Ronald Reagan: symbool van een tijdperk

[Joostje]

EN HAAG - Ronald Wilson Reagan was meer dan de 40e president van de Verenigde Staten. Hij was het symbool van een tijdperk: de jaren tachtig van de twintigste eeuw. Onder deze voormalig filmacteur kreeg het land zijn zelfvertrouwen terug.

Onder hem kwam er een einde aan de periode van de Koude Oorlog en verdwenen tal van militaire dictaturen in Zuid-Amerika. Het was ook de tijd van de yuppies, de snel carrière makende jongeren die grof geld verdienden door beursspeculaties.

Onwetendheid

Op al deze zaken heeft Reagan, de oudste president uit de Amerikaanse geschiedenis, zijn stempel gedrukt. Toch knap voor een president van wie wordt beweerd dat hij nooit meer dan twintig uur per week werkte en berucht was om zijn blunders en onwetendheid.

De in 1911 geboren voormalige filmacteur en oud-gouverneur van Californië werd in 1979 gekozen tot president. Hij voerde destijds campagne onder het motto dat de traditionele waarden moesten worden hersteld. Zijn tegenstrever, president Jimmy Carter, was kansloos door de economische recessie en de gijzeling van vijftig Amerikanen in de Amerikaanse ambassade in Teheran.

Filosofie

Kansen voor het individu konden in Reagans filosofie worden vergroot door lagere belastingen en minder overheid. Deze aanpak werkte: In de jaren tachtig daalde de werkloosheid van 7,1 naar 5,4 procent en de torenhoge inflatie liep sterk terug van 13 tot onder de 5 procent. Bij zijn aftreden in 1989 hebben de VS een 68 maanden durende periode van economische groei doorgemaakt.

Maar zijn Reaganomics kende ook schaduwkanten. Het handelstekort van de VS vervijfvoudigde en de nationale schuld liep op tot onvoorstelbare hoogte, 2,6 biljoen dollar. Door de stijgende begrotingstekorten nam de invloed van de federale overheid op het economisch leven toe. Onder Reagan steeg het aantal federale ambtenaren.

Verpaupering

Wel leidde 'minder overheid' tot meer inkomensongelijkheid. De rijken werden rijker en gingen er meer dan een kwart op vooruit. Het aantal mensen onder de armoedegrens nam enorm toe en omdat op de fondsen voor de lagere overheden sterk werd beknot, verpauperden de steden. Maar volgens Reagans economische opvattingen zouden de armen uiteindelijk profiteren van het geld dat de rijken in de economie investeren.

Van zijn verkiezingsbelofte een einde te maken aan fraude en misbruik kwam niets terecht. Ongeveer 120 door Reagan benoemde topambtenaren raakten verwikkeld in financiële schandalen. Bovendien was de drastische deregulering debet aan het Savings & Loans-schandaal, het onverantwoorde gespeculeer door spaarbanken dat de Amerikanen miljarden dollars kostte.

'Star Wars'

Reagan verdubbelde de militaire uitgaven. De B-1 bommenwerper, de MX-raket, de Midgetman. Het waren allemaal kostbare en zeer geavanceerde projecten, die uiteindelijk door de val van de Sovjetunie nauwelijks of niet zijn uitgevoerd.

Zij waren echter nog spotgoedkoop in vergelijking met Reagans grote droom, "Star Wars". Dit Strategisch Defensie Initiatief, SDI, moest Amerika een lasergestuurd ruimteschild bieden dat alle vijandige raketten en kernkoppen kon vernietigen. Reagan en Gorbatsjov sloten in 1987 het meest vergaande ontwapeningsakkoord tot dan toe, het INF-akkoord.

Koppig

Zijn felle anticommunisme richtte Reagan behalve tegen de Russische beer vooral tegen nietige landen in Amerika's eigen achtertuin. Hardnekkig en koppig streed Reagan ook tegen het linkse Sandinistische regime in Nicaragua. Toen het Congres de wapenverkoop aan de Contra's, de Nicaraguaanse opstandelingen, verbood, bleef Reagan zich voor hen inzetten. Hij riep hierbij zelfs de hulp in van Panama's sterke man, de notoire drugshandelaar Noriega.

En al zou Reagan, zoals hij zelf beweert, niets hebben geweten van het doorsluizen van geld uit de geheime wapenleveranties aan Iran door zijn medewerkers, dan nog handelden mensen als North, Poindexter en MacFarlane wel in zijn geest. Deze Iran-Contra-affaire zou voldoende reden zijn geweest om Reagan tot aftreden te dwingen, zoals eerder met Richard Nixon gebeurde, en later met Bill Clinton werd geprobeerd.

'Teflon'-president

Het Congres werd voorgelogen, de wet overtreden, het onderhandelen met de ayatollahs was in strijd met alle afspraken en leverde bovendien niets op. Maar Reagan bleef. Het leek alsof niemand de durf had hem daadwerkelijk aan te pakken. Reagan was onaantastbaar-aandoenlijk, de 'teflon'-president van wie alle kritiek afgleed.

Reagan was aimabel, charmant en geestig. Over zijn vermeende luiheid zei hij: "Het is waar dat hard werken nog nooit tot iemands dood heeft geleid. Maar waarom zou ik het risico nemen". Toen in 1981 de geestelijk gestoorde John Hinckley een kogel in zijn long had geschoten, grapte Reagan tegen de doktoren die hem moesten opereren: "Ik hoop dat jullie allemaal Republikeinen zijn".

Sentiment

Reagan straalde een enorm zelfvertrouwen uit. Dat bezorgde hem een 'landslide'-overwinning bij de verkiezingen in 1984 tegen de 'liberal' Walter Mondale. De toen 73-jarige president zei tijdens een tv-debat geen misbruik te willen maken van de onervarenheid van zijn 'jonge' tegenstander. Mondale was 56. Reagan won 49 van de 50 staten. Als geen ander wist Reagan in te spelen op het sentiment van de Amerikanen. De Amerikanen hielden van Ronnie Reagan, ongeacht zijn daden.

In de jaren negentig takelde zijn gezondheid snel af. Hij leed onder meer aan de ziekte van Alzheimer. Sinds oktober 1999 kon Reagan niet meer praten en herkende hij zijn eigen dochter niet meer. In januari 2001 brak hij een heup en eind 2003 meldde een tijdschrift dat hij nog zelden wakker was.

[Manus J. van Alles]

Als ik die laatste alinea lees is het maar goed dat hij is overleden imo. Doorleven lijkt me dan ook niks. En 93 is een mooie leeftijd

Tsja, hij was al zo dement als een deur dus hij heeft het waarschijnlijk zelf niet eens doorgehad.

Zegt in ieder geval genoeg dat Carter, een van de weinige goede presidenten van de VS, vervangen is door Reagan.

[little nemo]

kon die andere uberconservatieve republikein niet doodgaan?? ...hoe heet ie ook weer... iets van bush junior geloof ik...

[Joostje]

little nemo schreef op 06-06-2004 @ 14:13 :
kon die andere uberconservatieve republikein niet doodgaan?? ...hoe heet ie ook weer... iets van bush junior geloof ik...

Sjimmie?

[Nate]

Joostje schreef op 06-06-2004 @ 14:16 :
Sjimmie?

Of Sjors. Sjors Bush. Klinkt wel okay

Nate schreef op 06-06-2004 @ 14:30 :
Of Sjors. Sjors Bush. Klinkt wel okay

Bush, je bent een klootzak.

[Dinalfos]

En dat op zo'n jonge leeftijd.

[Machiavelli]

little nemo schreef op 06-06-2004 @ 14:13 :
kon die andere uberconservatieve republikein niet doodgaan?? ...hoe heet ie ook weer... iets van bush junior geloof ik...

[meisje]

Ik persoonlijk vond Reagan onnoemelijk interessant, ik had laatst een presentatie over hem gehouden met een stukje uit die serie die in Amerika niet wordt uitgezonden: First Family: The Reagans'. Daar werd dan ook een hoop invulling gegeven, wel interessant.

[MH]

Alle leiders uit de jaren '80 zoals Reagan, Thatcher, Mitterand, Kohl en toch ook Lubbers intrigeren me, o.a. omdat ze ook durfden de niet-populaire beslissingen te nemen. Carter intrigeert me overigens ook, maar hij had het echt niet meer gered in 1980, na wat er allemaal gebeurd was.

[McCaine]

MH schreef op 06-06-2004 @ 17:48 :
Alle leiders uit de jaren '80 zoals Reagan, Thatcher, Mitterand, Kohl en toch ook Lubbers intrigeren me, o.a. omdat ze ook durfden de niet-populaire beslissingen te nemen.

Goed, maar onder dit lijstje namen had je ook heel goed "meest immorele en schofterige blaaskaken van de jaren '80" kunnen zetten.

[The Stranger]

Een slechte president, maar toch één van de meest populaire presidenten ooit. Niet zo lang geleden werd hij nog gekozen tot meest geliefde president die de Verenigde Staten ooit gehad heeft. Maar ja, goed lullen wordt toch altijd meer op prijs gesteld dan goede daden. Zo is Nixon ook nog steeds geliefd, ondanks dat het een corrupte klootzak was.

[mdmarcore]

*daar doen we niet aan*

[MH]

McCaine schreef op 06-06-2004 @ 18:03 :
Goed, maar onder dit lijstje namen had je ook heel goed "meest immorele en schofterige blaaskaken van de jaren '80" kunnen zetten.

Of het schofterig is, dat valt te betwisten. Natuurlijk was niet iedereen het altijd eens met deze leiders, maarde alternatieven waren nog slechter. Zo sukkelde de economie in Groot-Brittannië langzaam voort en raakte daardoor steeds verder achter. De toen zittende labourregering hield eindeloos vast aan de idealen van de welfare state. Men vond gratis melk op school belangrijker dan de financiële gezondheid van het land en alles ging z'n gangetje.
Toen kwam in 1979 Thatcher aan de macht, die dingen deed die niemand ooit gedurfd had. Sommige dingen gingen erg ver (toen het Londense stadsbestuur opperde om het busvervoer te subsidiëren, werd het stadsbestuur opgeheven), maar als er niet gauw wat was gebeurd, was Groot-Brittannië nu een achterlijk land.

[Levitating Nun]

mdmarcore schreef op 06-06-2004 @ 19:01 :
*daar doen we niet aan*

smakeloos
Ik vraag een linkmoller jouw link te vernietigen

[L1]

Ik hoorde in het nieuws dat hij teveel uitgaf aan defensie en te weinig deed aan de armoede in de VS. Is dit niet het probleem van alle presidenten van de VS. Volgens mij heeft een Amerikaanse president nog nooit omgekeken naar de onderkant van de Amerikaanse samenleving. Wat dat aangaat was hij geen uitzondering.

Viel me trouwens op dat hij op zijn 69e pas president werd

MH schreef op 06-06-2004 @ 19:23 :
Of het schofterig is, dat valt te betwisten. Natuurlijk was niet iedereen het altijd eens met deze leiders, maarde alternatieven waren nog slechter. Zo sukkelde de economie in Groot-Brittannië langzaam voort en raakte daardoor steeds verder achter. De toen zittende labourregering hield eindeloos vast aan de idealen van de welfare state. Men vond gratis melk op school belangrijker dan de financiële gezondheid van het land en alles ging z'n gangetje.
Toen kwam in 1979 Thatcher aan de macht, die dingen deed die niemand ooit gedurfd had. Sommige dingen gingen erg ver (toen het Londense stadsbestuur opperde om het busvervoer te subsidiëren, werd het stadsbestuur opgeheven), maar als er niet gauw wat was gebeurd, was Groot-Brittannië nu een achterlijk land.

Dat de alternatieven slechter waren is iets waar men geheel anders over kan denken, aangezien schoolmelk en een de financiele gezondheid van een land ook allebei mogelijk hadden kunnen zijn.

Gauloises schreef op 06-06-2004 @ 21:52 :
Dat de alternatieven slechter waren is iets waar men geheel anders over kan denken, aangezien schoolmelk en een de financiele gezondheid van een land ook allebei mogelijk hadden kunnen zijn.

Kijk maar naar Zweden.

De publieke sector aldaar is gigantisch groot, maar ze hebben wel een begrotingsoverschot.

Hoe dat kan? Simpel. Hoge belastingen.

[MH]

Mephostophilis schreef op 06-06-2004 @ 21:55 :
Kijk maar naar Zweden.

De publieke sector aldaar is gigantisch groot, maar ze hebben wel een begrotingsoverschot.

Hoe dat kan? Simpel. Hoge belastingen.

Heel leuk, alleen was dat in Groot-Brittannië anders. Geen innovaties, zoals dat wel in Zweden is. Geen hoge belastingen, die alles mogelijk maken. 30 jaar pappen en nathouden. Je kunt Groot-Brittannië niet met Zweden vergelijken.

MH schreef op 06-06-2004 @ 21:59 :
Heel leuk, alleen was dat in Groot-Brittannië anders. Geen innovaties, zoals dat wel in Zweden is. Geen hoge belastingen, die alles mogelijk maken. 30 jaar pappen en nathouden. Je kunt Groot-Brittannië niet met Zweden vergelijken.

Het zijn beide landen, dus je kunt ze sowieso vergelijken.

In het VK is het best mogelijk de belastingen te verhogen, het past alleen niet in de cultuur aldaar.

'Innovatie' is echt zo'n Balkenende-woord.

[naam onbekend]

Qua uitspraken en denkwijzen verschilde hij weinig van Bush jr. Bush heeft het over de 'Axis of Evil', Reagan sprak van een 'Evil Empire' (met betrekking tot de Sovjet-Unie). Beiden hebben/hadden een Britse premier die als een schoothondje achter hen aan rent/rende, Blair bij Bush en Thatcher bij Reagan. Het enige wat Bush node mist is een politieke tegenspeler a la Gorbatsjov. Tot slot gaven zowel Reagan als Bush geen fuck om de armoede onder hun eigen volk, dat verbloemden ze maar al te graag door op internationaal gebied cowboy'tje te gaan spelen. Reagan met zijn raketschild (dit idee werd voor 11/9 door Bush trouwens ook nieuw leven ingeblazen), Bush met Afghanistan en Irak.

[MH]

Mephostophilis schreef op 06-06-2004 @ 22:06 :
Het zijn beide landen, dus je kunt ze sowieso vergelijken.

In het VK is het best mogelijk de belastingen te verhogen, het past alleen niet in de cultuur aldaar.

'Innovatie' is echt zo'n Balkenende-woord.

Je haalt me de woorden uit de mond. Ik zei ook niet dat het onmogelijk is om in Groot-Brittannië de belastingen te verhogen, maar wat dacht je trouwens van geld inefficiënt uitgeven?
En ik wist niet dat innovatie een woord van de laatste jaren is. Ik heb het op school te horen gekregen in de vijfde klas, 2000-2001. Bij mijn weten was Balkenende toen nog net zo'n veelbetekenend kamerlid als bijv. Henk de Haan en was Wim Kok de premier.

MH schreef op 07-06-2004 @ 10:28 :
Je haalt me de woorden uit de mond. Ik zei ook niet dat het onmogelijk is om in Groot-Brittannië de belastingen te verhogen, maar wat dacht je trouwens van geld inefficiënt uitgeven?
En ik wist niet dat innovatie een woord van de laatste jaren is. Ik heb het op school te horen gekregen in de vijfde klas, 2000-2001. Bij mijn weten was Balkenende toen nog net zo'n veelbetekenend kamerlid als bijv. Henk de Haan en was Wim Kok de premier.

Ik vind het verschil tussen arm en rijk verkleinen, goed onderwijs en goede gezondheidszorg niet geld "inëfficient" uitgeven. Ik noem dat beschaving.

Innovatie is inderdaad geen begrip van de laatste jaren, maar het gebruik ervan is de laatste jaren wel toegenomen omdat het een woord is wat goed past in het lege taalgebruik van het CDA.

[MH]

Mephostophilis schreef op 07-06-2004 @ 17:41 :
Ik vind het verschil tussen arm en rijk verkleinen, goed onderwijs en goede gezondheidszorg niet geld "inëfficient" uitgeven. Ik noem dat beschaving.

Maar als dat jarenlang niet goed wordt aangevuld (zoals wat jij opperde -> belasting verhogen en zoals wat ik zei -> oude, versleten mijnen met inefficiente productie), heb je ook een probleem. En vergeet niet dat het geld verdween naar plekken waar weinig mensen profijt van hadden.

[MH]

En vergeet niet dat de Zweedse kroon een vaste wisselkoers had. Ging het economisch wat minder, werd gewoon even de munt gedevalueerd en de exportcijfers rezen de pan uit.
De koersen van Pond Sterling en van de Dollar waren (en zijn) flexibele koersen. Dan moet je dus op de markt en de economie vertrouwen.