Biologisch; wel zo lekker?!

[Kath]

biologisch-dynamische landouw is samen met de ecologische landbouw bekend bij het publiek onder de noemer Biologische landbouw. Dit belooft veel goeds. We kennen allemaal de beelden van zielige kalfjes in een hokje waarin ze nauwelijks passen, die ons met grote zielige ogen aankijken. De term bespoten groente en fruit wekt angst op dat er resten vergif achter zijn gebleven. Dierlijke mest i.p.v. kunstmest lijkt een zeer goed streven. Vandaar dat veel consumenten vandaag de dag naar de voedingswinkels trekken, of naar de speciale keurmerken in de supermarkt aan het speuren zijn. En veel vraag maakt meer aanbod, dus maken veel boeren de keuze hun bedrijf aan te passen of om te vormen.

Maar weet de consument wel wat hij doet? Er is nog steeds niet bewezen dat biologische producten gezonder zijn dan de "gewone" producten, feit is wel dat ze soms 2 keer zo duur zijn. En wat is dat nou eigenlijk? Toen ik mij verdiepte in de biologisch-dynamische landbouw, sloegen de rillingen toe! Waarom ecologisch en biologisch-dynamisch onder dezelfde kop vallen, is mij een raadsel. Waar ecologisch zich staaft op productie zonder het gebruik van externe middelen, zoals bestrijdingsmiddelen en kunstmest, maakt bd landbouw gebruik van voodoo-achtige rituelen, men gelooft in tijdperken, en zaaien gaat alleen tijdens bepaalde standen van de maan. Ecologische producten zijn vaak iets duurder dan andere producten, de prijzen van bd producten rijzen de pan uit, juist deze producten zijn 2 a 3 keer zo duur!

In the beginning
Goeroe van de bd, is de antroposoof Rudolf Steiner. In de jaren 20, toen de eerste experimenten met kunstmest werden gedaan, vond deze dat dit een uiterst zorgwekkende en tegennatuurlijke ontwikkeling was, hij propageerde dan ook kleinschaliger landbouw die milieu en diervriendelijk was. In 1924 hield Steiner een lezing waarin hij uit de doeken deed hoe men de landbouw gezond en in evenwicht moest houden. Kunstmest zou de landbouw uit zijn natuurlijke kringloop halen. Ook claimde Steiner dat de aarde met al zijn bewoners onder grote invloed van de kosmos (planeten, sterren, zon en maan) zou staan. Men zou in de landbouw rekening met deze krachten moeten houden, om de vruchtbaarheid te vergroten. Zo kan het zaaien en oogsten alleen bij bepaalde standen van de zon en de maan gebeuren. Over de gehele wereld gingen boeren volgens deze methode werken. Het aantal is nog steeds groeiende mede dankzij de sterk verscherpte regels en wetten in de traditionele landbouw, en de geitewollensokken populatie op deze aardkloot.

Antroposofie
Antroposofie is een New-Age stroming die werkt met tijdperken. Men gaat er vanuit dat er zo rond 1900 de afsluiting van een 5000-jarig tijdperk genaamd "Kali-Yuga" plaatsvond, en de volgende, "Aquarius" was aangebroken. Deze tijdperken zouden samenhangen met de stand van de sterren en veroorzaakt worden door kosmische krachten. Elk tijdperk betekent volgens deze leer de komst van een hoger menselijk ras, en een nieuwe inrichting van de maatschappij met zich meebrengen. Het is natuurlijk wel erg gemakkelijk om te denken dat de inrichting van een maatschappij wordt geregeld door de stand van de sterren, en het is een mooi excuus voor discriminatie. Er werd in deze kringen ook op grote schaal gedacht dat sommige partijen of rassen nou eenmaal superieur waren aan andere, het was het tijdperk van deze rassen of partijen, het was door de sterren bepaalt dat het zo zou zijn, en iedereen had zich gewoon te houden aan deze natuurwetten. Steiner had hier compleet geen problemen en in zijn visie op de landbouw zijn hier ook elementen in terug te vinden.

Extreem Rechts
De antroposofie is altijd populair geweest in rijkere kringen. Het heeft nooit iets op gehad met linkse bewegingen of vakbonden. Door het gedachtengoed van de antroposofie heeft deze altijd grote aanhang bij extreem rechts gevonden. Ook de bd landbouw. Deze werd namelijk pas echt op grote schaal geïntroduceerd door de landbouwminister van Hitlers regering. Deze meneer Darre vormde tussen 1933 en 1942 de traditionele landbouw op zeer grote schaal om tot bd landbouw. Landbouw volgens het principe van de natuurlijke orde. Het gedachtengoed van bd was vrijwel identiek aan dat van de nationaal-socialisten. Pikant detail: Rudolf Hess, een van de vertrouwensmannen van Hitler zweerde bij bd producten. Misschien heeft Hitler al die energie om een Wereldoorlog en massa vernietigingskampen op te richten wel verkregen van het nuttigen van lekkere worteltjes, verbouwt volgens bd principe!
Bij bd boeren treft men vaak fascistische trekjes aan. In het blad "verenigingsnieuws" uitgebracht door bd boeren voor bd boeren, zeggen twee van hen dat ze mateloos geïnspireerd zijn door een dame die al sinds de tweede wereldoorlog racistische praatjes optekende in een nationaal-socialistisch blad, en die hobby altijd is blijven beoefenen. Deze mevrouw Uyldert was en is voor meer bd boeren een ware heldin.

Winstgevend handeltje
De antroposofie mag dan volgens zichzelf het beste met mens en dier voorhebben. Het tijdperk van Aquarius is kennelijk een tijdperk waarin de sterren hebben bepaalt dat arme boeren en kinderen uit derde wereldlanden even niet meetellen. Zo betalen de eigenaren van een Mexicaanse koffieplantage die geheel volgens het bd principe werkt maar de helft van het plaatselijke minimumloon. En je kunt je voorstellen dat een minimumloon in Mexico al geen reet voorstelt. Waarom deze boeren dan niet gaan staken? Op de plantage is er heel tactisch een militaire afdeling gelegerd. De boeren hebben geen contract en journalisten worden geweerd. Ook werken er kinderen. Officieel mag je in Mexico niet werken onder de 15, maar ja, de eigenaren verklaren "dat ze niet altijd op kunnen letten of de kinderen hun ouders helpen"
Toch staat deze koffie vrolijk in de schappen onder de noemer biologisch product. Dat koop je dus potvolkoffie voor 2 keer zoveel als een Douwe Egberts pak, en dan voel je helemaal heilig omdat jij het zo veel beter voorhebt met de aarde als het plebs, dat nog gewoon kiest tussen DE of Kanis en Gunnik…
Toen men de Nederlandse stichting voor bd, Demeter, hier naar vroeg, reageerde deze met een: "de situatie is sowieso niet zo best in Mexico"

Bd koeien, gelukkige beesten
Bd richt zich niet alleen op kosmische plantjes, maar ook de dieren zijn gelukkiger en beter. Iedere zich schuldig voelt om het leed van arme kippen en koeien, maar niet de biefstuk wil missen, kan volgens Demeter aan de bd koeien met Demeter keurmerk gaan. In een speciaal slachthuis worden de beestjes op diervriendelijke wijze vermoord. Er worden ook wat speciale rituelen doorheengegooid, zodat het dier kans heeft te reïncarneren. Overigens zal de koe die je biefstuk heeft gemaakt tot wat die is, niet in het lichaam van een blanke terecht komen, maar zijn nieuwe huisje zak bestaan uit het lichaam van de mindere mens, een leuke Afrikaan dus, misschien wel eentje die op een plantage moet zwoegen. Want de ware bd’er houdt niet van verspilling, hetzelfde zieltje kan best twee keer gebruikt worden voor de goede zaak.

Twijfel & Toekomst
Zou nou nooit een nuchtere Hollandse boer aan al deze gekkigheid hebben getwijfeld? Natuurlijk wel! In de jaren 50 begon men zich steeds meer af te vragen waarom men op de stand van de sterren af moest gaan, en niet op de vraag komt er regen? Keer op keer bleken de adviezen van Steiner compleet nutteloos. Zo kwakkelde men een beetje door. Tot er in de jaren 90 een heel nieuwe impuls kwam. Men moest niet meer redeneren maar gewoon geloven. Dit kwam mede door de enorme hoeveelheid propaganda in vakbladen als "Verenigingsnieuws" en "jonas", en ook door de grote inzet van Demeter.
Vandaag de dag kan men lezen in de vakbladen dat er bijeenkomsten worden gehouden over "de opgave van de aartsengel Michael" en wijn daarin kunnen lezen hoe de kwade geest van Ahriman te weren.
Inmiddels zijn er in Nederland zo’n 260 bd bedrijven, en dit aantal groeit met zo’n 10% per jaar. Er bestaat zelfs een antroposofische bank, de Triodosbank, onder bezielende leiding van Meneer Scherpenhuijsen. Zoals men zich misschien nog wel kan herinneren, de topman van de ING die moest aftreden wegens grootschalige fraude. Deze bank heeft bij oprichting het doel gehad de linkse concurrentie van de Ecologische landbouw neer te sabelen. Alle bd producten zijn met het plakkertje biologisch product in de winkel te koop. En de consument telt er maar al te graag geld voor neer, om zo het door greenpeace aangeprate schuldgevoel af te kopen.

[McCaine]

Biologisch-dynamische producten zijn idd bullshit. Maar dat zegt niets over ecologische producten.

En misschien had je het niet door, maar dat het al dan niet gezonder is is niet de point van ecologisch voedsel.

[Rollo Tomasi]

God, ik zou willen dat ik Photoshop wat beter beheerste.

Maar serieus, ik zie dat Demeter keurmerk maar zelden. Niet dat ik die producten kocht, maar ik wist niet dat zoveel boeren zich voor dit soort praktijken kozen.

[TechXP]

Het is lastig om te zeggen dat iets gezonder is ofzo. Wel zit in biologische groenten/fruit vaak dus veel meer vitamine. Dat klinkt iig gezonder.

Maar biologisch-dynamische landbouw was vooral goed voor de grond, omdat je dus veel wisselt. En neit de grond snel uitput.

Ik mis overigens het doel van deze tekst. Is het eigenlijk zelf geschreven?

[TechXP]

Rollo Tomasi schreef op 19-04-2004 @ 21:42 :
Maar serieus, ik zie dat Demeter keurmerk maar zelden. Niet dat ik die producten kocht, maar ik wist niet dat zoveel boeren zich voor dit soort praktijken kozen. [/B]

Demeter vind je niet zo snel in de gewone supermarkt. Meestal dus gewoon in de natuurvoedingswinkel.

[Psychedelic]

Mijn moeder blijft dat voedsel ook steeds kopen ook al blijf ik het haar vertellen dat het geldverspilling is. Biologisch- en biodynamischvoedsel is niet per definitie veiliger omdat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Voedsel waar wel bestrijdingsmiddelen bij de productie wordt gebruikt wordt streng gecontroleerd, het zijn slechts incidenten waarbij boeren zich niet aan de wet houden.

Natuurlijk zijn ook de spirituele gedachten achter bio-dynamisch voedsel belachelijk. Sperziebonen worden er echt niet gezonder op omdat een of andere hippie er voor zorgt dat kosmische krachten ze gunstig gezind zijn.

De link die het artikel tracht te leggen is evengoed slappe hap trouwens. Wat maakt het uit dat bio-dynamisch voedsel massaal werd ingevoerd onder hitler's bewind of dat er een keer een mexicaanse boer de regels niet zo nauw nam? Een stroming op dergelijke grond veroordelen is evengoed belachelijk, het is guilty by association.

[Gimme more beer]

Ik ben het eens met de stelling dat zowel bio-dynamisch als ecologisch voedsel niet per definitie beter voor je zou zijn dan "normaal" voedsel. Wel ben ik tegen de "kleine hokjes", niet omdat ik die diertjes zielig vind, maar omdat ik het ethisch gezien gewoon niet vind kunnen dat je een levend wezen enkel en alleen voor de slacht laat leven. Dan zeg ik, gebruik vleesvervangers...

Wel vind ik dat vlees eten gewoon moet kunnen, iets wat gewoon zeer natuurlijk is. Maar overconsumptie en luxe (status), waarvoor de meeste van deze dieren simpelweg bestemd zijn, vind ik dan weer niet kunnen. Sommige dieren worden geslacht voor een familie die gemiddeld 400 gram vlees pp. per dag eet, waar andere dieren puur voor hun "mooie" huid geslacht worden. Dat gaat er bij mij niet in. Maar ik heb niets tegen vlees eten, zolang het maar gematigd is.

Dus, ik vind het absoluut fantastisch dat er manieren zijn om weer vlees te krijgen dat niet in kleine hokjes heeft geleefd, want het is natuurlijk schandalig dat dat gewoon kan.

[hippie jesse]

bronvermelding????????

[Rabbi Daniel]

hippie jesse schreef op 19-04-2004 @ 23:08 :
bronvermelding????????

Offtopic: Wat dacht je van de topicstarter zelf?

[TechXP]

Psychedelic schreef op 19-04-2004 @ 21:53 :
[B]Mijn moeder blijft dat voedsel ook steeds kopen ook al blijf ik het haar vertellen dat het geldverspilling is. Biologisch- en biodynamischvoedsel is niet per definitie veiliger omdat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Voedsel waar wel bestrijdingsmiddelen bij de productie wordt gebruikt wordt streng gecontroleerd, het zijn slechts incidenten waarbij boeren zich niet aan de wet houden.

Zeker geen geldverspilling. Of het goed is voor jezelf of niet. Het is iig een betere productiemethode welke beter is voor het milieu en dieren.
Op gewoon fruit en groente word vaak veel bestrijdingsmiddelen gevonden, waarbij je met meervoudige hoeveelheden toch ziek van kan worden of allergien kan krijgen.
Biologische groenten en fruit, bevat dat dus niet zo.

Natuurlijk zijn ook de spirituele gedachten achter bio-dynamisch voedsel belachelijk. Sperziebonen worden er echt niet gezonder op omdat een of andere hippie er voor zorgt dat kosmische krachten ze gunstig gezind zijn.

Volgens mij word er niet perse met spirituele krachten gedaan bij bio-dynamisch. Misschien bij antroposofische bd-boerderijen.
Bio-dynamisch is gewoon een methode voor teelt.

[Joostje]

Kan iemand mij ook vertellen over hoe dieren worden behandeld bij bio-dynamische productie?

[Kath]

Ik heb dit stuk na aanleiding v een gemiste excursie geschreven. Dit is echter niet alles; en bovendien een eerste versie. Zo mist bv. de bronvermelding (zoals hier genoemd werd).

Ik heb dit stuk alleen niet hier geplaatst.... Ik zit nog steeds met dat explorer gedoe, waardoor ik zelfs steeds automatisch ingelogd sta als heel iemand anders. Ik neem aan dat er iets soortgelijks is gebeurt?

[TechXP]

Joostje schreef op 20-04-2004 @ 08:38 :
Kan iemand mij ook vertellen over hoe dieren worden behandeld bij bio-dynamische productie?

Weet het niet precies. De regels zijn geloof wel strenger dan biologisch (eko).

Op de site staat het niet duidelijk van demeter.

[Gimme more beer]

Joostje schreef op 20-04-2004 @ 08:38 :
Kan iemand mij ook vertellen over hoe dieren worden behandeld bij bio-dynamische productie?

Wat ik zo snel kon vinden:

Dierhouderij
• Maximaal 2GVE/ha. Met dien verstande dat de bemestingsnorm voor plantaardige produktie van 112kgN/ha niet mag worden overschreden.
• Alle stallen dienen te worden ingestrooid met biologisch stro of gelijk-aardig materiaal (in potstallen mag vanaf een gebruik van 2,5kg/GVE/dag worden aangevuld met gangbaar stro).
• Onthoornen van vee is niet toegestaan.
• Koetrainers zijn niet toegestaan.
• Kalveren dienen na de eerste week in groepen te worden gehuisvest.
• Mestvarkens dienen afkomstig te zijn uit eigen zeugenhouderij. Voor hele kleine mesterijen (<20 mestvarkens per jaar) wordt een uitzondering gemaakt.
• Per 100 leghennen dienen 3 hanen aanwezig te zijn in een toom kippen.
• Snavelbranden of toucheren van snavels is niet toegestaan.
• Leghennen dienen te beschikken over een zandbad in de binnenruimte.

Diervoeding
• Een veehouderijbedrijf dient voor 80% te voorzien in de eigen voerbehoefte (geiten 70%, varkens en pluimvee 50%).
• Aanvoer van gangbare voedermiddelen is niet toegestaan (tot december 2003 kan ontheffing worden gegeven voor enkele grondstoffen).
• Koeien, schapen, geiten en paarden dienen minimaal 3kg/GVE/dag aan hooi te krijgen. (Indien nodig kan dit worden vervangen door voordroogkuil van gras, gemaaid na aanvang van de bloei.)
• Kalveren, (geit)lammeren en veulens dienen minimaal de eerste 14 dagen bedrijfseigen melk te krijgen.
• Pluimvee dient minimaal 30% van het voer te krijgen in de vorm van uitgestrooide, hele granen.

Verder weet ik ook nog te vertellen dat het verschil tussen bio-industrieel kippen houden en biologisch het volgende is:

Bio-industrie
Aantal dieren per m2 - 18,2
Naar buiten - Nee
Snavelkappen - Ja
Voereisen - Geen

Biologisch

Aantal dieren per m2 - 6
Naar buiten - 4 m2 per kip
Snavelkappen - Nee
Voereisen - 80% biologisch

Dat zijn de "eisen" om het EKO keurmerk te krijgen... Je ziet dus dat er in de leefomstandigheden een wel heel groot verschil is.

[ESCO]

Ik snap dat kattengejank niet, bio proeft net hetzelfde als gewoon.
Ik neem eieren, melk en vlees van de bio proeft perfect hetzelfde.

So what als het maar een klein beetje helpt, het helpt teminste nog wat.

Gaan we met het broeikaseffect ook zo reageren als de v.s.
Nee we geven teminste een goedvoorbeeld en het zal een klein beetje helpen.

beter als niks.

[Gimme more beer]

ESCO schreef op 20-04-2004 @ 20:27 :
Ik snap dat kattengejank niet, bio proeft net hetzelfde als gewoon.
Ik neem eieren, melk en vlees van de bio proeft perfect hetzelfde.

So what als het maar een klein beetje helpt, het helpt teminste nog wat.

Gaan we met het broeikaseffect ook zo reageren als de v.s.
Nee we geven teminste een goedvoorbeeld en het zal een klein beetje helpen.

beter als niks.

Maar dit is maar een klein deel van alle problemen die er zijn op dit gebied...

[Psychedelic]

TechXP schreef op 20-04-2004 @ 01:16 :
Zeker geen geldverspilling. Of het goed is voor jezelf of niet. Het is iig een betere productiemethode welke beter is voor het milieu en dieren.
Op gewoon fruit en groente word vaak veel bestrijdingsmiddelen gevonden, waarbij je met meervoudige hoeveelheden toch ziek van kan worden of allergien kan krijgen.
Biologische groenten en fruit, bevat dat dus niet zo.


Volgens mij word er niet perse met spirituele krachten gedaan bij bio-dynamisch. Misschien bij antroposofische bd-boerderijen.
Bio-dynamisch is gewoon een methode voor teelt.

Als de fruitteler zich aan de regels heeft gehouden wordt je niet ziek van de restjes bestrijdingsmiddelen.
Veel bestrijdingsmiddelen breken zichzelf trouwens af na enkele tijd en zijn dus niet schadelijk voor het milieu.

Rare rituelen en cyclici zijn trouwens wel standaard onderdeel bij de productie van bd-voedsel.

[TechXP]

Psychedelic schreef op 20-04-2004 @ 22:36 :
Als de fruitteler zich aan de regels heeft gehouden wordt je niet ziek van de restjes bestrijdingsmiddelen.
Veel bestrijdingsmiddelen breken zichzelf trouwens af na enkele tijd en zijn dus niet schadelijk voor het milieu.

De bestrijdingsmiddelen zitten vaak nog op het fruit als je het koopt. Als er te grote hoeveelheden op zitten is dat niet goed. Dat komt nog weleens voor bij steekproeven.
En ik denk dat kleine hoeveelheden ook schadelijk kunnen zijn op lange termijn.

Rare rituelen en cyclici zijn trouwens wel standaard onderdeel bij de productie van bd-voedsel.

Weet niet of dat echt zo is. Ach een ritueel kan natuurlijk niets kwaad doen he

[Donald Duck]

OKE, biologisch-dynamisch en eko eten is idd duurder maar (ok, ik geef toe, ben niet anders gewend) als je het bekijkt vanuit het standpunt dat het ook lekkerder is dan eten uit de bio-industrie dan kan je makkelijker over het prijsverschil heen kijken. Geloof me maar!!

[Sjied No Clue]

Bron(nen)?

En idd, het gaat niet om de hoeveelheid vitaminen die er in zitten maar om o.a. de leefomstandigheden van de dieren en de toegebrachte schade aan het milieu.

TechXP schreef op 21-04-2004 @ 00:46 :En ik denk dat kleine hoeveelheden ook schadelijk kunnen zijn op lange termijn.

En waarom denk je dat, heb je een achtergrond in de biochemie?

[Sjied No Clue]

nare man schreef op 21-04-2004 @ 13:36 :
En waarom denk je dat, heb je een achtergrond in de biochemie?

te makkelijk hoor..

[Jaegermeister]

TechXP schreef op 21-04-2004 @ 00:46 :
De bestrijdingsmiddelen zitten vaak nog op het fruit als je het koopt. Als er te grote hoeveelheden op zitten is dat niet goed. Dat komt nog weleens voor bij steekproeven.
En ik denk dat kleine hoeveelheden ook schadelijk kunnen zijn op lange termijn.

Voor elk middel heb je een bepaalt veiligheidstermijn, sommige mag je drie dagen niet voor de oogst spuiten en de andere zelfs drie weken niet. Dus als er grotere hoeveelheden bestrijdingsmiddellen op het fruit zit heeft de boer dus gespoten in die tijd van de veiligheidtermijn. Wordt dit ondekt met een steekproef in bij de veiling gaat gelijk zijn hele partij naar de vuilnishoop, dus een boer zou gek zijn om zich niet aan die veiligsheid termijn te houden.

Maar biologisch-dynamische landbouw was vooral goed voor de grond, omdat je dus veel wisselt. En neit de grond snel uitput.

Wat bedoel je met wisselen van de grond?(ja, ik ben niet zo bekent in de wereld van biologische-dynamische) de ene jaar akkerbouw en de tweede jaar veeteelt? En uitputting van de grond kun je ook op andere manieren oplossen, het gebruik van dierlijk mest, maar ook compost kan. En het gebruik van groenbemesters, zoals mosterd en klaver(deze binden stikstof in wortels knolletjes) in de akkerbouw, dus in de herfst en winter na de oogst , je akker inzaaien met mosterdzaad en het gaat vanzelfs dood in de winter. In de boomgaarden kun je er voor zorgen dat je een strooisellaag op grond krijgt. Als je de rijpaden in zaait met gras, klaver en wilde kruiden en deze een paar keer per jaar maait en de maaisel laat liggen wordt de grond ook rijker

[Gimme more beer]

TechXP schreef op 21-04-2004 @ 00:46 :
En ik denk dat kleine hoeveelheden ook schadelijk kunnen zijn op lange termijn.

Zonder meer, alleen het is "acceptabel" schadelijk, wat meestal betekent dat het pas schadelijk wordt indien het in combinatie met een bepaald gegeven in je lichaam rondzwerft...

Alles wat schadelijk is is in kleine mate net zo goed schadelijk, maar het is te overzien.

Net zoals bijvoorbeeld computerbeeldschermen. Deze stralen radioactieve (gamma-) straling uit. Er is hier een maximum aan gesteld waardoor de straling beperkt wordt. Maar dat betekent niet dat als het daaronder zit, dat het niet schadelijk is.

[TechXP]

nare man schreef op 21-04-2004 @ 13:36 :
En waarom denk je dat, heb je een achtergrond in de biochemie?

Nee, ik kijk naar discovery, netwerk enzo. Daar word zulke dingen ook wel vaak verteld.

[TechXP]

Gimme more beer schreef op 21-04-2004 @ 14:01 :
Zonder meer, alleen het is "acceptabel" schadelijk, wat meestal betekent dat het pas schadelijk wordt indien het in combinatie met een bepaald gegeven in je lichaam rondzwerft...

Alles wat schadelijk is is in kleine mate net zo goed schadelijk, maar het is te overzien.

Net zoals bijvoorbeeld computerbeeldschermen. Deze stralen radioactieve (gamma-) straling uit. Er is hier een maximum aan gesteld waardoor de straling beperkt wordt. Maar dat betekent niet dat als het daaronder zit, dat het niet schadelijk is.

Tsja computerschermen enzo zijn geloof ook wel schadelijk. Hm...misschien toch maar minder achter het scherm gaan zitten..

Maar zover ik weet zijn er nog geen aantoonbare schade te constateren ofzo toch?
Bij groenten met een overschot aan chemicalien of met weinig waarvan je er veel eet. Daar zijn toch wel onderzoeken naar geweest.

[Gimme more beer]

TechXP schreef op 21-04-2004 @ 15:56 :
Tsja computerschermen enzo zijn geloof ook wel schadelijk. Hm...misschien toch maar minder achter het scherm gaan zitten..

Een scherm wat kilometers van je af staat is ook al schadelijk, dus dat maakt eigenlijk geen ruk uit. Dat terzijde.

Maar zover ik weet zijn er nog geen aantoonbare schade te constateren ofzo toch?
Bij groenten met een overschot aan chemicalien of met weinig waarvan je er veel eet. Daar zijn toch wel onderzoeken naar geweest.

Het blijft schadelijk, maar het is zoveel dat je je er in goede conditie redelijk tegen kunt verweren. Dat is het idee...

[juno]

De kleinschalige landbouw en veeteelt zorgde er in de vorige eeuwen voor dat boeren vaak op de rand van het bestaansminimum balanceerden. De moderne landbouw zoals die in de na-oorlogse jaren is gepropageerd heeft voor een grotere en kwalitatief betere opbrengst, meer dierenwelzijn en een betere levensstandaard voor de boeren gezorgd.

Alleen sloeg dat een beetje door naar de kant van de bio -industrie. Door het systeem van de EG heffingen en subsidies was men niet bij machte uit de spiraal te stappen zonder enorme inkomensgevolgen. Omdat we daar zo tegen zijn, slaan we nu weer door naar de andere kant. Als het maar biologisch is!

Ik wil best iets meer betalen voor produkten die een hogere kostprijs hebben door een kleinschaliger manier van produceren. Vooral als dat beter is voor het milieu, het dierenwelzijn en ook de produkten zelf gezonder en lekkerder zijn. ( Niks zo lekker als verse sla uit je eigen moestuin!(en niks zo lekker als een zelfopgefokt konijn met kerstmis... )

Natuurlijk zijn de BD boeren een beetje doorgeslagen met hun bijgeloof, (maar dat kan eigenlijk geen kwaad), maar omdat ze niet in aanmerking komen voor subsidies en ook geen gewone afzetkanalen hebben zoals normale fabrieksmatige producenten, en sowieso een lagere opbrengst per hectare hebben door een arbeidsintensievere produktie, is er een hogere kostprijs en een hoger risico omslag. Dat maakt bd produkten zo duur. In feite produceren zij zoals de keuterboertjes een eeuw geleden, maar met minder armoede en dus ook betere zorg voor het welzijn van hun vee. Door die hogere prijzen.

Vergis je niet, de prijzen die aan de consument gerekend worden bij de gangbare produkten zijn beneden kostprijs door de subsidiestroom van de EG. Allemaal vanwege de internationale concurrentie. Veetransporten van dagenlang, zonder eten of drinken in de blakerende zomerhitte zodat producenten opnederlandse varkens exportsubsidie kunnen krijgen. In Italie worden ze op een in nederland verboden wijze geslacht, krijgen een stempeltje parmaham, en worden met exportsubsidie weer naar nederland terugvervoerd. Zitten wij echte italiaanse parmaham te eten. Eigenlijk is het bedrog. Boerenbedrog!

[Jaegermeister]

Gimme more beer schreef op 20-04-2004 @ 17:40 :

• Koeien, schapen, geiten en paarden dienen minimaal 3kg/GVE/dag aan hooi te krijgen. (Indien nodig kan dit worden vervangen door voordroogkuil van gras, gemaaid na aanvang van de bloei.)

Gras gemaait na de bloei is alleen maagvulling, de meeste eiwitten zijn al verdwenen.

[Gimme more beer]

Jaegermeister schreef op 22-04-2004 @ 08:23 :
Gras gemaait na de bloei is alleen maagvulling, de meeste eiwitten zijn al verdwenen.

Toch zijn dat de richtlijnen...

[MickeyV]

Gimme more beer schreef op 19-04-2004 @ 22:16 :
Ik ben het eens met de stelling dat zowel bio-dynamisch als ecologisch voedsel niet per definitie beter voor je zou zijn dan "normaal" voedsel. Wel ben ik tegen de "kleine hokjes", niet omdat ik die diertjes zielig vind, maar omdat ik het ethisch gezien gewoon niet vind kunnen dat je een levend wezen enkel en alleen voor de slacht laat leven. Dan zeg ik, gebruik vleesvervangers...

Wel vind ik dat vlees eten gewoon moet kunnen, iets wat gewoon zeer natuurlijk is. Maar overconsumptie en luxe (status), waarvoor de meeste van deze dieren simpelweg bestemd zijn, vind ik dan weer niet kunnen. Sommige dieren worden geslacht voor een familie die gemiddeld 400 gram vlees pp. per dag eet, waar andere dieren puur voor hun "mooie" huid geslacht worden. Dat gaat er bij mij niet in. Maar ik heb niets tegen vlees eten, zolang het maar gematigd is.

Dus, ik vind het absoluut fantastisch dat er manieren zijn om weer vlees te krijgen dat niet in kleine hokjes heeft geleefd, want het is natuurlijk schandalig dat dat gewoon kan.

En dat is nu zo jammer, me dunkt. Enerzijds, en terecht, verwerp je de methoden der bio-industrie, alsook de opvatting (nl.: dat dieren enkel een functionele, de mens dienende, waarde hebben) waarop deze industrie gegrondvest is, anderzijds, ten onrechte, acht je vleeseten, door mensen, niet ten principale onjuist. Dat komt mij voor als, uit de wens vooral de goede vrede te bewaren voortspruitende, ontaarde tolerantie.

Hoe dan ook, laat ik mij niet verleiden tot, wederom, het opstellen van een omstandig betoog (alsof iemand hen ooit leest ) der strekking, dat je abuis bent, doch laat ik jou eens aan het woord: hoe breng jij bovenstaande, met "enerzijds/anderzijds" gemarkeerde uitgangspunten, met elkaar in overeenstemming (immers, als mensen vlees mogen eten, dan mogen zij dieren kennelijk als instrument te dien einde gebruiken, in welk geval dieren niettemin slechts functionele waarde zouden hebben) en, daarmee samenhangend, waarom meen je dat, hoezeer het doden van dieren op zichzelf ook onwenselijk is en het reeds daarom meer voor de hand ligt dat mensen zich voeden daarmede, waarvan het gebruik de minst vervelende consequenties heeft, nochtans het zonder meer in orde is dat de mens, in het normale geval, vlees eet? Maak mij uwe opvattingen inzichtelijk, mein Freund.

[extinction]

MickeyV, wat ben je toch altijd heerlijk logisch

[Gimme more beer]

Mickey,

Ik lees je betogen wel degelijk en begrijp ze tot op zekere hoogte nog ook

Maar even terzake. Ik sta zeer zeker afkeurend tegenover de bio-industrie, daar heb je mijn punt begrepen. Maar ik sta inderdaad niet afkeurend tegenover het eten van vlees. Het is immers een zeer normale zaak. Ook niet alle vitaminen kun je zomaar met vleesvervangers binnenkrijgen, dus het blijft ook een "need"...

Maar het grootbrengen van dieren, puur en alleen voor consumptie, dat vind ik geen goede zaak. Dat klinkt tegenstrijdig, want zo werkt het nou eenmaal als je hier vlees wil eten. Maar ik vind dus dat deze dieren tot op zekere hoogte een natuurgetrouw leven moeten kunnen leiden, alvorens geslacht te worden voor consumptie.

En daarom sta ik eigenlijk afkeurend tegenover de manier van het verkrijgen van dit vlees, zoals dat op het moment gebeurt. Maar jah, vlees is wel lekker

Ik ga niet zeggen dat ik niet hypocriet ben, maar ik ben altijd van mening geweest gewoon met de stroom mee te gaan en mijn eigen mening te houden. Het klopt niet helemaal, maar ik sta niet stevig genoeg in mijn schoenen om het anders te doen...

[MickeyV]

Gimme more beer schreef op 22-04-2004 @ 17:55 :
etc

Dank voor je respons, fili mi.

Mag ik een enkele kanttekening plaatsen?

In de eerste plaats, en dat is toch wel van belang: je schrijft over vleeseten zijdens mensen "het is immers een zeer normale zaak." Doch, zo vanzelfsprekend is die stelling niet, noch ook de terloopsheid waarmee je daarvan niettemin uitgaat, aangezien de juistheid dier stelling nu juist de kardinale kwestie, het centrale conflict, alsook het doorslaggevende discussiepunt is. Waar ik -je bekent het openlijk- in jou een trouw lezer heb gevonden, mag ik aannemen, dat je op de hoogte bent van, enerzijds, mijn, aan jouw uitgangspunt tegengestelde, opvatting terzake, anderzijds, de gronden waarop ik die opvatting doe rusten. Hoewel ik niet zó overtuigd van het eigen gelijk ben, dat ik contraire opvattingen, zoals die van jou, voetstoots zou verwerpen, dunkt mij wel, dat de argumentenconstellatie die ik aan mijn optiek ten grondslag heb gelegd, jou ten minste noopt tot het aanvoeren van enige adstructie bij jouw opvatting, waarzonder ik wél tendeer naar een verwerping zonder meer van jouw visie. Nu, ik kan voorzien dat je niet zo taalt naar een uitgebreide discussie over dit onderwerp. Hetgeen je vergeven zij. Doch, besef, dat het àllerminst een vanzelfsprekendheid is, vlees te eten.

Tweedens, wat betreft de noodzakelijkheid van vlees: ik ben geen diëtist, noch huisarts, noch anderszins deskundig terzake voeding, doch, naar ik begrijp, binnen de groep van op dit punt bekwamen bestaat een vrij stellige consensus, inhoudende, dat vlees geenszins een noodzakelijk component van onze voeding is. Ter onderschrijving van welke consensus moge strekken het feit, dat vegetariërs hun vleesloze bestaan heel wel kunnen uithouden.

Derdens, je schrijft: "Maar het grootbrengen van dieren, puur en alleen voor consumptie, dat vind ik geen goede zaak. Dat klinkt tegenstrijdig, [...] ". Zeer juist. Ik zou nog een stapje verder gaan, en zeggen, dat het niet alleen tegenstrijdig klinkt, doch ook is. En je weet, tegenstrijdige standpunten kunnen elkaar niet velen, zodat in ieder geval één dier standpunten onjuist is. Ik hoop dat je mét mij, hetzelfde standpunt van die twee van de hand wijst.

Ten vierde!: over de vraag of vlees lekker is, of juist niet, valt geen zinnige discussie te voeren. DE GVSTIBVS NON DISPVTANDVM, nietwaar? Nochtans, welke de relevantie dier vraag ten deze kan zijn, is voorshands onduidelijk!

Laatstens: je confessie omtrent je, laten we zeggen, gebrek aan robuustheid, getuigt van een prijzenswaardige openhartigheid. Ten overvloede merk ik op: jou wordt niks verweten, noch andere vleeseters. Althans, niet wegens mij. Edoch, laat die wankelmoedigheid toch niet het ethisch juiste frustreren! Dat is immers niet nodig. Je hoeft noch aanslagen te plegen, noch slagers te intimideren, noch politici door het hoofd te schieten, zelfs niet openlijk het vegetarisme uit te dragen (hetgeen, helaas, nog wel eens averechts werkt. Wellicht wordt dat nog eens anders), doch slechts je te onhouden van hetgeen met geweld aan de natuur onttrokken is, en je tevreden te stellen met hetgeen zij vrijwillig geeft. (ik weet niet meer van welke dichter dit laatste afkomstig is )

[MickeyV]

extinction schreef op 22-04-2004 @ 17:15 :
MickeyV, wat ben je toch altijd heerlijk logisch

Ja. Hmmmmmmm.

Ik hoef maar éen blik op die tekst te werpen om mijn dode koe tussen een broodje van vijf minuten geleden geheel legitiem te vinden.

[MickeyV]

Shame, shame, double shame.

[Gimme more beer]

Mickey...

Over de natuurlijkheid van vleesconsumptie valt te twisten. Wel staat voorop dat vlees ingredienten bevat die via andere natuurlijke producten niet te verkrijgen zijn.

Ik zou het zelfs sterker willen stellen, er is een vitamine die in vlees zit, die zelfs niet vervangen wordt door ordinaire vleesvervangers. Daar is wel een remedie voor, namelijk het drinken van bier ( ), waarin wel die noodzakelijke vitamine zit. Ik ga te ver als ik zeg dat vlees noodzakelijk is, want tegenwoordig is dat inderdaad niet meer zo. Maar de natuurlijkheid, daar ben ik van overtuigd. Dat heeft dus te maken met die lading vitaminen en andere ingredienten die andere natuurlijke producten ons niet kunnen bieden.

We leven niet meer in een anarchistische tijd waar we met berenvellen om onze middel bizons met speren achterna rennen, wat het heel moeilijk maakt om te beoordelen wat juist en wat onjuist is. In dat vroegere scenario zat de mens op hetzelfde niveau als het dier en leefde het ook op dezelfde manier. Tegenwoordig voelen wij ons verheven boven dieren en dat bemoeilijkt de beoordeling dusdanig dat ik niet zou durven zeggen hoe vanzelfsprekend het is om vlees te eten. Wel kan ik nog steeds zeggen dat ik de bio-industrie, voornamelijk vanuit een ethisch oogpunt, verwerpelijk acht. En daar zit bij mij het wringpunt.

Dieren worden vetgemest, in te kleine hokjes gestopt en alle levensvreugd wordt ze ontnomen, om daarna geconsumeerd te worden door ons, mensen. Dat is hetgeen waar ik bij de discussie over het vlees eten altijd op terugval. Waarom zouden wij wel een "gelukkig" leven moeten leiden en zij niet? Maar dat niet alleen, het is niet noodzakelijk om het dier op deze manier groot te brengen, het is alleen uit financieel opzicht voordeliger voor de maatschappij...

Je laatste punt is duidelijk. Daar kan ik opzich niets aan toevoegen. Maar toch is het een enigszins moeilijke stap.

[TechXP]

Gimme more beer schreef op 24-04-2004 @ 12:35 :
Over de natuurlijkheid van vleesconsumptie valt te twisten. Wel staat voorop dat vlees ingredienten bevat die via andere natuurlijke producten niet te verkrijgen zijn.

Niet helemaal juist. Je hebt het waarschijnlijk over B12 die je ook kan terugvinden op planten (niet in planten, behalve wat zeewier maar die is niet goed opneembaar). De Bacterie die B12 produceert leeft namelijk op vele plaatsen en op de grond enzo. Dus als je de productie natuurlijk zou maken en dus niet groenten enzo stevig gaat wassen enzo, dan kan je daar b12 mee opdoen.
Maar zo gaat het tegenwoordig niet, dus daarom via plantaardige dingen komt het niet meer voor.
Sommige dieren eten weer hun uitwerpselen om meer b12 te krijgen. B12 vind je in de dieren hun darmen, maar juist aan het uiteinde, zodat men het niet kan opnemen, maar wel via de andere weg, maar die vinden mensen denk 'ranzig'.

[Gimme more beer]

TechXP schreef op 24-04-2004 @ 13:09 :
Niet helemaal juist. Je hebt het waarschijnlijk over B12 die je ook kan terugvinden op planten (niet in planten, behalve wat zeewier maar die is niet goed opneembaar). De Bacterie die B12 produceert leeft namelijk op vele plaatsen en op de grond enzo. Dus als je de productie natuurlijk zou maken en dus niet groenten enzo stevig gaat wassen enzo, dan kan je daar b12 mee opdoen.
Maar zo gaat het tegenwoordig niet, dus daarom via plantaardige dingen komt het niet meer voor.
Sommige dieren eten weer hun uitwerpselen om meer b12 te krijgen. B12 vind je in de dieren hun darmen, maar juist aan het uiteinde, zodat men het niet kan opnemen, maar wel via de andere weg, maar die vinden mensen denk 'ranzig'.

Je zult het vast wel weten, maar is het niet zo dat er meer vitaminen zijn die via vlees te krijgen zijn, maar niet via planten die hier in de omgeving groeien?

[MickeyV]

Gimme more beer schreef op 24-04-2004 @ 13:12 :
Je zult het vast wel weten, maar is het niet zo dat er meer vitaminen zijn die via vlees te krijgen zijn, maar niet via planten die hier in de omgeving groeien?

Enkel B12, naar ook ik begrijp. Bovendien is Tech onze in-house voedingsexpert, dus wij geloven hem beter op zijn woord.

Nog een woord over de natuurlijkheid van vleeseten. De kwestie met vlees is, dat zowel de voor- als tegenstanders van vleeseten zich (menen te kunnen) beroepen op de natuur. De voorstanders zeggen, zoals jij, dat in de natuur zoveel vlees gegeten wordt, en dat bovendien de mens, blijkens zijn snijtanden en spijsverteringsgestel, "gemaakt" is om vlees te eten. De tegenstanders (wij vinden ze reeds onder de oude Grieken) wijzen erop, dat de natuur in dit opzicht geenszins eenduidig is (immers, er wordt dan wel veel vlees gegeten, doch evenzeer veel níet vlees gegeten) en dat het argument, dat de mens op vlees is "ingericht", geen doel treft, omdat, ofschoon de mens wel vlees kán eten, hij niettemin niet de bouw heeft van een roofdier (geen klauwen, en met die snijtandjes vel je geen buffel), waardoor hij (grotere) dieren (als koeien, varkens) slechts kan doden door middel van kunstmatige methoden, terwijl hij bovendien hun vlees moet onderwerpen aan allerlei onnatuurlijke preparaties (kruiden, braden) om het smakelijk te maken (en niet, zoals echte roofdieren, het nog warme, in bloed gedrenkte vlees zo van de botten trekt). Bovendien, hoezeer ook de mens vlees kan eten, primair is zijn fysiek ingesteld op plantaardig voedsel (veel vlees is immers, -kijk naar de Amerikanen- bepaald ongezond, terwijl plantaardig voedsel eerst bij veel grotere hoeveelheden ongezond wordt). Hun conclusie luidt derhalve, dat de mens, net als een varken, wel vlees kán eten, maar dat hij dat, van nature, meer zou doen in het kader van het eten van de restjes die de echte roofdieren achterlaten. Het actief doden van dieren achten zij onnatuurlijk.

Me dunkt dat de tweede beschouwingswijze overtuigender is. Het enige zinvolle argument vóór de natuurlijkheid van vleeseten is, dat de mens, inderdaad, lichamelijk is toegerust om óók vlees te eten. Doch, gelet erop dat de mens niet de bouw heeft van een roofdier, noch het vlees eet zoals een roofdier (rauw), en, daarnaast, meer de fysiek heeft van een planteneter, -en, laten we niet vergeten, zijn natuurlijke aversie van bloedvergieten: hij kan er weliswaar aan wennen, maar de primaire reactie is: afkeer- dwingt welhaast tot de conclusie dat vleeseten hooguit inzoverre natuurlijk is, als het marginaal gegeten zou worden, ter suppletie van een onverhoopt gebrek aan plantaardig voedsel.

Maar goed, wat er van bovenstaande ook zij, de natuur -ik heb het al dikwijls gezegd- speelt geen rol bij het bepalen van ons handelen, dient althans die rol niet te spelen. Slechts de ethiek is onze gids terzake, niet de natuur, ook niet indirect, aangezien de natuur, als feitelijkheid, geen, althans niet zonder meer, adstructie kan leveren voor het formuleren van normen.

[TechXP]

Gimme more beer schreef op 24-04-2004 @ 13:12 :
Je zult het vast wel weten, maar is het niet zo dat er meer vitaminen zijn die via vlees te krijgen zijn, maar niet via planten die hier in de omgeving groeien?

Alles is hier in de buurt te vinden. Een gezond dieet is om gewoon met mate te eten en goed gevarieerd. Vaak zijn bepaalde vitamines alleen goed opneembaar als je dat in combinatie eet met andere vitamine of mineralen. Met varieren neem je gewoon alles goed op.

Enkel B12, naar ook ik begrijp. Bovendien is Tech onze in-house voedingsexpert, dus wij geloven hem beter op zijn woord.

Ik ben niet zo een voedingsexpert, alleen maar een doorgeefluik of beter gezegt een googler

[Gimme more beer]

Mickey, hoe zou ik nou een discussie als deze van jou kunnen winnen als mijn enige wezenlijke drijfveer is dat ik vlees verschrikkelijk lekker vind? Nee, dat is onzin, maar het is weldegelijk van belang te zeggen dat ik het voor het merendeel met je eens ben, alleen zelf geen vegetarier wil zijn. Veel vlees eet ik overigens niet en ook niet eens 7 dagen in de week.

Op het ethisch vlak zijn we het eens, het natuurlijk vlak is inderdaad moeilijker te gebruiken, omdat er geen menselijke natuur bestaat. De mens is een zeer variabel wezen zonder werkelijke instincten. Doch, ik ben het niet met je eens als je zegt "zijn natuurlijke aversie van bloedvergieten"... Er is geen natuurlijke aversie van bloedvergieten, dat leert de geschiedenis ons. In onze huidige samenleving is die er dan grotendeels wel, maar dat is niet relevant.

Maar als ik verder ga in onze discussie op het ethisch vlak, dan zouden wij uitkomen bij het veganisme. Immers, ook het eten van bijvoorbeeld eieren en melk is een inbreuk op de door ons benoemde "rechten" van het dier. Een koe wordt kunstmatig "melkgevend" gehouden en de potentiele jonkies van een kip worden als het ware geaborteerd.

Mag ik je dan de vraag stellen of je ook daadwerkelijk veganistisch bent?

[MickeyV]

Gimme more beer schreef op 25-04-2004 @ 22:18 :
Mickey, hoe zou ik nou een discussie als deze van jou kunnen winnen als mijn enige wezenlijke drijfveer is dat ik vlees verschrikkelijk lekker vind? Nee, dat is onzin, maar het is weldegelijk van belang te zeggen dat ik het voor het merendeel met je eens ben, alleen zelf geen vegetarier wil zijn. Veel vlees eet ik overigens niet en ook niet eens 7 dagen in de week.

Op het ethisch vlak zijn we het eens, het natuurlijk vlak is inderdaad moeilijker te gebruiken, omdat er geen menselijke natuur bestaat. De mens is een zeer variabel wezen zonder werkelijke instincten. Doch, ik ben het niet met je eens als je zegt "zijn natuurlijke aversie van bloedvergieten"... Er is geen natuurlijke aversie van bloedvergieten, dat leert de geschiedenis ons. In onze huidige samenleving is die er dan grotendeels wel, maar dat is niet relevant.

Maar als ik verder ga in onze discussie op het ethisch vlak, dan zouden wij uitkomen bij het veganisme. Immers, ook het eten van bijvoorbeeld eieren en melk is een inbreuk op de door ons benoemde "rechten" van het dier. Een koe wordt kunstmatig "melkgevend" gehouden en de potentiele jonkies van een kip worden als het ware geaborteerd.

Mag ik je dan de vraag stellen of je ook daadwerkelijk veganistisch bent?

Op één punt moet ik je radicaal corrigeren: dat de mens geen instincten zou hebben. Begrijp goed, wat een instinct is: de drang van een wezen onder bepaalde omstandigheden op een bepaalde manier te handelen. Deze drang ligt besloten in het karakter van het wezen, vormt derhalve (mede) zijn inborst, ergo, zijn instinct. Het instinct is derhalve een wilsfactor: een factor die de inhoudt van de wil bepaalt, welke wil de oorzaak is van handelen. Bij de mens is dit niet anders. Een misvatting is, dat de menselijke geest "vrij", "onbegrensd" en "autonoom" zou zijn. Alles aan elk wezen, ook aan de mens, zijn lengte, stemklank, kleur ogen, álles is bepaald, zo ook de geest. Ken uw beperkingen, zou ik zeggen, en onderken, dat de mens niet in staat is, evenmin als andere wezens, zijn wil te bepalen.

Wat de aversie van bloed vergieten aangaat: ik zou niet zeggen, dat uit onze bloedige geschiedenis, geconcludeerd kan worden, dat de mens niet van nature een aversie heeft van bloedvergieten. Wie, voor het eerst, een ander wezen gedood ziet worden, zal -uitzonderlijke gevallen terzijde- niet waarderen wat hij ziet. Dat de mens niettemin vaak overgaat tot bloed vergieten, laat zich verklaren door: andere, voor hem zwaarder wegende omstandigheden die, niettegenstaande zijn afkeer van bloed vergieten, hem daartoe nopen, en, als zich dát eenmaal heeft voorgedaan, gewenning. Bekend zijn bv. de verhalen van sommige Vietnamsoldaten, die, bij hun eerste slachtoffer, gruwden, doch, enkele slachtoffers verder, ondervonden dat ze van de kick genoten.

Terzake waar effectuering van een rechtvaardige ethiek ons zou brengen: jij zegt: veganisme. Dat hoeft niet. Eieren, bv., hebben niet te gelden als leven. Immers, de eieren in kwestie komen van kippen die niet door een haan zijn benaderd, zogezegd. Men mag dus best kippen houden, en, van die kippen, die niet bevrucht zijn, de eieren nemen. Ten aanzien van melk: dat is juist. De melk die men van de koeien bekomt, wordt a: ontnomen aan het kalf, en b: kan de koe slechts in voldoende mate geven nádat zij "gekalfd" heeft: noodzakelijkerwijs ontstaat dan een "kalverenoverschot". In een rechtvaardige samenleving kan derhalve geen koeienmelk gedronken worden. Hoe dan ook: exact hóe een dergelijke samenleving dient ingericht te worden, is een vraag, die thans niet acuut is, waar immers vooralsnog de meerderheid der mensen, helaas, niet geporteerd is voor fundamentele veranderingen terzake. Mentaliteitsverandering is de eerste, noodzakelijke stap. Welke, indien zij bewerkstelligd is, de maatschappij vanzelf de goede richting zal wijzen. Ter bewerkstelliging van die mentaliteitsverandering is nodig dat men zich verzet tegen de meest directe, flagrante wanpraktijken, voorzover dat redelijkerwijs gevorderd kan worden. Anders gezegd: vooralsnog volstaat vegetarisme, omdat, indien men eenmaal tot het inzicht komt, dat het vegetarisme moraliter verplicht is, -waarvan men thans nog ver verwijderd is- ándere misstanden vanzelf aan de orde gesteld en gecorrigeerd zullen worden. Maar indien men nog niet eens toe is aan het idee van de verplichtheid van het vegetarisme, is het, hoewel prijzenswaard, niettemin niet verplicht reeds verdergaande verbeteringen voor te staan, omdat de moeite (probeer maar eens melk volledig te mijden: je kunt niet meer winkelen bij de supermarkt: koek, sauzen, etc: in alles blijkt wel zuivel verwerkt te zijn) die het kost om in een op dierenexploitatie ingerichte maatschappij volledig naar hetgeen de ethiek vordert te leven (dus om nog een stap verder te gaan dan vegetarisme), niet opweegt, tegen het marginale goed dat daartegenover staat. De stap naar vegetarisme is echter betrekkelijk licht: je kunt álles nog eten, behalve vlees, terwijl hetgeen je ermee uitdraagt, in wezen immens is: je verwerpt ten principale en ten gronde een opvatting die nog zeer courant is.

Kort gezegd: is vegetarisme, uiteindelijk, voldoende? Neen. Doch, is men thans tot meer verplicht? Evenzeer neen.