dV = \int_a^b dx \int_c^d dy \int_e^f f(x,y,z) dz[/latex]
    zal weergegeven worden als

  • De kringintegraal:
    De kringintegraal wordt geschreven als
    [latex]\oint_{\Gamma^**** \vec{f}(\vec{r}) \cdot d\vec{r} = \int_{\widehat{ABA}} \vec{f}(\vec{r}) \cdot d\vec{r}[/latex]
    Je zult dit zien als

Matrices en Stelsels
algemene inleiding arrays, voorbeeld voor een matrix

Voorbeelden
  • [latex]\cos^2{x} + \sin^2{x} = 1 [/latex] geeft

Met dank aan:
Volgende mensen hebben meegewerkt aan deze inleiding:
Handige Links
Aanbevolen literatuur
Bijgevoegde bestanden
Bestandstype: txt latex.vb.txt (13.6 KB, 1176x gelezen)
__________________
vaknar staden långsamt och jag är full igen (Kent - Columbus)

Laatst gewijzigd op 29-06-2008 om 12:17. Reden: kleine toevoegingen
Met citaat reageren
Advertentie
Oud 01-09-2007, 19:18
dutch gamer
Avatar van dutch gamer
dutch gamer is offline
Ik post maar even gewoon hier: van frequente functies klopt de 2e regel niet (wat tags vergeten vermoed ik).
__________________
Life is like a box of chocolates. You never know what you're gonna get.
Met citaat reageren
Oud 02-09-2007, 00:08
ILUsion
Avatar van ILUsion
ILUsion is offline
Offtopic:
Citaat:
Ik post maar even gewoon hier: van frequente functies klopt de 2e regel niet (wat tags vergeten vermoed ik).
Bedankt Ik had niet alles even grondig nagelezen (en op zo'n hoop tekst valt het ook minder op natuurlijk).
__________________
vaknar staden långsamt och jag är full igen (Kent - Columbus)
Met citaat reageren
Oud 02-09-2007, 18:04
wouser
Avatar van wouser
wouser is offline
Misschien moeten er nog een paar complexe voorbeelden getoond worden en de \left \right functie met betrekking tot haakjes.
__________________
Fealty With Love. Valour With Honor. Disloyalty With Vengeance.
Met citaat reageren
Oud 02-09-2007, 18:21
ILUsion
Avatar van ILUsion
ILUsion is offline
Citaat:
Misschien moeten er nog een paar complexe voorbeelden getoond worden en de \left \right functie met betrekking tot haakjes.
Daar staat dan ook gewoon "nog toe te voegen" bij; ik had vanboven dan ook vermeld dat hij nog niet helemaal af is (juist om te verkomen dat iedereen hier opeens opspringt: dat staat er nog niet in, terwijl ik daar gewoon niet de tijd voor gehad heb; in deze inleiding is ook al anderhalf uur gekropen voor opmaak en dergelijke).
__________________
vaknar staden långsamt och jag är full igen (Kent - Columbus)

Laatst gewijzigd op 02-09-2007 om 18:58.
Met citaat reageren
Oud 02-09-2007, 18:32
wouser
Avatar van wouser
wouser is offline
Spontaan overheen gelezen :$

Hier staat er meer trouwens maar dat zal je vast wel weten denk ik?
http://www.wetenschapsforum.nl/index...howtopic=21484
__________________
Fealty With Love. Valour With Honor. Disloyalty With Vengeance.
Met citaat reageren
Oud 02-09-2007, 18:58
ILUsion
Avatar van ILUsion
ILUsion is offline
Citaat:
Spontaan overheen gelezen :$

Hier staat er meer trouwens maar dat zal je vast wel weten denk ik?
http://www.wetenschapsforum.nl/index...howtopic=21484
Nah, ik ben al in geen maanden nog op dat forum geweest (maar ik weet genoeg van LaTeX om het meeste gewoon uit de duim te zuigen, alleen af en toe eens een symbooltje opzoeken). Maar zoals ik al zei: wat er hier staat is nog helemaal niet af, er gaat volgens mij uiteindelijk meer komen dan wat er daar staat; voorbeelden gaan er ook nog genoeg komen, maar die gaan pas tegen het einde komen (om eerst een algemene uitleg van de basis te hebben; al staat die er op dit moment grotendeels al).
__________________
vaknar staden långsamt och jag är full igen (Kent - Columbus)
Met citaat reageren
Oud 03-10-2007, 15:06
Roosje
Avatar van Roosje
Roosje is offline
Super. :wiskundepo:
__________________
Veel lopen, langzaam water drinken.
Met citaat reageren
Oud 23-10-2007, 14:51
Gunkan
Gunkan is offline
Mooi werk Ilusion!
Met citaat reageren
Oud 22-03-2008, 19:58
Aikon
Citaat:

Grotere formules
Tot nu toe hebben we vooral kleine formuletjes gezien, maar iedereen weet dat wiskunde ook meer ingewikkelde symbolen....
Met citaat reageren
Oud 16-06-2019, 03:15
Destruct!
Avatar van Destruct!
Destruct! is offline
Dit is super handig. Waarom heb ik dit niet eerder gevonden?
Met citaat reageren
Advertentie
Reageren

Topictools Zoek in deze topic
Zoek in deze topic:

Geavanceerd zoeken

Regels voor berichten
Je mag geen nieuwe topics starten
Je mag niet reageren op berichten
Je mag geen bijlagen versturen
Je mag niet je berichten bewerken

BB code is Aan
Smileys zijn Aan
[IMG]-code is Aan
HTML-code is Uit

Spring naar

Soortgelijke topics
Forum Topic Reacties Laatste bericht
Huiswerkvragen: Exacte vakken [WI] sin, cos en tan
Woopa
23 30-03-2014 20:30
Huiswerkvragen: Exacte vakken [WI] Exponentiële vergelijking, algebra
Peter1989
4 12-11-2012 19:40
Huiswerkvragen: Exacte vakken zijn deze stoffen mengels of zuivere stoffen?
halilo
9 03-04-2012 18:46
Huiswerkvragen: Exacte vakken [NA] onnauwkeurigheid
Mathassam
20 26-03-2011 17:04
Huiswerkvragen: Exacte vakken [WI] Examen vraag
mxshaun
9 06-04-2010 08:45
Huiswerkvragen: Exacte vakken [LaTeX] Discussie & allerhande vragen
Gunkan
5 15-10-2007 17:59


Alle tijden zijn GMT +1. Het is nu 09:25.