Nu ook in Nederland schadeclaims tegen tabaksfabrikanten

[Grimmetje]

nare man schreef op 08-06-2005 @ 11:06 :
De verjaringstermijn, ongeacht hoe lang die is, gaat lopen vanaf het moment dat de gelaedeerde met de schade bekend was of had moeten zijn, en dat moment is hier heel moeilijk vast te stellen. Dat wordt sowieso nog een flink probleem voor de aansprakelijkheidsverzekeraar van BAT.

Maar ik denk eerder dat de rechter hier, naar analogie van de asbest-zaken, zal grijpen naar wat creatievere wijzen van rechtsvinding, zoals een langere verjaring op grond van de redelijkheid of retroactieve aansprakelijkheid.

Maar stel dat de verjaringstermijn uit de asbest-zaken wordt gehanteerd (dertig jaar) dan zou hij dus maximaal in 1975 bekend moeten zijn geweest met de schade. Als die man in de jaren zestig is begonnen en de gemiddelde verwachtingstermijn voor longkanker bij twee pakjes per dag is zeg twintig jaar, dan is het dus zeer wel mogelijk dat hij nog een vordering kan instellen.

Maar ik hoop eigenlijk niet dat zoiets strandt op een verjaring, want ik wil wel eens zien of we hier nu ook dergelijke aansprakelijkheid kunnen aannemen.

Uiteraard, dit laten stuklopen op een verjaring zou nogal een verloren kans zijn.

Over de bekendheid met de schade. Lijkt mij goed verdedigbaar dat de bekendheid met de schade rondom 1980 plaatsvond. Vanaf toen heeft de goede man getracht te stoppen met roken, dus een zekere bekendheid met de negatieve kanten van het roken is aanneembaar.

Uit een specifieke asbestzaak (Erven Rouwhof - Eternit) wijst de HR het beroep op redelijkheid af, omdat er geen sprake zou zijn van een uitzonderlijk geval dat afwijking van de door de rechtszekerheid geboden verjaringstermijn wettigt. En dat terwijl de kantonrechter in die zaak in een mooi vonnis juist pleit voor een beroep op de billijkheid en een analoge toepassing van Steendijkpolder. Het kan dus ook zeker nog slecht aflopen voor die man.

Grimmetje schreef op 08-06-2005 @ 11:21 :
Over de bekendheid met de schade. Lijkt mij goed verdedigbaar dat de bekendheid met de schade rondom 1980 plaatsvond. Vanaf toen heeft de goede man getracht te stoppen met roken, dus een zekere bekendheid met de negatieve kanten van het roken is aanneembaar.

Dat zou kunnen. Da's wel erg feitelijk, hij kan ook zijn gestopt omdat het hem te duur werd. Bovendien is voor verjaring van de vordering uit onrechtmatige daad niet zozeer de vraag aan de orde op welk moment hij wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat roken slecht was, maar op welk moment hij bekend was of redelijkerwijs bekend kon zijn met de schade.

De vraag op welk moment hij wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat roken slecht was, kan wel aan de orde komen als de tabaksfabrikant met een beroep op eigen schuld komt (wat hij natuurlijk geheid doet).

Uit een specifieke asbestzaak (Erven Rouwhof - Eternit) wijst de HR het beroep op redelijkheid af, omdat er geen sprake zou zijn van een uitzonderlijk geval dat afwijking van de door de rechtszekerheid geboden verjaringstermijn wettigt. En dat terwijl de kantonrechter in die zaak in een mooi vonnis juist pleit voor een beroep op de billijkheid en een analoge toepassing van Steendijkpolder. Het kan dus ook zeker nog slecht aflopen voor die man.

Dat zou kunnen. Als ik de arresten Cijsouw-Schelde I en II erbij pak dan zie ik zeker wel ruimte voor zo'n reden, maar aan het Eternit-arrest zie je inderdaad dat het ook anders kan. Er moeten bijzondere omstandigheden zijn die afwijking van de verjaringstermijn rechtvaardigden. In de Schelde-arresten ging het daarbij vooral om de vaststelling dat de werkgever redelijkerwijs al wel had kunnen weten dat asbest slecht was, dat de werknemer onmogelijk kon weten dat asbest slecht was en vooral om het feit dat de werknemer anders zijn schade in het geheel niet verhaald zou kunnen zien. Het zijn erg feitelijke vragen, dus heeft de HR wel zelf geoordeeld dat een beroep op de redelijkheid niet opgaat? Is het niet het hof dat dat gezegd heeft (heb het arrest niet bij de hand).

Verder zit je natuurlijk nog met leuke problemen bij de causaliteit. Je kunt je natuurlijk tot in lengte van dagen blijven afvragen door welke sigaret de man nu uiteindelijk longkanker heeft gekregen. Dat is waarschijnlijk niet aan te wijzen. Bovendien is het gespreid over een langere periode gebeurd. Misschien heeft de man in de tussentijd ook wel periodes gehad waarin hij peuken van andere fabrikanten rookte. Dat zal hij moeten stellen en bewijzen. Dat lijkt me relatief eenvoudig, maar de fabrikant zal aanvoeren dat hij onvoldoende causaliteit aannemelijk kan maken tussen de verkoop van sigaretten en de uiteindelijke longkanker, omdat er vast ook andere merken tussen hebben gezeten.

[Grimmetje]

nare man schreef op 08-06-2005 @ 11:29 :
Dat zou kunnen. Als ik de arresten Cijsouw-Schelde I en II erbij pak dan zie ik zeker wel ruimte voor zo'n reden, maar aan het Eternit-arrest zie je inderdaad dat het ook anders kan. Er moeten bijzondere omstandigheden zijn die afwijking van de verjaringstermijn rechtvaardigden. In de Schelde-arresten ging het daarbij vooral om de vaststelling dat de werkgever redelijkerwijs al wel had kunnen weten dat asbest slecht was, dat de werknemer onmogelijk kon weten dat asbest slecht was en vooral om het feit dat de werknemer anders zijn schade in het geheel niet verhaald zou kunnen zien. Het zijn erg feitelijke vragen, dus heeft de HR wel zelf geoordeeld dat een beroep op de redelijkheid niet opgaat? Is het niet het hof dat dat gezegd heeft (heb het arrest niet bij de hand).

Zelf heb ik het arrest ook niet bij de hand, maar wel een mooi artikel van mijn hoogleraar J.M van Dunné. Daarin bespreekt hij o.a. dat arrest, en daaruit blijkt dat de HR de conclusie van A-g Spier overneemt en er zelf nog aan toevoegt in r.o. 3.2 - 3.4 dat eventuele onbillijkheden jegens degene die door de verjaring zijn rechtsvordering verliest dienen op de koop toe te worden genomen omwille van de rechtszekerheid van een vaste verjaringstermijn, tot de slotsom is gekomen dat 'er voor de rechter geen ruimte meer is om op grond van de redelijkheid en billijkheid van de door de wetgever vastgestelde verjaringstermijn af te wijken'.

Dat soort formalistische constructies spreekt mij nooit zo aan. Ik vind, laat ik dat vooropstellen, dat er weinig ruimte moet zijn voor allerlei algemene uitzonderingen op grond van open normen als de redelijkheid en billijkheid. Daarmee is de rechtszekerheid absoluut niet gediend en met name vanuit verzekeringsperspectief is dat heel erg lastig (zgn. long tail-ricico's, zie je niet alleen bij asbest maar tegenwoordig ook veel bij bijv. RSI, burn-out en allerlei andere 'nieuwe beroepsziekten'). Je moet voorkomen dat bepaalde risico's niet meer verzekerbaar zijn en dan is het oprekken van de verjaring natuurlijk niet aan de orde.

Maar aan de andere kant zegt mijn rechtsgevoel dat er altijd omstandigheden kunnen zijn die zo onbillijk zijn dat een hertoetsing van de inroeping van de verjaringstermijn toch moet plaats vinden. Ik doel daarmee op bijv. de algemene bepaling dat een bevoegdheid niet kan worden ingeroepen indien zij wordt misbruikt (art. 3:13 BW, uit m'n hoofd). Daaronder valt dus ook het inroepen van een verjaringstermijn. Civiele verjaring is immers niet iets dat de rechter ambtshalve vaststelt, maar iets dat door de gedaagde bij incident moet worden ingeroepen. Zo'n beroep kan in strijd zijn met de redelijkheid en kan dan worden afgewezen (tenminste, naar mijn idee).

Welnu, het is maar de vraag of de omstandigheden in dit concrete geval zo uitzonderlijk zijn dat een afwijking van de lange verjaringstermijn kan worden aangenomen. Ik hoop het eigenlijk wel want in mijn optiek zijn alle 'uitzonderlijke' omstandigheden aanwezig: grootschalige schade (miljoenen rokers in Nederland alleen al), ernstige gevolgen (longkanker, overlijden, enorme kosten voor de gezondheidszorg), en last but not least de vaststelling dat tijdstippen van beginnen met de schadelijke handeling, van ontstaan van de schade en van uiteindelijke bekendheid met de schade en de aansprakelijke persoon ver uit elkaar liggen of zelfs onzeker zijn, welke onzekerheid in dit geval m.i. niet op de gelaedeerde mag worden afgewenteld.

[Mr.Hypert€xt]

Eigen schuld als je ziek wordt van roken. Je had kunnen stoppen toen bekend werd dat je er ziek van kon worden, en dat inderdaad rond 1980.

[0oFZo0]

Mr.Hypert€xt schreef op 08-06-2005 @ 15:27 :
Eigen schuld als je ziek wordt van roken. Je had kunnen stoppen toen bekend werd dat je er ziek van kon worden, en dat inderdaad rond 1980.

De meeste mensen wisten het toch al veel eerder hoor dan 1980. Maar goed in ieder geval het is al lang genoeg bekend.

[JH]

inderdaad inmiddels is het al tegen de drie decennia wel algemeen bekend, dus dan vind ik gewoon eigen verantwoordelijkheid gelden.

[Wammus]

FuSe schreef op 08-06-2005 @ 09:50 :
Hij is in '83 gestopt

Dan moet ie nu helemaal z'n bek houden en had ie m in 83 open moeten trekken. Hij is gewoon veel te laat om er nu nog wat mee te kunnen bereiken.

[Gothic]

wammus schreef op 08-06-2005 @ 22:16 :
Dan moet ie nu helemaal z'n bek houden en had ie m in 83 open moeten trekken. Hij is gewoon veel te laat om er nu nog wat mee te kunnen bereiken.

Toen was hij nog niet ziek, nu lijdt hij pas schade, toen was dat nog niet aantoonbaar.

En belangrijker, niet te voorzien.

Zoals ik al zei, het punt zit er niet in dat hij had kunnen stoppen, het punt zit erin dat hij naar alle waarschijnlijkheid al schade (door longkanker) had opgelopen op een moment waarop hij nog niet wist of kon weten dat roken slecht was. Tenminste, dat beweert hij. De rechter zal alle bewijzen naast elkaar moeten leggen en een oordeel vellen.

Maar in elk geval sta ik, zoals duidelijk moge zijn, absoluut niet afwijzend tegenover dit soort claims. Als er een reden is om je schade op anderen af te wentelen, dan moet je dat doen. Uiteraard geldt voor mensen die de afgelopen vijftien jaar zijn gaan roken dat ze in geen geval meer een claim kunnen indienen.

[Wammus]

Gothic schreef op 09-06-2005 @ 11:17 :
Toen was hij nog niet ziek, nu lijdt hij pas schade, toen was dat nog niet aantoonbaar.

Het was niet aantoonbaar dat hij er schade aan leed maar wel bekend dat je er schade van zou kunnen ondervinden en dan had hij dus de conclussie kunnen trekken dat hij er beter mee had kunnen stoppen. Dat hij dat vervolgens niet heeft gedaan is zijn probleem en daar kan de tabaksindustrie niets aan doen.

wammus schreef op 09-06-2005 @ 16:40 :
(...). Dat hij dat vervolgens niet heeft gedaan is zijn probleem en daar kan de tabaksindustrie niets aan doen.

Daar heeft de tabaksindustrie juist alles aan kunnen doen, aangezien bekend is dat de tabaksindustrie bewust verslavende stoffen heeft toegevoegd aan sigaretten.

[Wammus]

nare man schreef op 09-06-2005 @ 16:50 :
Daar heeft de tabaksindustrie juist alles aan kunnen doen, aangezien bekend is dat de tabaksindustrie bewust verslavende stoffen heeft toegevoegd aan sigaretten.

Dat wist ik niet.

Heb ik toch een vraag:

Als ze ze er toendertijd bewust in hebben gedaan zou dat toch betekenen dat dat nu nog steeds gebeurd en dat dat dus niet meer moet gebeuren of ligt dat aan mij?

[hhendrikxx]

Maar stel dat de verjaringstermijn uit de asbest-zaken wordt gehanteerd (dertig jaar) dan zou hij dus maximaal in 1975 bekend moeten zijn geweest met de schade. Als die man in de jaren zestig is begonnen en de gemiddelde verwachtingstermijn voor longkanker bij twee pakjes per dag is zeg twintig jaar, dan is het dus zeer wel mogelijk dat hij nog een vordering kan instellen.

idd

Ik heb zelfs iets van:

Als je in de jaren 60 begon, kon je misschien idd niet weten dat het slecht is. Hoe je het ook went of keert, de fabrikanten wisten het, en hielden hun mond. Dat is niet netjes (om het zacht uit te drukken).

Als je na 1980 begon: tja, toen wist men dat het slecht is, en verslavend...

[Hakuna]

Die knakker woont bij mij in de buurt, als hij staat te roken kan ik het tot hier ruiken.

[langejongen]

evil_angel schreef op 07-06-2005 @ 11:11 :
inderdaad zeg....
Trouwens wat kortzichtig om te beweren dat hem NOOIT gezegd is dat het schadelijk is. Iedereen die de eerste keer rookt, en die rook inademd denkt dat ie stikt, en dan zou roken niet slecht voor je zijn?! Ieder denkend mens kan wel bedenken dat het inademen van rook niet goed voor je is.

Je gaat toch ook niet vuilniszakken verbranden, en er lekker als een afzuigkap boven hangen om alles eens lekker te inhaleren.

Ik hoop niet dat hij het wint, dit is allemaal achteraf en erg zielig dat die man er zo slecht aan toe is, maar dan had hij maar moeten stoppen toen hij het wist.

. Wat moest ik vreselijk lachen om die zin over vuilniszakken verbranden. Je haalt het toch ook niet in je hoofd om uitlaatgassen te gaan inhaleren omdat je weet dat dat slecht is. Alles waar teer, vet, smeer, olie enz. in zit en verbrandt wordt is slecht voor je, dus ook sigaretten.

En verder ben ik het ook met velen hier eens dat hij niet moet klagen. Het is hem niet geboden om te gaan roken.

[langejongen]

Mephostophilis schreef op 07-06-2005 @ 11:01 :
Och. Als hij nou direct gestopt zou zijn toen hij wist dat het schadelijk is, dan zou ik zijn zaak nog wel steunen. Nu vind ik het vooral kinderachtig.