Wat was de NLse tijd VOOR de oorlog? En waarvan was dit afhankelijk? Hoe bepaald?

[Gatara]

Een opmerkelijk bericht van de Telegraaf van 16 mei 1940 kwam ik tegen:

Alle klokken vooruit: 1 uur en 40 minuten
Het A.N.P. meldde gisteren officieel:
Op bevel van het Oppercommando van de Duitsche bezettingstroepen wordt met onmiddellijke inwerkingtreding bekendgemaakt, dat tot nader order in geheel Nederland de bevolking dezelfde verduisteringsmaatregelen moet treffen als reeds gedurende de afgeloopen dagen van kracht geweest zijn.

Ten einde gedurende de volgende dagen de gevolgen van deze maatregelen zoo gering mogelijk te doen zijn wordt verder bepaald, dat nog hedennacht om 24 uur in Nederland dezelfde tijd (zomertijd) als in Duitschland wordt ingevoerd. Daarom moeten alle klokken om 24 uur zóó gezet worden, dat zij 1.40 aanwijzen.

Het bovenstaande besluit heeft tegelijkertijd gunstige economische gevolgen, daar bijna twee uren daglicht voor den grond gewonnen worden.

--

Nu vraag ik mij af:
is die "nieuwe ingezette tijd" nog steeds de tijd die wij in de zomer hanteren?

En hoezo 1 uur en veertig minuten? Wie heeft ooit de tijd voor Nederland (voor de oorlog bepaald) en naar aanleiding van wat? En is het door de Tweede Wereldoorlog dat het vaste land van West-Europa zowat eenzelfde tijd heeft?

ik snap het tijdsverschil van 40 minuten niet. een uur zit nog een kern van waarheid in.

maar een dag duurt 23 uur en 56 minuten.....
dat is eigenlijk 4 minuten te kort.. zou dat iets te maken kunnen hebben met de 40 minuten ?

[zwoesj]

Misschien was dat handig voor de Duitse legers?

waarom zou het handig zijn dan ????. als iedereen dezelfde tijd hanteerd zie ik er geen voordeel of nadeel in

[zwoesj]

Dukko schreef op 31-01-2004 @ 19:30:
waarom zou het handig zijn dan ????. als iedereen dezelfde tijd hanteerd zie ik er geen voordeel of nadeel in

Voor de missies van Duitse troepen ofzo? Dan lijkt het mij in ieder geval wel handig om dezelfde tijd te hebben.

[GeritoDM]

Dukko schreef op 31-01-2004 @ 19:28:
ik snap het tijdsverschil van 40 minuten niet. een uur zit nog een kern van waarheid in.

maar een dag duurt 23 uur en 56 minuten.....
dat is eigenlijk 4 minuten te kort.. zou dat iets te maken kunnen hebben met de 40 minuten ?

Het ligt oostelijker... Wij hebben nu tijdzones met min. een uur verschil, maar vroeger had je zelfs per tijd verschillen in de tijd. In Eindhoven was het bijv. een paar minuten eerder dan in Rotterdam. Omdat de zon daar een paar minuten later op z'n hoogste punt stond omdat het oostelijker ligt.

maar verschilt de tijdzone tussen Nederland en Duitsland dan 1 uur en 40 minuten ???

lijkt me sterk

[zwoesj]

Dukko schreef op 31-01-2004 @ 19:33:
maar verschilt de tijdzone tussen Nederland en Duitsland dan 1 uur en 40 minuten ???

lijkt me sterk

Het tijdverschil tussen Berlijn en Amsterdam misschien wel.

lijkt me stug.

[Gatara]

GeritoDM schreef op 31-01-2004 @ 19:32:
Het ligt oostelijker... Wij hebben nu tijdzones met min. een uur verschil, maar vroeger had je zelfs per tijd verschillen in de tijd. In Eindhoven was het bijv. een paar minuten eerder dan in Rotterdam. Omdat de zon daar een paar minuten later op z'n hoogste punt stond omdat het oostelijker ligt.

hanteerden ze dat ook zo?
Dus stel er was een radioprogramma en dan zeiden ze:
in Amsterdam begint het journaal om 18:00, maar in Groningen om 18:04?

[mathfreak]

Gatara schreef op 31-01-2004 @ 19:23:

is die "nieuwe ingezette tijd" nog steeds de tijd die wij in de zomer hanteren?

Nee, tegenwoordig gaan we daarbij uit van de Greenwich-tijd. Als je wilt weten hoe het zat met de door de nazi's ingevoerde zomertijd is het misschien een idee om via een site van een van de universiteiten navraag te doen bij de geschiedenisfaculteit. Mogelijk dat iemand je daar wel nadere informatie kan verstrekken.

het is saai om meteen het antwoord te weten.... we gaan eerst door met filosoferen

[Gatara]

Dukko schreef op 31-01-2004 @ 19:41:
het is saai om meteen het antwoord te weten.... we gaan eerst door met filosoferen

inderdaad

Gatara schreef op 31-01-2004 @ 19:23:
Een opmerkelijk bericht van de Telegraaf van 16 mei 1940 kwam ik tegen:


--

Nu vraag ik mij af:
is die "nieuwe ingezette tijd" nog steeds de tijd die wij in de zomer hanteren?

En hoezo 1 uur en veertig minuten? Wie heeft ooit de tijd voor Nederland (voor de oorlog bepaald) en naar aanleiding van wat? En is het door de Tweede Wereldoorlog dat het vaste land van West-Europa zowat eenzelfde tijd heeft?

tekst hierover van Sonnenbergh Sterrenwacht:

Vroeger kende elke plaats zijn eigen tijd. Die tijd was alsvolgt afgesproken: op het moment det de zon (in die plaats) precies in het zuiden stond was het precies 12 uur 's middags. Dit tijdstip lijkt heel precies, maar het varieert een beetje gedurende een jaar. Dat komt omdat de, doordat de Aardbaan een ellips is, geen cirkel. Als gevolg hiervan beweegt de Aarde sneller wanneer zij zich dicht bij de Zon bevindt, langzamer bij grotere afstand. Dit betekent dat de Zon nu eens voorloopt op de positie die ze zou hebben gehad bij een cirkelbaan, dan weer achter. Het verschil tussen de beide uiterste standen bedraagt ongeveer een half uur.

Het culminatiemoment deelt daarnaast nog eens de periode van daglicht netjes in tweeën, en dat is de reden dat de eerste klokken (zonnewijzers) de ware zonnetijd aangaven. Wanneer je dagindeling bestaat uit jagen en verzamelen is een klok die nooit meer dan een kwartier uit de pas loopt voldoende nauwkeurig.

Een ander voordeel van de zonnetijd is dat deze gelijk is voor plaatsen met dezelfde geografische lengte op Aarde. Wanneer de Zon in het zuiden staat (en stil zou staan), zou deze immers in het zuiden blijven wanneer men met hoge snelheid naar het zuiden zou reizen. (Totdat men de Zon in het zenit ziet, en vervolgens naar de noordelijke hemel ziet verschuiven. Voor het verhaal hier ga ik ervan uit dat men zich in Nederland bevindt, voor iemand in Australië kunnen de begrippen 'zuid' en 'noord' worden omgedraaid.) Tegelijkertijd betekent het wel dat iedere geografische lengtegraad z'n eigen tijdzone heeft. Er zijn 24 uren te verdelen over 360°, dus geldt een verschil van 4 minuten per graad (vroeger wanneer men naar het oosten gaat). In iedere grote stad werd tot ver in de negentiende eeuw apart de tijd bepaald. Dit betekent dat de tijd in Amsterdam ongeveer een minuut achterliep op die in Utrecht. Vanaf 1845 kregen gemeenten in Nederland de aanbeveling hun klokken gelijk te zetten aan die van de paleisklok in Amsterdam. In 1880 stelden de Nederlandse Spoorwegen hun dienstregelingen op in Amsterdamse Middelbare (zonne)Tijd, die 19m32s voorloopt op de Greenwichtijd. In 1937 werd hier 20 minuten van gemaakt. Op 15 mei 1940, na de capitulatie van het Nederlandse leger, maakte het Duitse oppercommando bekend dat in Nederland de Duitse tijd zou gaan gelden (zie krantenbericht uit de Rotterdamse Courant van 16 mei 1940). Omdat de Duitsers de zomertijd al kenden betekende dit dat de klok 1u40m vooruitgesteld moest worden.

Tegenwoordig is de wereld opgedeeld in tijdzones van gemiddeld 15 geografische lengtegraden breed, dus precies een uur, zodat de omrekening van tijdstippen wat gemakkelijker is. Uitgangspunt is hierbij de meridiaan (lengtegraad) van Greenwich, die de nulmeridiaan wordt genoemd. Hoewel Nederland dus een tijdsverschil van slechts 20 minuten kent met de Greenwich Mean Time (GMT), is Nederland ingedeeld in de tijdzone van Midden-Europa. Nu ligt de zonegrens dus tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland, in plaats van tussen Duitsland en Nederland, een natuurlijker grens dus. De Midden-Europese Tijd (MET) loopt een uur voor op de GMT, de Midden-Europese ZomerTijd (MEZT) twee uur. De Utrechtse Middelbare Tijd (UMT), zoals die in de negentiende eeuw werd bepaald, hoort bij de Meridiaan van Utrecht: 5° 07' 46.67" Oosterlengte. Deze zou dus 5° 07' 46.67" x 4 minuten = 5,1296° x 4 minuten = 20m31,668s moeten voorlopen op de GMT. In de winter is het verschil tussen UMT en MET zo'n 40 minuten, in de zomer 1 uur en 40 minuten, net het bedrag dat aan het begin van de Duitse bezetting moest worden bijgeteld.

Op Sonnenborgh is in 2003 de Meridiaanzaal, waar de tijdwaarnemingen plaatsvonden, gerestaureerd en teruggebracht in de stijl van de negentiende eeuw. Ook de meridiaankijker is weer teruggeplaatst naar de oude opstelling. Wanneer dat eenmaal gebeurd is, kan op de Utrechtse Sterrenwacht de Utrechtse Middelbare Tijd weer worden bepaald. De manier om dat te doen is als volgt. De meridiaankijker is een telescoop die alleen naar het noorden of zuiden gericht kan worden, maar dan wel zeer precies. De opstelling is speciaal hiervoor afgeregeld. De kijker wordt gericht op een plaats aan de hemel waarvan men weet dat er binnen korte tijd een bekende ster zal langs bewegen. Dit als gevolg van de rotatie van de Aarde, wat dus dezelfde 'beweging' is als de dagelijkse beweging van de Zon. Van de ster zijn de hemelcoördinaten bekend, zodat van tevoren reeds exact kan worden vastgesteld op welk tijdstip dit zal gebeuren. Op het moment dat de ster ook werkelijk passeert kan dus de klok gemakkelijk gelijk worden gesteld.

Op dit moment vinden er geen waarnemingen plaats met als doel de tijd te bepalen. Met de atoomklokken van tegenwoordig is dat ook niet meer nodig. Deze moderne uurwerken lopen met een afwijking die kleiner is dan een miljoenste seconde per jaar. Dat is zelfs regelmatiger dan de licht schommelende snelheid waarmee de Aarde om haar as draait!
Dag:
Midden Europese Tijd:
Utrechtse Middelbare Tijd:
Greenwich Mean Time:

De lokale tijd voor de meridiaan van Utrecht
5° 07' 46,67" OL

(bron: http://www.sonnenborgh.nl/sterrenwac...echtsetijd.htm)

Gatara schreef op 31-01-2004 @ 19:50:
inderdaad

jammer. sommigen mensen begrijpen gewoon niet dat filosoferen best interresant kan zijn

[Gatara]

alluman schreef op 31-01-2004 @ 20:51:

Tegenwoordig is de wereld opgedeeld in tijdzones van gemiddeld 15 geografische lengtegraden breed, dus precies een uur, zodat de omrekening van tijdstippen wat gemakkelijker is. Uitgangspunt is hierbij de meridiaan (lengtegraad) van Greenwich, die de nulmeridiaan wordt genoemd. Hoewel Nederland dus een tijdsverschil van slechts 20 minuten kent met de Greenwich Mean Time (GMT), is Nederland ingedeeld in de tijdzone van Midden-Europa. Nu ligt de zonegrens dus tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland, in plaats van tussen Duitsland en Nederland, een natuurlijker grens dus.

Allereerst bedankt voor de tekst

Maar nu rest nog steeds de vraag:
Is dat wat ik hierboven eruit gehaald heb nu dus domweg een gevolg van de Tweede Wereldoorlog en de beslissing van de Duitsers?

Gatara schreef op 01-02-2004 @ 18:22:
Allereerst bedankt voor de tekst

Maar nu rest nog steeds de vraag:
Is dat wat ik hierboven eruit gehaald heb nu dus domweg een gevolg van de Tweede Wereldoorlog en de beslissing van de Duitsers?

en we gaan weer door met filosoferen (wat heerlijk )

ze gebruikten tijdzones al ver voor de 2e wereldoorlog dus ik denk dat het dan een beslissing van de duitsers moet zijn geweest.

Gatara schreef op 01-02-2004 @ 18:22:
Allereerst bedankt voor de tekst

Maar nu rest nog steeds de vraag:
Is dat wat ik hierboven eruit gehaald heb nu dus domweg een gevolg van de Tweede Wereldoorlog en de beslissing van de Duitsers?

Voor zover ik begrepen heb, zat dit er al aan te komen. De nazi's hebben waarschijnlijk deze verandering iets sneller laten verlopen.

[Tiño]

1uur en 40 minuten is wel precies 100 minuten,misschien dat ze het ook wel gewoon psycholgisch bedoelden, zo van ''als wij willen dat het 100min later is hier, dan wordt het dat ook''...

tinjooo schreef op 02-02-2004 @ 13:51:
1uur en 40 minuten is wel precies 100 minuten,misschien dat ze het ook wel gewoon psycholgisch bedoelden, zo van ''als wij willen dat het 100min later is hier, dan wordt het dat ook''...

dat is mogelijk... maar lijkt me niet de gedachtengang in die tijd.

[Not for Sale]

pas heb ik uitgerekend dat bij mij thuis de zon 2 seconden eerder opkomt dan bij mijn vriendin.

2 seconden.....
vet

[Gatara]

alluman schreef op 02-02-2004 @ 13:43:
Voor zover ik begrepen heb, zat dit er al aan te komen.

Hoezo zat dat er aan te komen? Waarom is de grens uiteindelijk tussen GB en Nederland gelegd en niet tussen NL en Duitsland?

Gatara schreef op 02-02-2004 @ 18:23:
Hoezo zat dat er aan te komen? Waarom is de grens uiteindelijk tussen GB en Nederland gelegd en niet tussen NL en Duitsland?

ivm overbrugging.... de visuele scheidingslijn is dan water.

Gatara schreef op 02-02-2004 @ 18:23:
Hoezo zat dat er aan te komen?

Men was in Nederland de tijd al aan het standardiseren...

Gatara schreef op 02-02-2004 @ 18:23:
Waarom is de grens uiteindelijk tussen GB en Nederland gelegd en niet tussen NL en Duitsland?

...en die standaard is in 1884 afgesproken op een conventie, waarbij bepaald is dat Greenwich (ENG) op de nulmeridiaan ligt (de nullijn om de Aarde van noord naar zuid).

De grens zal wel tussen Nl en Eng gelegd zijn na de WOII, omdat (volgens mij) de Duitsers verloren hadden

[Gatara]

alluman schreef op 02-02-2004 @ 23:27:

De grens zal wel tussen Nl en Eng gelegd zijn na de WOII, omdat (volgens mij) de Duitsers verloren hadden

Gezien t berichtje uit de telegraaf van 1940 kwam t de duitsers goed uit dat die grens naar t westen verschoof
Een compensatie ter bombarderen van Dresden dan maar?

[Simon]

Gatara schreef op 01-02-2004 @ 18:22:
Is dat wat ik hierboven eruit gehaald heb nu dus domweg een gevolg van de Tweede Wereldoorlog en de beslissing van de Duitsers?

Ja, zo simpel is dat. Althans, dat heb ik met mijn studie geleerd.