Grensoverschrijdende wetenschap

[Mr.Mark]

De laatste tijd worden er steeds vaker boeken en artikelen gepubliceerd van wetenschappers die of helemaal van hun terrein af, of op de grens ervan hun visie uiten in de vorm van een boek of artikel. Hierdoor kan de discussie oplaaien tot in hoeverre wetenschappers betrouwbare uitlatingen kunnen doen op een ander wetenschapsgebied dan hun specialisatie.

Twee voorbeelden van twijfelgevallen zijn:
Bas Haring (filosoof) - Plastic Panda's (over zijn opvatting dat het geen probleem is als er wel wat soorten uitsterven)
Pim van Lommel (cardioloog) - Eindeloos Bewustzijn (over zijn opvatting dat het bewustzijn los van het lichaam ervaren kan worden)

Tot in hoeverre valt hierin een grens te trekken in wat nog wel en wat niet aanvaardbaar is?

[DAH]

Ik zou zeggen dat een kunst-historicus wel dingen mag schrijven over bijvoorbeeld evolutie, maar alleen zolang die persoon weet waar het over gaat. Als de historicus gaat schrijven over evolutie en denkt dat evolutie ook het begin van alles (incl. de aarde zelf) etc., dan is de grens overschreden. Dat is mijn mening.

Ik begrijp niet zo goed wat je bedoelt. In hoeverre is wat aanvaardbaar? Dat mensen zonder verstand van zaken een mening of theorie eropna houden?

[DeZiekeGnoe]

Ik denk wel dat ze die mening of theorie er op na mogen houden en verkondigen buiten hun vakgebied, het gevaar is dat ze die theorie kunnen gaan verkondigen met hun wetenschappelijke titels als bewijs van authenticiteit o.i.d. en dat lijkt me een slechte zaak.

[Uice]

Welke grens overschrijdt Haring met zijn boek over uitstervende diersoorten?

Ik vind het acceptabel, zolang de schrijver voldoende kennis over het onderwerp heeft. Er zijn vrij veel postmoderne theoretici -Jaques Lacan, Judith Butler- die allerlei op niets gefundeerde beweringen doen over vakgebieden waar ze niets vanaf weten, en dat ik tamelijk irritant.

[Mr.Mark]

Men kan het idee hebben dat Haring vanuit een biologische invalshoek uitspraken gaat doen terwijl hij filosoof is.

[Schrödinger]

Hoezo gebeurt het "steeds vaker"? Juist steeds minder vaak.

[Uice]

Mr.Mark schreef:

Men kan het idee hebben dat Haring vanuit een biologische invalshoek uitspraken gaat doen terwijl hij filosoof is.

Zeggen dat het niet erg is dat dieren uitsterven, is niet per se een uitspraak vanuit een biologische invalshoek.

Mr.Mark schreef:

Men kan het idee hebben dat Haring vanuit een biologische invalshoek uitspraken gaat doen terwijl hij filosoof is.

En? Als je de bron niet vertrouwt dan lees je het onderzoek niet.

Mr.Mark schreef:

Men kan het idee hebben dat Haring vanuit een biologische invalshoek uitspraken gaat doen terwijl hij filosoof is.

Men kan ook het idee hebben dat hij simpelweg het systeem bekijkt aangezien hij ook informaticus is... En niet de meest eenvoudige graad ook nog. Cognitieve kunstmatige intelligentie.

[De Veroorzaker]

Nou die Pim van Lommel mogen ze van mij wel molesteren, maar verder tja. Als mensen denken dat een Bas Haring zijn uitspraken vanuit een biologische invalshoek doet dan zijn die mensen te dom om zich te verdiepen in de schrijver.

Minder aanvaardbaar vind ik een gelovige die in de wetenschap werkzaam is en doet alsof koolstofdatering niet zo een geweldige techniek is zonder dat experimenteel aan te tonen.

[Joostje]

Wetenschap is geen onderwerp, maar een methode. Zolang die knakkers de methode volgen is er niks mis mee.

[Martiño]

Die boeken die TS aanhaalt zijn geen wetenschappelijke publicaties, maar "gewone" boeken in het populair-wetenschappelijke segment. Derhalve dient er geen enkele (wetenschappelijke) waarde aan gehecht te worden, want ze zijn niet volgens de gebruikelijke wetenschappelijke methodes uitgevoerd en gepubliceerd (ik zeg niet dat ze per definitie onjuist zijn (hoewel ik dat in dit geval wel betwijfel), maar de juistheid bewijs je door de juiste methode te gebruiken. Die methode is niet zomaar een boek publiceren, ook al heb je je onderzoek in essentie goed uitgevoerd). In de wetenschap zijn nu eenmaal een aantal regels afgesproken om er voor te zorgen dat onderzoek zuiver verloopt en de juiste conclusies worden getrokken. Dat is niet om pietluttig te zijn, maar essentieel om te voorkomen dat door rommelig onderzoek op de lange termijn inzichten de verkeerde kant uit gaan.
Het mag natuurlijk wel, want ze mogen hun mening gewoon verkondigen, en wetenschappelijke artikelen zijn meestal ook maar saai leesvoer, maar hun uiteenzetting is door de gebrekkige methodiek van hetzelfde niveau als een willekeurig nummer Quest, KIJK of psychologie-magazijn. Leuk vermaak dus, maar ook niets meer dan dat. Problematisch is helaas dat het grote publiek het verschil niet snapt, maar dat is een gebrek aan opvoeding en opleiding.

[T_ID]

Dat boek van Van Lommel is een slecht voorbeeld, want dat was pure pseudo-wetenschap. Ik denk dat "We zijn ons brein" een beter voorbeeld is. Het fenomeen staat bekend als cross-disciplinaire wetenschap als ik me goed herinner. Daarop was ook kritiek dat het dingen aanneemt die niet aangenomen mogen worden (soms sloeg de kritiek ook totaal nergens op), maar Swaab heeft een stevig boek neergelegd vanuit een heel andere achtergrond dan psychologie. En als je bedenkt wat zijn hoofdgedachte is, is het ook logisch: Swaab is hoogleraar neurobiologie en voor hem is de stap tussen wat de hersenen doen en gedrag dat daaruit voortkomt nogal klein. Wellicht is de hersenen verklaren tot territorium van de psychologie ook gewoon niet correct.

Zoiets valt of staat per geval met in hoeverre die auteur zich inleest en zich beperkt tot dingen die wel verantwoord zijn.

In geval van Swaab bijvoorbeeld is het correct te zeggen dat de hersenen zorgen voor gedachten, gedrag enzovoorts. Van Lommel echter gooit zijn titel als arts uit het dichtstbijzijnde raam en begint te leuteren over dingen die op geen enkele manier gebaseerd zijn op waarneming, en waar zelfs een sluitende rationele verklaring voor is (halucinaties, illusies, dromen, enz).