Ik lees deze discussie al een tijdje mee en wil toch graag een reactie plaatsen. Hierbij.
Ik geloof en wil geloven dat mensen meer zijn dan hun brein (a la Swaab). Mensen zijn meer dan een veelvoud van natuurlijke mechanismen. Het leven en de ruimte waarin we ons leven leven, heeft een zekere spirituele vorm (die naar mijns inziens sterk samenhangt met moraliteit). In een bepaalde toestand, of in een bepaalde activiteit, is het leven soms voller, rijker, dieper. Ga maar bij jezelf te rade; iedereen kent zulke momenten. En daarvoor hoef je heus niet gelovig te zijn (en wanneer ben je eigenlijk gelovig? Wat moet je dan geloven om je zelf gelovig te noemen?) Mensen zijn spirituele wezens: ze stellen zingevingsvragen en betekenisvragen. Hoe leidt ik een zinvol leven? Wat is het goede? Dit gebeurt er: wat betekent dit voor mij? En die zingeving geeft betekenis aan de bestaande werkelijkheid. En dit is wat de werkelijkheid dieper, rijker, mooier en meer maakt.
Als ik naar de samenleving kijk, dan zie ik dat het ‘heilige’ verschoven is. Voorheen gaven kerken en/of andere instituten antwoorden op deze vragen en zo zat het dan, daar kwam je verder niet aan. Maar zo is het niet meer: het ‘heilige’ is steeds meer verschoven. Het is niet meer zo plaatsgebonden (gebouw), of persoonsgebonden (meneer de pastoor oid) of gebonden op wat voor manier dan ook maar: in bepaalde verhalen, handelingen, rituelen, feesten, etc. Het heeft zich steeds meer over de werkelijkheid uitgestrekt. Daarmee heeft het een groter bereik gekregen maar is ook minder aanwijsbaar en tastbaar geworden. Mensen maken zélf keuzes. Ze verzamelen zelf zingeving. Mensen kiezen zelf waar ze zich aan binden en waar ze waarde aan hechten. Ze geven zelf zin aan hun bestaan.
Terugkomend op de wetenschap: het idee dat de wetenschap de mens ‘bevrijdt’ van het bovennatuurlijk en de mens laat zien hoe het echt is, daar kom ik niet in mee. Geloven neemt daardoor wel steeds andere vormen aan. Wetenschap geeft antwoorden op vragen, maar doet geen of niet direct een appél op dat spirituele niveau van mens- zijn, wat mensen zo kenmerkt. ( s religie onder de mat vegen dan inhumaan?
)
Voor mij reikt religie daarbij verhalen aan. Verhalen van mensen die, net als ik en als ieder ander, zich hebben afgevraagd wat het goede leven is. Verhalen van die mensen kunnen inspireren. Die mensen kunnen aanzetten tot het goede. En moet je voor dat laatste persé gelovig zijn? Dat geloof ik niet. Heeft religie meerwaarde? Dat geloof ik wel. Verhalen van liefde, trouw, rechtvaardigheid en zoveel meer. En dat is wat ik God noem en wat voor mij God is. En die God wil ik wel beter leren kennen. Geloven biedt in veel gevallen een gemeenschap om je heen en daarbij alles wat een gemeenschap mensen bieden kan. En ja er zijn heel veel verhalen die niet verteld zouden moeten worden. We hebben Jezus niet nodig omdat we zondig zijn en hij voor onze zonden aan het kruis gestorven is en daarna zijn we pas weer goed genoeg. En zo zijn er nog wel meer verhalen en ideeën waarmee me m.i moeten ophouden die te vertellen. Maar ondanks dat heeft geloven voor mij (en nogmaals: wanneer ben je eigenlijk gelovig? Wat moet je dan geloven om jezelf gelovig te noemen?) om al het bovenstaande meerwaarde.
Amen