Als kenmerken worden genoemd: een grote angst in de steek gelaten te worden, plotseling en heftig wisselende stemmingen, een gevoel van innerlijke leegte, impulsiviteit, vaak zelfverwonding, en alcohol- of druggebruik.
De borderline wordt over het algemeen duidelijk vanaf de puberteit, die dan erg heftig kan worden. Veel van de mannen die de diagnose borderline krijgen, zijn mannen die in hun jeugd seksueel misbruikt zijn, mishandeld of een weinig veilig opvoedingsklimaat hebben meegemaakt.
Het wordt steeds moeilijker om zichzelf te zijn, omdat het aantal mensen en situaties die op een verkeerd been gezet zijn toeneemt. De borderliner dreigt dan ook steeds harder vast te lopen. De zelfhaat die groeit, maakt het contact met de omgeving steeds moeizamer, terwijl hij of zij diezelfde omgeving juist zo hard nodig heeft. In een dergelijke situatie kan zelfbeschadiging of een zelfdodingspoging een uitweg lijken te bieden. De zelfbeschadiging – vaak snijden in armen – kan een opgelucht gevoel opleveren. Ten eerste omdat het een vorm van boetedoening is, een straf voor het problematische gedrag waar de ‘borderliner’ zelf ook last van heeft en de soms onterechte verhalen die hij of zij vertelt. Ten tweede is de zelfbeschadiging een mogelijkheid pijn te voelen die in plaats van de schijnpijn komt.
Sterk wisselende stemmingen komt echter ook voor bij iemand met een bipolaire stoornis (manisch-depressief). Bij de laatste is echter alleen tijdens de manie of de depressie sprake van een verstoorde gemoedstoestand, tussen die perioden is het gevoelsleven van de persoon normaal.
De meeste mensen met de diagnose borderline zijn in feite met een grote schreeuw voor aandacht bezig en proberen deze aandacht op een niet altijd even goede manier te veroveren. Grote leugenachtige verhalen kunnen de omgeving tot wanhoop en uiteindelijk tot een afstandelijke houding brengen, waardoor de borderliner zich alleen maar ongelukkiger voelt. Het is noodzakelijk om te laten voelen dat men de persoon niet wil laten vallen, ook als men het gedrag niet altijd kan tolereren. Het verschil maken tussen gedrag en persoon is zeker voor de borderliner van het grootse belang.
Hun hormonale conditie gekoppeld aan hun geschiedenis geeft hen een gevoel van leegte die door bevestiging van de omgeving gevuld zou moeten worden met positieve aandacht. Dit is voor de omgeving niet haalbaar en zo lopen ze vast, ook in het vormen van duurzame relaties.
De hulp aan personen met een borderline, is in eerste instantie het met engelengeduld opbouwen en vasthouden van de relatie. Het is zaak om de persoon te laten weten dat het gedrag afgewezen kan worden, maar de persoon zelf niet. De grens naar het gedrag stellen is noodzakelijk en ook helpend. De persoon moet ervaren dat het aandacht en liefde krijgt voor wie het echt is. Iedere gelegenheid die zich op dat gebied voordoet, moet als het ware benut worden. Daarnaast moet men zich realiseren dat deze persoon kampt met felle emoties en meer steun en aandacht nodig heeft anderen. De vraag om bevestiging lijkt onuitputtelijk en moet toch steeds beantwoord worden. Het is belangrijk dat de persoon zelf leert herkennen dat de emoties vanuit het lichaam buiten proporties worden gestuurd.
Eén kenmerk kan bijvoorbeeld erg op de voorgrond treden (bij mannen alcoholmisbruik en/of criminaliteit, bij vrouwen zelfbeschadiging), terwijl een andere borderline-patiënt alle kenmerken in milde vorm herkend.
Ook een “perfect” gezond kind kan Borderline krijgen. Dat kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door de omgeving of door een trauma, zoals algemeen wordt aangenomen. Dat kan iets ‘simpels’ zijn als een scheiding, maar ook langdurig (seksueel) misbruik en/of mishandeling.
Officiële symptomen zijn;
• zwart-wit denken
• stemmingswisselingen
• impulsiviteit
• moeilijk contact kunnen leggen
• moeilijk alleen kunnen zijn
• woede uitbarstingen
• dreigen met zelfdoding, evenals zelfverwonding, alcohol- en drugsmisbruik, eetstoornissen, gok- en koopverslaving, dissociatieve en psychotische verschijnselen.
De binnenwereld ziet er anders uit;
• angst, soms door agressie bedekt
• eenzaamheid, zelfs in gezelschap
• leegte, niet weten wat je wilt, voelt of vindt
• een kloof tussen gevoel en verstand
• overspoeld raken door heftige emoties, waar je niets mee kan en die moeilijk te verdragen zijn
• relaties niet kunnen aangaan en/of kunnen volhouden, ook met betrekking tot werk
• periodes van depressie, enorme spanning en weinig gevoel van eigenwaarde.
Medicijnen
Er zijn geen medicijnen die borderline kunnen genezen. De nadruk ligt op gespreks- en andere therapieën. Wel zijn er middelen die kunnen helpen bepaalde klachten en verschijnselen te verminderen.
Medicijnen bij borderline
Afhankelijk van de klachten kunnen verschillende soorten medicijnen worden voorgeschreven:
• Antipsychotica
Vooral bij ernstige klachten met veel angst, woede, verwardheid en impulsiviteit kunnen Antipsychotica helpen de klachten te verminderen.
• Antidepressiva
Antidepressiva hebben niet alleen een gunstige invloed op de stemming, maar kunnen soms ook woede-uitbarstingen, impulsiviteit, eetbuien en dwangklachten verminderen. Antidepressiva hebben pas na enkele weken effect.
• Slaap- en kalmeringsmiddelen
Kalmeringsmiddelen kunnen angst en onrust verminderen; slaapmiddelen kunnen helpen slapeloosheid te doorbreken en werken ondersteunend bij het vinden van een goed dagnachtritme. Vanwege het risico op verslaving wordt aanbevolen deze middelen alleen kortdurend te gebruiken.
|