Betoog Nederlands

[Nienna*]

Ik heb dit betoog al eerder op Letteren geplaatst, maar daar werd geopperd of het niet beter hier zou passen. Het is nu wat aangepast.
Mijn lerares Nederlands is nogal streng, dus kunnen jullie goede kritiek leveren?
Bij voorbaat dank!

HBO en universiteit onder één organisatie: noodzaak?

Wouter Bos van de Partij van de Arbeid kwam 7 september dit jaar met het voorstel het HBO en de universiteit onder één organisatie te plaatsen. Dit idee ligt geheel in het kader om hoger onderwijs zó in te richten, dat iedereen een plek krijgt waar zijn of haar talent tot recht komt. Bos wil zo een eind te maken aan de eeuwige stammenstrijd tussen HBO en universiteit. Ook vindt hij dat er een betere aansluiting moet komen binnen het hoger onderwijs.

Het hoger onderwijs moet niet veranderd worden door het HBO en de universiteit onder één organisatie te plaatsen. Het gaat prima zo! Natuurlijk zijn er een paar mankementen, maar die probeert men op te lossen. Ik denk dat het juist een goede zaak is het hoger onderwijs zo te houden, zoals wij het nu hebben.

Tussen het HBO en de universiteit is een goede doorstroom. Je kunt op de meeste hogere scholen een pre-masterclass volgen als je van het HBO afkomt met een bachelor. Hierdoor hoef je niet helemaal opnieuw te beginnen op de universiteit, maar kun je meteen verder met de master, omdat je een beetje op niveau gebracht wordt door de pre-masterclass. Want laten we wél wezen: er zit een groot verschil tussen universiteit en HBO. Men streeft ernaar dat iemand die op het HBO een bachelor heeft gehaald, op de universiteit meteen door kan stromen naar de master. Dat is natuurlijk niet te realiseren, omdat tussen HBO en universiteit een niveauverschil is, dat wij niet willen of kunnen overbruggen. Laten we óf het huidige systeem houden, óf het helemaal omwisselen voor een buitenlands systeem. Het buitenlands systeem doet niet moeilijk met allerlei bachelors en masters.

Wouter Bos noemde als argument: “We schaffen de stammenstrijd tussen hogescholen en universiteiten af door ze gelijk te stellen.”
Dus door ze onder één organisatie te plaatsen, schaf je de stammenstrijd af? Onzin!
De stammenstrijd zal altijd blijven, omdat het HBO en de universiteit nou eenmaal een verschillend niveau en dus een verschillende status hebben. Dat verschil in status is logisch, gezien het verschillende niveau en de verschillende inkomsten, die bij een universitair student waarschijnlijk hoger liggen. Dit wil echter niet zeggen dat er neergekeken wordt op mensen die een HBO hebben gedaan, maar hun status ligt wel lager. Een status heeft in principe niets met respect te maken.


Bos had er geen enkele moeite mee de hoeveelheid diploma’s te laten stijgen, waardoor duidelijker is welk niveau een student heeft binnen de gezamenlijke situatie. Zo wil hij de onduidelijkheid tussen de diploma’s van universiteit en HBO omzeilen. Ik citeer: “Ik heb geen probleem met een grote variëteit aan diploma’s, met allerlei nieuwe mengvormen die toegespitst zijn op het maatwerk dat bij de diversiteit van de studentenpopulatie past, zolang het niveau maar gewaarborgd is.” (Wouter Bos) Ik heb natuurlijk niets tegen meer duidelijkheid, maar bereiken we dit door het HBO en de universiteit samen te voegen? Ik denk van niet. Er komt juist meer onduidelijkheid. Ten eerste komt er meer onrust door twee totaal verschillende studenten met verschillende niveaus en belangen meer zeggenschap te geven. Dat laatste is ook één van de ideeën binnen dit plan.
Ten tweede zorgt het ervoor dat de universiteiten en HBO teveel rekening met elkaar moeten gaan houden.


De tegenstander zal aanroepen dat de brancheorganisaties van HBO en universiteit veel te veel bezig zijn met hun eigen belangen en het behoud van positie. De universiteit heeft wellicht zijn status hoog te houden. Maar mijns inziens is dat helemaal niet slecht! Iedereen heeft nu zijn eigen bestuur. Dat is juist gunstig, anders loop je elkaar alleen maar in de weg.

Bovendien krijg je dan dat degene die het hardste schreeuwt, dus de meeste leerlingen heeft, krijgt wat hij wil. Het aantal universitaire studenten stagneert, terwijl het aantal HBO-studenten juist stijgt. De kans dat dit tot kwaliteitsverlies leidt, is natuurlijk groot. HBO-studenten zullen anders tegen bepaalde banen, status, ontwikkeling en dergelijke aankijken dan een gemiddelde universitaire student. Reden hiervoor is ook dat een gemiddelde universitaire student het VWO heeft gevolgd, terwijl een gemiddelde HBO-student de havo heeft gevolgd. Dit leidt veelal tot niveauverschil.

Trouwens, waar doet dit idee ons aan denken? Aan de tijd dat men dacht dat het beter zou zijn verschillende niveaus samen te voegen in (vaak) één gebouw en één organisatie. Per 1 augustus 1999 zijn vbo, mavo en sommige vormen van het voortgezet speciaal onderwijs samengevoegd tot het VMBO: het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. Dit plan is finaal mislukt. Op bepaalde scholen komen bepaalde mensen af. Er is een verschillend niveau. Uit onderzoek van het ministerie van Onderwijs is gebleken dat de slechter lerende leerlingen op het VMBO slechtere resultaten hebben behaald sinds de vorming van het VMBO. Dat komt omdat het niveau vooral werd aangepast aan de slimmere leerlingen, met idee dat de degenen die het moeilijk hadden zich aan hen zouden kunnen optrekken.

Waarom zou je twee totaal verschillende groepen samenvoegen in één gebouw? De kans is groot dat het, net zoals bij het VMBO, leidt tot kwaliteitsverlies. Ook ten tijde van de samenvoeging van vbo en mavo haalde men als argument aan dat de aansluiting tussen voormalig mavo, vbo en vso op het MBO verbeterd moest worden.
Twee jaar terug was er groot commentaar op het VMBO. Het kabinet had spijt van de beslissing. Zij heeft ingezien dat twee verschillende niveaus onder één organisaties plaatsen geen enkele zin heeft. Toch komt er weer eenzelfde voorstel.


Het plan om HBO en universiteit onder één organisatie te plaatsen, punt vier van het betoog van het PvdA, is dus volkomen ongegrond. Ten eerste omdat er al een goede doorstroom is, door extra brugjaren bijvoorbeeld. Ten tweede omdat een stammenstrijd tussen het HBO en de universiteit altijd zal blijven en dit niet slecht is. Er is nu eenmaal een groot verschil in niveau tussen universiteit en HBO en dat mag best uitgedragen geworden. Ten derde komt er juist meer onduidelijkheid door de hoeveelheid aan diploma’s te vergroten.
Laten we daarom de vervolgstudies van HBO en universiteit mooi gescheiden houden en niet binnen één organisatie plaatsen!



[Censuur naam]

Vrij naar: Beperkte Statistische Telling, ministerie van de Nederlandse Gemeenschap - departement Onderwijs;
NRC Handelsblad 7 september 2005