Mannelijk of vrouwelijk

[FreeZzze]

Weet iemand een trucje om te weten of een de-woord mannelijk of vrouwelijk is? Leraar Nederlands had het uitgelegd aan de hand van een dialect uuuuh... tja dat spreek ik niet hoor!

Bedankt!

[Gatara]

Mannelijk of vrouwelijk?

[?] Hoe weet je of een woord mannelijk of vrouwelijk is?

[!] Het verschil tussen mannelijk en vrouwelijk woordgeslacht is in het Nederlands al lange tijd aan het vervagen. Onzijdige woorden zijn nog goed herkenbaar aan het lidwoord het, maar mannelijke en vrouwelijke woorden hebben allebei het lidwoord de. Er zijn zelfs vrij veel de-woorden die niet meer specifiek mannelijk of vrouwelijk zijn; in het Groene Boekje of in een woordenboek staat dan alleen 'de' of soms 'm/v' bij zo'n woord. Staat er 'm.', dan is het woord mannelijk; 'v.' betekent 'vrouwelijk'.

Niet alle woorden hoeft u in het woordenboek op te zoeken. Veel vrouwelijke woorden zijn herkenbaar aan hun vorm. Woorden op een van de volgende uitgangen zijn altijd vrouwelijk:

* -heid, -nis, -schap*: waarheid, kennis, beterschap;
* -de, -te: liefde, diepte (maar verzameltermen met ge- ervoor onzijdig: gebergte);
* -ij, -erij, -arij, -enij, -ernij: voogdij, bakkerij, rijmelarij, woestenij, razernij (uitzondering: schilderij);
* -ing, -st (achter een werkwoordstam): wandeling, winst (uitzondering: dienst);
* -ie, -tie, -sie, -logie, -sofie, -agogie: familie, politie, visie, biologie, filosofie, demagogie;
* -iek, -ica: muziek, logica (uitzonderingen: antiek, diptiek, elastiek, mozaïek, portiek, publiek en soms automatiek, elektriek, kantiek, mechaniek, periodiek en reliek);
* -theek, -teit, -iteit: bibliotheek, puberteit, stabiliteit;
* -tuur, -suur: natuur, censuur (uitzonderingen: avontuur, barbituur, fournituur, garnituur, montuur, postuur en soms ceintuur, creatuur);
* -ade, -ide, -ode, -ude: tirade, planetoïde, periode, attitude (uitzondering: niet-telbare stofnamen op -ide zijn onzijdig, bijvoorbeeld chloride en bromide);
* -ine, -se, -age: discipline, analyse, bagage (uitzonderingen: bosschage, percentage, promillage en soms voltage);
* -sis, -tis, -xis: crisis, bronchitis, syntaxis.

* Let op: sommige woorden op -schap zijn onzijdig. De grote Van Dale (1999) geeft de volgende richtlijn: "zn. [zelfstandige naamwoorden] die een toestand noemen en verzamelnamen zijn overwegend v., zn. die een functie, relatie of instituut noemen zijn overwegend o." Voorbeelden van onzijdige woorden op -schap zijn waterschap, dichterschap, gezelschap en kampioenschap.
http://www.onzetaal.nl/advies/woordgeslacht.html

[FreeZzze]

*wow* bedankt!

[Gatara]

als je met bepaalde kwesties zit in de NLse taal is www.onzetaal.nl erg handig

Ik heb ooit heel lang geleden iets dergelijks gehoord:
Als je er in het brabants 'ne' voor kan zetten ( in plaats van 'een') dan is het vrouwelijk.

Het kan ook wel andersom zijn maar het was iets van die strekking.

[Morri]

**SoMeOne schreef op 22-05-2005 @ 02:05 :
Ik heb ooit heel lang geleden iets dergelijks gehoord:
Als je er in het brabants 'ne' voor kan zetten ( in plaats van 'een') dan is het vrouwelijk.

Het kan ook wel andersom zijn maar het was iets van die strekking.

Dat is vlaams, geen brabants, en dan is het volgens mij mannelijk. Rare regel, want dan is jurk mannelijk -> ne jurk.