Gaat het wel zo slecht?

[Unexplained]

De afwisselend ernstige tot bezorgde blik van de toehoorders viel gisteren het meest op tijdens het jaarlijks terugkerende ritueel van de Troonrede. De klokken klepperen, het land is in nood. Een kwaliteitskrant scheef: “De vette jaren zijn voorbij” en “het spook van het financieringstekort is terug.”

Metaforen die geen recht doen aan de werkelijkheid. De 'vette jaren' maken plaats voor een rustpauze waarin, volgens de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB), geen sprake is van krimp, maar van lagere groei van het BBP met 1,5%.

De groeivertraging is wel groter dan in de ons omringende landen. Dat moet worden toegeschreven aan het open karakter van de Nederlandse economie in combinatie met ongunstige prijs- en loonontwikkeling.

Overheidsbeleid procyclisch
Daardoor is onze concurrentiepositie verslechterd ten opzichte van het buitenland. De export neemt volgend jaar 'slechts' met 5,75% toe, 2% minder dan de geraamde groei van de wereldhandel. Desondanks groeit de economie volgend jaar slechts minder meer. Het financieringstekort komt volgens het CPB, naar de definitie van de EMU, in 2003 uit op 0,4% na een tekort van 0,5% dit jaar.

Dat is nauwelijks een spook te noemen, of het is Caspar, het vriendelijke spookje. Zowel de vakbonden als de georganiseerde werkgevers zijn het met elkaar eens dat het spook een maatje groter mag uitvallen. Algemeen is de kritiek dat de regering te rigide vasthoudt aan de wens om het begrotingstekort niet te laten oplopen. Daardoor werkt het overheidsbeleid procyclisch, ofwel het verdiept of verlengt de groeivertraging.

Als de ramingen van het CPB kloppen, daalt in 2003 ondanks de economische tegenwind de staatsschuld voor het eerst sinds vele jaren onder het niveau van 50% van het BBP. De koopkrachtplaatjes verslechteren vooral door de afschaffing van de spaarloonregeling, maar voor de modale werknemer zit er, evenals in 2002, volgend jaar een lichte groei in van 0,25%.

Genadig
Een beetje zuur, maar zeker niet dramatisch. Te meer als we ons realiseren dat de koopkracht van Jan Modaal in 2001 nog toenam met 6,8%. De 'koude douche', waarmee de het CPB de periode 2001-2003 typeert, is dan zwaar aangezet; hooguit is er sprake van een lauw bad. De Troonrede zelf zette direct bij aanvang al de verkeerde toon.

"De Nederlandse samenleving leek te kunnen vertouwen op een aantal zekerheden: een voortgaande groei van de economie en veiligheid tegen aanvallen van buitenaf". Waar de tweede gewaande zekerheid op slaat, kunnen we bevroeden, maar die observatie is in de Nederlandse situatie vergezocht. We laten deze rusten. De eerste constatering is bizar.

Hoezo zekerheid over voortgaande economische groei? Was iedereen in Nederland dan een verklaard aanhanger van het geloof in de 'new economy'? De schrijver van de troonrede - premier Jan Peter Balkenende? - vervalt in onnodige dramatiek. Natuurlijk zat een vertraging na 7 jaar onafgebroken groei er dik in. Als de prognose van het CPB juist is, komen we er genadig van af.

Defaitisme grootste risicofactor
Alle reden voor opluchting. Wat niet geruststelt, is het gebrek aan verbeeldingskracht van de huidige club Nederlandse politici, dat zich verraadt uit de tekst van Troonrede en Miljoenennota. Ze zijn geobsedeerd door de centjes, er is geen bezieling, de maatregelen zijn fantasieloos en de algemene houding is vooral angstig en benepen.

Met de economische problemen valt het mee, maar met deze angsthazen aan het stuur kan er van alles misgaan. Gelukkig is de bede terug in de Troonrede en dat is maar goed ook, want enige bovennatuurlijke hulp kan dit kabinet wel gebruiken om de 4 jaar vol te maken. Alle gekheid op een stokje.

Wat Nederlandse nu doormaakt, is een klassieke groeivertraging van het type 1990/1991 en 1981/1982. De sombere toonzetting van de Troonrede en de begrotingsstukken, die in de pers driemaal versterkt doorklinkt, is overdreven. De grootste risicofactor is het defaitisme, wat gisteren door politiek Nederland ten toon is gespreid.

Er tegenaan
Als daar niet een meer laconieke houding voor in de plaats komt, kan dat Nederland in 2003 inderdaad een ijskoude douche bezorgen. Oók dat kan een optimist als verfrissend ervaren. Nederland is dan klaar wakker en kan er weer tegen aan.

Bron: Jacques Potuijt



Persoonlijk ben ik van mening dat het inderdaad ietsjes minder goed gaat dan in het verleden, maar dat het, zoals Jacques al zegt, niets bijzonders is. Vanuit alle cycli uit het verleden kun je gewoon berekenen dat er ongeveer elke 10 jaar een periode van groeivertraging is. Alle geluiden over "dit is de schuld van Bin Laden" vind ik dan ook op niets gebasseerd.

Hoe denken jullie erover?
Is het niet zo dat wij de geluiden zwaar overtrekken met onze kritiek?
Hoe suggestief zijn alle negatieve klanken?

[kHebTrekInWatLekkers]

We blijven Nederlanders en als we ergens graag over zeiken, dan is het wel geld......
Zodra we weer iets moeten inleveren aan centen gaat het ook gelijk fout.... Scholen presteren opeens slechten. Nederland is crimineler en de wachtlijsten zijn opeens veel te lang.....

[ikbenschipper1]

kHebTrekInWatLekkers schreef:
Zodra we weer iets moeten inleveren aan centen gaat het ook gelijk fout.... Scholen presteren opeens slechten. Nederland is crimineler en de wachtlijsten zijn opeens veel te lang.....

1. De scholen zijn TE slecht
2. Er is TE veel criminaliteit
3. De wachtlijsten ZIJN veel te lang

[Carpe Diem]

kHebTrekInWatLekkers schreef:
We blijven Nederlanders en als we ergens graag over zeiken, dan is het wel geld......
Zodra we weer iets moeten inleveren aan centen gaat het ook gelijk fout.... Scholen presteren opeens slechten. Nederland is crimineler en de wachtlijsten zijn opeens veel te lang.....

gelijk heb je

[twiety]

"volgens de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB), "
"Als de ramingen van het CPB kloppen"
"Als de prognose van het CPB juist is, komen we er genadig van af. "
Het CPB zit er eigenlijk nogal vaak naast. En verder doet het CPB alsof ze de scheidsrechter is van de financiële paragraaf van de programma's van de partijen. Maar goed, dat even terzijde.

Als je nu niet oppast, kijk je de hele kabinetsperiode aan tegen een financieringstekort. Bovendien hebben VVD, D66, PvdA en CDA als eerste belofte tijdens hun campagne gezegd zich te zullen houden aan het aflossen van de staatsschuld in 25 jaar. En ook Pim gaf aan niet meer te willen uitgeven dan er binnenkomt, en was groot voorstander van de zalmnorm.

Volgens mij is er om een begrotingsoverschot van 1% te halen - wat nodig is om de staatsschuld af te lossen in 25 jaar - een miljard of vier nodig.

Ik ben erVOOR om hier, zeker in het eerste jaar of de eerste 2 jaar van dit kabinet, ons best voor te doen.

Om Pim nog maar 's aan te halen: "Extra geld lost in zieke organisaties overigens weinig op. Met behulp van een voorspoedige wereldeconomie is dat geprobeerd, maar het heeft bar weinig resultaat gehad op het gebied van criminaliteitsbestrijding, gezondheidszorg of onderwijs. Nu een financieringstekort dreigt, is het kiezersbedrog te zeggen dat de PvdA extra geld wil uittrekken. Zeg dan eerlijk dat je de Zalmnorm overboord gooit en onze staatsschuld doorschuift naar de volgende generatie."
En Zalm: "Als je nu extra geld gaat uitgeven, dan is het eigenlijk alsof je een feestje viert op de titanic, terwijl je eigenlijk het roer zou moeten omgooien".

Al is lijkt de situatie toch wat rooskleuriger te zijn, better safe then sorry, zou ik zeggen. Door de wereldwijde groeivertraging moet je als kabinet juist zuinig zijn. Als het overdreven naar buiten is gekomen, probeer dan alsnog aan de mensen duidelijk te maken dat het economisch gezien allemaal best nog mee kan vallen. Maar verander je beleid niet. Als een positievere instelling bij de burger belastingmeevallers oplevert, dan kun je dat geld alsnog uitgeven. Maak duidelijk dat je geld pas uitgeeft wanneer je het hebt of heel zeker bent dat je het krijgt. EN als je door saneringen en overige reorganisaties in de publieke sector en in het openbaar bestuur (in de eerste jaren) ook zeker weet waar het geld heen gaat en een goed systeem op poten hebt om deze uitgaven ook te controleren op effectiviteit.

[UnknoWn EntiTy]

ikbenschipper1 schreef:
1. De scholen zijn TE slecht
2. Er is TE veel criminaliteit
3. De wachtlijsten ZIJN veel te lang

zo hee, helemaal zelf gelezen in de telegraaf?

Ik ving ergens nog een andere goede verklaring op: de politici willen nu alles afknijpen, zodat er over vier jaar weer een positief economisch klimaat is ontstaan hetgeen gunstig is voor de nieuwe verkiezingen.

[Unexplained]

twiety schreef:
Om Pim nog maar 's aan te halen: "Extra geld lost in zieke organisaties overigens weinig op. Met behulp van een voorspoedige wereldeconomie is dat geprobeerd, maar het heeft bar weinig resultaat gehad op het gebied van criminaliteitsbestrijding, gezondheidszorg of onderwijs.

Daar verschillen we al van mening. Om te reorganiseren is geld nodig, om op (middel)lang termijn winst te halen uit de reorganisatie. Dit weet iedere bedrijfskundige.
Het reorganiseren van bepaalde sectoren zou parallel moeten lopen aan duurzame investeringen. Alle kranen dicht voert alleen de stress binnen een organisatie verder op, wat mindere productiviteit en veel verzuim tot gevolg heeft. Pim zou eens een goed boek over stress bij de diverse morfologieparadigma's moeten lezen.

Nu een financieringstekort dreigt, is het kiezersbedrog te zeggen dat de PvdA extra geld wil uittrekken. Zeg dan eerlijk dat je de Zalmnorm overboord gooit en onze staatsschuld doorschuift naar de volgende generatie."

En toch daalt de staatschuld volgend jaar voor het eerst onder 50% BNP. Is dat slecht? Is dat doorschuiven? Relatief gezien, gekoppeld aan het BNP, wordt de staatschuld steeds lager - ook als we niets aflossen.
Bovendien: hoe erg is geld lenen? Als je er meer rendement uithaalt dan de rente, is het zelfs aan te raden om te lenen. Vrijwel alle bedrijven lenen geld, met als doel om daar weer meer geld uit te maken. En hoeveel mensen hebben geen geld geleend voor hun huis en/of auto? Is dat af te keuren? Neen.

En Zalm: "Als je nu extra geld gaat uitgeven, dan is het eigenlijk alsof je een feestje viert op de titanic, terwijl je eigenlijk het roer zou moeten omgooien".

Al is lijkt de situatie toch wat rooskleuriger te zijn, better safe then sorry, zou ik zeggen. Door de wereldwijde groeivertraging moet je als kabinet juist zuinig zijn. Als het overdreven naar buiten is gekomen, probeer dan alsnog aan de mensen duidelijk te maken dat het economisch gezien allemaal best nog mee kan vallen. Maar verander je beleid niet.

Niet mee eens. De overheid heeft duidelijk weinig kaas gegeten van anticylischebudgetering. Juist het investeren in economisch 'mindere' tijden is een zeer beproefde methode, en vrijwel altijd succesvol gebleken. Je moet niet bezuinigen nu, je moet meer investeren. Geld genereert geld. Daar heb je in betere tijden veel meer profijt van.
Dhr. Zalm heeft gelijk dat het roer moet worden omgegooid, maar dan wel de andere kant op als dat hij wil.

Als een positievere instelling bij de burger belastingmeevallers oplevert, dan kun je dat geld alsnog uitgeven. Maak duidelijk dat je geld pas uitgeeft wanneer je het hebt of heel zeker bent dat je het krijgt. EN als je door saneringen en overige reorganisaties in de publieke sector en in het openbaar bestuur (in de eerste jaren) ook zeker weet waar het geld heen gaat en een goed systeem op poten hebt om deze uitgaven ook te controleren op effectiviteit.

Zoals gezegd vereist een reorganisatie een investering.

KontraDix schreef:
Ik ving ergens nog een andere goede verklaring op: de politici willen nu alles afknijpen, zodat er over vier jaar weer een positief economisch klimaat is ontstaan hetgeen gunstig is voor de nieuwe verkiezingen.

Ik snap het persoonlijke belang van de partijen wel hoor. Die worden als 'succesvol' bestempeld als ze over 4 jaar rooskleurige plaatjes kunnen presenteren. En dat krijgen ze ook makkelijk voor elkaar, want over 1,5-2 jaar is de groeivertraging voorbij en komen we weer in betere tijden.
Ik zal alleen niet op ze stemmen, omdat ik een andere visie over anticyclischebudgetering heb.

[NN]

Het spreekt natuurlijk voor zich dat de Nederlandse staatsschuld een zware last op de begroting is en het voor de toekomst prettig zou zijn om deze schuld niet meer te hoeven dragen.
Maar je moet ook verder kijken dan de Zalmnorm. Wat hebben we er aan als in 2025-2030 de staatsschuld is opgelost en ons land geen enkele vorm van collectieve voorzieningen meer heeft, doordat alles is wegbezuinigd? Zo als het huidige kabinet met deze voorzieningen omgaat hebben we over een aantal jaren alleen nog maar private zorg, privaat onderwijs, privaat OV (alleen op rendabele drukke lijnen in de steden met tarieven die niet meer normaal te betalen zijn). We creëren weer een grote tweedeling in de maatschappij, een klein deel zal deze dure private zaken wel kunnen betalen en een ander groot deel niet. Kortom, we gaan weer terug naar de nachtwakersstaat waar de overheid zich bijna niet met de welstand van het volk bemoeit. En dat zal toch niet de bedoeling zijn?

Ik pleit voor een reële afbetaling van de staatsschuld, alleen afbetalen als je het hebt en niet gaan korten op andere belangrijke zaken. Anders kunnen we over 25 jaar weer een nieuwe staatsschuld gaan opbouwen om weer collectieve voorzieningen op te bouwen en dat zal nog veel duurder worden.

[Optima]

JA


het ga zo slecht

waarom: voor het eerst in mijn leven sta ik blaco, nul, noppes, nada. Begonnen pinautomaten heftig te piepen als ik geld wilde opnemen....

en waarom: geen baantjes te vinden voor student, minimumloon, alles veel duurder etc


ik zoek een sponsor

[Unexplained]

Optima schreef:
JA


het ga zo slecht

waarom: voor het eerst in mijn leven sta ik blaco, nul, noppes, nada. Begonnen pinautomaten heftig te piepen als ik geld wilde opnemen....

en waarom: geen baantjes te vinden voor student, minimumloon, alles veel duurder etc


ik zoek een sponsor

Oej oej, valt me van je tegen Jeanne...
Beetje persoonlijke situaties projecteren op het geheel. Intellectuele fraude...
Dat alles veel duurder is, is onzin. Het is hooguit marginaal duurder. En als de salarissen stijgen, blijft de koopkracht gelijk (of stijgt ook).

[ikbenschipper1]

de koopkrascht stijgt juist niet das het probleem !! en probeer het eens bij albert heijn. Kweet niet waar je woont maar in westwijk in amstelveen zoeken we mensen

GRTZ
ivo

[Joostje]

ikbenschipper1 schreef:
de koopkrascht stijgt juist niet das het probleem !! en probeer het eens bij albert heijn. Kweet niet waar je woont maar in westwijk in amstelveen zoeken we mensen

GRTZ
ivo

komt ook gedeeltelijk door kabinetbeleid

[JJzD]

ach dat is toch het hele kabinet??
zwaar overtrokken??

ik denk idd dat investeren ipv geld teruggeven aan de (toch al rijke) bevolking een hoop zou helpen

Unexplained schreef:
Dat alles veel duurder is, is onzin. Het is hooguit marginaal duurder. En als de salarissen stijgen, blijft de koopkracht gelijk (of stijgt ook).

Precies, maar de salarissen, die stijgen niet. En DAT is haar, en overigens ook mijn probleem. Je ziet prijsstijgingen om je heen, maar geen salarisstijging. Koopkracht blijft dus ZEKER niet gelijk.