De populairste boeken van het afgelopen schooljaar

[Simon]

Vandaag hebben we voor het derde opeenvolgende jaar de Scholieren.com Ranglijst uitgegeven, persbericht is de deur uit.

Ontlezing in Nederland..? Wat lezen scholieren eigenlijk nog wél?
'NEDERLAND LEEST' SCOORT ONDER SCHOLIEREN

De landelijke actie Nederland Leest is een groot succes. Dat blijkt uit de Scholieren.com Ranglijst: de boeken die tegenwoordig op middelbare scholen van hand tot hand gaan. Dit jaar verscheen uit het niets Nederland Leest-boek De grote zaal van Jacoba van Velde hoog in de Ranglijst. Boekverfilmingen stuwen Tirza, Sonny Boy en De Eetclub naar de top. En Zomerhuis met zwembad wint de strijd ruimschoots van Haantjes.

Nederland Leest De grote zaal
Het CPNB verraste door met de landelijke actie Nederland Leest voor het eerst een ‘vergeten boek’ te kiezen: De grote zaal van Jacoba van Velde over de oude Geertruide die kampt met eenzaamheid en ouderdom. Van het boek was voorheen slechts één boekverslag op Scholieren.com te vinden, maar het gratis uitdelen van het boek onder 4 havo en 4 vwo-leerlingen had z’n impact. Complete klassen verslonden het boek dat dit jaar met stip binnenkomt op plek 37 met bijna 50.000 downloads. Het aantal boekverslagen op Scholieren.com steeg inmiddels naar zeven.

Het Nederland Leest-boek van 2009 staat nog steeds in de top 10: Hella S. Haasse’s klassieker Oeroeg over een vriendschap tussen een Hollandse en een Indische jongen doet het nog steeds goed op plek 9. In 2011 wordt Remco Camperts Het leven is vurrukkulluk (nu nog plek 72) middelpunt van de actie.

Vijf filmhits
Hoe krijg je een boek onder de aandacht van scholieren? Verfilm het! Vijf van de grootste stijgers dit jaar zijn pas verfilmd. De eetclub van Saskia Noort schiet omhoog naar 13, met als runner-up op plaats 14 Tirza door Arnon Grunberg. Het waargebeurde Sonny Boy van de historica Annejet van der Zijl, over de onmogelijke liefde tussen een blanke vrouw en een zwarte man tijdens de Tweede Wereldoorlog, haalt plek 17.

Bovenstaande drie boeken werden al voor de verfilming veel gelezen door scholieren. Maar op plek 53 en 54 maken respectievelijk filmboeken De gelukkige huisvrouw door Heleen van Royen en Pizzamaffia van Khalid Boudou (wiens eveneens verfilmde roman Het schnitzelparadijs het trouwens nog steeds goed doet op plek 42) dit jaar hun entree in de Ranglijst.

Mulisch is dood, lang leve Mulisch!
Een mysterieuze stijger is Het behouden huis van W.F. Hermans, die bijna twee keer zo vaak is gedownload en stijgt van 82 naar 32. Hoe dat komt..? Dat boekverslagen van het werk van Mulisch 5% vaker werden gedownload, zal ongetwijfeld met zijn overlijden op 30 oktober te maken hebben. Een vierde opvallende titel maakt bovendien zijn rentree.

Na de dunnetjes De aanslag (positie 2, 236 pagina’s), Twee vrouwen (11, 153) en Siegfried (52, 213) laat voor het eerst sinds de verfilming het doorwrochte literaire werk De ontdekking van de hemel weer van zich horen. Het boek van ruim 900 pagina’s (!!) verschijnt op plek 90 met ruim 25 duizend downloads. Blijkbaar zijn er nog steeds literatuurliefhebbers onder de scholieren.

De loverboy-hype is voorbij
De tijd dat Maria Mosterds discutabele boek Echte mannen eten geen kaas van hand tot hand ging op het schoolplein, is voorbij. Het boek zakt van plek 5 naar 12, terwijl het aantal downloads is gehalveerd. Sterker: het hele loverboy-thema raakt uit de mode. Ook Carry Slee’s Lover of loser: your choice, Loverboy & girl door Joost Heyink en Loverboy van Theo Hoogstraaten dalen fors.

Succesvolle megaproducers
Ieder jaar publiceert Scholieren.com behalve de Ranglijst ook de Hotlist: de top 100 van boeken die de afgelopen 5 jaar zijn uitgekomen. Daaruit blijkt dat er vier succesvolle megaproducers te benoemen zijn. Esther Verhoef en Francine Oomen scoren ieder met wel vier titels een notering in deze Hotlist. Zij worden nog getopt door Simone van der Vlugt die de afgelopen 5 jaar 6 (!) boeken uitbracht die het tot deze top 100 haalden.

Niemand echter is zo succesvol als de Koningin van Scholierend Nederland: Carry Slee. Met 7 boeken in de Hotlist (Bangkok Boy, Fatale Liefde, Hot or not: your choice, Timboektoe de filmeditie, Timboektoe rocks!, Dat heb ik weer! Deel 1 en Ooggetuigen). Slee, voorheen toch vooral van de jongemeidenboeken, richt zich sinds kort ook op de 16+ doelgroep. Haar derde young adult titel Joël is onlangs uitgegeven.

Kluun of Koch?
De Hotlist wordt dit jaar aangevoerd door Kochs Het diner. Maar hoe zit het met de titanenstrijd tussen Zomerhuis met zwembad en Kluuns Haantjes? Die wordt overtuigend gewonnen door Zomerhuis met zwembad. Beide boeken werden pas laat in het schooljaar gepubliceerd, maar Koch haalt met 6700 downloads toch positie 50. Haantjes valt met 2400 downloads ruimschoots buiten de lijst van 100 meest gelezen nieuwe boeken.

Scholieren.com Ranglijst
De Scholieren.com Ranglijst wordt sinds 2009 jaarlijks uitgegeven. De lijst wordt bepaald aan de hand van het aantal keer dat er een boekverslag van een Nederlandstalig werk is gedownload. Scholieren.com houdt die cijfers sinds 1999 bij. De huiswerksite heeft een naamsbekendheid van 85% onder Nederlandse middelbare scholieren en wordt maandelijks 3 miljoen keer bezocht, voornamelijk door scholieren. In 2009 en 2010 won Scholieren.com de Website van het Jaar-award in de categorie Onderwijs.

Noot aan de redactie
Voor vragen, extra informatie of interviews kunt u terecht bij hoofdredacteur Simon Steenhuis (simon@scholieren.com) op telefoonnummer 030 27 21 378. De complete Ranglijst en Hotlist zijn te vinden op: http://www.scholieren.com/ranglijst

De volledige lijst:

RANGLIJST 2010-2011
Positie Vorig jaar Boektitel
1 1 Het gouden ei door Tim Krabbé
2 4 De aanslag door Harry Mulisch

3 3 Komt een vrouw bij de dokter door Kluun
4 7 De passievrucht door Karel Glastra van Loon

5 6 Afblijven door Carry Slee

6 8 Turks fruit door Jan Wolkers

7 9 Oorlogswinter door Jan Terlouw

8 15 Het diner door Herman Koch

9 2 Oeroeg door Hella S. Haasse

10 10 Joe Speedboot door Tommy Wieringa
11 11 Twee vrouwen door Harry Mulisch
12 5 Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd

13 42 De eetclub door Saskia Noort

14 53 Tirza door Arnon Grunberg

15 12 De tweeling door Tessa de Loo

16 13 Het bittere kruid door Marga Minco

17 48 Sonny Boy door Annejet van der Zijl

18 20 Hersenschimmen door J. Bernlef

19 16 Een schitterend gebrek door Arthur Japin

20 17 De kleine blonde dood door Boudewijn Büch

21 21 De helaasheid der dingen door Dimitri Verhulst
22 18 Spijt! door Carry Slee

23 14 Radeloos door Carry Slee

24 23 Karel ende Elegast door Onbekend

25 24 Over de vos Reinaert door Onbekend

26 26 Terug naar de kust door Saskia Noort
27 25 Kruistocht in spijkerbroek door Thea Beckman

28 29 Max Havelaar door Multatuli

29 35 Het Achterhuis door Anne Frank

30 27 De grot door Tim Krabbé

31 22 Blauwe plekken door Anke de Vries

32 37 De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans

33 82 Het behouden huis door Willem Frederik Hermans

34 19 Lover of Loser: your choice door Carry Slee

35 30 Phileine zegt sorry door Ronald Giphart

36 44 Razend door Carry Slee

37 - De grote zaal door Jacoba van Velde

38 33 De kroongetuige door Maarten 't Hart

39 28 De reünie door Simone van der Vlugt

40 43 Kaas door Willem Elsschot

41 36 Zomerhitte door Jan Wolkers

42 46 Het schnitzelparadijs door Khalid Boudou

43 34 Het huis van de moskee door Kader Abdolah

44 38 Ik ook van jou door Ronald Giphart

45 31 Kappen door Carry Slee

46 47 De Engelenmaker door Stefan Brijs

47 55 Karakter door Ferdinand Bordewijk

48 59 Blauw water door Simone van der Vlugt

49 40 Pijnstillers door Carry Slee

50 32 Het verrotte leven van Floortje Bloem door Yvonne Keuls

51 60 Bezonken rood door Jeroen Brouwers

52 62 Siegfried door Harry Mulisch

53 - De gelukkige huisvrouw door Heleen van Royen

54 - Pizzamaffia door Khalid Boudou

55 39 Kort Amerikaans door Jan Wolkers

56 45 Paniek door Carry Slee

57 61 Loverboys door Helen Vreeswijk

58 51 Kinderjaren door Jona Oberski

59 69 Warenar door P.C. Hooft

60 50 Verborgen gebreken door Renate Dorrestein

61 52 Een hart van steen door Renate Dorrestein

62 49 Vertraging door Tim Krabbé

63 58 De gele scooter door Elle van den Bogaart

64 63 Perenbomen bloeien wit door Gerbrand Bakker

65 41 Echt sexy door Renate Dorrestein

66 56 Hoe overleef ik mezelf door Francine Oomen

67 72 Twee koffers vol door Carl Friedman

68 66 Vals licht door Joost Zwagerman

69 68 Bint door Ferdinand Bordewijk

70 - Marte Jacobs door Tim Krabbé

71 74 De klucht van de koe door G.A. Bredero

72 57 Het leven is vurrukkulluk door Remco Campert

73 54 Dreadlocks & lippenstift door Maren Stoffels

74 85 De kleine Johannes door Frederik van Eeden

75 75 Isabelle door Tessa de Loo
76 89 Bangkok Boy door Carry Slee

77 64 De oesters van Nam Kee door Kees van Beijnum

78 65 Spijkerschrift door Kader Abdolah

79 93 Koning van Katoren door Jan Terlouw

80 83 Hoe overleef ik de brugklas? door Francine Oomen

81 71 De weduwnaar door Kluun

82 94 Mariken van Nieumeghen door Onbekend

83 - Lopen voor je leven door Els Beerten

84 78 Sproetenliefde door Maren Stoffels

85 76 Lisa's adem door Karel Glastra van Loon

86 - Knielen op een bed violen door Jan Siebelink

87 80 De val door Marga Minco

88 67 Loverboy & girl door Joost Heyink

89 84 Beatrijs door Onbekend

90 - De ontdekking van de hemel door Harry Mulisch

91 73 De moeder van David S. door Yvonne Keuls

92 - De avonden door Gerard Reve

93 70 Loverboy door Theo Hoogstraaten

94 96 De buitenvrouw door Joost Zwagerman

95 - Oorlog zonder vrienden door Evert Hartman

96 95 De brief voor de koning door Tonke Dragt

97 99 Groener gras door Klaas Bond

98 88 Het geheim door Anna Enquist

99 - Snikken en grimlachjes door Piet Paaltjens

100 87 Obsessie door Joost Heyink

Wat is volgens jou het mooiste boek uit de lijst? Of staat 'ie er niet in?

[Simon]

Hoog op mijn favorietenlijstje staat Ik ook van jou van Ronald Giphart. Echt dubbel gelegen bij dat boek. Overigens pas gelezen in de zomer ná mijn eindexamen.

[Vogelvrij]

Mijn favoriete boek toen ik eindexamen deed, was De vriendschap van Connie Palmen. Staat er niet in.

Ik ben bang dat de populariteit van de verfilmde boeken betekent dat leerlingen naar de verfilming hebben gekeken en toen nog wat recensies via scholieren.com hebben gedownload

[Simon]

Zou het? Ik dacht juist dat de extra publiciteit rond de film er toe leidt dat scholieren eerder dát boek pakken. Het is voor veel scholieren toch vaak moeilijk om een aansprekend boek te vinden en iets wat veel publiciteit krijgt, zal dat niet voor niks krijgen.

Simon schreef:

Zou het? Ik dacht juist dat de extra publiciteit rond de film er toe leidt dat scholieren eerder dát boek pakken. Het is voor veel scholieren toch vaak moeilijk om een aansprekend boek te vinden en iets wat veel publiciteit krijgt, zal dat niet voor niks krijgen.

Op mijn school mocht je ook een verdiepingsopdracht maken waarin je de verfilming vergelijkt met het boek, kan me voorstellen dat dat nog steeds wel wordt gedaan. Helemaal met nieuwere verfilmingen, natuurlijk. Maar er zullen ook altijd leerlingen zijn die inderdaad de film kijken en 'm dan als boek op hun lijst zetten.

[Simon]

Oh ja, tuurlijk, een hoop scholieren zijn slim en liever lui dan moe. Als je het boek per se niet wil lezen, zijn er altijd manieren om je er makkelijk vanaf te maken. Maar da's op zich zonde: er zijn zoveel mooie boeken, ook voor jongeren die niet direct in de categorie boekenwurm vallen.
Maar goed: dan sta je in de bib, moet je van school iets lezen en is het lastig om een tof boek te vinden. Ik koos dan zelf vaak maar voor een zo dun mogelijk boek, om me er makkelijk vanaf te maken.

[Balance]

Ik las het vaak in combinatie: boek lezen en tegelijkertijd de film lezen. Alle kleine stukjes die je niet snapt (vooral bij andere talen) of saai vindt (bij Nederlands) sloeg je dan over en zag je in de film

Maar leuk om te lezen dit.
Het gouden ei heb ik uiteindelijk na mijn schoolcarrière pas gelezen, maar wel op basis van de ranglijst. Ik was benieuwd waarom iedereen toch altijd dat boek las (en was er met het pakken van het boek al achter, aangezien het het dunste boek is wat ik ken )

[Simon]

Yep, Het gouden ei is minder dan 100 pagina's. Vond je het een goed boek?

[Balance]

Simon schreef:

Yep, Het gouden ei is minder dan 100 pagina's. Vond je het een goed boek?

Ik vond het niet heel goed, als in van hoge kwaliteit. Maar ik vond het wel vermakelijk. Ik kan het wel waarderen als er een rare twist zit in een boek.

[Nienna*]

Ik vrees dat wat Andijvie zegt, de werkelijke reden zal zijn - waarom het boek lezen als je ook de film kunt kijken? Die moraal zie je heel duidelijk ook terug bij Engelse boeken - daarom zijn One flew over the cuckoo's nest en The color purple e.d. nog redelijk populair (naast Harry Potter).

Bovenstaande lijst bestrijkt de hele middelbare school, hoop ik?

Ik ben verbaasd over De kleine blonde dood van Boudewijn Büch. Die heb ik zelf ook gelezen, maar ik kreeg nou niet de indruk dat dat zo populair was. Als studenten dat boek echt lezen, ben ik daar wel blij mee .

Met de top 15 ben ik eigenlijk best tevreden! Inderdaad is dat boek van Krabbé geen literair hoogstandje, maar het zal in ieder geval een boek zijn wat leerlingen uit lezen. Dat Komt een vrouw bij de dokter er nog steeds in staat, verbaast me niks, maar ik vind het schandalig dat je dat in 4/5V mag lezen.
Ik vind het leuk dat Tirza er in staat, want het is één van de beter benaderbare, "minst bizarre" boeken van Grunberg (in mijn ogen) en daardoor laagdrempelig. Daarbij vind ik het een goed boek. Ik hoop daarom dat de leerlingen ook echt het boek hebben gelezen, want dat is zoveel malen beter dan de film. Het toneelstuk daarentegen was echt indrukwekkend!

[Balance]

@Nienna*: waarom vind je het schandalig dat ze Kluun mogen lezen in 4/5V? Naar mijn idee is het nog altijd beter dat men iets leest, zelfs als is het geen hoogstaande literatuur, dan dat men doet alsof een boek gelezen is terwijl men in werkelijkheid na blz 10 opgegeven heeft. En met het toestaan van enkel hoogstaande literatuur bereik je het laatste. Ik zag het zelf ook in die tijd, ik was totaal niet gemotiveerd om te lezen toen ik niet langer uit alle titels mocht kiezen.
Terwijl ik voor Engels juist zát las, omdat die lerares allang blij was als je regelmatig een boek open sloeg.

Ik vind het echt zonde dat lezen door de middelbare school voor veel leerlingen heel impopulair wordt gemaakt.

[Nienna*]

Nu doe je net alsof ik het wel beter vind dat leerlingen iets níet lezen dan dat ze Kluun lezen en dat is natuurlijk niet waar.
Maar naar mijn mening is Kluun van een te laag (literair) niveau om in 4/5V te lezen. Natuurlijk, het gaat erom dat leerlingen met lezen in aanraking komen, maar het gaat er in mijn ogen ook om dat zij met literatuur in aanraking komen. En wat Kluun doet, is populair schrijven wat het niet meteen literatuur maakt. Ik denk dat er genoeg leuke boeken zijn voor leerlingen buiten dit soort boeken om die literatuur/lezen weer leuk maken, zonder meteen te beginnen aan Hermans of Reve.
Je weet zelf ook dat er een heleboel boeken zijn die geen "hoogstaande" literatuur zijn, maar wel tot de literatuur behoren. Met Kluun geef je de verkeerde indruk.
Het is zonde dat blijkbaar literatuur/lezen alleen maar populair gemaakt kan worden door boeken als die van Kluun toe te staan, dat zou beter moeten kunnen!

[Balance]

Ik snap best dat Kluun niet tot de literatuur behoort, maar heb zelf als leerling ook altijd ervaren dat alle boeken die ik enigszins leuk vond niet op de literatuurlijst stonden. Dus die middenweg van boeken die toegestaan zijn maar niet zo zwaar zijn als Hermans of Reve, kon ik nooit goed vinden. Misschien in mijn huidige ogen wel, maar niet in die van de 16-jarige puber van destijds. En het alternatief werd voor mij toen inderdaad: dan maar niet lezen en alles van internet plukken. Net als behoorlijk veel klasgenoten van mij.
Ik ben van mening dat gewoon lezen (wat dan ook) prima is voor tijdens de middelbare school. Als je daar de liefde voor lezen mee krijgt, kom je in de loop der tijd echt wel met literatuur in aanraking. En dan op een waarderende manier, niet gedwongen.

Bij ons mocht je best iets als Kluun lezen, zo lang je dan maar ook iets anders las en dus niet alleen maar Kluun-achtige boeken. Het ging er juist om van alles en nog wat gelezen te hebben, zodat je je een beetje een beeld kan vormen van wat literatuur nu eigenlijk is (en wat het ook níet is).

[Vogelvrij]

Ik snap eigenlijk niet zo goed waarom Kluun niet zou mogen, en Grunberg wel.

Ja, die middenweg, die zou beter zichtbaar moeten zijn voor leerlingen, je zou ze in aanraking moeten laten komen met boeken die ze normaal niet lezen, maar die ze desondanks wel leuk zullen vinden. Dat laatste aspect wordt nog wel eens vergeten, maar het eerste aspect is minstens zo belangrijk, je wilt toch dat ze hun blik verruimen en hen leren dat er meer mooie boeken bestaan dan enkel Carry Slee.

[Neko*]

Ik moest voor mijn leesdossier in 5V een boek uit de jaren 60/70/80/90 lezen. Dus 1 uit elk jaartijde. Ik vond dat heel erg leuk, omdat je zo niet alleen kennis maakt met de boeken van nu, maar ook breder. Maar veel van mijn klasgenoten vonden het vooral leuk om de dunste boekjes uit te kiezen omdat het hun allemaal niet interesseerde, dus misschien was dat ook niet helemaal de goede manier.

[stijnneirynck]

Deze lijst interesseert mij niet echt. Maar op nummer 16 staat Bitter kruid van Marga Minco. laat het nu een boek zijn van Marga Minco dat ik voor het laatst gelezen heb. Namelijk De val.
Het boek zelf is niet echt spannend te noemen. Maar het onderwerp maakt het wel interessant. WOII is een leuk onderwerp. Vooral omdat het gaat over de over de verhalen achter de oorlog zelf. Hoe de mensen dit meemaakten. Hoe ze verder leven met die tragische gebeurtenissen. Jammer genoeg is dit zeer moeilijk voor het hoofdpersonage. Frieda. Ze verloor haar echtgenoot en kinderen in de WOII
Zij leeft dankzij de gebeurtenissen in het verleden. Dit heeft een negatief effect op haar sociaal leven. Ze heeft amper vrienden. Een Ben abel. Hij zoekt samen met Frieda naar antwoorden in verband met de gebeurtenissen in de oorlog.
Het boek is een aanrader en hij hoort op de lijst!