'Jij' in het dialect.
 

Ik zoek zoveel mogelijk varianten van het persoonlijk voornaamwoord 'jij' als onderwerp. Hoe zou jij in jouw dialect bijvoorbeeld 'jij' uitspreken in de volgende zin?

'Jij leest graag boeken.'

Ik ben daarnaast ook geinteresseerd in het woordje 'je' (de zwakke variant van 'jij') in dialecten. Hoe zou je in jouw dialect zeggen:

'Lees je veel?'

Zeg ook even over welk dialect je het hebt.

Oh, ik ben ook benieuwd naar het Fries! Als ik in een Fries woordenboek op 'jij' zoek, krijg ik de volgende betekenissen:
jij
1. dû, dy
2. do, dû, dy, jo
Zijn er regels voor wanneer je welke variant gebruikt? Verschillen ze van betekenis?

In het grensgebied van Twente en Salland:

Ie leest graag boek'n.

Lees ie veul?

Soms: ieje [i:j@], in geval van extra nadruk, geloof ik. "Ik lees veul." "Wat, ieje?"

dus ie is je en ieje is jij?

ge list gèr un buukske

lisde gaj veul

Brabant omg eindhoven :D

In de Betuwe (=Brabants taalgebied):

Gij lees graag boeke.

Lees de gij veul?

Het 'de' van lisde is trouwens ook een jij-vorm.
Komt van du. Merk je ook in de zin: "heb je dat gelezen?"
Dat is iets van: "hedde da geleze?"
In feite is "lisde gaj/gij veel" dus "lees je jij veel".

Erg interessant het Brabantse dialect, jammer dat het zo beroerd klinkt.

Het wordt ook wel gezegd zonder gij/gaj erachter
gewoon 'lisde veel?', tenminste, hier wel.

Zeker. (y)

In het fries (woudendialect) zou ik zeggen:

Do lest graech boeken.

"Do" en "du" is hetzelfde, beide onderwerp. Wat je gebruikt is dialectgebonden.

"Dy" gebruik je in elk geval na voorzetsels.

It boek is fan dy. (het boek is van jou)
Ik doch dit foar dy. (ik doe dit voor jou)

Andere gebruiksopties voor "dy" kan ik zo even niet bedenken.

"Jo" is de beleefdheidsvorm. Die vorm wordt alleen gebruikt om mensen aan te spreken die je niet zo goed kent of waar je veel respect voor hebt. Je vader en moeder bijvoorbeeld zul je nooit met "jo" aanspreken. Wil je dus je vader vragen of hij dat boek leest dan zeg je: lest heit dat boek? en niet *lese jo dat boek?

"Lees je veel" vertaal je "lest volle?". Het onbenadrukte persoonlijk voornaamwoord schuift als het ware in de persoonsvorm. De benadrukte vorm is "lest do/du volle?"

(spelfouten voorbehouden, ik schrijf nooit fries :bloos: )

Nee, niet echt, jij gebruik je ook wel als er niet zo heel veel nadruk op ligt. Je kunt niet echt 'ieje leest graag boek'n' zeggen, dat klinkt voor geen meter. Terwijl 'jij leest graag boeken' natuurlijk wel kan...

Zo lijkt het alsof het iets normaals is, dat je geen respect voor je ouders hebt. ;)

Bij ons is het toch maar gij dan gaj, volgens mij... Ik woon ook in de buurt van Eindhoven.

Jij leest graag boeken. Jij -> Ge (eventueel gij)

Lees je veel? Leest ge veel?

belgisch...

Ik hoor in Eindhoven en omstreken ook vaak het woord 'oe'.

'hedde oe gewassen' - 'heb je je gewassen'

Ik weet niet zeker of dit klopt aangezien ik het zelf nooit gebruik.

Nou je het zegt, dat zegt mijn tante altijd.
Misschien oorspronkelijk een u-variant?

Twents:

Doe leezt geern boek'n

Het eerste zinnetje:
"Gij/ge leest graag boeken."
Het tweede: "Leest ge veel?" of "Leesde gij veel?"
Ik woon in België, provincie Antwerpen :).

Jij leest graag boeken --> Jai leez grag boekeh
Lees je veel? --> Lezje vilman?

Amsterdam Zuidoost.

In 't zeeuws is het in beide gevalle: jie

Waar!

jij leest graag boeken --> gaa leijst geire boeke
lees jij veel --> lejsde gaa veil?

antwerpen

Schrijf je toch gewoon al Jij? maar spreke je uit met een langere "ie"... Komt door een klankverschuiving in 't Nederlands die 't Zeeuws niet heeft (net zoals het feit dat de ou en au anders worden uitgesproken in 't Zeeuws)

Dat ligt eraan waar in Zeeland je bent. Zeeuwsch-Vlaams bijvoorbeeld lijkt helemaal niet veel op Schouws of Bevelands.
Maar de au en de ou worden inderdaad voor zover ik weet in alle Zeeuwse dialecten verschillend uitgesproken.

Ie leez'n graag boek'n.

Lees ie veul/een boele?

Drents. :o

Ben ik wel heel nieuwsgierig: hoe dan? En hoe wordt de EI uitgesproken?

ei is geloof ik gewoon ei... ij een langere ie (zie je in 't Nederlandse woord kijken vs. kieken nog!)

au is gewoon au en ou is een tweeklank van o en u.

Het is moeilijk om uit te leggen, omdat er binnen Zeeland meerdere dialecten worden gesproken die die klanken allemaal weer anders uitspreken. Maar voor de 'ei' bijvoorbeeld, soms wordt het uitgesproken als een 'ie', op andere plaatsen als een soort 'aai', dat verschilt ook per woord. In Zeeuwsch-Vlaanderen (en dan is er nog wel verschil tussen Oost en West) wordt de 'ei' bijna als een 'ee' uitgesproken.
De verschillen tussen de 'au' en de 'ou' vind ik moeilijker uit te leggen, en ook daarin verschilt het weer heel erg waar in Zeeland je bent.

Ie leest groag boek'n.

Lees ie veul?

Omg. Meppel :o

OMG! :nono:

Ik hoor nog liever dialectvormen van 'jij' dan hoe 'jij' op zo'n Rotterdams wordt uitgesproken: 'JAI'. Zo hard, zo ruw. :(

"Ie". Omgeving Steenwijk.

Ie, oe, doe, Twente/

In beide gevallen is het 'joe' in het flakkees/goerees.

Dich lees veul bök - Jij leest veel boeken
Lees stich veul? - Lees jij (uitspraak omdat het aan elkaar getrokken wordt. Geschreven is het nog steeds Lees dich?
Maar ook
Leesste veul? Höbsste veul? Is meer een samentrekking in spraak. Overigens ken ik niemand die foutloos Maastrichts kan schrijven hoor.

Ich höb dich gezeen - Ik heb jou gezien
Diene fiets - Jouw fiets
Dunne fiets - je fiets

Zoiets denk ik.

Maastrichts :)

Gij leest geirn boekn of Ge leest geirn boekn.

Leesde veel? of leesde gij veel?

België West-Vlaanderen :) (y)

Ie is jij
(wat vin ie d'rvan --> wat vind jij ervan).
Oe is jou
(dat boek is van oe --> dat boek is van jou).

(Alleen schrijf je oe volgens mij officieel niet zo, maar zo zeg je t wel, een beetje met een 'w' erachter in de klank nog).

De vorm die hasseltboy in zijn eerste post gebruikt komt niet voor in het Achterhoeks.