Het categoriserende Nederland - column

[Rianne95]

Hallo! Ik heb sinds een maand of twee een blog. Ik ben erg benieuwd naar jullie mening over één 'column'/'blog' die ik heb geschreven, namelijk: 'Het categoriserende Nederland'. Dus als jullie het willen lezen: Graag! Tips, kritiek, complimenten. Uiteraard is dat welkom!



Categoriseren. Ik kan me behoorlijk ergeren aan mensen die de behoefte hebben om mensen te bagatelliseren door ze onder te verdelen in hokjes. Nog erger zijn in mijn ogen, de mensen die niet toegeven dat ze categoriseren. Het leuke is, dat deze mensen ook niet doorhebben dat ze toch écht categoriseren, ze zetten zichzelf namelijk in het hokje: ‘niet categoriserende mensen’. Maar goed, dit kan een beetje betweterig overkomen als ik een persoon hierop aanspreek.

Gelukkig kan ik mezelf toevoegen aan het hokje van mensen die het toe durven te geven dat ze mensen daarmee kleineren.

Zo bevond ik me laatst weer in een knus restaurantje met een vriendin, waar één van de bezigheden/belangen van een volwassene in spé weer werd behartigd. Namelijk het bestuderen en het vervolgens bespreken daarvan van mensen die zich in hetzelfde restaurantje bevonden. Niet alleen volwassenen in spé vinden het plezierig om mensen te bestuderen, nee, ook mensen die zich niet meer in dit hokje bevinden (ik betrap mezelf opnieuw op categoriseren) doen hier aan mee. Het terras of een restaurantje lijkt de ultieme locatie om onder het nut van een kopje thee bij te kletsen, maar eigenlijk kun je het vergelijken met een bezoek aan ‘Madame Tussauds’. Alleen maken de wassenbeelden plaats voor mensen met hersens en een hart.

Ook ik word geregeld aangekeken. Blijkbaar ben ik ondanks mijn lengte van een 12-jarig meisje die nog in de puberteit moet komen, toch zeer opvallend. Ik vroeg me weleens af waarom. Het antwoord kreeg ik, een tijdje geleden toen ik me op een hardstyle festival bevond. Blijkbaar horen netkledende, blonde, schattig ogende meisjes daar niet te zijn. Tenminste, die indruk kreeg ik, toen ik wijzende mensen om me heen zag hakken of een poging deden tot, een gezicht trokken die vrouwen trekken als ze een pasgeboren baby zien liggen in een kinderwagen.

Maar het bekijken en het vervolgens categoriseren van mensen, gaat verder dan alleen uiterlijk. Zo slagen we er niet alleen met ‘types’ in om mensen de afgrond in te plaatsen, nee, ook met voornamen leggen wij verbanden tussen stereotypen.

Laat ik beginnen met de namen: ‘Melissa’, ‘Samantha’ en ‘Kimberley’.
In mijn hoofd verschijnt een beeld van een uit de hand gelopen poging tot het vermooien van een gezicht, namelijk een dichtgeplamuurd, die zorgt voor een ietwat arrogante uitstraling.
Opvallend is, dat het beeld dat gevormd wordt bij bovengenoemde namen écht bevestigd wordt. Eng eigenlijk.
Ik vraag me af hoe het mogelijk is dat bij bepaalde namen onze hersenen zo zijn ingesteld dat wij er meteen een bepaald beeld bij creëren. Zo zal een jongen met een vol getatoeëerd lichaam (een type: ‘Oh Oh Cherso kijker’) nooit de naam ‘Constantijn’ met zich meedragen. Andersom zou menig mens ook opkijken van een man die praat met een hete aardappel in zijn keel en ‘Wesley’ heet. Om deze beelden te doorbreken en prachtige situaties te creëren, zou iemand op moeten staan en het beginnen met het geven van een contrasterende naam.

Maar het categoriseren in domheid of slimheid is helaas onmogelijk. Zo kennen we sinds kort ‘Britt Dekker’, die overkomt als een naïef, niet al te slimme jongedame, maar wel een IQ van 112 blijkt te hebben en daarmee boven het Nederlandse gemiddelde van 100 uitkomt. Ook Bibi Breijman, beter bekend als ‘Kabouter’ uit ‘Oh Oh Cherso’ deed een poging om haar imago te versterken door mee te doen aan het programma ‘De nationale IQ test’. Zij slaagde erin om een IQ van 132 te behalen. Zo zie je maar, mensen die dom over komen, hoeven niet per definitie ook dom te zijn.

Dit voorbeeld laat duidelijk zien dat de indeling die je voor je zelf maakt niet per definitie waar hoeft te zijn. Zo zijn er meer voorbeelden die ik zonder blikken of blozen kan toevoegen aan het lijstje van soortgelijke opmerkingen die ik ooit heb gemaakt: ‘Elk zwart kledende persoon is een gothic’, ‘alle emo’s snijden zichzelf’ en ‘alle Marokkanen zijn agressief’.
Hierdoor krijgt het in hokjes denken principe een negatief karakter. Je kunt elkaar beledigen als er geen sarcastisch ondertoon in zit of je wanneer je niet op een andere manier laat blijken dat het om een (misplaatst) grapje gaat. Ik geloof dat heel Nederland dit wel realiseert, maar toch doen we het. Misschien om ons eigen imago hoog te houden of uit angst dat we zelf hartgrondig de grond in worden geboord? Of een combinatie daarvan?

Ondanks de negatieve kanten van het categoriseren, maakt het het leven soms wel gemakkelijker. Zo zal een feest met voor jou nog onbekende mensen moeilijker zijn zonder te categoriseren, dan met. Want hoe weet je anders op wie je moet afstappen? Misschien is het de kunst om de controle van het in hokjes denken (controle – dat is het in feite) op zulke momenten los te laten en het op je af te laten komen. In het begin vergt het misschien wat energie om niet te categoriseren, maar na verloop van tijd geeft het misschien ook rust. Hoe rustgevend is het niet, om gewoon ergens te arriveren, zonder dat je eerst een tijdje bezig bent met iedereen in je op te nemen en vervolgens te besluiten met wie je een gesprek durft aan te knopen?

Kortom: Nederland heeft nog een hoop te leren wat betreft categoriseren. Het opvolgen van de welbekende uitspraak: ‘Eerst nadenken, dan doen’, zal ons hier zeker bij kunnen helpen.

Rianne95 schreef:

Categoriseren.

Leuk om zo'n woord te gebruiken als opening, maar waarom zou je? Met je titel is je onderwerp duidelijk, dus dit woord voegt naar mijn idee niets toe.

Ik kan me behoorlijk ergeren aan mensen die de behoefte hebben om mensen te bagatelliseren door ze onder te verdelen in hokjes. Nog erger zijn in mijn ogen, de mensen die niet toegeven dat ze categoriseren. Het leuke is, dat deze mensen ook niet doorhebben dat ze toch écht categoriseren, ze zetten zichzelf namelijk in het hokje: ‘niet categoriserende mensen’.

Je gebruik van de komma vind ik een beetje discutabel. Je rekt wat zinnen onnodig op met bijvoorbeeld 'in mijn ogen' (alles is in jouw ogen, want column). Ook de zin erna is de komma overbodig. De dubbele punt kun je wat dat betreft denk ik ook weglaten. Teveel interpunctie maakt je zinnen log, waardoor ze minder lekker lezen. Stilistisch zou ik zeggen dat je je zinnen ook erg lang houdt. Het is beter om soms ook kortere zinnen te plaatsen om de variatie en het tempo er in te houden.

Maar goed, dit kan een beetje betweterig overkomen als ik een persoon hierop aanspreek.

Waarom voeg je dit behoud toe? Een column moet echt een punt uitdragen en ik denk dat een goede column daarom een beetje overdrijft, of in ieder geval niet gaat twijfelen of afzwakken.

Gelukkig kan ik mezelf toevoegen aan het hokje van mensen die het toe durven te geven dat ze mensen daarmee kleineren.

Dit is een oorzaak-gevolg-relatie die slaat als een tang op een varken, tenzij je in het volgende stuk met argumentatie komt. Op dit moment is de relatie tussen categoriseren en kleineren nog niet bewezen.

Zo bevond ik me laatst weer in een knus restaurantje met een vriendin, waar één van de bezigheden/belangen van een volwassene in spé weer werd behartigd.

Je maakt deze zin moeilijker dan hij hoeft te zijn. Ik heb het gevoel dat je hoogstaander taalgebruik wilt proberen. Niet doen. Ook de / maakt me niet gelukkig.

Namelijk het bestuderen en het vervolgens bespreken daarvan van mensen die zich in hetzelfde restaurantje bevonden.

Dit had in principe in de vorige zin gemoeten. Iets met 'namelijk' beginnen laat zien dat je geen goede scheiding maakt tussen wat hoofdzaak en bijzaak is. De afgelopen twee zinnen had je kunnen beschrijven als 'Zo zat ik laatst weer in een knus restaurantje met een vriendin, waar we de overige aanwezigen naar hartelust bestudeerden en bespraken.'

Niet alleen volwassenen in spé vinden het plezierig om mensen te bestuderen, nee, ook mensen die zich niet meer in dit hokje bevinden (ik betrap mezelf opnieuw op categoriseren) doen hier aan mee. Het terras of een restaurantje lijkt de ultieme locatie om onder het nut van een kopje thee bij te kletsen, maar eigenlijk kun je het vergelijken met een bezoek aan ‘Madame Tussauds’. Alleen maken de wassenbeelden plaats voor mensen met hersens en een hart.

Na dit gelezen te hebben vraag ik me de volgende vraag: 'Dus?'. Voor een column zijn je punten zo uitgebreid beschreven dat lezers waarschijnlijk afhaken. tl;dr. Columns zijn bedoeld als korte stukjes met een duidelijk punt. Ik zou zelf zeggen dat je met drie-, vierhonderd woorden aardig toe moet kunnen. Jouw stukje is negenhonderd woorden lang, waardoor je meer in het essay-genre komt voor mijn gevoel. Essays schrijven is leuk en leerzaam, maar dan moet je wel weer op een andere manier schrijven.

Blijkbaar ben ik ondanks mijn lengte van een 12-jarig meisje die nog in de puberteit moet komen, toch zeer opvallend.

Hoe bedoel je ondanks? Ik vind dwergen altijd wel opvallend

Ik vroeg me weleens af waarom. Het antwoord kreeg ik, een tijdje geleden toen ik me op een hardstyle festival bevond. Blijkbaar horen netkledende, blonde, schattig ogende meisjes daar niet te zijn. Tenminste, die indruk kreeg ik, toen ik wijzende mensen om me heen zag hakken of een poging deden tot, een gezicht trokken die vrouwen trekken als ze een pasgeboren baby zien liggen in een kinderwagen.

Je observatie is het net niet. Ik snap wat je wilt doen en denk dat het ook in een column past, maar misschien is je zin te lang of heb je nog niet hard genoeg stelling genomen.
'Blijkbaar horen nette, blonde meisjes (niet teveel bijvoegelijke naamwoorden!) daar niet te zijn. Ik werd aangekeken alsof ik nog in de wieg lag. Het onherkenbare gebrabbel van de overige bezoekers deed me ook denken aan mijn kindertijd. Misschien hoort het ook wel bij dat soort feesten, weet ik veel.'
Net wat scherper formuleren, zo min mogelijk vulwoorden gebruiken. Als het over een beschrijving van jezelf gaat, houd die beschrijving dan ook dicht bij je. Niet uitbesteden aan vrouwen die kijken naar kinderen, maar gewoon bam, ik werd aangekeken alsof ik in de wieg lag.

In mijn hoofd verschijnt een beeld van een uit de hand gelopen poging tot het vermooien van een gezicht

Hier met je zin stoppen geeft meer effect dan je beschrijving erna er bij plakken. Je kunt later altijd nog vertellen dat je visioenen krijgt van tokkies met valse honden en bontkraagjes, maar gebruik kortere zinnen. Met lange zinnen sus je je lezer in slaap terwijl je als columnist/stukjesschrijver ze eerder knockout moet willen slaan.

Opvallend is, dat het beeld dat gevormd wordt bij bovengenoemde namen écht bevestigd wordt. Eng eigenlijk.

Dát is nou eens een interessante vraag voor een column. Ben je je naam? Word je een tokkie als je als tokkie genoemd wordt? Kunnen we een datingbureau openen dat alleen kijkt naar de voornamen? Is het acceptabel als je we de wesleys en jesses en de pattys en de rachelles als menselijk schild gebruiken als de aliens landen?

Ik vraag me af hoe het mogelijk is dat bij bepaalde namen onze hersenen zo zijn ingesteld dat wij er meteen een bepaald beeld bij creëren. Zo zal een jongen met een vol getatoeëerd lichaam (een type: ‘Oh Oh Cherso kijker’) nooit de naam ‘Constantijn’ met zich meedragen. Andersom zou menig mens ook opkijken van een man die praat met een hete aardappel in zijn keel en ‘Wesley’ heet. Om deze beelden te doorbreken en prachtige situaties te creëren, zou iemand op moeten staan en het beginnen met het geven van een contrasterende naam.

1. Cultuur, ervaring, herinnering en gebrek aan sociale mobiliteit (tokkies always be tokkies, en domme ouders geven domme kinderen domme namen). 2. Of niet! Ik vind het wel makkelijk zo. Ik heb www.datenmetjevoornaam.nl al geregistreerd!

Maar het categoriseren in domheid of slimheid is helaas onmogelijk.

Nee hoor, er zijn mensen die dat als de beste kunnen.

Zo kennen we sinds kort ‘Britt Dekker’, die overkomt als een naïef, niet al te slimme jongedame, maar wel een IQ van 112 blijkt te hebben en daarmee boven het Nederlandse gemiddelde van 100 uitkomt.

Britt weet als de beste dat je mensen op niveau moet aanspreken. Daar draait het televisiemedium om.

Zo zie je maar, mensen die dom over komen, hoeven niet per definitie ook dom te zijn.

IQ is niet de enige vorm van intelligentie en bovendien is het maar de vraag of zo'n programma werkelijk iets kan zeggen. Dat soort dingen zijn mijn inhoudelijke bedenkingen.

Hierdoor krijgt het in hokjes denken principe een negatief karakter.

Ik vind dit geen sterk bewijs. Omdat er generalisaties zijn die niet positief zijn, is het hele hokjesdenken negatief? Onzin natuurlijk, want op dezelfde manier kun je concluderen op basis van 'Turken zijn gastvrij, Nederlanders spaarzaam, Belgen eerlijk en Italianen kunnen allemaal lekker koken' dat die hokjes erg positief zijn. Hokjesdenken an sich is waardenvrij. Sterker nog, het is noodzakelijk. Dat is het ook een beetje met je stukje; je steekt van wal over het hokjesdenken en hoe vreselijk het wel niet is, terwijl er geen andere mogelijkheid is. Categoriseren is een noodzakelijke voorwaarde voor waarneming. Een blik zonder categorieën is geen blik. Dat maakt dat je tirade helemaal niet zo sterk is, waardoor hij ook moeizamer leest (omdat ik het gewoon heel veel oneens ben met je ).

Ondanks de negatieve kanten van het categoriseren, maakt het het leven soms wel gemakkelijker.

Wederom, categoriseren heeft op zichzelf geen negatieve kanten en 'gemakkelijker' is het understatement van het jaar. Zonder categorie geen leven. Tenslotte vind ik je uitsmijter ook niet zo sterk, zeker niet voor deze tekst.

Je schrijft niet slecht, er zit echt wat in. Ik zou als ik jou was wel proberen om je zinnen bondiger te maken, zonder teveel opmaak of poespas. Bijvoegelijke naamwoorden zijn soms de vijand, omdat het lange vreselijke onnavolgbare stomme onleesbare klotezinnen maakt als je voor ieder zelfstandig naamwoord steeds maar weer een leuk, grappig, goed bedacht, spannend, lief, duidelijk bijvoegelijk naamwoord wilt zetten. 'Een man zat in het park' is een sterkere zin dan 'Een wat oude man met rode baard en dito hoedje zat in het weelderig groene park'. Bijvoegelijk naamwoorden moet je in principe alleen gebruiken als ze een doel hebben, zeggen ze wel eens. Dat is lastig om af te wegen, maar zorg er in ieder geval voor dat je je zinnen er niet mee volgooit.

Wat je onderwerp betreft: het is goed dat je een mening hebt. Ik deel je mening niet en daar kunnen we later altijd eens over in discussie buiten dit topic Ik heb het idee dat je wel wat factchecking hebt gedaan, maar in dit geval denk ik niet dat je alles helemaal hebt overzien. In principe niet erg, maar misschien is het beter om lastig maatschappelijk gedrag of filosoferen over de zin van het leven niet het beste idee voor een korte column. Wat ik een beetje miste was enerzijds een paar uitstapjes naar andere (actuele) onderwerpen en/of anderzijds de brutale spitsvondigheid die columns vaak kenmerkt. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze column van LUH-3417. Het is kort, aantrekkelijk en heeft die twist (gewenning) die het tot een memorabele column maakt. Vroeger, toen hij gepost werd, heb ik me er ziek om gelachen. Misschien vind jij het ook wel wat!

[Rianne95]

Bedankt voor je tips!

Over het stukje 'maar goed...hierop aanspreek'.
Dat deed ik, omdat ik dit zelf vind.
Mensen aanspreken op hun gedrag of op hun Nederlands wordt niet altijd gewaardeerd hihi.

Goede tip over dat 'vulwoorden'.
Ik heb inderdaad weleens de neiging om veel bijvoegelijk naamwoorden te gebruiken, om iets goed te om schrijven. .
Maar dat maakt het inderdaad wel een beetje 'rommelig'.

Nogmaals, bedankt voor je tips.
Ik heb zeker wat aan de tip 'bijvoegelijk naamwoorden verminderen'.

Toevallig zijn dat wel de onderwerpen van mijn site.
Ik schrijf voornamelijk over maatschappelijke onderwerpen.
Dat vind ik namelijk erg interessant! Zeker, als er iets in het nieuws komt, schrijf ik daar graag over.

Dit was mijn allereerste blog van mijn site, dus was heel benieuwd wat een buitenstaander die er wat meer verstand van heeft ervan vond. Veel schoolgenoten en mensen uit mijn hockeyteam etc. lezen het, maar die hebben er niet echt 'verstand' van, waardoor ze niet op een kritische manier kijken. Dus leuk dat jij dat hebt gedaan!

Zal binnekort weer eens een nieuwe plaatsen, ben benieuwd hoe jij - en anderen - daar over denken.

Uiteraard zijn tips van anderen ook welkom!

[Roosje]

Ik ken een Wesley met een aardappel in zijn keel.