Empathie, altijd aanwezig?

[Kazanka]

Laatst zag ik weer eens wat op de tv. Het ging over een wetenschappelijke hypothese. Namelijk:

Het plegen van misdaden, (met name moorden, geweldsdelicten, zedendelicten) heeft te maken met een gebrek aan empathie bij de desbetreffende dader.

Voor de mensen die het misschien niet weten, empathie is het vermogen om je in te kunnen leven in de gevoelens van andere mensen.

Naar mijn mening bestaat een gebrek aan empathie niet of nauwelijks. Iedereen met een klein beetje IQ, genoeg om te ademen, lopen en normaal te functioneren, heeft volgens mij ook de kennis om de gevoelens van potentiele slachtoffers te bedenken.

Ook een simpel voorbeeld op school, het zogenaamde pesten, treiteren. Zo'n 'pestkop' weet wat hij andere mensen aandoet, omdat hij/zij dit weet is er duidelijk geen gebrek aan empathie. Juist door deze empathie kan de pestkop vaststellen welke manier van 'pesten' het beste effect heeft op het 'slachtoffer'. In dit geval gaat het duidelijk om misbruik van empathie, of er handig gebruik van maken. Met als doel zoveel mogelijk leed te verspreiden over iedereen die zich zwak opstelt tegenover de 'pestkop'

Ook met diefstal is dit weer hetzelfde. Mensen weten dat het verkeerd is en dat andere mensen het vervelend vinden en eronder lijden als hun spullen worden ontvreemd. Doch wordt er veel gestolen, soms uit noodzaak en soms uit gemakzucht. Maar in alle gevallen weet de dader dat hij andere mensen er niet blij mee maakt als hij gaat stelen.

Het grootste gebrek aan empathie zou bij de serie-moordenaars liggen. Deze zouden zich niet kunnen inbeelden wat ze hun slachtoffers aandoen. Volgens mij is dit de grootste onzin. Een serie-moordenaar geniet ervan om zijn slachtoffers te zien lijden. Hij gaat doelbewust te werk en weet waar hij mee bezig is. Het kan als een persoonlijke missie worden gezien, het doel is om leed te verspreiden onder mensen. Als zo'n moordenaar een gebrek aan empathie heeft, hoe kan deze dan weten op welke manier hij het meeste leed en verdriet bij slachtoffers en de directe omgeving van het slachtoffer achterlaat?

Hoe staan jullie tegenover deze hypothese, onzin...of toch waarheid?

Tsja, je hebt kunnen inleven en je hebt inleven.

Daarnaast zal een seriemoordenaar of pestkop kijken naar het genot dat hij er zelf uit halen kan. Hij ziet het slachtoffer lijden, maar verplaatst zich niet in die persoon.

Klein verschil dus.

[Kazanka]

******** schreef:
Tsja, je hebt kunnen inleven en je hebt inleven.

Daarnaast zal een seriemoordenaar of pestkop kijken naar het genot dat hij er zelf uit halen kan. Hij ziet het slachtoffer lijden, maar verplaatst zich niet in die persoon.

Klein verschil dus.

nouja empathie gaat over het vermogen om je te kunnen inleven. Dat bezitten deze mensen volgens mij wel, dat het hun weinig kan schelen wat het slachtoffer voelt is weer wat anders.

[hoeaap]

Ik ben het over het algemeen met je eens. De stelling die je gaf is wel erg kort door de bocht inderdaad. Iedereen heeft wel een zekere mate van empathie die hij met zich meedraagt, de vraagt is echter inderdaad wat hij/zij met die empathie doet.

Als je het echter over seriemoordenaars hebt heb je het over iets waar je wel mee moet uitkijken, omdat dat nogal ingewikkelde materie is, daar je met een – op zijn allerzachtst gezegd – psychopathologische ‘storing’ te maken hebt. Op een bepaald moment noem je het genot dat een seriemoordenaar beleeft, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Denk bijvoorbeeld aan schizoïden (contactarme, vreemde, niet geheel te begrijpen, gedistantieerde, soms ook licht gemaniëreerde, ambivalent ingestelde mensen, die op het eerste gezicht kunnen doen denken aan schizofrenie, maar hier echter geenszins aan lijden, en in de regel ook niet aan lijden). Mensen kunnen ook moorden in een waan (denk aan een paranoïde of niet-invoelbare waan). Het hoeft dus niet altijd zo te zijn dat mensen JUIST (zoals in je verhaal een beetje geschetst wordt) moorden vanwege hun empathische belevingen, soms staan deze 2 dingen los van elkaar door bijvoorbeeld een ziekelijke aandoening bij de agressor.

Je zou ook kunnen stellen dat de dader zijn prioriteiten stelt. Neem de zedendelicten. Je zou in sommige gevallen kunnen stellen dat de dader zijn eigen belang (zijn seksuele behoefte) boven dat van zijn slachtoffer stelt. Hij kan dan dus wel gevoel van empathie hebben, alleen op het bewuste moment is dat niet aan de orde (je zou de ‘oerdrift’ hier de schuld van kunnen geven…). Dan is er dus wel sprake van (tijdelijk) wegdrukken van de empathische gevoelens: je handelt niet juist (understatement…) omdat je, om eerder genoemde reden, geen rekening houdt of kunt houden met de gevoelens van je slachtoffer. Gekscherend zou je het ‘seksuele ontoerekeningsvatbaarheid’ kunnen noemen. Maar goed, dan hebben we het weer over psychische afwijkingen.

Concluderend: al met al zeer interessante stof. Het is maar net hoe je er tegenaan kijkt. Er is in de stelling natuurlijk ook sprake van je reinste generalisatie. Elk geval van misdaad is weer anders, met een andere psychische grondslag bij de dader. Als je zo’n stelling te berde brengt, kun er dus zeker van zijn dat mensen hier een mening over gaan vormen en het er al dan niet mee eens zijn.

Ik ga nog eens terug naar de tekentafel en denk er nog even een tijdje over door…

Groeten

Mathijs

[Kazanka]

Op veel punten moet ik je gelijk geven, misschien zelfs wel op alle punten

Het is waar dat mensen een psychopathologische storing met zich mee kunnen dragen. En daardoor ook in bepaalde mate niet meer in staat bent om verantwoording over je eigen acties te nemen en daardoor dus tijdens de gehele gebeurtenis niet als toerekeningsvatbaar kan worden gezien. Of misschien wel toerekeningsvatbaar, (heb niet zoveel verstand daarvan).
Zoals in mijn voorbeeld over seriemoordenaars ben ik zeer oppervlakkig geweest. Elk persoon heeft weer een andere motivatie/reden om te doen wat hij/zij doet. De oorzaken kunnen zeer verschillend zijn.
Ook het gedeelte van prioriteiten komt in de realiteit veel voor volgens mij. Bij stelen, maar ook bij zedendelicten en dergelijken. Mensen die hun gevoelens niet kunnen onderdrukken en in een soort dwang verwikkelt raken. Dit dan met name bij seksuele drift. Later kan dit ook leiden tot een schuldgevoel tegenover het slachtoffer. Op het moment dat de prioriteiten zich als het ware weer verdraaien, van seksuele drift naar empathie, gevoelens van het slachtoffer.

[hoeaap]

Joh, ik kan me d'r helemaal in vinden!

[MazeMouse]

Mensen die pesten of wat dan ook leven zich duidelijk wel in in iemand. Ze genieten alleen van het gevoel van macht dat ze hebben door het kwetsbare van de persoon die ze pesten. Dus gebruiken ze de empathie om de beste manier te vinden om iemand te treiteren op die manier. Daardoor wordt de ander nog banger wat voor hem weer resulteert in een groter gevoel van macht.

Simpel misbruik van empathie.

Zo zal het met andere misdaden ook gaan. Het is gewoon een soort RUSH die ze krijgen van het kwetsen van anderen.