Rechtszaak tegen WAO-herkeuringen

[Love & Peace]

Een onlangs opgerichte stichting spant een rechtszaak aan tegen de Staat om de herkeuringen van WAO'ers ongedaan te krijgen.

Herkeuring
De stichting stichting Collectieve Rechtsvordering wil optreden namens iedereen die moet worden herkeurd. De herkeuringen zijn volgens deze stichting onrechtmatig, vooral omdat ze in strijd zouden zijn met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

Site
WAO'ers kunnen zich op een website aanmelden bij de stichting. Zij moeten wel 30 euro betalen om zich bij de juridische procedure aan te sluiten. Bij winst volgt een schadeclaim.

Verzekering
De WAO moet volgen de organisatie gezien worden als een normale verzekering. Het kabinet heeft de polisvoorwaarden gewijzigd, nadat mensen al schade hadden geleden. De stichting Collectieve Rechtsvordering (CORV) vergelijkt de herkeuringen met een brandverzekering, waarvan de voorwaarden veranderen als het huis is afgebrand.

Uitkering
Volgens CORV zullen zo'n 150.000 mensen met een WAO-uitkering er flink in inkomen op achteruit gaan, omdat ze minder of helemaal niet meer arbeidsongeschikt zullen worden verklaard.

Strengere normen
Met de herkeuring van WAO'ers is vorig jaar oktober begonnen. In totaal moeten 325.000 mensen opnieuw worden beoordeeld. Dat gebeurt volgens nieuwe, strengere normen. Eerder dit jaar bleek dat ongeveer de helft van de mensen die tot dan toe waren herkeurd, deels of geheel zijn goedgekeurd. Dat was meer dan verwacht.

© RTLNieuws.nl

Lodewijk de Waal verveelde zich blijkbaar na z'n vakbondscarriere en heeft hiermee weer een nieuwe hobby. In godsnaam.

Voor de geïnteresseerden een klein kijkje in de juridische keuken dan maar. Er spelen hier twee vraagstukken maar ik kan er slechts veronderstellenderwijs van uitgaan.

Ten eerste heeft de vereniging het over strijd met internationale verdragen omdat er eigendom (een WAO-uitkering is een vermogensrecht volgens de stichting) wordt afgenomen door de overheid. Dat wordt onteigening genoemd. Iemand uit zijn eigendom zetten kan alleen onder heel strikte voorwaarden: onteigening kan volgens onze grondwet slechts geschieden in het algemeen belang en tegen volledige schadeloosstelling, en moet verder voldoen aan de eisen genoemd in de Onteigeningswet. Ik denk dat de Stichting van mening is dat hier strijd is met dat stelsel, nu er geen schadevergoeding wordt geboden voor het verlies van de 'eigendom' (lees: de vordering van de WAO'er op het uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen).

Ten tweede stelt men dat de WAO-verzekering een 'normale verzekering' is, en dat de overheid de 'polisvoorwaarden' heeft gewijzigd. In het private verzekeringsrecht is de heersende leer dat indien een verzekeraar de voorwaarden van de verzekering wijzigt (bijvoorbeeld hogere premie of mindere dekking), de verzekerde op zijn beurt het recht heeft de verzekering direct op te zeggen. Verzekeraars wijzigen de polisvoorwaarden inderdaad vaak na een ongeval (dat heet naselectie). Immers, een private verzekeraar wil dat de premie die een verzekerde betaalt zo goed mogelijk is afgestemd op het risico dat die verzekerde voorstelt. De zogenaamde slechte risico's (mensen die een hoger risico vormen voor de verzekeraar) betalen dus meer premie. Vaak is het zo dat door bepaald gedrag of door bepaalde veranderingen in de omstandigheden een verzekerde in een hogere risicocategorie komt. De verzekeraar zal dan zijn polisvoorwaarden willen wijzigen (meestal een hogere premie voor het komende jaar). En in ruil daarvoor heeft de verzekerde dan het recht de verzekering per direct op te zeggen, zonder inachtneming van de normale opzegtermijn.

Het betoog van die stichting rammelt echter aan alle kanten. Ten eerste kun je bij een uitkering niet spreken van eigendom in de zin van de Onteigeningswet. Niet omdat vermogensrechten geen 'eigendom' van iemand, maar omdat een recht op een WAO-uitkering niet een vermogensrecht is. Het is een louter verbintenisrechtelijke aanspraak die ontstaat op het moment dat iemand aan het begin van een bepaalde periode aan bepaalde voorwaarden voldoet. En uiteraard is de overheid bevoegd om die voorwaarden te wijzigen. Er zijn wel meer verschillen aan te wijzen. Een 'recht op WAO-uitkering' is niet vatbaar voor pandrecht of beslag en kan niet worden overgedragen. Allemaal dingen die erop wijzen dat de Onteigeningswet niet kan worden toegepast op dergelijke 'rechten'.

Ten tweede is het onzinnig de WAO op één lijn te stellen met private verzekering. Dat is onzinnig vanwege de volledig andere werking van collectieve verzekeringen. Anders dan private verzekeringen, werken collectieve verzekeringen namelijk niet volgens het beginsel van risicodifferentiatie (dat is het beginsel dat de mensen die het hoogste risico lopen de hoogste premie betalen). De WAO-premie is daarentegen inkomensafhankelijk, niet risico-afhankelijk. De WAO is gebaseerd op het beginsel van zgn. risicosolidariteit, dat wil zeggen dat ongeacht iemands risico hij altijd verzekerd moet zijn van een uitkering, dat in tegenstelling tot private verzekering waar het juist volledig contrair aan de doelstelling van de verzekeraar is om risicosolidariteit toe te passen. Immers juist hoe 'versplinterder' de premies (hoger risico > hogere premie) hoe beter het verzekeringseconomisch mechanisme werkt dat iedereen de premie betaalt die bij zijn risico past.

Enfin. Ook al zou de WAO wel aan te merken zijn als 'gewone' private verzekering, waar de leerstukken uit het gewone verzekeringsrecht op van toepassing zijn, dan nog valt hier niets anders uit af te leiden dan dat de mensen dan gewoon de WAO-verzekering zouden mogen opzeggen en hun arbeidsongeschiktheidsrisico bij een volledig private verzekeraar zouden kunnen onderbrengen. Dat recht hebben ze dan. Dat is precies de vergelijking met de brandverzekering die zij in hun betoog noemen. Dan stuiten ze echter weer op het probleem dat het risico (van arbeidsongeschiktheid) zich al verwezenlijkt heeft, zodat ze geen verzekering meer zullen kunnen afsluiten. Een verzekeringsovereenkomst zonder onzekerheid is immers onbestaanbaar. Met andere woorden, dan zijn ze weer terug bij af. Een WAO-verzekering is immers in naam wel een verzekering, maar feitelijk is het niets anders dan de waarborg dat je in geval van arbeidsongeschiktheid een uitkering ontvangt.

Nouja, het zou leuk zijn om hier eens een wat langer artikel over te schrijven, maar ik denk gewoon op het eerste gezicht dat dit initiatief helemaa geen kans gaat maken. Maar ik ben wel benieuwd.

[T_ID]

Stond al onder het tiswah-topic, de rechtzaak is natuurlijk volledig belachelijk, alleen al omdat het lastig te ontkennen is dat er de afgelopen jaren mensen door werkgevers stelselmatig in de WAO zijn 'geloost' als ze weg moesten, iets waar de werknemer vaak grif aan meewerkte. En 325.000 herkeuringen... we hebben bijna een miljoen wao'ers, waar zeiken ze over? nog niet de helft moet voor herkeuring. Nauwelijks de helft daarvan moet (deels) werk gaan zoeken. En dan gaan ze nog voorbij aan het vraagstuk of de keuringsnormen terecht zijn, iets dat volgens mij wel het geval is.

Het argument van de stichting lijkt me zelfs een beetje communistisch, alsof een uitkering boven het basisniveau (bijstand) een soort grondrecht is dat zo makkelijk mogelijk verkregen moet worden en zo moeilijk mogelijk is om kwijt te raken.