Verloren

[I C U]

Slechts eenmaal heb ik je voluit horen lachen. Eenmaal. Elize, mijn zusje, viel op haar toen nog kleine kont en keek zo beduusd en verbaasd dat het komisch was. Het geluid van je lach klonk als een belofte. Ik ben het nooit vergeten en voelde me bedrogen toen bleek dat het een loze belofte was.

Tot mijn vierde jaar bestond mijn wereld uit ons huis en onze tuin. Een klein huisje temidden van de wildernis. Ik en mijn zusje speelden voortdurend buiten en al snel beklommen we de hoogste boom en verbeeldden we ons de grootste oceanen te bevaren, meegevoerd door de wind. Tot mijn vierde jaar had ik ook geen idee van de buitenwereld of enige andere mensen behalve jij, Elize en ik. Toen moest ik naar school.

Al snel kwam ik erachter dat alles wat ik als normaal had beschouwd eigenlijk vreemd was. Op mij stond nooit een vader te wachten, voor mij geen poppen of fietsen. Na een tijdje moest ik zelf thuis zien te komen, je wist niet meer waar de school was, of hoe laat ik uit was.

Juf Leni, zo heette mijn juf. Ze had blond steil haar dat ze meestal in een paardenstaart droeg. Haar ogen gingen schuil achter twee vierkante brillenglazen. Zij was degene die me leerde lezen toen ik vijf was en ze leerde me de grondbeginselen van het rekenen.
Ik had geen behoefte aan vadertje en moedertje spelen met de andere kinderen, ook wilde ik nooit in de zandbak spelen. Soms liet ik me verleiden tot de blokkenhoek, dan was ik voor uren van de wereld. Ik bouwde hele paleizen voor mezelf en Elize. Voor jou maakte ik een boomhut, omdat je altijd zei dat je daar zou willen wonen als je geen hoogtevrees had gehad.

Al snel kwam het moment dat je niet meer voor ons kon zorgen. Omdat ik de oudste was, zorgde ik voor mijn zusje. Mijn kinderjaren waren voorbij. Toen, op een zonnige dag, was ook je lichaam verdwenen. Je was weg, zomaar, plotseling.
Elize stond in de voortuin, haar handjes stevig om het hek gevouwen. “Ze is weggelopen. En ze komt niet meer terug,” zei ze. Ze leek niet door te hebben wat de betekenis van deze woorden was. Ze liet haar kleine handje in de mijne glijden en keek vol vertrouwen naar me op. Ik slikte en deed een poging om vastberaden te kijken. Ik was zeven jaar oud, en alleen.

We deden twee weken lang wat we altijd deden. Ik kookte zo’n beetje, zorgde voor Elize en ging naar school. Natuurlijk had juf Leni het snel door. Ze heeft me sinds groep een in de gaten gehouden, en ze was een scherp opmerkster.
Angstig wachtte ik af. Ik wist dat er iets ergs zou gaan gebeuren, Elize zou net als jij kwijt raken en dan zou ik alleen zijn.

Aan de hand van juf Leni ontmoette ik tante Ans en ome Lex. Zij zouden voor me zorgen.
“En Elize?” vroeg ik zacht. Juf Leni en mijn pleegouders in wording keken elkaar ongerust aan.
“Die krijgen een ander fijn gezin,” zei juf Leni vriendelijk. Ik keek haar aan en vond haar ineens niet meer zo aardig.

Tante Ans en ome Lex hadden al twee kinderen onder hun hoede. Twee jongens, de een was al tien jaar, de ander was vijf. Ik moest erg wennen aan het drukke huishouden, het was mijn thuis niet. Tante Ans maakte zich voortdurend zorgen om me, ik was te stil, at te weinig, las teveel, was te vaak alleen. Mijn gedachten waren bij jou, mama, en bij Elize.

Jaren gingen snel voorbij, moeiteloos gleed ik door de tijd heen. Elize zag ik niet meer, en uiteindelijk was ze ook niet dagelijks meer in mijn gedachten.
Ik moest naar de middelbare school. Volmaakt kalm ging ik erheen, en volmaakt kalm overleefde ik de eerste weken. Pogingen om vrienden te maken deed ik niet, toch kreeg ik ze. Vreemd genoeg mocht men me, misschien juist omdat ik mijn eigen gang ging. Tante Ans en ome Lex haalden opgelucht adem. Het ging eindelijk goed met me. Voor zover mogelijk.

Op een avond begon Elize door mijn hoofd te spoken. Hoe was het haar vergaan? Hoe deed ze het op school? Had ze vriendinnen, een vriendje? Ik begon met een brief aan haar en de weken daarna wachtte ik gespannen op antwoord. Na drie weken kwam er een brief. Met bonkend hart maakte ik de envelop open en las hem.
Ze wist niet wie ik was, tenminste, ze had nog nooit van me gehoord. Als antwoord schreef ik haar over vroeger…

Na vier maanden van drukke correspondentie ontmoette ik Elize, negen jaar nadat ik haar voor het laatst had gezien. Het was vreemd, onwennig en een schok. Ze leek zo onwijs veel op je.

We raakten meer en meer betrokken bij elkaars leven. Ik voelde me weer op en top de oudere zus, en dat beviel me wel. Tante Ans en ome Lex bekeken het van een afstand en stonden het oogluikend toe. Ik was tenslotte oud genoeg.
Het verbaasde me dat Elize nog zoveel over vroeger wist, ondanks het feit dat ze nooit over me gehoord had. Haar pleegouders hadden het nooit over me gehad, ze dacht dat ik slechts een persoon gecreëerd door haar fantasie was.
Ze was ernstig in de war. Vaak was ze zich niet bewust van de tijd en de omgeving, haar blik was dan doods. Ze zag dingen die er niet waren, en overal voelde ze zich bedreigd. Ze had een onverklaarbare angst voor pashokjes en WC-hokjes, ze was er met geen stok in te krijgen.

Opnieuw viel het me op hoeveel ze op je leek. Ik besefte al snel hoe stom het was dat ik niets van je wist.
Op 21-jarige leeftijd ging ik op zoek naar mijn verleden en het jouwe. Elize zat op dat moment in een inrichting, vreemd genoeg was ik de enige die ze nog enigszins herkende.
In eerste instantie leek mijn zoektocht hopeloos. Ik had voor mezelf besloten dat als ik binnen twee weken geen enkele vooruitgang had geboekt, ik ermee zou stoppen en dit hoofdstuk als af te beschouwen.
Anderhalve week lang vond ik slechts doodlopende wegen. Ik had de hoop al bijna opgegeven, tot ik juf Leni vond. Ze werkte sinds een paar jaar op een andere school in een andere stad. Ze was weinig veranderd, hoewel de tand des tijds ook haar niet onberoerd had gelaten.
Ze gaf me het telefoonnummer van de politieagent die onze zaak destijds in handen had. Hij was pas met pensioen gegaan en woonde niet al te ver weg. Hij kon me meteen ontvangen.

Jazeker herinnerde hij zich die zaak nog. Triest geval, twee van die jonge meisjes… Nee, de vader hebben ze nooit gevonden, de man met de naam die op het geboortebewijzen stond was onvindbaar. Als je niet gevonden wilde worden gebeurde dat ook niet, nietwaar, mevrouw? De moeder? Zo gek als een deur, als ik zo vrij mag zijn. Helemaal de weg kwijt. Ze was gevonden naast het station, er was geen zinnig woord meer uit te krijgen. Waar ze nu was? Och, in een of andere inrichting.

In het telefoonboek vond ik de psychiatrische inrichtingen in de omgeving. Bij de derde die ik belde was het raak: je naam was er bekend. Ik ging er meteen naartoe.
Het gebouw maakte een kille indruk op me, koud en statig. Binnen was het niet veel beter. De vloeren weerkaatsten de grauw geworden plafonds, de gangen waren verlaten. Achter de balie zat een gezet vrouwtje druk te tikken op een bejaarde computer. Ze keek op toen ik naderde, mijn zolen piepten op de glanzende vloer.
“Kamer 213, hier de trap op, rechtergang, en dan aan uw linkerhand,” was haar antwoord op mijn vraag.

Langzaam liep ik de trap op, niet zeker over wat ik nu ging doen. Ik was bang voor wat ik zou vinden, bang voor de mogelijke pijn, bang dat behalve mijn kinderjaren ook mijn jeugd neergesabeld zou worden.
Boven aan de trap ademde ik zwaarder dan normaal, en ik voelde me alsof ik tien kilometer had gelopen. Mijn onberedeneerde angst maakte me vermoeider dan normaal. Ik ging de rechtergang in en begon de deuren te tellen. Nog steeds was ik niemand tegengekomen, het was doodstil, op het gezoem van apparaten na.
213. Het nummerplaatje was vierkant en zwart, de letters wit. Voorzichtig klopte ik op de deur en opende hem.

Je gezicht was bijna even wit als het kussen. Het was mager, net als je handen die bewegingloos naast je lichaam lagen. De blik in je ogen was doods en leeg. Even hoorde ik je lach opnieuw, hij echode na in mijn hoofd en verdween toen. Langzaam naderde ik je bed, raakte met een vinger je handen aan en volgde de duidelijk zichtbare botten. Zittend op een ongemakkelijke plastic stoel keek ik toe hoe je ademhaalde, hoorde ik hoe je moeizame ademhaling de stilte verstoorde.
“Moeder?” vroeg ik. “Het gaat goed met me, nu. Ik heb een fijn huis, leuke vrienden. Ik dacht dat je dat wel zou willen weten.”
Je blik veranderde niet, noch veranderde je ademhaling.
Even bleef ik zitten. Toen stond ik op. “Nou, dan ga ik maar.” Haar gezicht vertrok alsof ze me wat wilde zeggen, maar dat niet kon. Een traan gleed eenzaam over haar wang. Ik veegde hem weg. “Het is goed mam, ik zorg voor Elize.” Zacht drukte ik een kus op haar voorhoofd. Haar mondhoeken leken licht omhoog te krullen, maar misschien verbeeldde ik me dat. Ik draaide me om en verliet de kamer. Eenmaal buiten, in de frisse lucht, haalde ik diep adem en begon te lopen.
31-05-05

[I C U]

Niemand?

[joes]

Ik vind het verhaal mooi, wel aangrijpend.

Al valt het op dat het op een bepaalde manier is geschreven. Een soort van een afstand zit ertussen. Ingehouden emotie? zoiets. Voor mijn gevoel is de ik-persoon een jongen, maar dat is dan weer irrelevant

"...Haar ogen gingen schuil achter twee vierkante brillenglazen Zij was ..."

moet achter brillenglazen nog een punt. Dat was eigenlijk het enige wat mij opviel, qua kritiek.

Jammer (vind ik) dat het zo nonchalant eindigt, maar misschien past dat juist in het verhaal. (?) Zo plotseling.

Oh, je manier van schrijven is poëtisch vind ik dat leest wel fijn.

[I C U]

Een vriendin van me zei ook al dat het voor mijn doen nogal afstandelijk was. Tja... Dat klopt ook wel, denk ik. Waarom dat zo is, weet ik niet!
Bedankt voor je commentaar in elk geval!

[Vogelvrij]

Toch vind ik hem wel echt verbeterd ten opzichte van de eerste versie

[I C U]

Vogelvrij schreef op 05-06-2005 @ 14:49 :
Toch vind ik hem wel echt verbeterd ten opzichte van de eerste versie

Thanks! Dat was ook de bedoeling

[Roosje]

Mm, het kwam op mij ook over alsof de ik-persoon een jongen was. Ik weet niet hoe dat komt, maar toen ik iets over een zusje las (of iets dergelijks, dan) was ik nogal verbaasd.

Verder vind ik het wel mooi, maar dit:

Ze leek zo onwijs veel op je.

staat er een beetje vreemd. Het klopt in principe wel, maar in de paar alinea's ervoor richt je het verhaal niet meer echt tot haar mama en dan ineens wel. Leest een beetje raar.