[letterkunde] romeo and Julliet

Ik heb morgen mn mondeling voor letterkunde en daarin ook R&J.
Nou is een mogelijke vraag: is het verhaal:
translatio = letterlijk vertalen?
imitatio = zelf bedenken maar wel geïnspireerd?
emulatie = bewerken naar deze tijd?

Ik weet dat het gebasseerd is op een soort gelijk verhaal in die tijd, maar dat verhaal is lang niet zo bekend.

wie kan me helpen?

[Dynamico]

Ik kan je niet helpen met het onderhavige geval, maar ik kan wel je vertaling van de drie genoemde termen enigszins bijvijlen:

translatio = vertaling
imitatio = imitatie, oftewel proberen op hetzelfde niveau als dat van een origineel te komen.
emulatie = wedijver, oftewel proberen het niveau van een origineel te overstijgen.

[M@rco]

Ze zeggen dat het gebaseerd is op 'The Tragicall Historye of Romeus and Juliet' van Arthur Brooke, uit 1562. Het schijnt dat dat een redelijk korte tekst was. Translatio valt dus sowieso af. Ik denk meer aan emulatie, aangezien het verhaal van Shakespeare natuurlijk stukken langer en uitgebreider is.

Ik geloof trouwens niet dat 'aemulatio' veel te maken heeft met 'aanpassen aan de moderne tijd', het gaat er meer om dat de auteur het werk niet alleen imiteert, maar ook verbetert. Het één sluit het ander natuurlijk niet uit, maar het hoeft niet per se.

Super bedankt!

M@rco schreef op 11-01-2006 @ 17:25 :
(...)
Ik geloof trouwens niet dat 'aemulatio' veel te maken heeft met 'aanpassen aan de moderne tijd', het gaat er meer om dat de auteur het werk niet alleen imiteert, maar ook verbetert. Het één sluit het ander natuurlijk niet uit, maar het hoeft niet per se.

Ik ben het niet geheel met je eens, het heeft ook iets te maken met de tijd die voorbij is gegaan en het feit dat het werk waarop het nieuwe werk geïnspireerd is reeds bestaat. d'Hane-Scheltema heeft 'aemulatio' in haar voorwoord bij haar vertaling van de Metamorphosen op haar eigen manier vertaald met 'nieuwdoen', dat lijkt me wel een treffende vertaling, hoewel het woord uiteraard niet officieel bestaat in het Nederlands.

[JoV]

Anneka schreef op 11-01-2006 @ 17:01 :
Ik heb morgen mn mondeling voor letterkunde en daarin ook R&J.
Nou is een mogelijke vraag: is het verhaal:
translatio = letterlijk vertalen?
imitatio = zelf bedenken maar wel geïnspireerd?
emulatie = bewerken naar deze tijd?

Ik weet dat het gebasseerd is op een soort gelijk verhaal in die tijd, maar dat verhaal is lang niet zo bekend.

wie kan me helpen?

Dit vind je op Wikipedia:

One common misconception is that the plot of Romeo and Juliet was an original idea, completely written by Shakespeare. In reality, there have been numerous stories of ill fated lovers preceding Romeo and Juliet, including Hero and Leander, Pyramus and Thisbe, Floris and Blanchefleur, Troilus and Cressida, Tristan and Isolde and Hagbard and Signy; a variety of these stories were more popular in archaic times, but are less known today. One could say that they were the "Romeo and Juliet" of their time periods.

The story Shakespeare adapted originates from a 1476 story of Mariotto and Gianozza by Masuccio Salernitano, in Il Novelino. Luigi da Porto's Istoria novellamente ritrovata di due Nobili Amanti gave the story much of its modern form, renaming the lovers to Romeus and Giulietta and shifting the action from Siena to Verona. Da Porto's story was taken up and included by Matteo Bandello in his Novelle of 1554, and translated to English by Arthur Brooke, whose narrative poem "Tragical History of Romeus and Juliet", written in 1562, was the source for Shakespeare's Romeo and Juliet. Shakespeare enriched its texture through his vivid characterizations of both major and minor characters, in particular the Nurse and Mercutio.


Het verhaal is dus al veel ouder dan de versie van Shakespeare. Ik ben het niet eens met je definitie van emulatio. Emulatio is naar mijn weten 'het verbeteren van een reeds bestaand verhaal, vaak door hier de christelijke leer aan te te voegen'. Je moet dus zelf maar bepalen aan de hand van wat hierboven staatt tot welke categorie je het vindt behoren.

Het is overigens vrij waarschijnlijk dat Shakespeare Pyramus en Thisbe wel kende, het is immers een heel bekend verhaal uit de oudheid!

[Dynamico]

perseus schreef op 11-01-2006 @ 23:15 :
Ik ben het niet geheel met je eens, het heeft ook iets te maken met de tijd die voorbij is gegaan en het feit dat het werk waarop het nieuwe werk geïnspireerd is reeds bestaat. d'Hane-Scheltema heeft 'aemulatio' in haar voorwoord bij haar vertaling van de Metamorphosen op haar eigen manier vertaald met 'nieuwdoen', dat lijkt me wel een treffende vertaling, hoewel het woord uiteraard niet officieel bestaat in het Nederlands.

Nieuwdoen? Daar wil ik de verantwoording wel eens van lezen (doe geen moeite, het boek ligt op mijn slaapkamertje ). Het lijkt me dat nieuwdoen de lading van emulatie niet bepaald dekt. Waar zit het competitie-element dan namelijk nog in verscholen?

Dynamico schreef op 11-01-2006 @ 23:50 :
Nieuwdoen? Daar wil ik de verantwoording wel eens van lezen (doe geen moeite, het boek ligt op mijn slaapkamertje ). Het lijkt me dat nieuwdoen de lading van emulatie niet bepaald dekt. Waar zit het competitie-element dan namelijk nog in verscholen?

Ik weet eigenlijk niets van een competitie-element, ik geloof in elk geval niet dat het inherent is aan aemulatio, aemulatio wordt immers vrijwel altijd met de nodige eerbied voor het werk dat tot inspiratie dient toegepast, nietwaar?

[Dynamico]

Nou, de standaardvertaling van aemulatio is 'wedijver', waarvan het element 'wed' al wel zoiets door laat schemeren. Een mooi scala aan goede termen biedt Van Dale:

wed·ijver (de ~ (m.))
1 het wedijveren => competitie, rivaliteit

wed·ijve·ren met (ww.)
1 trachten een ander in een bepaald opzicht te overtreffen => iem. naar de kroon steken, rivaliseren met, vechten, zich meten met

Niet voor niets is de tweede betekenis van het woord aemulatio 'jaloezie', 'afgunst'. Maar ik ben het met je eens dat deze laatste twee termen niet echt doorklinken in de Latijnse literatuur en er altijd wel sprake is van een zekere vorm van 'respect', wat dat dan ook mag inhouden. Wel staat in ieder geval voor mij vast dat het woord aemulatio zelfs vertaald zou kunnen worden met 'competitie'.

Maar goed, aemulatio verschilt van imitatio hierin, dat de toepasser ervan iets nieuws -maar beters!- wil toevoegen aan een originele format, en het woord 'nieuwdoen' heeft ook wel zijn charmes.

Hmm, ik wist niet dat het met 'wedijver' vertaald kon worden, dat ga ik ook maar eens onderzoeken. Het is inderdaad vreemd.