Verhalenwedstrijd: Zolang ze je niet zien

Zolang ze je niet zien

Waarom ik je deze brief nog schrijf weet ik niet. Het heeft geen zin meer, net als dat zoveel geen zin meer heeft. Toch doe ik het. Al is het alleen maar voor mezelf om de dingen op een rijtje te zetten. Misschien kom ik er achter waar het fout is gegaan. Julia, ik hield van je. En dat zal altijd zo blijven. Daar kan niets wat aan veranderen.

Ik weet nog hoe het vroeger was. Je hebt jarenlang gelooft waar kleine kinderen altijd in geloven; ‘zolang jij hun niet ziet, zien zij jou ook niet’. Je liep altijd zo dicht mogelijk langs de muur om niet op te vallen. In de klas probeerde je een plaatsje zo ver mogelijk achter in het lokaal en zo dicht mogelijk tegen de muur te pakken te krijgen. Voorin kon je niet zien wat ze achter je uit spookten en was je makkelijk te pakken. Achterin kon je je klasgenoten in de gaten houden. En alleen maar observeren, vooral niks zeggen, zodra je je mond open deed viel je op en was je niet meer veilig, dan was je vatbaar voor de anderen. Wat ze ook zeiden, wat ze ook deden, jou kregen ze er niet onder. Jijzelf was je enige vijand, door jezelf voelde je je ongelukkig.

Ik zag het niet, ik zag niet dat je zo met je zelf in de knoop zat. Iedereen kon zien dat je niet het meest gelukkige meisje was dat er op aarde rond liep, maar je was 15, een ‘puber’. Problemen worden dan meestal afgeschoven op het ‘puber zijn’. Wanneer ik toen had geweten wat ik nu weet, was het allemaal niet zo gelopen. Want Julia, ondanks dat je een puber was, waren je problemen volwassen. Het waren geen problemen die afgedaan konden worden als ‘puberproblemen’ en weggeblazen konden worden als of het allemaal niks voorstelde. Misschien heeft dat het allemaal nog wel erger gemaakt, niemand nam je serieus.

Je viel niet op door je aanwezigheid, het lukte je goed jezelf te verbergen. Helaas viel je door andere dingen toch op. Je contacten met docenten en klasgenoten, je cijfers, je hobby’s. In die jaren merkte je dat zelf misschien niet. Je wist natuurlijk wel dat je niet lekker in je vel zat, maar verder niet. Anderen hadden dat wel door. Je klasgenoten en ‘vriendinnen’ niet zo zeer, maar je ouders en docenten des te meer. Zonder dat je het wist, werd er over je gesproken. Jij hoorde het pas achteraf. Dan kwam er weer iemand naar je toe ‘meneer Jansen heeft gezegd dat…’, dan kwam je weer te weten dat ze weer over je hadden zitten praten. Het leek eeuwig te duren. Iedereen scheen het door te hebben, maar waarom hielpen ze je dan niet? Waarom staken ze geen hand uit om je te helpen? Laat haar maar stikken, leken ze te denken. En om hulp vragen was wel het laatste wat je zou doen. Altijd alles zelf doen. ‘Je bent alleen geboren en je gaat alleen dood, dus zul je het in de tussen tijd ook alleen moeten doen’ was jouw levensvisie. Je was geen moeilijk meisje om mee om te gaan. Altijd lief en aardig tegen iedereen, ook tegen de mensen die jou het leven zuur maakten. Er kwam nooit een onvertogen woord uit je. Een heilig boontje, zoals je door je klasgenoten genoemd werd. Maar daarom deed je het niet, je deed het niet om aardig gevonden te worden, je deed het omdat je zo was. En dat soort mensen werden op die school niet geaccepteerd. Je moest stoer zijn, je moest een grote mond hebben, je moest schelden en alles van seks af weten. Je moest nooit je boeken bij je hebben en nooit je huiswerk maken. Drie keer per week was toch wel het minste wat je er uit gestuurd moest worden voordat je geaccepteerd werd. En dat werd jij niet. Jij had die tijd al achter je gelaten, je was jezelf geworden, rustig en bedeesd. Je wilde niet meer voor anderen je stoer gedragen, maar je wilde wel geaccepteerd worden. En op deze school ging dat niet.

Na drie maanden hadden ze genoeg over jou gepraat en werd er door je ouders en je mentor besloten dat het beter voor je was als je naar een andere school ging. Natuurlijk had je als bijna 16-jarige daarin zelf het laatste woord, maar dat ze dat zomaar achter jouw rug om hadden besproken, was wel een steek in je rug. Je ging natuurlijk naar een andere school. Wat had je hier nou nog te zoeken? Vrienden had je toch niet en de druk die op je lag kon je ieder moment teveel worden. Het gebouw van de school was licht, maar voor jou erg donker, het leek wel of de zon er nooit scheen en of de lampen altijd uit waren.

Ik weet hoe erg je het vond wanneer je er weer achter kwam dat er achter je rug om over je gesproken was. Je was oud en wijs genoeg om dingen zelf te beslissen, om er in ieder geval over mee te praten. Over mee te denken, praten deed je in die tijd eigenlijk niet meer. Soms waren we bang dat je je stem echt verloren had, zolang had je dan niks gezegd.

Op de nieuwe school was het in het begin grijs. Niet zo donker als op je oude school, maar ook nog niet licht. De school stond nou niet echt goed bekend, er zaten leerlingen in je klas die van school getrapt waren en op andere scholen simpelweg geweigerd werden. Ze hadden op hun vorige school gevochten, hadden mensen bedreigd of hadden gestolen. Je voelde je één van hun. Andere scholen hadden jou tenslotte ook niet willen hebben, ze zaten vol. Ja, vast. Ze dachten gewoon dat jij zo’n iemand was die van school af was getrapt.

Op die nieuwe school leek het langzaam beter met je te gaan. Er kwamen weer mensen waar je mee om ging, je kreeg weer plezier in school. Je had een geweldige mentor, die bereidt was je te helpen en die je steunde. Eentje waaraan je zelfs zelf om hulp durfde te vragen. Ik weet nog dat je een keer uit jezelf naar hem toe bent gegaan om te zeggen dat je gepest werd. Helaas bleef het bij die ene keer.

Ook op deze school moest je je mond wel open doen en voor jezelf opkomen. Met veel docenten ontstonden er conflicten, om verschillende redenen. Bijvoorbeeld omdat ze je wilden laten praten of omdat ze contact met je wilden krijgen, omdat ze in jouw ogen oneerlijk waren, omdat ze onduidelijk waren in wat ze wilden. Er was eigenlijk altijd wel een reden waarom er een conflict met iemand kon ontstaan. Ook op deze school viel het eigenlijk niemand op hoe angstig je was, wat voor ’n angstig meisje er achter die zogenaamde puber met die grote mond schuil ging. Het werd als pubergedrag gezien, afzetten tegen de oudere generatie.

Docenten hadden een vertekend beeld van je. Je zag er schattig uit, een lief gezichtje met helder blauwe ogen en blond haar. Maar met de achterdochtige, sarcastische, afwezige en afwijzende blik die in die ogen lag, stootte je veel mensen af. Door je houding durfden veel mensen niet met je om te gaan.

Een aantal docenten hadden het wel door, zij zagen je, maar het hielp niet. Je voelde je alleen maar ongelukkig als ze weer eens door hadden hoe jij je werkelijk voelde. Dat was dan weer een reden om bonje te schoppen. Als je een grote mond gaf, brutaal was, dan vroegen ze niet door. Of gewoon heel stil worden, gewoon helemaal niks meer zeggen, dat wou ook wel eens helpen.

Weer zagen mensen niet hoe het echt met je ging. Je deed als of alles goed ging. En daar was je inmiddels erg goed in. Mensen dachten dat het ook echt goed met je ging. Dat je nog steeds bang was voor alles, dat zag niemand.

In 5 havo kreeg je een docent voor Duits die door je heen kon kijken. Je was druk in zijn lessen, had een grote mond, maakte je huiswerk niet. Je was bang voor hem, bang voor zijn opmerkingen die je raakten, bang als hij je aankeek, bang als hij dichtbij je stond. Hij zag je.

Ik heb je nu al zo lang niet gezien.