Taalonderwijs

[Simon]

Je hoort wel eens dat het taalonderwijs (NL, EN, FR, DE, SPA.. enz) in Nederland achteruit is gegaan. Ik weet niet of dat waar is, maar heb net wel even een poll op de voorpagina gezet om het oordeel van de scholier te polsen.

Mijn vervolgvraag is deze: waarom ben je wel of niet tevreden over het taalonderwijs dat je krijgt?

Of het achteruit is gegaan weet ik niet, want ik weet niet hoe het eerst was. Wat ik echter niet goed vind aan het taalonderwijs bij ons op school is dat je, vooral bij vreemde talen, voornamelijk naar toetsen en beoordelingsmomenten toewerkt. De ene periode wordt bijna alleen besteed aan luistervaardigheid, terwijl de volgende periode is voor schrijfvaardigheid, maar aan luisteren wordt er dan niets meer gedaan. Op die manier zijn niet alleen de lessen eentonig, maar verlies je de opgebouwde vaardigheid ook weer snel. En dan is er ook nog het mondeling, terwijl er vaak weinig tot niets aan spreekvaardigheid wordt gedaan, zo leer je een taal natuurlijk niet echt en heb je er nog niet zo heel veel aan. Verder is en blijft het jammer dat de helft van je eindcijfer (het centraal examen) uit leesvaardigheid bestaat.

Simon schreef:

Je hoort wel eens dat het taalonderwijs (NL, EN, FR, DE, SPA.. enz) in Nederland achteruit is gegaan. Ik weet niet of dat waar is, maar heb net wel even een poll op de voorpagina gezet om het oordeel van de scholier te polsen.

Mijn vervolgvraag is deze: waarom ben je wel of niet tevreden over het taalonderwijs dat je krijgt?

het ligt heel erg aan de leraar, want nederlands gaat totaal niet goed, maar frans wel, en duits en engels wel...

Sowieso vind ik het onderwijs in Nederlands heel anders dan het onderwijs in vreemde talen, omdat op andere gebieden nadrukken liggen. Voor mijn gevoel moet daar wel echt een onderscheid tussen gemaakt worden.

Vaak heb ik wel het idee dat talenonderwijs meer gericht is op zorgen dat je alle woordjes uit je hoofd kent en een paar grammaticaregels kan toepassen, dan het echt leren gebruiken van de taal. Vooral met spreken merk ik dat als ik op vakantie ben. Zo van: Ik sta een acht voor Frans, waarom kan ik niet met deze mensen communiceren? Waarom verstaan ze geen woord van wat ik zeg? Het improviseren met taal, dus niet een paar hoofdstukken uit je hoofd leren, zou volgens mij belangrijker moeten zijn omdat je daar pas echt wat aan hebt.

Vorige post ging natuurlijk over vreemde talen, het Nederlands heb ik even buiten beschouwing gelaten en er moet zoals Uomi al zei onderscheid worden gemaakt tussen Nederlands en de vreemde talen.

[Tink*]

Ik vind wel dat er te weinig aandacht wordt besteed aan bepaalde subonderdelen. Mondelinge taal is echt een ondergeschoven kindje. Ook vind ik dat er te weinig wordt gedaan aan leesbevordering. Juist door kinderen te laten lezen ontwikkelen ze hun taalgevoel (en woordenschat, spelling etc.). Met name het stelonderwijs is vreselijk. Stelopdrachten zijn losstaande opdrachten zonder al te veel context. Ook wordt er niet genoeg aandacht besteed aan goed stellen zoals de opbouw, woordkeus, volgorde en alle aspecten die een tekst samenhangend en sterk maken. Vaak doe je een opdracht, staat er 'leuk verhaal' onder. Wat taalbeschouwing en spelling betreft vind ik het wel oké. Woordenschat vind ik vaak onsamenhangend met de rest van de methode en ook zonder veel context. En hoe moet je dat oefenen zonder plagiaat te plegen en die bepaalde woorden in te prenten? Begrijpend lezen wordt vaak door veel kinderen lastig bevonden en ik merk ook wel dat de resultaten.

Daarna ga je naar de middelbare school waar in verhouding ook weinig tijd wordt besteed aan spreken en luisteren. Stelonderwijs komt er weer meer aan de orde in de vorm van beschouwingen en betogen, maar dit kan ook veel beter opgebouwd worden. Spelling kreeg ik nog genoeg, net als taalbeschouwing. Verder was het veel begrijpend lezen, maar als het op jonge leeftijd al fout is gegaan dan heb je geen goed bouwsel waar je verder op kunt bouwen. En jongeren en lezen, dat wordt gewoon veel te weinig gedaan, mede dankzij de digitalisering.

[Simon]

Vroegah was het taalonderwijs een kwestie van woordjes en regelstampen tot je er gek van wordt. Vervelend werk, maar je onthoudt het wel. Volgens mij hebben we het 'domme stampen' vervangen voor leukere lesvormen, die helaas minder goed blijven hangen.

Maar het is lastig te stellen of het taalonderwijs achteruit is gegaan.

Ik heb twee jaar Japans gedaan op het HBO, hoe we daar les kregen was zo ongelooflijk anders dan de lessen in vreemde talen op de middelbare school. Verschil is natuurlijk wel dat iedereen gemotiveerd was op Japans te leren, en dat op de middelbare school bij Frans, Duits, etc niet altijd het geval is.
Maar goed; op de middelbare school was het een kwestie van woordjes leren, grammaticale lijstjes stampen (onregelmatige werkwoorden, naamvallen), standaard oefeningen uit het werkboek maken... Er was weinig eigen input, geen échte converstatie-oefeningen (bij Engels wel, en soms een spreekbeurt bij Duits ofzo, maar geen échte gesprekjes in de klas). Op het HBO waren die conversatie-oefeningen juist heel belangrijk, van oefeningen met standaard uitdrukkingen (dingen als 'hoe maakt u het?' enzo, je kent ze wel ), tot een 'geimproviseerd' gesprek met de docent, tot tolken. Verder ook telkens essays schrijven in de vreemde taal, iets wat ik op de middelbare school nooit heb hoeven doen; alleen standaard riedeltjes als 'hoe heet je? waar woon je? hoe oud ben je?'. Juist ook van zelf aan de slag gaan met een woordenboek leer je érg veel.

Ik had dus achteraf graag meer creativiteit en eigen input gezien op de middelbare school, daarnaast moet je natuurlijk ook woordjes en grammatica leren, maar als je het echt toe kan passen in conversaties en essays (ipv standaard oefeningen in werkboeken), leert dat al véél makkelijker dan puur rijtjes stampen.

Of de kwaliteit achteruit is gegaan, is lastig te zeggen. Maar het kan natuurlijk wel beter.

[ThomasJu]

Idioom toetsen zijn er nu nog steeds. Maar als je 500 woordjes moet leren kan je ook niet verwachten dat je na 2 weken nog steeds 450 daarvan weet.

Die essays hebben wij niet. Op tot engels wel. Bij Duits fr en Engels moeten we wel een brief schrijven.
Bij Duits was dit een forum post over internet gebruik. Bij engels moest je een brief schrijven naar een dokter die 2 rekeningen had gestuurd.

Hier zitten niet zo veel standaard dingen in.

ThomasJu schreef:

Idioom toetsen zijn er nu nog steeds. Maar als je 500 woordjes moet leren kan je ook niet verwachten dat je na 2 weken nog steeds 450 daarvan weet.

Maar dat is de bedoeling natuurlijk van wel: Hoe zou dit verbeterd kunnen worden? Verplicht elke week herhalen?

[mathfreak]

Wout schreef:

Maar dat is de bedoeling natuurlijk van wel: Hoe zou dit verbeterd kunnen worden? Verplicht elke week herhalen?

Het beste is om woorden te leren in een bepaalde context. Dat betekent dus dat je dergelijke woorden het beste kunt leren aan de hand van voorvbeeldzinnen waarin zo'n woord voorkomt. Dit is dezelfde opzet die in de thematische woordenschatboeken van Intertaal wordt toegepast.

[HomoSignificans]

Met name bij Engels lag er -zeker in de onderbouw- bijzonder veel nadruk op spreektaal. Dat vond ik altijd erg storend. Bovendien denk ik achteraf dat er te weinig aandacht is geweest voor de woordenschat, terwijl er wel erg veel aandacht uitging naar de grammatica, iets wat wat mij betreft best met wat minder oefeningen had gekund, maar daarentegen wel met meer andere opdrachten waarbij de grammatica niet de nadruk heeft (bijv. bij briefopdrachten en zo). Ook was meer aandacht voor luistervaardigheid wel fijn geweest. Ik kan mijn Duitse medestudenten niet eens afluisteren.

Ik zit op tweetalig vwo, waardoor ik het Engels op een hele prettige manier leer. Bij het vak Engels heb ik nog nooit woordjes of zinnen moeten stampen. Door zo'n beetje de ganze dag Engels te horen en zelf te moeten praten, leer je het automatisch. Met Engels doen we vooral projecten. We lezen bijvoorbeeld een boek en moeten daar dan opdrachten over maken. Door dingen zoals essays schrijven, een speech geven als een personage uit het boek laten we zien dat je het echt gelezen hebt. Ik leer Frans en Duits op een ontzettend saaie manier. Echt, ik vind het vreselijk. Je moet voor Duits dan tig zinnen en woorden leren voor een SO, die je echt gewoon 'dom' moet stampen. Daar haal ik dan een 10 voor, aangezien dat gewoon keihard leren is, maar ik heb niet het gevoel dat ik er iets van leer. Ik heb nu twee jaar Duits, maar als ik verdwaal in Duitsland, zal ik echt niet de weg kunnen vragen in het Duits. Bij Frans is het iets beter. Wij hebben zogenaamde 'parler et ecrire' SO's. Dan moeten je zinnnen leren, die je ook op andere manieren moet kunnen gebruiken, en ook met die zinnen een gesprekje voeren met de lerares. Zo leer je de taal echt te gebruiken, en niet alleen maar wat zinnen te weten. Dus Frans is wel een stuk beter dan Duits, maar bij Engels vind ik de opdrachten echt leuk om te doen.