Predatie van weidevogels

[Kapee]

In het verleden zijn hier verschillende discussies over vossenjacht geweest. Uiteindelijk draaide het in deze discussies altijd om of vossen nou wel of niet schadelijk zijn als predator.

Nu is 11 maart het langverwachte rapport van Sovon en Alterra verschenen. Enkele quotes:

In de praktijk van 52 - 54% van de weidevogellegsels uit. De belangrijkste verliesoorzaken waren predate (24 - 27%), agrarische werkzaamheden en begrazing (6 - 9%) en verlating (5 -7%).

Echter wordt wel opgemerkt dat agrarische werkzaamheden mogelijk tot een hoger verlies leiden.

Predatie is de meest voorkomende oorzaak van legselverlies in de onderzoeksgebieden en bepaalde 80% van de gevonden variatie in de totale uitkomstkansen. In gebieden met een hoge predatiedruk is ook de kans op verlating
van legsels relatief hoog.

De kans dat voor de vliegvlugge leeftijd door predatie (inclusief aaseterij) om het leven komt is 50 - 70%.

In de vier gebieden met de hoogste verliezen was de Vos de belangrijkste predator, ... Opvallend is het geringe aandeel van kraaien in de legselpredatie.

Dat laatste verbaast mij. Ik ben vooral bekend met een gebied met een zeer hoge kraaien en kauwtjespopulatie en die spelen hier zeker wel een rol...
Verder zijn vogels (reigers, dan Buizerd, dan kraai) de grootste predators van kuikens. Zoogdieren spelen hier een relatief kleine rol (muv Hermelijn).

Op grond van deze conclusies neem ik de volgende stellingen in:[list=1][*]Deze cijfers rechtvaardigen intensievere jacht op predators (met name kraaien en vossen).[*]Het mogelijke hogere verlies door agrarische werkzaamheden dan in dit rapport aangegeven, tonen aan dat er meer zorg nodig is zoals de eierzoekers in Friesland nu al doen.[/list=1]

Een (24 pagina's tellende) samenvatting van het rapport staat hier.

1 HIer ben ik het helemaal mee eens. Al veel te veel gevallen hiervan gezien.

2. Er zijn idd nog steeds boeren die niets aan bescherming doen. Als wij zelf aardappels gaan poten op een stuk waarvan we het vermoeden hebben dat er bijv. een kieviet broedt, gaan we het nest opzoeken, zodat we het tijdens het poten om kunnen leggen.
Verder heeft ook de overheid hierbij een rol. Hier in de buurt zijn ze 2 jaar geleden in mei! begonnen met het aanleggen van een recreatiegebied op een gebied waar de afgelopen 2 jaar niets gedaan was. Er zaten enorm veel weidevogels te broeden, maar ze hebben heel het land even met de trekker overhoop gehaald. Al die nesten kapot. Wij nog aangekaart bij de politie toen ze nog maar net bezig waren, zeiden dat ze er wat aan zouden doen, maar hebben er uiteindelijk niets aan gedaan. Al die nesten kapot en kievieten die midden in de zomer nog zaten te broeden omdat ze aan 2e of 3e legsel bezig waren.

[TechXP]

Lees gewoon eerst eens deze site: http://www.reinaertdevos.nl

[Kapee]

TechXP schreef op 17-04-2006 @ 23:54 :
Lees gewoon eerst eens deze site: http://www.reinaertdevos.nl

Ik ben bekend met je site, maar lees jij alsjeblieft dan ook even de samenvatting van dit rapport. Dit rapport is door Sovon en Alterra opgesteld en ik denk dat we die wel als objectief kunnen beschouwen. Er staat gewoon duidelijk in dat predatie de grootste oorzaak van nestverlies is en dat de vos hierbij een grote rol speelt.

Ik mis overigens op jou site de publicatie van dit rapport, zeker aangezien er ook bewijzen in de vorm van beelden geleverd worden (waar jij uitdrukkelijk om vraagt).

Je plaatje met de verspreiding van vossen komt overigens mooi overeen met de predatie-index van weidevogels.

[TechXP]

Kapee schreef op 18-04-2006 @ 18:33 :
[B]Ik ben bekend met je site,

Nou geweldig

maar lees jij alsjeblieft dan ook even de samenvatting van dit rapport. Dit rapport is door Sovon en Alterra opgesteld en ik denk dat we die wel als objectief kunnen beschouwen. Er staat gewoon duidelijk in dat predatie de grootste oorzaak van nestverlies is en dat de vos hierbij een grote rol speelt.

11 maart 2006: Sovon-onderzoek gepubliceerd: bestrijding van vossen en kraaien is niet de oplossing voor weidevogels
Het blijkt dat kraai en vos lang niet zo'n belangrijke rol spelen bij de achteruitgang van weidevogels in Nederland als vaak wordt aangenomen. Het aantal diersoorten dat eieren of kuikens eet is groot, en geen enkele soort springt er echt uit als hoofddader. Bestrijding van enkele soorten roofdieren zal dan ook lang niet overal leiden tot een toename van het aantal weidevogels. Zelfs als de bestrijding zou lukken, zouden andere factoren een herstel in de weg staan. Het openhouden van het landschap en een aangepaste agrarische bedrijfsvoering zijn daarom minstens zo belangrijk.


SOVON Vogelonderzoek Nederland, Alterra en Landschapsbeheer Nederland hebben een meerjarig en 50 miljoen euro kostend onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke effecten van predatie op de weidevogelstand. Aanleiding hiervoor zijn de soms heftige discussies over de oorzaken van de achteruitgang bij weidevogels, waarbij predatie steeds vaker als de hoofdoorzaak wordt genoemd. Bij die discussies ontbrak tot dusver kennis over de betekenis van predatie voor weidevogels en vooral over de daders. Gebleken is dat verliezen van legsels (eieren) door predatie in de loop der jaren inderdaad zijn toegenomen, maar dat tegelijkertijd ook verliezen door agrarische activiteit toenamen. Niet zeker is of dat ook voor kuikens geldt, maar dat lijkt wel waarschijnlijk. Verder bleek het voor het onderzoek belangrijk een onderscheid te maken tussen predatie van eieren en van kuikens, dag- en nachtpredatie en de verhouding zoogdieren-vogels als predatoren van eieren en kuikens.

Op de website www.sovon.nl is het complete verslag van het onderzoek te vinden. Klik hier voor de uitgebreide samenvatting. De belangrijkste conclusies staan hieronder weergegeven, na een (klein) deel van de samenvatting. dat handelt over predatie van weidevogelkuikens.

Predatie van weidevogelkuikens:
In totaal werden ten minste 15 diersoorten geidentifceerd als predator van gezenderde weidevogelkuikens:11 soorten vogels en vier soorten zoogdieren. Op grond van de aantallen gevonden kuikens komt predatie door vogels twee tot vier maal zo vaak voor als predatie door zoogdieren (maar het aandeel van zoogdieren is mogelijk iets onderschat).

Geen enkele predatorsoort is verantwoordelijk voor meer dan ca.20% van de kuikenverliezen met bekende oorzaak. Wel maken drie soorten een groter aandeel uit dan de overige: Buizerd (12%), Blauwe Reiger (8-18%) en Hermelijn (incl.Wezel/Bunzing,15%). Zwarte Kraai volgt op enige afstand met 6%. De overige soorten (Torenvalk, Havik, Sperwer, Bruine Kiekendief, Kauw, Kleine Mantelmeeuw, Stormmeeuw, Ooievaar, Rat, Vos en Kat) maken niet meer dan hooguit enkele procenten van het totaal uit. Kievitkuikens vallen vaker ten prooi aan Blauwe Reigers, gruttokuikens vaker aan Buizerd en Hermelijn. Deze verschillen hebben te maken met de perceelvoorkeur van de betrokken soorten. In door Kieviten geprefereerde lage,open vegetaties gebeurt ca. 80% van de kuikenpredatie door vogels; zoogdieren (Hermelijnen) pakken vooral kuikens in hoger gras dat geprefereerd wordt door gruttokuikens.

Enkele conclusies uit het rapport:

1- Het blijkt dat in halfopen landschappen, die meestal op de zandgronden worden aangetroffen, predatie van weidevogelnesten vaker voorkomt.

2- Maar op lokaal niveau kunnen die verliezen sterk variëren. Dit geldt voor de eieren en in mindere mate voor de kuikens.

3- Kuikenverliezen door predatie zijn bijna overal aanzienlijk. De identiteit van de predators is vastgesteld met videocamera’s bij nesten en door kuikens te voorzien van zenders.

4- In totaal werden niet minder dan 20 diersoorten als predator vastgesteld. Eieren worden vooral gegeten door zoogdieren zoals vos, en hermelijn, kuikens meer door vogels zoals buizerd en blauwe reiger. Onder de zoogdieren aten alleen hermelijnen vrij veel kuikens [in het rapport wordt niet aangegeven hoe de interactie tussen de predatoren is: wat gebeurt er als je de vos intensiever gaat bestrijden: mogelijk krijgt de hermelijn dan nog meer ruimte - red. website]

5- Geen van de predators kan landelijk echt als hoofdschuldige worden aangewezen, alleen bij de roof van eieren spelen vossen in sommige gebieden een overheersende rol.

6- De belangrijkste verliesoorzaak voor weidevogels is echter predatie van de kuikens en hierin spelen vossen geen grote rol.

7- Zwarte kraaien bleken zowel bij eieren als kuikens niet tot de belangrijkste predators te behoren.

8- De grote verscheidenheid aan betrokken predators, gecombineerd met het veelvuldig voorkomen van andere verliezen dan predatie, maakt het lastig om weidevogels met eenvoudige, landelijke maatregelen weer op het juiste spoor te brengen.

9- Weidevogels prefereren een open landschap met veel sloten. Daar zijn de predatieverliezen ook lager. Het (weer) open maken van het landschap is dus een eerste goede stap.

10- Vroege legsels lopen minder kans te worden opgegeten dan late legsels. Verliezen vroeg in het seizoen moeten daarom zoveel mogelijk worden vermeden [dit kunnen de kievitseierenrapers in Friesland in hun oren knopen! - red. website].

11- Effecten van vrijwillige weidevogelbescherming kunnen nog verder worden verbeterd door alleen legsels te beschermen die door agrarische activiteiten worden bedreigd.

12- Kuikens zijn vooral gebaat bij voldoende opgroeigebied waarin ze niet alleen voldoende voedsel kunnen vinden, maar ook meer mogelijkheden hebben om zich te verschuilen voor predators. Zo bleken gruttokuikens in laat gemaaid grasland veel minder vaak door vogels gepakt te worden dan in vroeg gemaaide percelen.

13- Duidelijk is dat in een gebied verschillende maatregelen tegelijkertijd getroffen moeten worden. Het eindresultaat wordt dan groter dan de som der delen. Kortom, intensief maatwerk op gebiedsniveau, en op meerdere fronten tegelijk. Bron: Vroege Vogels, SOVON Vogelonderzoek Nederland.

bron: faunabescherming

Ik mis overigens op jou site de publicatie van dit rapport, zeker aangezien er ook bewijzen in de vorm van beelden geleverd worden (waar jij uitdrukkelijk om vraagt).

Is trouwens niet mijn site hoor. Is gewoon een zeer interessante site. Ik weet niet of het rapport op die site staat. Zou kunnen van niet of wel. De site is pas vernieuwd. Sommige andere onderdelen werken ook nog niet echt. De maker van de site is een erg goede kenner over de vos. En vraagt nu om meer bewijzen dat het veel voor komt.

[TechXP]

De vos: onschuldig ter dood veroordeeld door Veerman
13-03-2006

Minister luistert liever naar jagers dan naar wetenschappers

Na jarenlang onderzoek, mogelijk gemaakt door minister Veerman om feiten aan te dragen voor een goede maatschappelijke discussie over wat er wel en niet moest gebeuren met vermeende schadelijke diersoorten, kwam afgelopen weekend eindelijk duidelijkheid over de relatie tussen het aantal vossen en kraaien en de weidevogelstand. De resultaten liegen er niet om: de vos en de kraai blijken geen rol van betekenis te spelen in de bedreiging van de weidevogelstand. Een domper voor de jagerslobby en de aan haar gelieerde 'weidevogelbeschermers' en eierrapers. Minister Veerman heeft de resultaten van het onderzoek echter niet afgewacht. Voordat de resultaten van het onderzoek gepresenteerd werden, publiceerde hij schielijk een nieuwe lijst van dieren die vrij bejaagd mogen worden. Volgens Veerman is bij de vos 'voldoende aangetoond' dat sprake is van een landelijk probleem. Lijnrecht in strijd met de uitkomsten van het door hem gefinancierde onderzoek en in strijd met advies van het Faunafonds stelt Veerman dat de vos de toch al slechte weidevogelstand verder achteruit helpt. Het gaat de minister dan vooral om de grutto. "De huidige mogelijkheden in de Flora- en faunawet ter bestrijding van de vos hebben tot nu toe onvoldoende effect op de terugloop van het aantal weidevogels", schrijft hij -volkomen uit de lucht gegrepen- in zijn toelichting.

Deskundigen zetten grote vraagtekens bij het overhaaste besluit van de minister. Nu al is duidelijk dat plaatsing van de vos op de landelijke vrijstellingslijst nauwelijks of zelfs negatief effect zou kunnen hebben op de weidevogelstand. Sovon Vogelonderzoek Nederland, Alterra en Landschapsbeheer Nederland concluderen na meerjarig onderzoek in zeventien weidevogelgebieden juist dat de vos niet de hoofdschuldige is. De landbouw bedrijvende mens blijkt veruit de grootste oorzaak van de teruggang van de weidevogelstand, door vroeg maaien, manipulatie van de grondwaterstand, mestinjectie etc.

Wolf Teunissen, projectleider van het onderzoek, is ronduit verbaasd over de premature landelijke vogelvrijverklaring van de vos. "Het hele idee achter dit onderzoek is dat er altijd al indianenverhalen bestonden over predatie. Het is jammer dat het ministerie zoveel geld uitgeeft en het resultaat vervolgens niet afwacht". Weidevogelexpert drs. Hans Schekkerman van Alterra, noemt het besluit van de minister om vossen vogelvrij te verklaren "voorbarig". Gruttonesten werden in het onderzoek onder meer met camera's bewaakt (...). Daaruit werd duidelijk dat er een groot aantal verschillende diersoorten betrokken is bij het opeten van eieren en kuikens van weidevogels, ook diersoorten die vooral de vos als natuurlijke vijand kennen, zoals marterachtigen. Deze soorten vormen een grotere bedreiging voor weidevogels dan vossen maar Veerman laat het natuurlijk evenwicht aan flarden schieten.

In totaal werden ten minste 15 diersoorten geidentificeerd als predator van weidevogelkuikens: 11 soorten vogels en vier soorten zoogdieren. Predatie door vogels komt twee tot vier maal zo vaak voor als predatie door zoogdieren. Geen enkele predatorsoort is verantwoordelijk voor meer dan ca. 20% van de kuikenverliezen. Wel maken drie soorten een groter aandeel uit dan de overige: Buizerd (12%), Blauwe Reiger (8-18%) en Hermelijn (incl. Wezel/Bunzing, 15%). Zwarte Kraai volgt op enige afstand met 6%. De overige soorten (Torenvalk, Havik, Sperwer, Bruine Kiekendief, Kauw, Kleine Mantelmeeuw, Stormmeeuw, Ooievaar, Rat, Vos en Kat) maken niet meer dan hooguit enkele procenten van het totaal uit. Schekkerman: "Het lijkt mij niet logisch om een soort te bestrijden. Er zijn ook gebieden waar wel vossen zitten, maar waar geen problemen zijn." Schekkerman betwijfelt of de jacht op vossen effectief is voor de weidevogels en is benieuwd wat er nu nog met de resultaten van het onderzoek gaat gebeuren. "Ons onderzoek was bedoeld om feiten aan te dragen voor een goede maatschappelijke discussie over wat er moet gebeuren." Het besluit van Veerman doorkruist dat.

De vos wordt nu -ondanks grote vraagtekens onder experts- op basis van vermeend schadelijk gedrag landelijk vrij bejaagbaar verklaard door de minister. Houtduif, konijn, kauw en zwarte kraai waren eerder al vogelvrij verklaard op basis van net zulke ondeugdelijke argumenten onder druk van de CDA fractie. Het is onbegrijpelijk dat minister Veerman, die nu al de geschiedenis in gaat als de meest dieronvriendelijke minister, ongehinderd kan doorgaan met z'n voor dieren genadeloze vervolgingspolitiek. De steun van de boeren- en jagerslobby in CDA, VVD en LPF en het vrijwel totaal ontbreken van een diervriendelijke oppositie, hebben hem er zelfs toe geinspireerd om nog dit jaar de in het verleden zwaar bevochten Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren af te schaffen. En de evaluatie van de uitgeklede en aan flarden geschoten Flora- en Faunawet die pas volgend jaar in de - geheel anders samengestelde- Kamer zou plaatsvinden, is onder dreiging van de vorming van een diervriendelijke kamermeerderheid een jaar vervroegd, zodat de boeren en jagers die nu de kamer domineren daar nog zelf een finaal oordeel over kunnen geven.

Schelmenstreken zonder mededogen zoals ze eeuwenlang ten onrechte zijn toegeschreven aan Reinaerd de Vos!

Opinie-artikel Marianne Thieme, verschenen in een aantal dagbladen

Ik denk trouwens dat buiten de discussie over predatoren, ook de vermindering van de hoeveelheid landbouwgrond een rol speelt bij de vermindering van het aantal weidevogels.
Als ik hier in de buurt kijk (haarlemmermeer) dan worden hier hele grote delen volgebouwd of worden er recreatiegebieden aangelegd.
Dat een weidevogel niet broedt in volgebouwd gebied is logisch, maar ook in recreatiegebieden zie je ze niet. Simpelweg omdat het daar meestal geen open grasland meer is (gras te hoog, of meer begroeiing) en dat er vaak mensen met honden lopen.
Verder zie ik hier in de buurt idd ook steeds meer buizerds, dus die zullen ongetwijfeld wel een rol spelen.
Ik denk ook niet dat de aanwezigheid van een vos echt een probleem zal zijn. Dit speelt alleen als er teveel vossen zijn in een gebied. Als er maar een paar zijn, ruimen ze vooral het ziekere en zwakkere wild op en dat is alleen maar goed. Maar als het er echt teveel worden vind ik wel dat de mogelijkheid geboden moet worden om er wat aan te doen.

[Kapee]

ABgirl schreef op 22-04-2006 @ 19:29 :
Ik denk trouwens dat buiten de discussie over predatoren, ook de vermindering van de hoeveelheid landbouwgrond een rol speelt bij de vermindering van het aantal weidevogels.
Als ik hier in de buurt kijk (haarlemmermeer) dan worden hier hele grote delen volgebouwd of worden er recreatiegebieden aangelegd.
Dat een weidevogel niet broedt in volgebouwd gebied is logisch, maar ook in recreatiegebieden zie je ze niet. Simpelweg omdat het daar meestal geen open grasland meer is (gras te hoog, of meer begroeiing) en dat er vaak mensen met honden lopen.
Verder zie ik hier in de buurt idd ook steeds meer buizerds, dus die zullen ongetwijfeld wel een rol spelen.
Ik denk ook niet dat de aanwezigheid van een vos echt een probleem zal zijn. Dit speelt alleen als er teveel vossen zijn in een gebied. Als er maar een paar zijn, ruimen ze vooral het ziekere en zwakkere wild op en dat is alleen maar goed. Maar als het er echt teveel worden vind ik wel dat de mogelijkheid geboden moet worden om er wat aan te doen.

Verder moet je de Fransen niet vergeten... Die doen sowieso al het werk wat wij hier doen teniet door voor de lol kievieten en andere weidevogels te schieten... Dat vind ik nou echt verachtelijke mensen.

Ik snap niet dat we regel na regel opgelegd krijgen van de EU, maar dat ze zoiets als plezierjacht op weidevogels (of bijvoorbeeld zwaluwen, omdat ze moeilijk te raken zijn) niet kunnen verbieden.