Nouja, het is een nogal feitelijk begrip. Er is natuurlijk nergens vastgelegd wat een profit- of een nonprofit-onderneming is. Er kunnen natuurlijk ook overlaps zijn met andere definities, zoals privaat tegenover particulier, onderdeel van de overheid tegenover (ver)zelfstandig(d) of met overheidssteun tegenover het aantrekken van vermogen op de kapitaalmarkt.
Heel grof gezegd is een nonprofit-onderneming een onderneming die niet als primaire doelstelling heeft het behalen van zoveel mogelijk winst. Daar geldt dus a contrario voor dat een profit-onderneming is een onderneming die dat oogmerk wel heeft. Maar de grenzen liggen in de praktijk veel onduidelijker.
Neem bijvoorbeeld de woningcorporaties. Dat zijn op zichzelf privaatrechtelijke rechtsvormen (namelijk stichtingen of vennootschappen) maar ze zijn belast met een pure overheidstaak, namelijk het ontwikkelen van huisvesting en het regelen van de verhuur. Dat het om een pure overheidstaak gaat wil echter niet zeggen dat er geen winst wordt gemaakt, want dat gebeurt wel, alleen het vloeit in de reserves.
De overheid is tegenwoordig ook gewoon een speler op het veld van de vrije markt. Taken kunnen door de overheid zelf ter hand worden genomen, veelal noem je dat dan een nonprofit-onderenming omdat het doel van de overheid niet is het maken van winst. Maar je stuit dan snel op wetgeving inzake oneerlijke concurrentie.
Wat je vaak ziet is dat de overheid een pure overheidstaak ter hand neemt, zoals het ontwikkelen van infrastructuur en dat daarvoor een offerte wordt gevraagd aan verschillende vrijemarkt-partijen, dus uitbesteding. De ondernemingen (bijvoorbeeld wegenbouwers) zijn natuurlijk geen nonprofit-ondernemingen, want het commerciële partijen die hun eigen doel nastreven. Maar toch voeren ze een pure overheidstaak uit.
Maar, long story short, heel grof gezegd gaat het om de positie van het winstoogmerk. Een profit-onderneming heeft echt als primaire doel het maken van winst, veelal omdat er aandeelhouders zijn die in die onderneming hebben geďnvesteerd omdat ze verwachten dat hij winst gaat maken. Dat is bij een nonprofit-onderneming anders. Die kan best aandeelhouders hebben, maar daar ligt de nadruk meer op de bestuursfunctie van de aandelen (het stemrecht dat eraan verbonden is, de mogelijkheid om bestuurders te benoemen en ontslaan, enz.)
Nou, dat is vast wel een A4'tje.
|